ಕಂಜೀರ
ಕಂಜೀರಾ, ಖಂಜಿರಾ, ಖಂಜಿರಿ ಅಥವಾ ಗಂಜಿರಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ತಮ್ಮಟೆ, ಇದು ತಂಬೂರಿ ಕುಟುಂಬದ ವಾದ್ಯವಾಗಿದೆ. ಜಾನಪದ ಮತ್ತು ಭಜನಾ ವಾದ್ಯವಾಗಿ, ಇದನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಕಂಜೀರಾ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನ, ಜೊತೆಗೆ ವಾದ್ಯದ ಆಧುನಿಕ ರೂಪದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮನ್ಪೂಂಡಿಯಾ ಪಿಳ್ಳೈಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ೧೮೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಮನ್ಪೂಂಡಿಯಾ ಪಿಳ್ಳೈ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಲಾಟೀನು-ಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಡ್ರಮ್ಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಅವರು ಒಂದೇ ಜೋಡಿ ಜಿಂಗಲ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ತಮ್ಮಟೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಾದ್ಯವನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಂದರು. [೧] [೨] [೩]
ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ) ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೃದಂಗಕ್ಕೆ ಪೋಷಕ ವಾದ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನಿರ್ಮಾಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ತಂಬೂರಿಯಂತೆಯೇ, ಇದು ಹಲಸಿನ ಮರದ ಮರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ೭ ಮತ್ತು ೯ ಇಂಚು ಅಗಲ ಮತ್ತು ೨ ರಿಂದ ೪ ಇಂಚು ಆಳ. ಮಾನಿಟರ್ ಹಲ್ಲಿಯ ಚರ್ಮದಿಂದ ಮಾಡಿದ ತಮ್ಮಟೆಯಿಂದ ಇದು ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ (ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಬೆಂಗಾಲ್ ಮಾನಿಟರ್, [೪] ವಾರನಸ್ ಬೆಂಗಾಲೆನ್ಸಿಸ್, ಈಗ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಯಾಗಿದೆ), ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯು ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಜಾತಿಯ ನಿಯಮಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಲ್ಲಿಯ ಚರ್ಮವನ್ನು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಂಜೀರಾ ವಾದ್ಯಗಾರರು ಸಹ, ಮೇಕೆ ಚರ್ಮವನ್ನು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ವಾದನದ ನಂತರ, ಮೇಕೆ ಚರ್ಮವು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಭವನೀಯ ಮಾಡ್ಯುಲೇಶನ್‌ಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. [೫] ಚೌಕಟ್ಟು ಒಂದೇ ಸ್ಲಿಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಸಣ್ಣ ಲೋಹದ ಡಿಸ್ಕ್‌ಗಳು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಳೆಯ ನಾಣ್ಯಗಳು) ಇರುತ್ತವೆ. ಇವು ಕಂಜೀರಾವನ್ನು ನುಡಿಸಿದಾಗ ಜಿಂಗಲ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [೬]
ವಾದನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಂಜೀರವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ತಾಳವಾದ್ಯ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ,ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಲು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಭಾರತೀಯ ಡ್ರಮ್ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಲಗೈಯ ಅಂಗೈ ಮತ್ತು ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಎಡಗೈ ಡ್ರಮ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಡಗೈಯ ಬೆರಳ ತುದಿಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿನ ರಿಮ್ ಬಳಿ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಯಿಯನ್ನು ಬಗ್ಗಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ಮೃದಂಗ ಅಥವಾ ಘಟಮ್‌ನಂತೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾಯಿಗ್ಗೆ ಟ್ಯೂನ್ ಆಗಿಲ್ಲ. [೭]
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಟ್ಯೂನಿಂಗ್ ಇಲ್ಲದೆ, ಇದು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮವಾದ ಬಾಸ್ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು, ಪ್ರದರ್ಶಕನು ವಾದ್ಯದ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಚಿಮುಕಿಸುವ ಮೂಲಕ ಡ್ರಮ್‌ಹೆಡ್‌ನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. [೭] ಉತ್ತಮ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕನ್ಸರ್ಟ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉಪಕರಣವು ತುಂಬಾ ತೇವವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ಡೆಡ್ ಟೋನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಒಣಗಲು 5-10 ನಿಮಿಷಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಹ್ಯ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ತೇವಾಂಶದ ಸ್ಥಿತಿ ಧ್ವನಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಪ್ರದರ್ಶಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೆರಡು ಕಂಜೀರಾಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತಾರೆ ಇದರಿಂದ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದನ್ನಾದರೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಟ್ಯೂನ್ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬಹುದು.
ಕೌಶಲ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ತಬಲಾದಂತಹ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ಗ್ಲಿಸಾಂಡೋ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸಾಧ್ಯ. [೮]
ನೇಪಾಳ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ಕಂಜಿರಾವನ್ನು ಖೈಜಾಡಿ (खैंजडी) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶವು ಖೈಜಾದಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಡಾನ್ಫ್, ದಂಫು (ಡಂಫೂ) ಮತ್ತು ಹ್ರಿಂಗ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ತಂಬೂರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಈ ವಾದ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೀರ್ತನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಖಂಜಾಡಿ ಭಜನ್ (खैंजडी भजन), ಛೇತ್ರಿ - ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ಸ್ತೋತ್ರಗಳು. ಕಠ್ಮಂಡು ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಖಂಜಾಡಿ ಭಜನೆಯನ್ನು ಹಾಡುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಂದವರು, ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಯವರು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಕೇಳುಗರಾಗಿ ಮನರಂಜನೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಾರರು ಜೋಡಿಯಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಚುಡ್ಕಾ ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈವೆಂಟ್ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಸ್ತೋತ್ರವು ಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಗದ್ಯ ಎರಡರ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಕಥೆಯ ಭಾಗವನ್ನು ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಭಾವಗೀತೆ ಸ್ತೋತ್ರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಹಾಡಲು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೀರ್ತನಕಾರರ ಧ್ವನಿಯೂ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತಿರಬೇಕು. ಅದೇ ರೀತಿ ಕೀರ್ತನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಖಂಜಡಿಯನ್ನು ಜಾಣ್ಮೆಯಿಂದ ನುಡಿಸಬಲ್ಲ, ಕುಣಿಯಲು ಬಲ್ಲ ಗಾಯಕರು ಬರಬೇಕು.
ವಾದ್ಯಗಾರರು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಜಿ.ಹರಿಶಂಕರ್
- ವಿ.ನಾಗರಾಜನ್
- ಸಿಪಿ ವ್ಯಾಸ ವಿಟ್ಠಲ
- ಬೆಂಗಳೂರು ಅಮೃತ್
- ಬಿ. ಶ್ರೀ ಸುಂದರಕುಮಾರ್
- ವಿ.ಸೆಲ್ವಗಣೇಶ್
- ಎ.ಎಸ್.ಎನ್.ಸ್ವಾಮಿ
- ಬಿಎಸ್ ಪುರುಷೋತ್ತಮ್
- ಜಿ.ಗುರು ಪ್ರಸನ್ನ
- ಎನ್.ಗಣೇಶ್ ಕುಮಾರ್
- ಎಸ್ ಸುನೀಲ್ ಕುಮಾರ್
- ನೆರ್ಕುನಂ ಶಂಕರ್
- ಅನಿರುದ್ಧ ಆತ್ರೇಯ
- ಹರಿಹರಶರ್ಮ
- ಕೆ ವಿ ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣನ್
- ಸುನಾದ ಆನೂರು
- [[ಕದಿರವೆಲ್]]
[[ಬಿಎನ್ ಚಂದ್ರಮೌಳಿ]]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ Kolappan, B. (14 January 2016). "The sound challenge". Thehindu.com. Retrieved 19 April 2021.
- ↑ Prema Kasturi; Chithra Madhavan (2007). South India heritage: an introduction. East West Books (Madras). p. 593. ISBN 978-81-88661-64-0.
- ↑ "World Music and Percussion, Frame Drums, Riq, Tambourines". Nscottrobinson.com. Retrieved 2015-03-24.
- ↑ Anand S. Khati (1998). National parks of India. Pelican Creations International. p. 323. ISBN 978-81-86738-00-9. Retrieved 30 December 2012.
- ↑ "SOUTH INDIAN KANJIRA OR KANJEERA - THE TINY FRAME DRUM". indian-instruments.com. Archived from the original on 2018-03-16. Retrieved 2023-07-23.
- ↑ Bruno Nettl; Alison Arnold (1998). The Garland Encyclopedia of World Music: South Asia : the Indian subcontinent. Taylor & Francis. pp. 357–. ISBN 978-0-8240-4946-1.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ "Requires judgment and expertise". The Hindu. 2008-02-08. Archived from the original on 2008-02-12. Retrieved 2015-03-24.
- ↑ Siebenkaes, Marie-Luise. "Indian Musical Instruments". Indian-instruments.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2019-03-21. Retrieved 2019-06-05.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- N. Scott Robinson; OhioLINK Electronic Theses and Dissertations Center (2013). Tradition and Renewal: The Development of the Kanjira in South India.
- "On the tambourine trail". The Hindu. 16 September 2014. Retrieved 7 July 2020.
- On the tambourine trail
- https://archive.org/stream/MusicRes-Periodicals/PAC-TalaVadyaSeminar-2_djvu.txt
- Sruti. Vol. 268–273. P.N. Sundaresan. 2007. p. 272.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಹಿಡನ್ ಡ್ರಮ್ಮರ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ: ರುವೈರಿ ಗ್ಲಾಶಿನ್ ಅವರಿಂದ ಕಂಜೀರಾ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ರಿದಮ್ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ
- Kanjira.org
Media related to Kanjira at Wikimedia Commons</img>
