ದೇಶ್ (ರಾಗ)
ದೇಶ್ ಅಥವಾ ದೇಸ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಾಗವಾಗಿದೆ [೧] [೨] ಇದು ಖಮಾಜ್ ಥಾಟ್‌ಗೆ ಸೇರಿದೆ. [೩] ಈ ರಾಗವು ಖಮಾಜ್ ರಾಗವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ.
ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿವರಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಾಗವು ಔಡವ-ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಅದರ ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ (ಆರೋಹಣ) ಕೇವಲ ಐದು ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅವರೋಹಣ ದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ನಿ ಯನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ, ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಕೋಮಲ್ ನಿ (ಕೆಳಗೆ ನಿ ಎಂದು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗಿದೆ) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಸ್ವರಗಳೂ ಶುದ್ಧ.
- ಆರೋಹಣ: ನಿ ಸಾ ರಿ, ಮ ಪ ನಿ, ಸಾ.
- ಅವರೋಹಣ: ಸಾ ನಿ ಧಾ, ಪ ಧಾ ಮ ಗಾ ರಿ, ಪ ಮ ಗಾ, ರಿ ಗ ನಿ ಸಾ.
- ಪಕಡ್ : ರಿ, ಮಾ ಪಾ ನಿ, ಸಾ ರಿ ನಿ ಧಾ ಪಾ, ಮ ಗಾ ರಿ
- ವಾದಿ ಸ್ವರವು ರಿ
ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿನ ಆರೋಹಣವು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ಚಲನೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಹೀಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ: ಸ, ರಿ, ಮ ಪ, ನಿ ಸಾ'. [೪]
ಸಮಯ (ಸಮಯ): ರಾತ್ರಿಯ ಎರಡನೇ ಪ್ರಹರದಲ್ಲಿ ( 9 ರಿಂದ 12 ರಾಗವನ್ನು ಹಾಡಬೇಕು. [೩]
ರಿ ಬಹಳ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ, ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಗಾಯಕನು ರಿ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ, ಇದು ಮಧುರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಮಾ ದಿಂದ ರಿ ಗೆ ಗ ಮೂಲಕ ಮೀಂಡ್ ರಾಗದ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಶುದ್ಧ ನಿ ಮೂಲಕ ಆರೋಹಣ, ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ರಿ ನಿಂದ ಕೋಮಲ್ ನಿ ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿನ ರಾಗಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ದೇಶ್ ತಿಲಕ್ ಕಾಮೋದ್ ನಂತಹ ನೆರೆಯ ರಾಗಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಕೌಶಲ್ಯಪೂರ್ಣ ನಿರೂಪಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದೇಶ್ ಅನ್ನು ಕೆಲವು ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೀತೆಯಾದ ವಂದೇ ಮಾತರಂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಳೆಯ ದೂರದರ್ಶನ ವೀಡಿಯೋ ಬಜೆ ಸರ್ಗಮ್ ಕೂಡ ದೇಶವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
ರವೀಂದ್ರಸಂಗೀತ ರಾಗವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಹುಶ್ರುತ ಮತ್ತು ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ( ರವೀಂದ್ರಸಂಗೀತ ) ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದರು. ಈ ರಾಗ ದೇಸ್ ಆಧಾರಿತ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ:
ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪುರಂದರ ದಾಸರಿಂದ ವಿಠಲ ಸಲಹೋ ಸ್ವಾಮಿ,ವಿಕಸಿತ ಪಂಕಜ ಕಲ್ಯಾಣಿ ವರದರಾಜನ್ ರವರಿಂದ
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| Year | Song | Movie | Language of Movie | Composer | Singer |
|---|---|---|---|---|---|
| 1979 | Sanware Ke Rang Ranchhi | Meera | Hindi | ಪಂಡಿತ್ ರವಿಶಂಕರ್ | ವಾಣಿ ಜಯರಾಂ |
| 2001 | Megharagam | Kakkakkuyil | Malayalam | Deepan Chatterjee | ಕೆ. ಎಸ್. ಚಿತ್ರಾ |
| 1998 | Mayilay Parannu Va | Mayilpeelikkavu | Malayalam | Berny–Ignatius | ಕೆ.ಜೆ.ಜೇಸುದಾಸ್ & ಕೆ. ಎಸ್. ಚಿತ್ರಾ (Duet Version) |
| 1965 | Aap Ko Pyar Chhupane | Neela Aakash | Hindi | Madan Mohan | ಆಶಾ ಭೋಂಸ್ಲೆ & ಮೊಹಮ್ಮದ್‌ ರಫಿ |
| 1991 | Kesariya Balama | Lekin... | Hindi | Hridaynath Mangeshkar | ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ |
| 1994 | Mora Saiyan To Hai Pardes | Bandit Queen | Hindi | ನಸ್ರತ್ ಫತೇ ಅಲಿ ಖಾನ್ | ನಸ್ರತ್ ಫತೇ ಅಲಿ ಖಾನ್ |
| 1964 | Gori Tore Nainwa | Main Suhagan Hoon | Hindi | Lacchiram Tamar | Asha Bhosle & Mohammed Rafi |
| 1956 | Thandi Thandi Savan Ki Phuhar | Jagte Raho | Hindi | Salil Chowdhury | Asha Bhosle |
| 1967 | Oru Pushpam Mathramen | Pareeksha | Malayalam | M.S. Baburaj | ಕೆ.ಜೆ.ಜೇಸುದಾಸ್ |
| 2002 | Sarfaroshi Ki Tamanna Ab Hamare | The Legend of Bhagat Singh | Hindi | A. R. Rahman | Sonu Nigam |
| 2015 | Agar Tum Saath Ho | Tamasha | Hindi | A.R. Rahman | Alka Yagnik, Arijit Singh |
| 1952 | Door Koi Gaaye | Baiju Bawra | Hindi | Naushad | Shamshad Begum, Mohammed Rafi, & ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ |
| 1963 | Hum Tere Pyar Mein Sara | Dil Ek Mandir | Hindi | Shankar–Jaikishan | ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ |
| 1994 | Pyar Hua Chupke Se | 1942: A Love Story | Hindi | R. D. Burman | Kavita Krishnamurthy |
| 2015 | Man Mandira | katyar kaljat ghusali | Marathi | Pandit Jitendra Abhisheki | Shankar Mahadevan |
| Song | Movie | Composer | Singer |
|---|---|---|---|
| Premayil yavum Marandenae | Sakuntalai | Thuraiyur Rajagopala Sharma | M. S. Subbulakshmi, G. N. Balasubramaniam |
| Mangiyathor Nilavinile | Thirumanam | S. M. Subbaiah Naidu, T. G. Lingappa | T.M.Soundararajan |
| Sindhu Nadhiyin | Kai Koduttha Dheivam | Viswanathan–Ramamoorthy | T.M.Soundararajan, L.R.Eswari & J.V.Raghavulu |
| Thunbam Nergaiyil Yaazhedutthu | Or Iravu | Bharathidasan, Dandapani Desikar, R. Sudarsanam | M. S. Rajeswari,V. J. Varma |
| Gopiyar Konjum Ramana | Thirumal Perumai | K. V. Mahadevan | T. M. Soundararajan |
| Naan Unnai Ninaikkaatha | Paavai Vilakku | P. Susheela | |
| Ondra Iranda | <i id="mwASg">Selvam</i> | T. M. Soundararajan, P. Susheela | |
| Androru Naal | Nadodi | M. S. Viswanathan | |
| Idhuthan Mudhal Rathiri | Oorukku Uzhaippavan | K.J. Yesudas, Vani Jairam | |
| Muththamizhil Paada | Melnaattu Marumagal | Kunnakudi Vaidyanathan | Vani Jairam |
| Vizhiyil Pudhu Kavithai | Theertha Karaiyinile | Ilaiyaraaja | Mano, K. S. Chithra |
| Nee Oru Kadhal Sangeetham(Raga Shudha sarang touches) | Nayakan | ||
| Onakena Thaane Innerama | Ponnu Oorukku Pudhusu | Ilaiyaraaja,Sarala | |
| Poonguyil Ponmalaiyil | Thazhuvatha Kaigal | S. Janaki | |
| Kanner Thuzhi | Raja Kaiya Vacha | ಕೆ.ಜೆ.ಜೇಸುದಾಸ್ | |
| Deivangal | Pudhiya Raagam | Mano, S. Janaki | |
| Orancharam(charanam only) | Kakkai Siraginilae | ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ | |
| Kanave Kalaiyadhe | Kannedhirey Thondrinal | Deva | P. Unnikrishnan, K. S. Chithra |
| Indhu Maha Samudrame
(Ragamalika:Desh, Sahana) |
<i id="mwAYc">Mannava</i> | Hariharan, K. S. Chithra | |
| Nilladi Endradhu | Kaalamellam Kaathiruppen | ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, K. S. Chithra | |
| Itho Intha Nenjodu | <i id="mwAZc">Good Luck</i> | Manoj Bhatnaghar | |
| Kadhal Vandicho | Yai! Nee Romba Azhaga Irukke! | Raaghav-Raja | ಶಂಕರ್ ಮಹಾದೇವನ್ |
| Adi Kadhal Oru Kannil | <i id="mwAaU">Doubles</i> | Srikanth Deva | P. Unnikrishnan, Harini |
| Kandupidi Kandupidi | Samudhiram | Sabesh–Murali | ಹರಿಹರನ್, Ganga |
| Noothana | Karka Kasadara | Prayog | Harish Raghavendra, Chinmayi |
| Ulagil Yentha Kathal | Naadodigal | Sundar C Babu | ಹರಿಹರನ್ |
| Kalathara | <i id="mwAcs">Vegam</i> | Rajhesh Vaidhya | P. Unnikrishnan,Anuradha Sekhar |
| Maruvaarthai | Enai Noki Paayum Thota | Darbuka Siva | Sid Sriram |
| Varalaama | Sarvam Thaala Mayam | Rajiv Menon(Orchestration by ಎ. ಆರ್. ರಹಮಾನ್‌) | Sriram Parthasarathy |
| Mannamaganin Sathiyam(Dwijavanthi traces) | Kochadaiiyaan | ಎ. ಆರ್. ರಹಮಾನ್‌ | Haricharan, Latha Rajinikanth |
| Singappenney(Female portion only) | Bigil | ಎ. ಆರ್. ರಹಮಾನ್‌, Shashaa Tirupati | |
| Alli Arjuna(Ragamalika) | <i id="mwAfk">Kaaviya Thalaivan</i> | Haricharan, Bela Shende, Srimathumitha | |
| Yethanai Yethanai | <i id="mwAgI">Ji</i> | ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್ | Shankar Sampoke |
| Naana Yaar Idhu | Ninaithu Ninaithu Parthen | Joshua Sridhar | Sadhana Sargam |
| Naanaagiya Nadhimoolamae | Vishwaroopam II | Ghibran | ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್, Kaushiki Chakraborty,Master Karthik Suresh Iyer |
| Pen Maegam Polavae(charanam only) | Kathai Thiraikathai Vasanam Iyakkam | Sharreth | G. V. Prakash Kumar,Saindhavi |
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Nagarkar, Samarth (27 August 2015). Raga Sangeet: Understanding Hindustani Classical Vocal Music. ISBN 978-1619273672.
- ↑ Katte, Trupti (10 June 2013). "Multiple Techniques for Raga Identification in Indian" (PDF). International Journal of Electronics Communication and Computer Engineering. 4 (6). Retrieved 17 July 2017.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ Rao, B.Subba (1996). Raganidhi: A Comparative Study Of Hindustani And Karnatak Ragas. Volume Two (D to J). Madras: The Music Academy. pp. 6–7.
- ↑ Mathur, Avantika; Vijayakumar, Suhas; Chakravarti, Bhismadev; Singh, Nandini (30 April 2015). "Emotional responses to Hindustani raga music: the role of musical structure". Frontiers in Psychology. 6: 513. doi:10.3389/fpsyg.2015.00513. PMC 4415143. PMID 25983702.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಸೌಂಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಿಂದ ರಾಗದ ವಿವರಗಳು
- ದೇಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು Archived 2010-11-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಚಂದ್ರಕಾಂತ ಮೇಲೆ ದೇಶ್ ಕುರಿತು Archived 2021-11-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.