ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್
ರಾಗ್ ಮಲ್ಕೋಶ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್, [೧] ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾದ ರಾಗವನ್ನು ಹಿಂದೋಲಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಹಿಂದೋಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು.
ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕ ಪಂಡಿತ್ ಜಸ್ರಾಜ್ ಪ್ರಕಾರ, ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್ "ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಸಣ್ಣ ಜಾವದಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯ ನಂತರ ಹಾಡುವ" ರಾಗವಾಗಿದೆ. ರಾಗವು ಹಿತವಾದ ಮತ್ತು ಅಮಲೇರಿಸುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. [೨]
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಾಲ್ಕೌಶ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಮಾಲ್ ಮತ್ತು ಕೌಶಿಕನ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದರರ್ಥ ಸರ್ಪಗಳನ್ನು ಮಾಲೆಯಂತೆ ಧರಿಸಿದವನು - ಶಿವ ದೇವರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಮಾಲವ್-ಕೌಶಿಕ್ ಇಂದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುವ ಮಲ್ಕೌನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. [೩] ಸತಿಯ ತ್ಯಾಗದ ಕೋಪದಲ್ಲಿ ತಾಂಡವದ ನಂತರ ಶಾಂತವಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಶಿವನನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಲು ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯು ಈ ರಾಗವನ್ನು ರಚಿಸಿದಳು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೨]
ಜೈನ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ಸಮವಸರಣದಲ್ಲಿ ದೇಶ (ಉಪನ್ಯಾಸ) ನೀಡುವಾಗ ತೀರ್ಥಂಕರರು ಅರ್ಧಮಾಗಾದಿ ಭಾಷೆಯೊಂದಿಗೆ ರಾಗ ಮಾಲ್ಕೌನ್ಸ್ ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಮಲ್ಕೌಶ್ ಶೈವೈತ್ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದೆ; ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ರಾಗಗಳು ಶೈವೈತ್ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿವೆ.
ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್ ಭೈರವಿ ಥಾಟ್‌ಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದರ ಸ್ವರಗಳು ಸ, ಕೋಮಲ್ ಗ, ಶುದ್ಧ ಮಾ, ಕೋಮಲ್ ಧಾ ಮತ್ತು ಕೋಮಲ್ ನಿ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಕೇತಗಳಲ್ಲಿ, ಅದರ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ಸೂಚಿಸಬಹುದು: ಟಾನಿಕ್, ಮೈನರ್ ಥರ್ಡ್, ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ನಾಲ್ಕನೇ, ಮೈನರ್ ಆರನೇ ಮತ್ತು ಮೈನರ್ ಏಳನೇ. ರಾಗ ಮಲ್ಕೌಂಗಳಲ್ಲಿ, ರಿಷಭ್ (ಪುನಃ - ದ್ವಿತೀಯ) ಮತ್ತು ಪಂಚಮ (ಪಾ - ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐದನೇ) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜಾತಿಯು ಔಡವ್-ಔಡವ್ (ಐದು-ಐದು, ಅಂದರೆ ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್). [೪]
ಆರೋಹಣ : ನಿ ಸ ಗ ಮ ಧ ನಿ ಸ
ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ ಧ ಮ ಗ ಮ ಗ ಸ ಸ ನಿ ದ ಮ ಗ ಸ 'ಗ' ಅನ್ನು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಗ - ಸಾದಾರಣ ,ಸ ಮೇಲೆ 316-ಸೆಂಟ್ ಆಗಿದೆ. [೫] ಇದು ೨೨ ಶ್ರುತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 6/5 ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ವರ ಗ2 ಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ.
ವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಂವಾದಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವಾದಿ ಸ್ವರವು ಮಧ್ಯಮ (ಮ) ಆದರೆ ಸಮಾವಾದಿ ಸ್ವರವು ಷಡಜ್ (ಸ) ಆಗಿದೆ.
ಪಕಡ್ ಅಥವಾ ಚಲನ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಪಕಾಡ್ : ಗ ಮ ಧ ಮ ಗ ಮ ಗ ಸ
ಇತರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್ ಗಂಭೀರವಾದ, ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ರಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೆಳ ಅಷ್ಟಮದಲ್ಲಿ (ಮಂದ್ರ ಸಪ್ತಕ) ಮತ್ತು ನಿಧಾನಗತಿಯ ಗತಿಯಲ್ಲಿ (ವಿಲಂಬಿತ್ ಲಯ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುರ್ಕಿ ಮತ್ತು ಖಟ್ಕಾದಂತಹ ಹಗುರವಾದ ಅಲಂಕಾರಗಳಿಗಿಂತ ಮೀಂಡ್, ಗಮಕ್ ಮತ್ತು ಆಂದೋಲನದಂತಹ ಅಲಂಕಾರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋಮಲ್ ನಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರಂಭಿಕ ಸ್ವರ(ಗ್ರಹ ಸ್ವರ) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೋಮಲ್ ಗಾ ಮತ್ತು ಕೋಮಲ್ ಧಾ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ವೈಬ್ರಟೋ (ಆಂಡೋಲಿಟ್) ನೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಐದು ಸ್ವರಗಳು ವಿರಾಮಗೊಳಿಸುವ ಸ್ವರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
ಮಲ್ಕೌಂಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೋಮಲ್ ನಿಯು ಭೀಮಪಲಾಸಿಯಲ್ಲಿನ ಕೋಮಲ್ ನಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.
ಈ ರಾಗಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಸಮಯವೆಂದರೆ ತಡರಾತ್ರಿ. ರಾಗದ ಪ್ರಭಾವವು ಹಿತವಾದ ಮತ್ತು ಅಮಲು.
ಕೌನ್ಸ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿನ ರಾಗಗಳ ಪಟ್ಟಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್‌ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಗೀತ ರಚನೆಯು ಅನೇಕ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ, ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳ 'ಕೌನ್ಸ್' ಕುಟುಂಬ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದಾದಂತಹದನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.
- ಚಂದ್ರಕೌನ್ಸ್
- ಬಾಗೇಶ್ರೀ-ಅಂಗ್ ಚಂದ್ರಕೌನ್ಸ್
- ನಂದಕೌನ್ಸ್
- ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್
- ಪಂಚಮ್ ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್
- ಗುಂಕೌನ್ಸ್
- ಮಧುಕೌನ್ಸ್
- ಜೋಗ್ಕೌನ್ಸ್
- ನಿರ್ಮಲಕೌನ್ಸ್
- ತುಳಸಿಕೌನರು
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
'ಮನ್ ತರ್ಪತ್ ಹರಿ ದರ್ಶನ್ ಕೋ ಆಜ್' (ಚಿತ್ರ ಬೈಜು ಬಾವ್ರಾ, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ), 'ಆಧಾ ಹೈ ಚಂದ್ರಮಾ ರಾತ್ ಆಧಿ' (ಚಿತ್ರ ನವರಂಗ್, ಮಹೇಂದ್ರ ಕಪೂರ್ ಮತ್ತು ಆಶಾ ಭೋಂಸ್ಲೆ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ), 'ಛಮ್ ಛಮ್ ಘುಂಘ್ರೂ ಬೋಲೆ' (ಚಲನಚಿತ್ರ ಕಾಜಲ್, ಆಶಾ ಭೋಂಘಿಯಾನ್ ಅಭಿನಯದ ಚಿತ್ರ), 'ಅಂಗ್ ಆಜ್ಞಾನ್' ಆದ್ಮಿ), 'ಬಲ್ಮಾ ಮಾನೆ ನಾ' (ಚಲನಚಿತ್ರ ಒಪೇರಾ ಹೌಸ್) ಮತ್ತು 'ರಂಗ್ ರಾಲಿಯಾನ್ ಕಾರಟ್ ಸೌತಾನ್ ಹಾಡಿದ' (ಚಲನಚಿತ್ರ ಬೀರ್ಬಲ್ ಮೈ ಬ್ರದರ್), 'ಏಕ್ ಲಡ್ಕಿ ಥಿ' ( ಕವಿತಾ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರ ಲವ್ ಯೂ ಹಮೇಶಾ ) ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್ ಆಧಾರಿತ ಕೆಲವು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಾಗಿವೆ. ತಮಿಳು ಮತ್ತು ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ 'ಅನಾರ್ಕಲಿ' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ 'ರಾಜಶೇಖರ' ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಸಾಲಂಗೈ ಓಲಿ ಮತ್ತು ಮೇ ಮಧಂ ಚಿತ್ರದ ಇಳಯರಾಜ ಮತ್ತು ಎಆರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಅವರ "ಓಂ ನಮಶಿವಾಯ" ಮತ್ತು "ಮಾರ್ಗಜಿ ಪೂವೆ" ಹಾಡುಗಳು, ಗಡಿಬಿಡಿ ಗಂಡ ಚಿತ್ರದ "ನೀನು ನೀನೆ", ಕನ್ನಡದ ಆಪ್ತಮಿತ್ರ ಚಿತ್ರದ "ರಾ ರಾ" ಹಾಡುಗಳೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.
ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಮಾಲ್ಕೌನ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಹಿಂದೋಳಂನಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.
ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
| ಸ.ನಂ | ಬಂದಿಶ್ ಪ್ರಕಾರ | ಬಂದಿಶ್ ಆರಂಭಿಕ ಬೋಲ್ | ಸಂಯೋಜಕ ಲೇಖಕ | ತಾಲ್ |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ಧ್ರುಪದ್ | ಆದಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಆದಿ ನಾಡ
ಆದಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಆದಿ ನಾದ [೬] |
ಆಚಾರ್ಯ ಪಂ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ | ಚೌತಾಲ್ |
ಪ್ರಮುಖ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಅಮೀರ್ ಖಾನ್, ರಾಗಸ್ ಹಂಸಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಮಲ್ಕೌನ್ಸ್, HMV LP (ದೀರ್ಘ-ಆಟದ ದಾಖಲೆ), EMI-EASD1357
- ಆಂಧೋಲನ್ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಮೆಕಾಲ್ ಹಸನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಮಾಲ್ಕೌನ್ಸ್ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
- ಉಸ್ತಾದ್ ಮುಬಾರಕ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಇದನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯ ಬಂದಿಶ್ "ಆಜ್ ಮೋರ್ ಘರ್ ಆಯೆ ನಾ ಬಲ್ಮಾ [೭] " ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ music., Jairazbhoy, Nazir Ali, 1927-2009. Rags of North Indian (1971), Examples of North Indian rags played by Vilayat Khan (Sitar) : a recorded supplement to 'The rags of North Indian music'., Faber and Faber Ltd, OCLC 225669821, retrieved 2022-01-12
{{citation}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ ೨.೦ ೨.೧ "Indian classical music: Different kinds of ragas". The Times of India. 29 September 2016. Retrieved 10 May 2021. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; name "TOI_DifferentKinds" defined multiple times with different content - ↑ Bagchee, Sandeep (1998). Nād: Understanding Rāga Music. BPI (India) PVT Ltd. p. 300. ISBN 81-86982-07-8.
- ↑ Sonneck, Oscar George (1985). The Musical quarterly. The Musical quarterly. p. 160. Retrieved 26 May 2021.
They are set to one of the most widely performed ragas in North India, the pentatonic midnight raga Malkauns. The most important notes of Malkauns are Sa (the tonic) and Ma (the fourth). Both the gats and the tihais "cadence" on one of ...
- ↑ Gosvami(1957) p. 236 f.
- ↑ Māthura, Nītā. (2011). Śāstrīya saṅgīta ke sūrya : Ācārya (Paṃ.) Gokulotsava Jī Mahārāja : saṅgīta sevā, śāstra cintana evaṃ bandiśoṃ kā saṅkalana (1. saṃskaraṇa ed.). Naī Dillī: Rādhā Pablikeśansa. ISBN 978-81-7487-765-9. OCLC 769743702.
- ↑ www.youtube.com https://www.youtube.com/results?app=desktop&search_query=raag+malkauns+ali+Mubarak+khan. Retrieved 2022-12-05.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help)
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಾಹಿತ್ಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- Gosvami, O. (1957), The Story Of Indian Music, Bombay: Asia Publishing House