ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು

ಶ್ರುತಿಸ್ವರರಾಗತಾಳ ಮೇಳಕರ್ತಅಸಂಪೂರ್ಣ ಮೇಳಕರ್ತ

ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು

ವರ್ಣಮ್ಕೃತಿಗೀತಂಸ್ವರಜತಿರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿತಿಲ್ಲಾನ

ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು

ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆವೇಣು ಪಿಟೀಲುಚಿತ್ರ ವೀಣನಾದಸ್ವರಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್

ತಾಳ: ಮೃದಂಗಘಟಂಮೋರ್ಸಿಂಗ್ಕಂಜೀರತವಿಲ್

ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ

ಸಂಗೀತಕಾರರು

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ - ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರು

ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ (ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ - ಉಮಾನ್ ಮರ್ಮಾನ್ / atic :) ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗಂ (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಾಗ). ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ 72 ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ 51 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪಂತುವರಾಳಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, [೧] ಆದರೂ ಪರಿಶುದ್ಧರು ಇದನ್ನು ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ "ಆಸೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ".

ಸಂಗೀತಗಾರರು ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಾಡುವ ಈ ರಾಗವು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಶಿರಾಮಕ್ರಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಮವರ್ಧಿನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತವು ಪೂರ್ವಿ ಥಾಟ್ / ಪುರಿಯಾ ಧನಶ್ರೀ . [೧] [೨]

ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಿ ನಲ್ಲಿ ಶಾಡ್ಜಮ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕಾಮವರ್ದಿನಿ ಸ್ಕೇಲ್

ಇದು 9 ನೇ ಚಕ್ರ ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿನ 3 ನೇ ರಾಗ. ಜ್ಞಾಪಕ ಹೆಸರು ಬ್ರಹ್ಮ-ಗೋ . ಜ್ಞಾಪಕ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಸಾ ರಾ ಗು ಮಿ ಪಾ ಧಾ ನು . [೧] ಇದರ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರುತ್ತದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ <i id="mwLQ">ಸ್ವರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ):</i>

  • ಆರೋಹಣ : ಸ ರಿ೧ ಗ೩ ಮ೨ ಪ ದ೧ ನಿ೩ ಸ
  • ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ೩ ದ೧ ಪ ಮ೨ ಗ೩ ರಿ೧

(ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ ಶುದ್ಧ ರಿಷಭ,ಅಂತರ ಗಾಂಧಾರ, ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮ,ಶುದ್ಧ ಧೈವತ,ಕಾಕಲಿ ನಿಷಾಧ)

ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗ ಎಂದರೆ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು (ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು) ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ರಾಗ. ಈ ರಾಗವು 15 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಮಾಯಮಾಳವಗೌಡ ಕ್ಕಿಂತ , ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಲಿಸುವ ರಾಗಕ್ಕಿಂತ ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ..

ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇದು ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಜನ್ಯಾ ರಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರಾಗಗಳ ಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಗಾಗಿ ಜನ್ಯಾ ರಾಗಗಳ ಪಟ್ಟಿ ನೋಡಿ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಗುರುವಿನ ಗುಲಾಮನಾಗುವ ತನಕ - ಪುರಂದರದಾಸ
  • ರಘುವರ ನನ್ನು, ಶಂಬೋ ಮಹಾದೇವ, ಸಾರಮೇಗನಿ, ಅಪರಾಮ ಭಕ್ತಿ, ಶೋಬಾನೆ, ಸುಂದರ ದರದೇಹಮ್, ನಿನ್ನೇ ನೇರ ನಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವ ಎನರಾದ - ತ್ಯಾಗರಾಜ
  • ಎಣ್ಣಾ ಗನು ರಾಮ - ಭದ್ರಾಚಲ ರಾಮದಾಸ್
  • ರಾಮನಾಥಮ್ ಭಜೇಹಮ್, ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿಮ್ ವಿಶ್ವೇಸೀಮ್, ಸೇನಾಪತೇ ಪಾಲಯಾಮಾಮ್ - ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ್ ,
  • ನಿನ್ನರುಲ್ ಇಯಂಬಲಗುಮೋ - ಪಾಪನಾಶಮ್ ಶಿವನ್
  • ಸರಸಾಕ್ಷ ಪರಿಪಾಲಯ ಮಾಮಯಿ, ಪರಿಪಾಲಯ ಸರಸೀರುಹಾ ಮತ್ತು ಸರೋರುಹಾಸನ (ನವರಾತ್ರಿ ಆರನೇ ದಿನದ ಕೃತಿ) - ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಲ್
  • ಮಾಗಲಹರಥಿದೆ ನೇಕು, ಮಹಿತಾತ್ಮ ಸೇವಿತೆ - ಕಲ್ಯಾಣಿ ವರದರಾಜನ್
  • ಎಂಗಮ್ ನಿರೈಂದ ಪರಂಪೋರುಲೆ (ವರ್ಣಂ) - ಮಧುರೈ ಶ್ರೀ ಎನ್ ಕೃಷ್ಣನ್ [೩]
  • ಶರಣಂ ತವಾ - ಮಂಗಳಂಪಲ್ಲಿ ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ
  • ಶಂಕರಿ ನಿನ್ನೆ - ಮೈಸೂರು ವಾಸುದೇವಾಚಾರ್

ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ವಿಭಾಗವು ಈ ರಾಗದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಗ್ರಹಭೇದಂ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ ರಾಗಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ ಒಂದನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಕನಕಾಂಗಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ,.

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

  • Western: C B A G F E D C

 

  1. ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ Ragas in Carnatic music by Dr. S. Bhagyalekshmy, Pub. 1990, CBH Publications
  2. Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras
  3. https://karnatik.com/c21448.shtml