ಗೀತಂ
ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ | |
---|---|
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು | |
ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು | |
ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು | |
ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್ ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ | |
ಸಂಗೀತಕಾರರು | |
ಗೀತಂ, ( ಸಂಸ್ಕೃತ : गीतम्; ಗೀತಂ) ಅಥವಾ ಗೀತೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸರಳವಾದ ಸಂಗೀತ ರೂಪವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಹಿತ್ಯ (ಸಾಹಿತ್ಯ) ದೊಂದಿಗೆ ತಾಳಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಪುರಂದರ ದಾಸರು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಗೀತಾಂ ಎಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ "ಹಾಡು" ಎಂದರ್ಥ.
ರಚನೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಒಂದು ಗೀತೆಯು ಹಾಡಿನ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದೇ ಗತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸರಳ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯಾಗಿದೆ. ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ "ಅಂಗ" ಬದಲಾವಣೆ, ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಸಂಗತಿಗಳು ಇಲ್ಲ. ಗೀತೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೧೦/೧೨ ಆವರ್ತನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಗೀತೆಗಳು ಪಲ್ಲವಿ, ಅನುಪಲ್ಲವಿ ಅಥವಾ ಚರಣಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಅವುಗಳ ಇರುವಿಕೆಯನ್ನು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವು ಗೀತೆಗಳು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ ವಿಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ (ಪಲ್ಲವಿ ಇತ್ಯಾದಿ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಸಂಗತಿಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಟುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಪ್ರತಿ ಸ್ವರವು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಒಂದು ಉಚ್ಚಾರಾಂಶವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಗೀತೆಯನ್ನು ಮೊದಲಿನಿಂದ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಕ ಭಾಗದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಮ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಸಂಗತಿಗಳು ಅಥವಾ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದ ಹರಿವು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯದ (ಸಾಹಿತ್ಯ) ವಿಷಯವು ದೇವರನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಸರದಿ ಸ್ವರಗಳು ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಗಳ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ.
ಗೀತೆಯ ವಿಧಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಮೂರು ವಿಧದ ಗೀತೆಗಳಿವೆ:
- ಸಾಮಾನ್ಯ ಗೀತೆ : ಸರಳವಾದ ಹಾಡು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸಾಧಾರಣ ಗೀತೆ ಅಥವಾ ಸಂಚಾರಿ ಗೀತೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
- ಲಕ್ಷಣ ಗೀತೆ : ಸಾಹಿತ್ಯ (ಸಾಹಿತ್ಯ), ದೇವರನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ, ರಾಗದ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹಲವಾರು ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಎಣಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಇತರ ವಿವರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅದರ ವಕ್ರ ಸ್ವರ, ಗ್ರಹ, ನ್ಯಾಸ, ಅಂಶ ಸ್ವರ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಗ ( ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ). ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪುರಂದರ ದಾಸರು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧]
- ಸುಳಾದಿ ಗೀತೆ :
ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗೀತೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಶುದ್ಧ ಸಾವೇರಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಅನಲೇಕರ (29 ನೇ ಮೇಳ ಶಂಕರಾಭರಣಂನ ಜನ್ಯ ) - ತಿಸ್ರ ಜಾತಿ ತ್ರಿಪುಟ ತಾಳ
- ಕಲ್ಯಾಣಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಕಮಲಾ ಜಡಲ (ತೆಲುಗು) 65ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ)- ತಿಸ್ರ ಜಾತಿ ತ್ರಿಪುಟ ತಾಳ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಶಿವಕುಮಾರ್ ಕರ್ನಾಟಿಕ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಆರ್ಕೈವ್ ಗೀತಂ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು Archived 23 November 2013[Date mismatch] ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.</link>
- ಪುಲಿಜಾಲಗಳು Archived 2016-02-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.