ಅಡಾನ (ರಾಗ)
ಅಡಾನವು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನಿ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಅಡಾನ ಕಾನಡ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಡಾನವು ಅದರ ಚಲನ್‌ನಲ್ಲಿ ದರ್ಬಾರಿಗಿಂತ ನೇರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವಾಗ ದರ್ಬಾರಿ ಕಾನಡಾದಲ್ಲಿ ವಿಲಂಬಿತ್ ಸಂಯೋಜನೆಯ ನಂತರ ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ದ್ರತ್ ಲಯದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ವೇಗವಾದ ಸ್ವರಸಂಚಾರಗಳಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಗದ ಹರಿವು ಮಧುಮದ್ ಸಾರಂಗ / ಮೇಘ ಮತ್ತು ದರ್ಬಾರಿ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕಲಾವಿದರು ಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿವಾದಿ ಸ್ವರವೆಂದರೆ ರಾಗದ ಸಾರಂಗ ಲಹರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಶುದ್ಧ ನಿಷಾದ.
ಆರೋಹ ಮತ್ತು ಅವರೋಹ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆರೋಹಣ : ಸ ರಿ ಮ ಪ ನಿ ಪ ಮ ಪ ನಿ ಸ, ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಪ ಸ ಅವರೋಹಣ : ಸ ದ ನಿ ಪ ಗ ಮ ರಿ ಸ
ವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಂವಾದಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ವಾದಿ : ಸಾ
- ಸಂವಾದಿ : ಪಾ
ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅರ್ಧ ಮಂದ್ರದ ಗಾ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕಾನಡಾ ಪದಗುಚ್ಛದಲ್ಲಿ ಗ ಮ ರಿ ಸ. ಅರ್ಧ ಮಂದ್ರದ ಧಾ ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಎಂದಿಗೂ ಕಾಲಹರಣ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಕೆಲವು ಸಂಗೀತಗಾರರು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಲನೆಗಳು ಮೇಲಿನ ಟೆಟ್ರಾಕಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ ದ ಸುತ್ತಲೂ. ಈ ರಾಗದ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ ದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. [೧]
ಅದಾನವು ಕಾನಡ ರಾಗ ಗುಂಪಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
ಸಮಯ (ಸಮಯ)
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ತಡರಾತ್ರಿ (12am-3am)
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾಹಿತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಡಾನವನ್ನು ಹಿಂದೆ ಅಡಾನಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [೨]
ಅಡಾನವು ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಗವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಗಗಳಾದ ಮಲ್ಹಾರ್ ಮತ್ತು ಕಾನಡಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಮೇವಾರದ ರಾಗಮಾಲಾ ವರ್ಣಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹುಲಿ ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ತಪಸ್ವಿ ಮನುಷ್ಯನಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸೋಮನಾಥನು ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯ ದೇವರು ಕಾಮ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವರ ಅಡಾನವು ಇಂದು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲ್ಪಡುವ ರಾಗಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು. [೧]
ಮೂಲಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ರಮುಖ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಸಿಂಗ್ ಬಂಧು, "ತಾನ್ ಕಪ್ತಾನ್"
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
|---|---|---|---|
| ವೀರರಾಜ ವೀರ | ಪೊನ್ನಿಯಿನ್ ಸೆಲ್ವನ್ 2 | ಎಆರ್ ರೆಹಮಾನ್ | ಶಂಕರ್ ಮಹದೇವನ್, ಕೆ ಎಸ್ ಚಿತ್ರಾ, ಹರಿಣಿ |
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ರಾಗ್ ಅದಾನದಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು Archived 2022-03-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಸಾಹಿತ್ಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ](ಹೆಚ್ಚಿನ) ನಮೂದುಗಳು ಕಾರಣ:Moutal, Patrick (1991), Hindustāni Rāga-s Index, New Dheli: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt Ltd, ISBN 81-215-0525-7
- Bagchee, Sandeep (1998), Nād; Understanding Rāga Music, Mumbai: eshwar, ISBN 81-86982-07-8
- Bhatkhande, Vishnu Nayaran (1968–1973), Hindusthānī Sangīta Paddhaati: Kramika Pustaka Mālikā (6 vols.), Hathras: Sangeet Karyalaya
- Bhatkhande, Vishnu Nayaran (1968–1975), Hindusthānī Sangīta Paddhaati: Sangīta Śāstra (4 vols), Hathras: Sangeet Karyalaya
- Bhatkhande, Vishnu Nayaran, Svara Mālikā, Hathras: Sangeet Karyalaya
- Bhatt, Balvantray (1977), Bhāvaranga Lahāri, Varanasi: Motilal Barnasidas
- Bor, Joep (c. 1997), The Raga Guide, Charlottesville,Virginia: Nimbus Records, archived from the original on 3 December 2003
- Gandharva, Kumar (1965), Anūparāgavilāsa, Bombay: Mauj Prakashan
- Kaufmann, Walter (1968), The ragas of North India, Calcutta, New Dheli, Bombay: Oxford & IBH Publishing Company
- Khan, Raja Nawab Ali (1924), Māriphunnagamāta, Hathras: Sangeet Karyalaya
- Nijenhuis, E. te (1976), The Ragas of Somanatha Vol I-II, Leiden: E.J.Brill
- Patwaradan, Narayan Rao (1972), Tarala Prabandhāvalī, Rajasthan: Vanasthali Vidyapith
- Patwaradan, Vinayak Rao (1961–1974), Raga Vijñāna (7 vols), Poona: Sangeet Gaurav Granthamala
- Phulambrikar, Krishnarao, Rāga Sangraha, Poona
- Ratanjankar, S.N., Abhinava Gīta Manjarī, Bombay: Popular Prakashan
- Shah, Jaisuklal (1972), Kānada Ke Prakāra, Bombay: Jaisuklal Shah
- Srivastava, Jaisuklai (1969), Malhāra Ke Prakāra, Bombay: Jaisuklal Shah
- Thakur, Omkarnath (1955–1975), Sangītāñjali (6 vols), Varanasi
{{citation}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - Vaze, Ramkrishna Narahar (1938), Sangīta Kala Prakāśa, Poona: Ramkrishna Sangeet Vidyalaya