ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಅಭೋಗಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

 

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು

ಶ್ರುತಿಸ್ವರರಾಗತಾಳ ಮೇಳಕರ್ತಅಸಂಪೂರ್ಣ ಮೇಳಕರ್ತ

ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು

ವರ್ಣಮ್ಕೃತಿಗೀತಂಸ್ವರಜತಿರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿತಿಲ್ಲಾನ

ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು

ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆವೇಣು ಪಿಟೀಲುಚಿತ್ರ ವೀಣನಾದಸ್ವರಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್

ತಾಳ: ಮೃದಂಗಘಟಂಮೋರ್ಸಿಂಗ್ಕಂಜೀರತವಿಲ್

ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ

ಸಂಗೀತಕಾರರು

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ - ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರು

ಅಭೋಗಿ ( Ābhōgi ) ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲೂ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [] ಇದು ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ಸ್ಕೇಲ್, ಔಡವ ರಾಗ. [] ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು (ಸಂಗೀತದ ಸ್ವರಗಳನ್ನು) ಹೊಂದಿರದ ಕಾರಣ ಇದು ಜನ್ಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ ( ಜನ್ಯ ರಾಗ). ಆಭೋಗಿಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಿಂದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗವನ್ನು ಕಾಫಿ ಥಾಟ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. [] []

ಸಿದ್ಧಾಂತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿ ನಲ್ಲಿ ಷಡ್ಜಂನೊಂದಿಗೆ ಆಭೋಗಿ ಮಾಪಕ
ಅಭೋಗಿಗೆ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಗದ ಅಭೋಗಿಯು ಪಂಚಮ ಮತ್ತು ನಿಷಾದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರದ ಒಂದು ಸಮ್ಮಿತೀಯ ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಔಡವ-ಔಡವ ರಾಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, [] [] ಇದು ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ 5 ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ:

  • ಆರೋಹಣ : ಸ ರಿ₂ ಗ₂ ಮ₁ದ₂ ಸ
  • ಅವರೋಹಣ : ಸ ದ₂ ಮ₁ಗ₂ ರಿ₂ ಸ

ಷಡ್ಜ, ಚತುಶ್ರುತಿ ಋಷಭ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಚತುಶ್ರುತಿ ದೈವತ ಎಂಬ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆಭೋಗಿಯನ್ನು ೨೨ ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಾದ ಖರಹರಪ್ರಿಯದ ಜನ್ಯ ರಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಇದನ್ನು ಗೌರಿಮನೋಹರಿಯಿಂದಲೂ ಪಡೆಯಬಹುದು, ಪಂಚಮ ಮತ್ತು ನಿಷಾದ ಎರಡನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಬಹುದು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]</link>

ಗ್ರಹ ಭೇದಂ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಗ್ರಹ ಭೇದವು ರಾಗದಲ್ಲಿ ಷಡ್ಜಮವನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ವರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸುವಾಗ, ಸಂಬಂಧಿತ ಸ್ವರ ಆವರ್ತನಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ರೀತಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಅಭೋಗಿಯ ಸ್ವರಗಳನ್ನು, ಗ್ರಹ ಭೇದವನ್ನು ಬಳಸಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದಾಗ, ದೊರೆಯುವ ಮತ್ತೊಂದು ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ರಾಗ, ವಾಲಾಜಿ . ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು ಮತ್ತು ವಿವರಣೆಗಾಗಿ ಆಭೋಗಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಹ ಭೇದಂ ಅನ್ನು ನೋಡಿ.

ಪಿ.ಮೌಟಲ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಕಲಾವತಿ ರಾಗವು ಅಭೋಗಿಯ ರೂಪಾಂತರವಾಗಿದೆ. []

ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯ ಹೋಲಿಕೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಶ್ರೀರಂಜನಿಯು ಆಭೋಗಿಯಲ್ಲಿನ ಸ್ವರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ ಕೈಶಿಕಿ ನಿಷಾದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಅರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಸ ರಿ₂ ಗ₂ ಮ₁ ದ₂ ನಿ₂ ಸ : ಸ ನಿ₂ ದ₂ ಮ₁ಗ₂ರಿ₂ ಸ
  • ಶುದ್ಧ ಸಾವೇರಿಯು ಗಾಂಧಾರದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪಂಚಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಸ ರಿ₂ ಮ₁ ಪ ದ₂ ಸ : ಸ ದ₂ ಪ ಮ₁ ರಿ₂ ಸ

ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಭೋಗಿ ಎಂಬುದು ಮಧ್ಯಮದಿಂದ ವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಂಯೋಜಕರು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಭೋಗಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಸೇರಿವೆ:

ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಗವನ್ನು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಭೋಗಿ ಕಾನಡ ( IAST ) ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ, ಅಭೋಗಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾನಡಾ ತನ್ನ ಮೂಲವನ್ನು ಕಾನಡಾ ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಭೋಗಿ ಕಾನಡವನ್ನು ಕಾಫಿ ಥಾಟ್‌ಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. [] []

ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಅಭೋಗಿಗಳು ಬಹುತೇಕ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಆರೋಹಣಗಳು ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಗವು ಕಾನಡಾ ವಕ್ರ (ಅನುಕ್ರಮದಿಂದ ಹೊರಗಿದೆ) ನುಡಿಗಟ್ಟು ಗ₂ ಅನ್ನು ನೇರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ []

ಸಿದ್ಧಾಂತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ ಮತ್ತು ನಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ರಿ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ಲಾಟ್ ಗಾವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಮ ನಿಂದ ಸಮೀಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕಾನಡಾವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸ್ವಲ್ಪ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕಾನಡಾ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಗ ಮ ರಿ ಸ ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]</link>

ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು: ಬಾಗೇಶ್ರೀ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಾಗೇಶ್ರೀ ಫ್ಲಾಟ್ ನಿ ಮತ್ತು ಪ ಯ ಸೀಮಿತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ವಿಭಿನ್ನ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. []

ಸಂಯೋಜನೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಭೋಗಿ ಕಾನಡದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಸೇರಿವೆ: []

  • ರೈದಾಸ್‌ನಿಂದ ಏಕತಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರ್ ಗಯಾ ಚಾಹೈ ಸಬ್ ಕೋಯಿ
  • ಗದಾಧರ ಭಟ್ ಅವರಿಂದ ಜಪ್‍ತಾಳ್‍ನಲ್ಲಿ ಜಯತಿ ಸಿರಿ ರಾಧಿಕೆ
  • ಜುಮ್ರಾತಾಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಏಕ್ ಬರಜೋರಿ ಕರೇ ಸೈಯ್ಯಾ

ಪ್ರಮುಖ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಅಮೀರ್ ಖಾನ್, ರಾಗಾಸ್ ಬಿಲಾಸ್ಖಾನಿ ತೋಡಿ ಮತ್ತು ಅಭೋಗಿ, HMV / AIR LP (ದೀರ್ಘ-ಆಟದ ದಾಖಲೆ), EMI-ECLP2765

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ವರ್ಷ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ತಂಗರಥಂ ವಂತತು ಕಲೈ ಕೋವಿಲ್ 1964 ವಿಶ್ವನಾಥನ್-ರಾಮಮೂರ್ತಿ ಎಂ.ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ, ಪಿ.ಸುಶೀಲ
ನಾನ್ ಇಂದ್ರಿ ಯಾರ್ ವಾರುವಾರ್ (ರಾಗಮಾಲಿಕಾ: ಅಭೋಗಿ, ವಾಲಾಜಿ) ಮಾಲೈಯಿತ್ತ ಮಂಗೈ 1958 ಟಿಆರ್ ಮಹಾಲಿಂಗಂ, ಎಪಿ ಕೋಮಲ
ಕಂಗಳಿನ್ ವಾರ್ತೈಗಳು ಕಳತ್ತೂರು ಕಣ್ಣಮ್ಮ 1960 ಆರ್.ಸುದರ್ಶನಂ ಎ.ಎಂ.ರಾಜ, ಪಿ. ಸುಶೀಲ
ವನಕ್ಕಂ ಪಲಮುರೈ ಸೊನ್ನೆನ್ ಅವನ್ ಒರು ಸರಿತಿರಂ 1977 ಎಂಎಸ್ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಟಿಎಂ ಸೌಂದರರಾಜನ್, ಪಿ. ಸುಶೀಲ
ಮಂಗಾಯರಿಲ್ ಮಹಾರಾಣಿ ಅವಳುಕೇಂದ್ರು ಓರ್ ಮನಂ 1971 ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಪಿ.ಸುಶೀಲ
ಇನ್ರೈಕು ಯೇನ್ ಇಂಧಾ ವೈದೇಹಿ ಕತಿರುಂತಲ್ 1984 ಇಳಯರಾಜ ಪಿ.ಜಯಚಂದ್ರನ್, ವಾಣಿ ಜೈರಾಮ್
ಕಲೈ ನೇರಾ ಅಮ್ಮನ್ ಕೋವಿಲ್ ಕಿಜಕಲೆ 1986 ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಎಸ್.ಜಾನಕಿ
ಕುಕ್ ಕುಕ್ ಕೂ ಎನಾ ಕಾಲೈಯುಂ ನೀಯೇ ಮಾಲೈಯುಂ ನೀಯೇ 1988 ದೇವೇಂದ್ರನ್
ಚಂದಿರನೈ ತೊಟ್ಟದು ಯಾರ್ ರಾಚಗನ್ 1997 ಎಆರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಹರಿಹರನ್, ಸುಜಾತಾ ಮೋಹನ್
ಕೊಂಜಮ್ ನೇರಮ್ ಚಂದ್ರಮುಖಿ 2005 ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್ ಮಧು ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ಆಶಾ ಬೋಂಸ್ಲೆ
ವಾ ಸಾಗಿ ವಾ ಸಾಗಿ ಅರಸಿಯಲ್ 1997 ಹರೀಶ್ ರಾಘವೇಂದ್ರ, ಉಮಾ ರಮಣನ್
ಮನಮೆ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ 2006 ಐಸಾಕ್ ಥಾಮಸ್ ಕೊಟ್ಟುಕಪಲ್ಲಿ ಪ್ರದೀಪ್
ಇಧಯಂ ಬಿಲ್ಲಾ II 2012 ಯುವನ್ ಶಂಕರ್ ರಾಜಾ ಶ್ವೇತಾ ಪಂಡಿತ್
ಇತ್ತುವರೈ ಇದುವರೈ ಪೊಟ್ಟ ಪೊಟ್ಟಿ 2011 ಅರುಲ್ದೇವ್ ಹರಿಹರನ್, ಮಹತಿ, ಅರುಳ್ದೇವ್

ಸಹ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ರಾಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ ೧.೪ Bor & Rao 1999.
  2. Chaudhuri, A. (2021). Finding the Raga: An Improvisation on Indian Music. Faber & Faber. p. 52. ISBN 978-0-571-37076-4. Retrieved 26 May 2021.
  3. ೩.೦ ೩.೧ Ragas in Carnatic music by Dr. S. Bhagyalekshmy, Pub. 1990, CBH Publications
  4. ೪.೦ ೪.೧ Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras
  5. P.Moutal, p. 462
  6. ೬.೦ ೬.೧ ೬.೨ ೬.೩ ೬.೪ OEMI:A.
  7. Carnatic music compositions: an index (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). CBH Publications. 1994. p. 129.
  8. ೮.೦ ೮.೧ OEMI:AK.

ಮೂಲಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಅಭೋಗಿ&oldid=1227482" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ