ಲಲಿತ (ರಾಗ)

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಲಲಿತ
ಥಾಟ್ ಪೂರ್ವಿ

  ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಲಲಿತವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ದಿನದ ಮುಂಜಾನೆ ಸಮಯದ ರಾಗವಾಗಿದೆ [೧]

ರಾಗ ಲಲಿತದ ಸ್ವರ (ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತದ ಪ್ರಮಾಣದ ಸ್ವರಗಳು) (ರಿ) ಮತ್ತು (ಧಾ) ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ (ಮಾ) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐದನೇ (ಪಾ) ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ. [೨] ಲೇಖಕ ಪೀಟರ್ ಲಾವೆಝೋಲಿ ಅವರು ರಾಗದ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಿಂದಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ನುಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. [೨] ಜೈರಾಜಭೋಯ್ ಅವರು ಮ ಸ್ವರದ ಎರಡೂ ರೂಪಗಳ ಬಳಕೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟಿಸಮ್ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಮಾ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ ಪ ಸ್ವರವಾಗಿದೆ. [೩] ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯ ಲಲಿತವನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ರಾಗ ಲಲಿತ ಮೊದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. [೧]

ರಾಗ ಲಲಿತದ ಪಕಾಡ್ : ರಿ♭, ಮ-ಮ#-ಮ ಗ ಮ, ಮ#ನಿ, ಸ

ಮೇಲಿನಿಂದ ನೋಡಬಹುದಾದಂತೆ, ರಾಗವು ಅರ್ಧಮಂದ್ರದ ಹಾಗೂ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮಾ ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಈ ರಾಗವನ್ನು ಇತರ ರಾಗಗಳಿಂದ ಬಹಳ ವಿಭಿನ್ನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮ-ಮ# ಮತ್ತು ನಿ ನಡುವೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ತೆಳುವಾದ ಪದರದ ಮೇಲೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ದ್ರುಪದಿಯರಲ್ಲಿ ( ಧ್ರುಪದ ಗಾಯಕರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಆಡುಮಾತಿನ ಪದ), ಲಲಿತ್ ಅನ್ನು ಶುದ್ಧ ದೈವತ್ (ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆರನೇ) ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಚಲನೆ (ಚಲಿಸುವ ವಿಧಾನ) ಹೊಂದಿದೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಾಷೆ: ತಮಿಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ವಝ್ಕೈ ಓಡಮ್ ಅವಲ್ ಅಪ್ಪಡಿತಾನ್ ಇಳಯರಾಜ ಎಸ್.ಜಾನಕಿ
ಎಂಗೆಯೋ ಎತ್ತೋ (ಲಲಿತದಲ್ಲಿ ಚರಣಂ) ನದಿಯೈ ತೇದಿ ವಂದ ಕಡಲ್ ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಪಿ.ಸುಶೀಲ
ಧೈವೀಗ ರಾಗಂ ಉಲ್ಲಾಸ ಪರವೈಗಲ್ ಜೆನ್ಸಿ ಅಂತೋನಿ, ವಾಣಿ ಜೈರಾಮ್

ಭಾಷೆ: ಹಿಂದಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ರೈನಾ ಬೀಟಿ ಜಾಯೇ ಅಮರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಆರ್ಡಿ ಬರ್ಮನ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಏಕ್ ಶೆಹೆನ್ಶಾಹ್ ನೆ ಬನ್ವೇಕೆ <i id="mwWA">ನಾಯಕ</i> ನೌಶಾದ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ

ಲಲಿತ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಬಂದಿಶ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ - ಸಂಯೋಜಕ ತಾಳ ಸಂಯೋಜನೆ (ಬಂದಿಶ್)
ಆಚಾರ್ಯ ಪಂಡಿತ್ ಡಾ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ಮತ್ತ ತಾಳ "ऐसो ढ़ीत लंगरवा" [೪]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ೧.೦ ೧.೧ Bor, Joep; Rao, Suvarnalata; Van der Meer, Wim; Harvey, Jane (1999). The Raga Guide. Nimbus Records. p. 104. ISBN 0-9543976-0-6. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Bor104" defined multiple times with different content
  2. ೨.೦ ೨.೧ Lavezzoli, Peter (2006). The Dawn of Indian Music in the West. Continuum International Publishing Group. p. 229. ISBN 0-8264-1815-5.
  3. Jairazbhoy 1995, p. 49
  4. Mathur, Dr.Neeta (2011). Shashtriya Sangeet Ke Surya Acharya Pandit Dr Gokulotsavji Maharaj. New Delhi: Raadha Publication. p. 71. ISBN 978-81-7487-765-9.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]