ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಹಾವು ಕಡಿತ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
Snakebite
Classification and external resources
Cobra Naja naja
ICD-10T63.0, T14.1, W59 (nonvenomous), X20 (venomous)
ICD-9989.5, E905.0, E906.2
DiseasesDB29733
MedlinePlus000031
eMedicinemed/2143
MeSHD012909

ಹಾವು ಕಡಿತವು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಗಾಯ. ಇದು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವಿಷದಹಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ರಂಧ್ರದ ಗಾಯದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ವಿಷ ಒಳಸೇರುವಿಕೆಯಿಂದ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹಾವಿನ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ವಿಷಯುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಎರೆಗಳನ್ನು ವಿಷದ ಬದಲಾಗಿ ಸಂಕೋಚಿಸಿ ಕೊಲ್ಲುತ್ತವೆ, ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವುಗಳು ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕಾವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಖಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.[೧] ಹಾವುಗಳು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ತಮ್ಮ ಎರೆಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ. ಹಾವುಗಳ ದೈಹಿಕ ನೋಟ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಅವುಗಳ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಗಮನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೨][೩]

ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ಪರಿಣಾಮವು, ಹಾವಿನ ಜಾತಿ, ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದ ದೇಹದ ಭಾಗ, ಒಳಸೇರಿದ ವಿಷದ ಪ್ರಮಾಣ, ಮತ್ತು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇತರ ಹಲವಾರು ಸಂಗತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಭಯದ ಮತ್ತು ಭೀತಿಯ ಭಾವನೆಗಳು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ನಂತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿ ಬಡಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಹೃದಯ ಹಾಗೂ ವಾಕರಿಕೆಯಂತಹ ಸ್ವನಿಯಂತ್ರಿತ ನರಮಂಡಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಧನವಾಗಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲದು.[೪][೫] ವಿಷಯುಕ್ತವಲ್ಲದ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಗಳೂ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಹಾವಿನ ಹಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಿಗಿತಗಳು ಅಥವಾ ಪರಿಣಾಮರೂಪಿ ಸೋಂಕಿನಿಂದ. ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಅತಿಸಂವೇದನಶೀಲತೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನೂ ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು, ಅದು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾದ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಹಾವುಗಳು ವಾಸವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳ ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಇತರ ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳಿಗೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮರಣಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಮರಣಗಳು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿರಳವಾಗಿದ್ದರೂ, ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವ್ಯಾಪನ ಮತ್ತು ಮರಣಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಹಲವಾರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ,[೧][೬][೭] ಅದರಲ್ಲೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ, ಮತ್ತು ಉಪ-ಸಹಾರಾದ ಆಫ್ರಿಕಾದ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಡಿತಗಳ ದಾಖಲೆಯಿದೆ, ನವ ಉಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಷುವದೀಯ ಹಾಗೂ ಉಪೋಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮರಣದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವಿದೆ.[೧][೬][೭] ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಹತ್ತಾರು ಸಾವಿರ ಜನರು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪುತ್ತಾರೆ,[೧] ಆದರೂ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುವ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಿರೋಧಕ ಮುಂಜಾಗ್ರತಾ ಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ, ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಚಪ್ಪಲಿಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕರ ಹಾವುಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ಮುಂಜಾಗ್ರತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.

ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹಾಗು ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಯಾವುದೇ ಹಾವು ಕಡಿದಾಗ ಕಾಣಬರುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಿಹ್ನೆಗಳು.[೮][೯][೧೦] ಆದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೂ ಇರುವ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ಬೇರೆಯೇ ಆಗಿವೆ.[೮]
ಬೊಥ್ರೋಪ್ಸ್ ಆ್ಯಸ್ಪರ್ ವಿಷವು ದೇಹದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದ ನಂತರ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಗಾಯದಿಂದ ಗ್ಯಾಂಗ್ರೀನ್ ಅಥವಾ ಕ್ಷಯರೋಗ ಉಂಟಾಗುವುದು. ಎಕ್ವೇಡೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ 11-ವರ್ಷದ ಗಾಯಾಳು ಹುಡುಗನಿಗೆ ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.[೧೧]

ಎಲ್ಲಾ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ಸಹಿಸಲಾಗದ ಭಯ, ಭೀತಿ, ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಸ್ಥಿರತೆ, ಇವುಗಳು ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕ ಮತ್ತು ವಾಂತಿ, ಅತಿಸಾರ, ತಲೆಸುತ್ತು, ಮೂರ್ಛೆ ಹೋಗುವಿಕೆ, ಹೃದಯಾತಿಸ್ಪಂದನ, ಮತ್ತು ಶೀತ, ತೇವ ಚರ್ಮ ಮುಂತಾದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.[೪][೫] ದೂರದರ್ಶನ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಮತ್ತು ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳ ಸುತ್ತಲಿನ ಹೈಪ್‌ಗಳಿಗೆ ಭಾಗಶಃ ಜವಾಬ್ದಾರವಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡವನು ಮರಣವು ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಸಮಪರ್ಕವಾದ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ.

ಶುಷ್ಕ ಹಾವು ಕಡಿತಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಷಯುಕ್ತವಲ್ಲದ ಜಾತಿಗಳ ಹಾವುಗಳಿಂದಾದ ಕಡಿತಗಳು ಕೂಡ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳಿವೆ: ಸರಿಯಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗದ ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಸೋಂಕಾಗಬಹುದು (ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಮಂಡಲ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾದವರು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ಆ ಹಾವುಗಳ ವಿಷದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಆಳವಾದ ರಂಧ್ರ ಗಾಯಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ), ಕಡಿತವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಅತಿಸಂವೇದನಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಹಾವಿನ ಜೊಲ್ಲು ಹಾಗೂ ವಿಷದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಕ್ಲೋಸ್ಟ್ರಿಡಿಯಮ್ ಟೆಟಾನಿ ರೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅಪಾಯಕರವಾದ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಜೀವಿ ಸೋಂಕುಕಾರಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮಾಡಿದರೆ, ಸೋಂಕು ಹರಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಬಹುದು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವು ಕಡಿತಗಳು, ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವಿನಿಂದ ಉಂಟಾದ ಕಡಿತವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಅಲ್ಲದಿರಲಿ, ಕೆಲವು ವಿಧದ ಸ್ಥಾನಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. 90% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೋವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಭಾಗವು ಕೆಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದು ಕಡಿತದ ಜಾಗದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪] ಮಂಡಲ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕೋಬ್ರಾಗಳ ಕಡಿತವು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನೋವಿನಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಆ ಭಾಗದ ಅಂಗಾಂಶವು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ತಣ್ಣಗಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 5 ನಿಮಿಷದ ಒಳಗಾಗಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಊದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೭] ಆ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವವೂ ಆಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಗುಳ್ಳೆಯಾಗಬಹುದು. ಕುಳಿಮೂತಿ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಗಳ ಇತರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ಅತಿನಿದ್ರೆ, ಅಶಕ್ತತೆ, ಪಿತ್ತೋದ್ರೇಕ, ಮತ್ತು ವಾಂತಿ.[೪][೭] ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಜೀವ-ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು, ಅವುಗಳು ವಿಪರೀತ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಅಪಸಾಮಾನ್ಯ ವೇಗವಾದ ಉಸಿರಾಟ, ತೀವ್ರವಾದ ಹೃದಯಾತಿಸ್ಪಂದನ, ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡ ಸಂವೇದನಾಶೀಲತೆ, ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದ ವೈಫಲ್ಯ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.[೪][೭]

ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿ, ಮೊಜಾವ್ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವು, ಕೋರಲ್ ಹಾವು, ಮತ್ತು ಚುಕ್ಕೆಗಳುಳ್ಳ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಕಡಿತಗಳು ಗಂಭೀರ ಗಾಯಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ನೋವು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ನೋವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.[೪] ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವಿನಂತಹ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳ ಹಾವುಗಳಿಂದ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಒಂದು "ರಬ್ಬರಿನಂತಹ," "ಮಿಂಟ್‌ನಂತಹ," ಅಥವಾ "ಲೋಹದಂತಹ" ರುಚಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.[೪] ಉಗುಳುವ ಕೋಬ್ರಾಗಳು ಮತ್ತು ರಿಂಕ್‍ಹಾಲ್ಸ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಶಿಕಾರಿಗಳ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷವನ್ನು ಉಗುಳಬಲ್ಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ತತ್‌ಕ್ಷಣದ ನೋವು, ಆಪ್ಥಲ್‌ಮೊಪಾರೆಸಿಸ್, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಕುರುಡತನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೧೨][೧೩]

ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕೆಲವು ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಪರ್ ಹಾವುಗಳ ವಿಷದ ಒಳಸೇರಿಕೆಯು ಕೊಯಾಗುಲೊಪಥಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಅದು ಎಷ್ಟು ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಾಯಿಯಿಂದ, ಮೂಗಿನಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ರಕ್ರಸ್ರಾವವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತುಂಬಾ ಹಳೆಯದಾದ, ವಾಸಿಪಡಿಸಬಲ್ಲ ಎಂಬಂತೆ ಕಂಡುಬರುವ ಗಾಯಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ.[೭] ಮೆದುಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇತರ ಆಂತರಿಕ ಅವಯವಗಳಲ್ಲೂ ರಕ್ತಸ್ರಾವವು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತೀವ್ರತೆಗಳು ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಕಂದಕಲೆ (ಮೂಗೇಟುಗಳು) ಅನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.

ನಾಗರಹಾವುಗಳು, ಕಟ್ಟುಹಾವುಗಳು, ಮಾಂಬಾಗಳು, ಸಮುದ್ರ ಹಾವುಗಳು, ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಹಲವಾರು ಜಾತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳಿಂದ ಉಗುಳಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಷಗಳು ಜೀವಾಣು ವಿಷವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅವು ನರಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಆ ಮೂಲಕ ನರವಿಷತ್ವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.[೪][೭][೧೪] ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮಸಕುತನ ಸೇರಿದಂತೆ ತಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಪೂರ್ತಿ ದೇಹದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ಯಾರೆಸ್ಥೀಷಿಯಾ, ಹಾಗೆಯೇ ಮಾತನಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆ ಕೂಡ ವರದಿಯಾಗಬಹುದು.[೪] ನರಮಂಡಲದ ತೊಂದರೆಗಳು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯೂಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು, ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಲ್ಲ. ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ತಕ್ಷಣ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಉಸಿರಾಟದ ವೈಫಲ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಬಹುದು.

ಕೆಲವು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಲ್ಲ ಮಂಡಲ ಹಾವುಗಳು, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ಸಮುದ್ರ ಹಾವುಗಳು ಉಗುಳಿದ ವಿಷಗಳು ಸ್ನಾಯುಗಳ ಅಂಗಾಂಶದ ನೆಕ್ರೋಸಿಸ್ ಅನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.[೭] ದೇಹದೆಲ್ಲೆಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಸ್ನಾಯು ಅಂಗಾಂಶವು ಸಾಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ರ್‍ಯಾಬ್ಡೋಮಯೊಲೋಸಿಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸತ್ತ ಸ್ನಾಯುಗಳ ಕೋಶಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ ಹೊರಬಿಡುವ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದಲ್ಲಿ ತಡೆಯೊಡ್ಡಬಹುದು. ಅಲ್ಪ ರಕ್ತದೊತ್ತಡದ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಸ್ಥಿತಿಯು ತೀವ್ರ ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಮರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೭]

ರೋಗ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಿಷವನ್ನು ಒಳಚುಚ್ಚುವುದು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಐಚ್ಛಿಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವುಗಳು ತಮ್ಮ ಶಿಕಾರಿಯ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಿಷವನ್ನು ಸೇರಿಸದೆಯೇ ಕಚ್ಚುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಹಾವುಗಳು ತಮಗೆ ತಿನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ದದಾಗಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಾಣಿಯ ಮೇಲೆ ವಿಷವನ್ನು ಉಗುಳಿ ಅದನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುವ ಬದಲು ಅಂತಹ ಒಂದು "ಶುಷ್ಕ ಕಡಿತ"ವನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲವು.[೧೫] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶುಷ್ಕ ಕಡಿತಗಳ ಪ್ರತಿಶತವು ವಿಭಿನ್ನ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ: ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಅಂಜುಬುರುಕವಾಗಿರುವ ಕೋರಲ್ ಹಾವುಗಳ 50% ಕಡಿತಗಳು ವಿಷವನ್ನು ಒಳಚುಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲ, ಅದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ ಕುಳಿಮೂತಿ ಹಾವುಗಳ 25% ಕಡಿತಗಳು ಶುಷ್ಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೪] ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಕೆಲವು ಹಾವುಗಳ ಜಾತಿಗಳು, ಅಂದರೆ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವಿನಂತಹ ಜಾತಿಗಳು ಪರಭಕ್ಷಕಗಳ ಹೊಡೆತಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಕಡಿತಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೇಹದೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಿದ ವಿಷದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.[೧೬]

ಕೆಲವು ಶುಷ್ಕ ಕಡಿತಗಳು ಹಾವಿನಿಂದ ನಿಖರವಲ್ಲದ ಕಾಲಯೋಜನೆಯ ಕಾರಣವೂ ಆಗಿರಬಹುದು, ಹೇಗೆಂದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾಂಸದೊಳಕ್ಕೆ ವಿಷದ ಹಲ್ಲು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ ವಿಷವು ಅಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೧೫] ವಿಷದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಕೆಲವು ಹಾವುಗಳು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ದೊಡ್ದದಾದ ಸಂಪೀಡಕ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಅಂದರೆ ಬೊಯಿಡೀ ಮತ್ತು ಪೈಥೊನಿಡೀ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದಂತಹ ಹಾವುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಹಾನಿಕಾರಕವಾದ ಕಡಿತಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ; ದೊಡ್ದ ಹಾವುಗಳು, ಶಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಹಾವು ತಾನೇ ಹಿಂದೆಸರಿಯುವುದರಿಂದ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ತೀವ್ರವಾದ ಸೀಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇದು ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೇಹದಿಂದ ಮಾಂಸವನ್ನು ಸೂಜಿಯಂತೆ-ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಮೊನಚಾದ ಹಲ್ಲಿನಿಂದ ಎಳೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಷಯುಕ್ತವಾದ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಗಳಂತೆ ಜೀವಕ್ಕೆ-ಬೆದರಿಕೆ ಒಡ್ಡುವ ಕಡಿತಗಳಂತಲ್ಲದೇ, ಕಡಿತವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ದೇಹವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕರವಾದ ಸೋಂಕುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವುಗಳು ಕಚ್ಚುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ತಮ್ಮ ಬಾಯನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತವೆ. ಅಟ್ರಾಕ್ಟಾಸ್ಪಿಡೈಡೀ ಸಂತತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯದ ಹಾವುಗಳು ತಮ್ಮ ಬಾಯನ್ನು ತೆರೆಯದೆಯೇ ತಮ್ಮ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತಲೆಯ ಬದಿಗೆ ಮಡಚಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಶಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಚುಚ್ಚುತ್ತವೆ.[೧೭]

ಹಾವಿನ ವಿಷ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾವುಗಳು ಮಯೋಸಿನ್ ಕಲ್ಪದ ಯಾವುದೋ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಷದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ವಿಕಸಿಸಿಕೊಂಡವು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೮] ಟರ್ಶಿಯರಿಯ ಮಧ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವುಗಳು ಹೆನೊಫೀಡಿಯಾ ಮೇಲ್ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ, ಹೊಂಚುದಾಳಿ ಮಾಡುವ ದೊಡ್ಡ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ಶಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಂಕೋಚನವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದವು. ತೆರೆದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಕಾಡುಗಳ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಹಾವುಗಳ ಕುಟುಂಬಗಳು ಸಣ್ಣದಾಗಲು ವಿಕಸನಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಚುರುಕಾಗಿ ಬದಲಾದವು. ಆದರೆ, ಶಿಕಾರಿಯನ್ನು ಜಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಸಣ್ಣ ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ಕಷ್ಟದ ಕೆಲಸವಾಯಿತು, ಇದು ಹಾವಿನ ವಿಷದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[೧೮] ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರೀಸೃಪಗಳ ಮೂಲ ಪೂರ್ವಜವೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾದ, ಒಂದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗವಾದ ಟೊಕ್ಸಿಕೊಫೆರಾದ ಮೇಲಿನ ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಹಾವಿನ ವಿಷದ ವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಮುಂಚಿನ ಸಮಯದ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಕ್ರಿಟೀಷಿಯ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಹತ್ತಾರು ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಮುಂಚಿನ ಅವಧಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.[೧೯]

ಹಾವಿನ ವಿಷವು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲಾಲಾರಸವನ್ನು ಸ್ರವಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರವಾದ, ಮಾರ್ಪಾಡುಗೊಂಡ ಕರ್ಣಸಮೀಪಿ ಗ್ರಂಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಣಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಅಲ್ವಿಯೋಲಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ತನ್ನ ಟೊಳ್ಳಾದ ವಿಷದ ಹಲ್ಲುಗಳ ಮೂಲಕ ಐಚ್ಛಿಕವಾಗಿ ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ. ವಿಷವು ನೂರಾರು ಸಾವಿರ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಿಣ್ವಗಳು ಕೂಡಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಈ ಎಲ್ಲವೂ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಒಂದು ಶಿಕಾರಿಯ ಹೃದಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅಂಗಾಂಶ ಅಂತಃಪ್ರವೇಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು (ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿಷವು ತುಂಬಾ ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ).

ಹಲವಾರು ಹಾವುಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಕುಳಿಮೂತಿ ಹಾವುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಮಾನವ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಗಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಸೈಟೋಟೊಕ್ಸಿನ್‌ಗಳು, ಹೀಮೋಟೊಕ್ಸಿನ್‌ಗಳು, ನ್ಯೂರೋಟೊಕ್ಸಿನ್‌ಗಳು, ಹಾಗೂ ಮಯೋಟೊಕ್ಸಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ವಿಷಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದು ವ್ಯಾಪಕ ವಿಧದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೪][೨೦] ಮುಂಚೆ, ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಧದ ಹಾವಿನ ವಿಷವನ್ನು ಒಂದು ಬಗೆ ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಅಂದರೆ ಹೆಮೋಟೊಕ್ಸಿಕ್ ಅಥವಾ ನ್ಯೂರೋಟೊಕ್ಸಿಕ್ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಈ ದೋಷಯುಕ್ತ ನಂಬಿಕೆಯು ಯಾವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆಯೋ ಅಂತಹ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಕೂಡ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿದೆ. ಏಷಿಯಾದ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾದ ಹಾವುಗಳಿಂದ ಹಾವಿನ ವಿಷಗಳ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿಯಲಾಗಿದ್ದರೂ, ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಹಾವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲಾಗಿದೆ.

ಇಲಿಗಳಲ್ಲಿ LD50 ಮೂಲಕ ಮಾಪನ ಮಾಡಲಾಗುವಂತೆ ವಿಷದ ಬಲವು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕುಟುಂಬಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧] Archived 2012-04-13 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳೊಳಗೆ ಚರ್ಮದ ಕೆಳಗಿನ LD50 140-ಪಟ್ಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಂಡಲ ಹಾವುಗಳಲ್ಲಿ [೨] Archived 2005-02-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಇದು 100-ಪಟ್ಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಉತ್ಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಷದ ಪ್ರಮಾಣವೂ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಗ್ಯಾಬೂನ್ ಮಂಡಲ ಹಾವು ಉಳಿದ ಹಾವುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಏಕೈಕ ಕಡಿತದಲ್ಲಿ 5 ರಿಂದ 7 ಎಮ್‌ಎಲ್ (450 ರಿಂದ 600 ಎಮ್‌ಜಿ) ವಿಷವನ್ನು ಉಗುಳುತ್ತದೆ.[೨೧] ಒಪಿಸ್ತೋಗ್ಲೈಫಸ್ ಕೊಲುಬ್ರಿಡ್‍ಗಳು ಜೀವಕ್ಕೆ-ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗುವಂತಹ ವಿಷಗಳಿಂದ (ಬೂಮ್‍ಸ್ಲ್ಯಾಂಗ್‌ನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ), ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರವಾಗದಂತಹ ವಿಷಗಳವರೆಗೆ (ಟ್ಯಾಂಟಿಲ್ಲಾದಲ್ಲಿರುವಂತೆ) ಎಲ್ಲ ವಿಧದ ವಿಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಟೆಕ್ಸಾಸ್‍ನ ಹ್ಯೂಸ್ಟನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಸೈನ್ ಎಟ್ ಸೈಲ್ವನ್ ರೋಡ್ರಿಜ್ ಪಾರ್ಕ್, ಹಾವುಗಳಿರುವ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಫಲಕ

ಹಾವುಗಳು ತಮಗೆ ಭಯವುಂಟಾದಾಗ, ಅವುಗಳು ಬೆಚ್ಚಿಬಿದ್ದಾಗ, ಕೆರಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಅಥವಾ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ದಾರಿಯಿಲ್ಲದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಹಾವನ್ನು ಹೊಡೆದು ಸಾಯಿಸುವುದು ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಅಪಾಯಕರ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತತ್‌ಕ್ಷಣ ಬಿಡುವುದು ಸೂಕ್ತ ಎಂಬುದಾಗಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾವುಗಳ ಗೋಚರಿಕೆಯು ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಬದಲಾಗುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹಾವುಗಳ ಜಾತಿಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ.

ಹಾವುಗಳು ದಂಶಕಗಳಂತಹ (ಇಲಿ, ಮೊಲ, ಅಳಿಲು ಇತ್ಯಾದಿ) ತಮ್ಮ ಶಿಕಾರಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ಆಕರ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಜನವಾಸದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಳಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ. ನಿಯಮಿತವಾದ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಜೀವಿಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಹಾವುಗಳ ಭಯವನ್ನು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳಿಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪಾದಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಹಾವುಗಳ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಉಪಯೋಗಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಫ್ರಿಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ನವ ಉಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾಗಳಂಥ ಜಾಗತಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರವಾದ ಹಾವುಗಳ ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿವೆ. ಹಾವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಅನಿವಾರ್ಯವಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾಡುಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಆತುರ ಆತುರವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವುದು ಭೂಮಿಯ ಕಂಪನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಬ್ದವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಹಾವುಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ದೂರಹೋಗುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡದಾದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ಹಾವುಗಳು, ಅಂದರೆ ಕಿಂಗ್ ಕೋಬ್ರಾ ಮತ್ತು ಕರಿ ಮಾಂಬಾಗಳಂತಹ ಹಾವುಗಳು ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾವುಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಹೊಡೆದುಹಾಕುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಂತವಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನಿಂತಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾವು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೂ ಹೊರಬರದಿದ್ದರೆ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮತ್ತು ಜಾಗರೂಕವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುವುದು ಮಹತ್ವದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಶಿಬಿರಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಚುಬೆಳಕುಗಳ ಬಳಕೆಯು, ಅಂದರೆ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಸೌದೆಗಳ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವಿಕೆಯಂತಹ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಉಪಯೋಗಕರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಹಾವುಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ರಾತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ, ಸುತ್ತುವರೆದ ಪರಿಸರದ ತಾಪಮಾನ 21 °C (70 °F) ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ರಂಧ್ರವಿರುವ ನಾಟಗಳೊಳಗೆ ಕೈಹಾಕುವುದು, ದೊಡ್ದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತಿರುವಿ ಹಾಕುವುದು, ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಗುಡಿಸಲುಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದು ಮಾಡಬಾರದು ಅಥವಾ ಹಾವು ಅಡಗಿರುವ ಇತರ ಸಂಭವನೀಯ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವಸೂಚನೆಯಿಲ್ಲದೇ ಸಮೀಪಿಸಬಾರದು ಎಂಬುದಾಗಿ ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಂಡೆಗಳ ಮೇಲೇರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಬಂಡೆಚಾಚುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಬಂಡೆಯ ಬಿರುಕುಗಳನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸದೆಯೇ ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸುರಕ್ಷಿತವಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಹಾವುಗಳು ಶೀತ-ರಕ್ತ ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಬಂಡೆಗಳ ಚಾಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಮೈಯೊಡ್ಡಿ ಮಲಗಿರುತ್ತವೆ.

ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳ ಅಥವಾ ಹಾವುಗಳ ಮಾಲಿಕರು ಹಾವು ಹಾನಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡ ಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ವರ್ತಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕವೆಂಬುದು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ಹಾವುಗಳ ಜೊತೆ ಒಡನಾಡುವಾಗ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಲಕ್ಷಣವಲ್ಲ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವಿನಿಂದ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ 40% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಾಯಾಳುಗಳು ಕಾಡು ಹಾವನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನಡೆಸಿ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ತಮಗೆ ತಾವು ಅಪಾಯವೊಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಅಜಾಗರೂಕರಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಾನಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ- ಅವರಲ್ಲಿ 40% ಜನರು ಪ್ರತಿಶತ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಕ್ತ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಮಟ್ಟವನ್ನು (ಅಂದರೆ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಆಲ್ಕೋಹಾಲಿನ ಪ್ರಮಾಣ) ಹೊಂದಿದ್ದರು.[೨೨]

ಸತ್ತಂತೆ ಕಂಡುಬರುವ ಹಾವುಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳು ತಮ್ಮ ಬೆನ್ನು ಅಡಿಗೆ ಹಾಕಿ ಮಲಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಂಭವನೀಯ ಭೀತಿಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹೆದರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ನಾಲಗೆಯನ್ನು ಹೊರಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಹಾವಿನ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ತಲೆಯು ಪ್ರತಿವರ್ತನದ ಮೂಲಕ ತತ್‌ಕ್ಷಣ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕಚ್ಚುವ ಸಂಭವವಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಚೋದಿತ ಕಡಿತದ ಪರಿಣಾಮವು ಒಂದು ಜೀವಂತ ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ಪರಿಣಾಮದಷ್ಟೇ ತೀವ್ರತರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೪][೨೩] ಸತ್ತ ಹಾವುಗಳೂ ಶಿಕಾರಿಗಳ ದೇಹದೊಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುವ ವಿಷದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಸತ್ತ ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಿಷವನ್ನು ದೇಹದೊಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ.[೨೪]

ಚಿಕಿತ್ಸೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯಾವುದೇ ಜಾತಿಯ ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಜೀವಕ್ಕೆ-ಹಾನಿಕಾರಕವೋ ಅಥವಾ ಅಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಸುಲಭದ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲ. ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕದ ಕೊಪರ್‌ಹೆಡ್ ಹಾವಿನ ಕಣಕಾಲಿನ ಮೇಲಿನ ಕಡಿತವು ಒಬ್ಬ ಆರೋಗ್ಯಕರ ವಯಸ್ಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಗಾಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಒಂದು ಮಗುವಿನ ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತದ ಪರಿಣಾಮವು ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ: ಹಾವಿನ ಗಾತ್ರ, ಭೌತಿಕ (ದೈಹಿಕ) ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಮತ್ತು ಉಷ್ಣಾಂಶ, ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಯಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಕಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಾಲು, ಮುಂಡ, ಅಭಿಧಮನಿ, ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯು), ಒಳಸೇರಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಷದ ಪ್ರಮಾಣ, ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯ, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟ.[೪][೨೫] ಚುರುಕಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ಸಂರಕ್ಷಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಶಿಫಾರಸುಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಹಾವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾವಿನ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯು ಜಗತ್ತಿನ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಆದರ್ಶವಾದ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಸತ್ತ ಹಾವನ್ನು ರೋಗಿಯ ಜೊತೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂದು ಬರಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಹಾವಿನ ಕಡಿತವು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವಂತಹ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳಿಯ ಜ್ಞಾನವು ಹಾವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪಾಲಿವೇಲೆಂಟ್ ಪ್ರತಿವಿಷಗಳು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಂತಹ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಹಾವಿನ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಅಂಶವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮೂರು ವಿಧದ ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವುಗಳು ಯಾವುವೆಂದರೆ ಮಂಡಲ ಹಾವುಗಳು, ಕಟ್ಟುಹಾವುಗಳು, ಮತ್ತು ನಾಗರಹಾವುಗಳು. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಯಾವ ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದರ ಬಗೆಗಿನ ಜ್ಞಾನವು ನಿಷ್ಕರ್ಷಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ ವಿಧದ ಹಾವುಗಳು ಒಳಚುಚ್ಚಿದ ವಿಷದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಜ್ಞಾನ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿ ಕಚ್ಚುವ ಹಾವನ್ನು ಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸ್ಕೋರು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು,[೨೬] ಆದರೆ ಈ ಸ್ಕೋರು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಭೂಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಪರೀತವಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹಾವುಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ವಿಷವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ ಹಾವು ಕಡಿತಕ್ಕೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಹಾವಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಹಾವುಗಳಿಂದ ತಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಪರಿಣಾಮ ಕಂಡುಬಂದರೂ ಜೀವನ ಪೂರ್ತಿ ಪರಿಣಾಮ ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾವು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿನ ವಿಷವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇತರ ವಿಷಗಳು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಜಾಗದ ಸುತ್ತಲೂ ತೆಳುವಾಗಿ ತೊಂದರೆಗೀಡು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಸ್ಥಂಭನಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಘಾತವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಕಠಿಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಕೂಡ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಷ ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತದೆ.

ಹಾವುಗಳು ಒಂದು ದೇಶದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ದೇಶಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಕೂಡ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ಲೇಖನವು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಹೆಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾದ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಉಪಾಯವೂ ಅಲ್ಲ. ಓದುಗರು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಹಾಗೂ ಉಪಾಖ್ಯಾನ ರೂಪದ ಅಥವಾ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬೆಳೆದುಬಂದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳ ಕುರಿತು ಕೂಡ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರಬೇಕು ಎಂಬ ಸಲಹೆಯನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಏನೇ ಆದರೂ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ:

  1. ರೋಗಿಯನ್ನು (ಮತ್ತು ಇತರರು, ನಿಮ್ಮನ್ನೂ ಸೇರಿ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಬೇಕು. ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಜಾತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬಾರದು ಅಥವಾ ಹಾವನ್ನು ಹಿಡಿಯುವುದು ಅಥವಾ ಕೊಲ್ಲುವ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ರೋಗಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಕೊಡುವುದನ್ನು ನಿಧಾನಿಸಬಾರದು. ಹಾವು ಅಲ್ಲಿಂದ ಇನ್ನೂ ದೂರ ಹೋಗಿರದಿದ್ದರೆ ಮೊದಲು ಹಾವು ಕಡಿದವರನ್ನು ಆ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಬೇರೆಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಬೇಕು.
  2. ರೋಗಿಯನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿಡಬೇಕು. ತೀಕ್ಷ್ಣ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ರಕ್ತದ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೋಗಿಗೆ ಅಪಾಯಕರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ. ರೋಗಿಯನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿಡಲು ಆತನ ಹತ್ತಿರ ಜನರು ಇರಬೇಕು. ರೋಗಿಗೆ ದಿಗಿಲು ಆವರಿಸುವುದರಿಂದ ಸೋಂಕು ಹರಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ಕೆಡಿಸುತ್ತದೆ.
  3. ಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕೆ ಔಷಧ ಸಿಗುವಂತಹ ಸನಿಹದಲ್ಲಿರುವ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ತುರ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೊಠಡಿಯಿಂದ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ರೋಗಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಬೇಕು.
  4. ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಅವಯವವು ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ರಕ್ತವು ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಇತರ ಅಂಗಗಳಿಂದ ವಾಪಸ್ ಬರುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ರೋಗಿಯ ಹೃದಯದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು.
  5. ರೋಗಿಗೆ ಏನನ್ನೂ ಕುಡಿಯಲು ಅಥವಾ ತಿನ್ನಲು ನೀಡಬಾರದು. ಕುಡಿಯಬಲ್ಲಂತಹ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್‌ನ್ನು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ನೀಡಬಾರದು. ಇದು ವ್ಯಾಸೊಡೈಲೇಟರ್ ಆಗಿದ್ದು ರೋಗಿಯಲ್ಲಿ ವಿಷವು ಹರಡುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ವೈದ್ಯರ ನಿರ್ದೇಶನವಿಲ್ಲದೆ ರೋಗಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಉತ್ತೇಜನಕಾರಿ ಅಥವಾ ನೋವು ನಿವಾರಕ ಔಷಧಗಳನ್ನು ನೀಡಬಾರದು.
  6. ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಂಕುಚಿತಗೊಳಿಸಿ ಉಬ್ಬಿಸುವಂತಹ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಬಟ್ಟೆಯಿದ್ದರೆ ತೆಗೆಯಬೇಕು (ಉಂಗುರಗಳು, ಕೈಗಡಗಗಳು, ಕೈ ಗಡಿಯಾರಗಳು, ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳು ಇತರೆ.)
  7. ರೋಗಿಯು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಎಚ್ಚರವಾಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
  8. ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಬಾರದು.

ಅಮೇರಿಕದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಹಾಗೂ ರೆಡ್ ಕ್ರಾಸ್ ಸಂಘಟನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸೋಪು ಮತ್ತು ನೀರಿನಿಂದ ತೊಳೆಯುವಂತೆ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಿವೆ. ಏನೇ ಆದರೂ ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ರಾಸಾಯನಿಕದಿಂದ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಬೇಡಿ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಶಿಫಾರಸ್ಸುದಾರರು ಹಾವು ಕಡಿತದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತೊಳೆಯಬಾರದು ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿವೆ. ಚರ್ಮ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಮೇಲೆ ನಿಂತ ವಿಷದ ಗುರುತು ಇದ್ದರೆ ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ವಿಧದಿಂದ ಹಾವಿನ ಜಾತಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಇದು ತುರ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಔಷಧ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.[೨೭]

ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಂಡಲದ ಹಾವಿನಿಂದ ವಿಷ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳು ಹೊರತೆಗೆದ ಹಾವಿನ ವಿಷ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿಷದ ಔಷಧ ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ. ಸಾವು ಉಂಟುಮಾಡುವಂತಹ ಹಾವು ಕಡಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬಳಸಿದರೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.

1979ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಂಡಳಿಯು ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನವನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಹಾವು ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಪಡೆದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿತು.[೨೮] 2009 ರಂತೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಸಕ್ತ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಉಪಾಖ್ಯಾನ ಪ್ರಕರಣದ ವರದಿಗಳಾಗಿವೆ.[೨೮] ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಿಣಿತರು ಇದರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ.[೨೮] ಹೀಗಾದರೂ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಎಲ್ಲ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನ ಪದ್ಧತಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನೇ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಏನೇ ಆದರೂ ಈ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನದಂತೆ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಹಾವು ಕಡಿದ ರೋಗಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತಾರೆ.[೨೮]

ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಂಡಲದ ಹಾವುಗಳ ಸೈಟೋಟಾಕ್ಸಿಕ್ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾದ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲ,[೨೯][೩೦][೩೧] ಆದರೆ, ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳಂತಹ ನ್ಯೂರೋಟಾಕ್ಸಿಕ್ ವಿಷಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.[೩೨][೩೩][೩೪] 1978ರಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧಕ ಸ್ಟ್ರಾನ್ ಸುದರ್ ಲ್ಯಾಂಡ್[೩೫] ಅವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಒತ್ತಡ ಸ್ಥಂಭನ ಪದ್ಧತಿಯು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ವಿಷವು ಸಂಗ್ರಹವಾಗಲು ಮತ್ತು ದುಗ್ಧನಾಳ-ವ್ಯೂಹದ ಮೂಲಕ ವಿವಿಧ ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಗೆ ಜಡವಸ್ತುವಿನಂತೆ ಸಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಜಡವಸ್ತುವು ಹರಿಯುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಒತ್ತಡ ಹಾಕುವುದು ಮತ್ತು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಜಾಗವನ್ನು ಸ್ಥಂಭನಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಸ್ಥಿಸ್ನಾಯುಗಳಿಗೆ ದೂಡಲ್ಪಡದಂತೆ ತಡೆಯುವುದು.

ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಗುಣದ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡ ಹಾಕುವುದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ, ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನೂ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು. ಬ್ಯಾಂಡೇಜನ್ನು ಕಡಿತಗೊಂಡ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಎರಡರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಇಂಚುಗಳವರೆಗೆ (ಅಂದರೆ, ಕಡಿತಗೊಂಡ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಹೃದಯದ ಮಧ್ಯೆ) ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತಬೇಕು ಮತ್ತು ಹೃದಯದತ್ತ ಅಲುಗಾಡಿಸಬೇಕು. ನಂತರ ಗಾಯವನ್ನು ಕೆಳಮುಖ ಮಾಡಿ ಬೆನ್ನನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಹಾಕಿ ಮಲಗಿಸಬೇಕು. ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು ಕೈ ಅಥವಾ ಕಾಲಿನತ್ತ ಸಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ನಂತರ ಗಾಯವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇಡಬೇಕು: ಅಲುಗಾಡಿಸಬಾರದು, ಮತ್ತು ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ ಕೈ ಪಟ್ಟಿ ಅಥವಾ ತೂಗು ಹಗ್ಗವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕು. ಗಾಯಕ್ಕೆ ಅಂಟುಪಟ್ಟಿ ಕಟ್ಟುವಾಗ ಕೈಯ ಮಣಿಕಟ್ಟನ್ನು ತಿರುಚಿ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಕಟ್ಟಬೇಕು. ಇದು ರಕ್ತದ ಪರಿಚಲನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಬಾರದು ಅಥವಾ ಸರಾಗವಾಗಿ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಆಗದಂತೆ ಇರಬೇಕು. ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಸರಾಗವಾಗಿರದಿದ್ದಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯು ಪ್ರಜ್ಞಾಹೀನನಾಗಿ ಅಂಗವನ್ನು ಬಾಗಿಸಿಬಿಡುತ್ತಾನೆ, ಅಲ್ಲದೆ, ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ಧತಿಯ ಸ್ಥಂಭನ ಭಾಗವು ವಿಫಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಮೇಲೆ ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಭಾಗದ ಗುರುತನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ಮಾಡಿರಬೇಕು. ಈ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಬಾಹ್ಯ ದ್ರವಶೋಥವು ಒಂದು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಒತ್ತಡದ ಸ್ಥಂಭನವನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಮಾಡಿ; ಒಂದು ವೇಳೆ ನೀವು ರೋಗದ ಚಿಹ್ನೆ ಕಂಡುಬರುವವರೆಗೆ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ನೀವು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಮಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೀರಿ. ಒಂದು ಬಾರಿ ಒತ್ತಡದ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಹಾಕಿದ ಮೇಲೆ ರೋಗಿಯು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ತೆರಳುವವರೆಗೆ ತೆಗೆಯಬಾರದು. ಒತ್ತಡ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಂಭನವನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಮಾಡಿದಾಗ ವಿಷವನ್ನು ಪರಿಮಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು 24 ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕಂಡುಬರದೇ ಶುಷ್ಕ ಕಡಿತದ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಾಲಹರಣ; ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ತೆಗೆಯುವುದರಿಂದ ವಿಷವು ರೋಗಿಯ ದೈಹಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಪ್ರತಿವಿಷ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕೆ ಔಷಧ ಬರುವವರೆಗೆ, ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳ ವಿಷವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಕ್ಕೇ ಮಾರಕವಾಗಿತ್ತು.[೩೬] ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ಧತಿ ಎಷ್ಟೇ ಮುಂದುವರಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ವಿಷ ಒಳಸೇರಿದ್ದರೆ ಪ್ರತಿವಿಷವು ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ಪ್ರತಿವಿಷ ಔಷಧವನ್ನು 1895 ರಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್‍ನ ವೈದ್ಯ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಕಾಲ್‌ಮಟೆ ಎಂಬವರು ಭಾರತೀಯ ನಾಗರ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಪ್ರತಿವಿಷ ಎಂದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷವನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಯ ದೇಹಕ್ಕೆ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕುದುರೆ ಅಥವಾ ಕುರಿ) ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಆರಂಭಗೊಳಿಸಲು ಚುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರತಿವಿಷವನ್ನು ನಂತರ ಪ್ರಾಣಿಯ ರಕ್ತದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿವಿಷವನ್ನು ರೋಗಿಯ ಅಭಿಧಮನಿಯೊಳಕ್ಕೆ ಚುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಷದ ಕಿಣ್ವಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಅವನ್ನು ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಂಜಿನಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಾನಿಯನ್ನು ಸರಿಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರತಿವಿಷ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ನೀಡಬೇಕು. ಆಧುನಿಕ ಪ್ರತಿವಿಷಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಾಲಿವೇಲೆಂಟ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅನೇಕ ವಿಧದ ಜಾತಿಗಳ ಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿವಿಷ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಔಷಧಿ ಮಾರಾಟ ಕಂಪನಿಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಹಾವಿನ ಜಾತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಔಷಧಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೂ ಕೆಲವು ಜನರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವಿಷಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಉದಾ. ಅತಿಸಂವೇದನಶೀಲತೆ. ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಲಾಭವು ಪ್ರತಿವಿಷ ಉಪಯೋಗಿಸದಿದ್ದಾಗ ಆಗಬಹುದಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಮೀರಿಸುತ್ತದೆ.

ಅತಿ ಹಳೆಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈಗ ಬಳಸಬಾರದ ಹಳೆಯ ಮಾದರಿಯ ಹಾವುಕಡಿತದ ಔಷಧಿಯ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ.

ಈ ಕೆಳಗಿನ ಎಲ್ಲ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು, ಆದರೆ, ಇಂದು ಇವುಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಲ್ಲದ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆದ ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಡಿತಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.

  • ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಅಂಗಕ್ಕೆ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಹಾಕುವುದನ್ನು ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅನ್ವಯಿಸುವ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ವಿಶ್ವಾಸಯುತ ಸಾಕ್ಷಿಯಿಲ್ಲ.[೩೭] ರಕ್ತಸ್ರಾವ ತಡೆಯಲು ಹಾಕುವ ಪಟ್ಟಿಯು ಕ್ರೋಟಲಸ್ ಡ್ಯುರಿಸ್ಸಸ್ ಕಡಿತದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ರಯೋಜಕವಾಗಿದೆ.[೩೮] ಆದರೆ, ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ನಾಗರಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಕಟ್ಟುವ, ರಕ್ತಸ್ರಾವ ತಡೆಯುವ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಕೆಲವು ಧನಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.[೩೯] ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲದ ರಕ್ತದ ತಡೆಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದೆ, ರಕ್ತಪರಿಚಲನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಗ್ಯಾಂಗ್ರೀನ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಇದು ಸಾವಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[೩೭] ಸಂಕೋಚನ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಉಪಯೋಗವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತವಾದುದಾಗಿದೆ.
  • ಮೊದಲಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಜಾಗದಿಂದ ರಕ್ತವನ್ನು ಹೀರಿ ತೆಗೆಯಲು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ತೆರೆಯುವ ಪದ್ಧತಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೊಂದರೆ ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲವೋ ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿನ ತೊಂದರೆ ಹೆಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
  • ವಿಷವನ್ನು ಬಾಯಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಪಂಪ್‍ನಿಂದ ಹೀರಿ ಹೊರತೆಗೆಯುವುದು ಉಪಯೋಗಕಾರಿಯಲ್ಲ ಮತ್ತು ತೊಂದರೆಗೊಳಪಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೪೦] 3 ನಿಮಿಷಗಳ ನಂತರ ಆರಂಭವಾದ ಹೀರುವಿಕೆಯು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ನಿರುಪಯುಕ್ತ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತದೆ- ಒಳಸೇರಿದ ವಿಷದ ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು-ಹೀಗೆ ಮಾನವನ ಕುರಿತು ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.[೪೧] ಹಂದಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಹೀರುವಿಕೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹೀರಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕ್ಷಯ ರೋಗವೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು.[೪೨] ಬಾಯಿಯಿಂದ ಹೀರುವುದು ಬಾಯಿಯ ಲೋಳೆ ಸುರಿಸುವಿಕೆಯಿಂದ ತೆಳುವಾದ ಚರ್ಮವು ವಿಷವಾಗುವ ಅಪಾಯವಿರುತ್ತದೆ.[೪೩] ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯ ಅಥವಾ ಸ್ನೇಹಿತ ಕೂಡ ರೋಗಿಯ ಗಾಯಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಬಿಡಬಹುದು, ಇದರಿಂದ ಸೋಂಕು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
  • ಬೆಚ್ಚನೆಯ ನೀರು ಅಥವಾ ಹುಳಿಯಾದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸುವುದು, ನಂತರ ಸರ್ಪಶಿಲೆಯನ್ನು ಬಳಸುವುದು (ಇದನ್ನು ಲಾ ಪಿಯರ್ರೆ ನೊಯಿರೆ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ), ಇದು ಒಂದು ಸ್ಪಂಜು ನೀರನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡಂತೆ ವಿಷವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
  • ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಪರಮಾಂಗನೇಟ್‌ನ್ನು ಲೇಪಿಸುವುದು.
  • ವಿದ್ಯುತ್ ಶಾಕ್ ನೀಡುವ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪದ್ಧತಿ. ಆದರೂ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ನಿಷ್ರಯೋಜಕ ಹಾಗೂ ಅಪಾಯ ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲ ಪದ್ಧತಿ ಎಂದು ವಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.[೪೪][೪೫][೪೬][೪೭]

ಕೆಲವು ವಿಪರೀತವಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ರೋಗಿಯು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಈ ಎಲ್ಲ ತಪ್ಪಾದ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕ್ರಮಗಳು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಆಗಬಹುದಾಗಿದ್ದ ಹಾನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾನಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಿರಿದಾಗಿಸಿ ರಕ್ತ ತಡೆಪಟ್ಟಿ ಕಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗಿಯು ಸರಿಯಾದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೌಲಭ್ಯದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದಾಗ ಆ ಅಂಗವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಾವುಗಳು ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಅಂದಾಜು ನಕ್ಷೆ.
ಹಾವುಕಡಿತ ಎಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ನಕ್ಷೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವಿನಿಂದಾಗುತ್ತವೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 3,000 ಜಾತಿಯ ಹಾವುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ 5 ಪ್ರತಿಶತ ಹಾವುಗಳು ಮಾತ್ರ ಮಾನವನಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧][೪][೪೮] ಅಂಟಾರ್ಟಿಕಾವನ್ನು ಹೊರತುಡಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲೆಡೆ ಹಾವುಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.[೧] ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ವಿವಿಧತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಾವಿನ ಕುಟುಂಬವೆಂದರೆ ಕೊಲುಬ್ರಿಡ್‌ಗಳು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 700 ವಿಷಕಾರಿ ಜಾತಿಗಳಿವೆ,[೪೯] ಆದರೆ ಕೇವಲ ಐದು ಕುಲಗಳು—ಬೂಮ್‍ಸ್ಲಾಂಗ್‌ಗಳು, ಟ್ವಿಗ್ ಹಾವುಗಳು, ಕೀಲ್‌ಬ್ಯಾಕ್‌ ಹಾವುಗಳು, ಹಸಿರು ಹಾವುಗಳು, ಮತ್ತು ಸ್ಲೆಂಡರ್ ಹಾವುಗಳು—ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಮಾರಣಾಂತಕವಾಗಿವೆ.[೪೯]

ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ[೧] ವರದಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದರ ಬಗೆಗೆ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಖಚಿತವಾದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಅಂದಾಜುಗಳ ಪ್ರಕಾರ 5.4 ಮಿಲಿಯನ್ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು, 2.5 ಮಿಲಿಯನ್ ವಿಷವೇರುವಿಕೆಗಳು, ಮತ್ತು 125,000 ಸಾವುಗಳುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ಇನ್ನೊಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ 1.2ರಿಂದ 5.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು, 421,000ರಿಂದ 1.8 ಮಿಲಿಯನ್ ವಿಷವೇರುವಿಕೆಗಳು, ಮತ್ತು 20,000 ರಿಂದ 94,000 ಸಾವುಗಳುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ಸಾವಿನಿಂದ ಬದುಕುಳಿದ ಅನೇಕರಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಹಾನಿ, ಶಾಶ್ವತ ಅಂಗವಿಕಲತೆಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.[೭]

ದಕ್ಷಿಣ ಎಷ್ಯಾ, ಆಗ್ನೇಯ ಎಷ್ಯಾ, ಮತ್ತು ಸಬ್-ಸಹಾರನ್ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಭಾರತವನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವಿನ ವಿಷವೇರುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಾವುಗಳುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಲ್ಲಾ ಸಾವುಗಳು ಈ ದೊಡ್ಡ ನಾಲ್ಕು ಹಾವುಗಳಿಂದಾಗುತ್ತದೆ, ಅವೆಂದರೆ ಮಂಡಲದ ಹಾವು, ನಾಗರ ಹಾವು, ಸಾ-ಸ್ಕೇಲ್ಡ್ ವೈಪರ್, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಟ್ಟುಹಾವು. ಬರ್ಮಾದಲ್ಲಿ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 1000ಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 80 ಸಾವುಗಳು ಮಂಡಲದ ಹಾವಿನಿಂದಾಗುತ್ತದೆ. ನವ ಉಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ಶೂಲದಂತಹ ತಲೆಯಿರುವ ಹಾವುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡಿತಗಳು ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಅನೇಕ ಜಾತಿಗಳಿದ್ದರೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲ್ಯಾನ್ಸ್‌ಹೆಡ್‌ ಮತ್ತು ಟೆರ್ಸಿಯೊಪೇಲೊಗಳು ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೭][೫೦] ಉಷ್ಣವಲಯದ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವುಗಳು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಜಾತಿಯಾಗಿದೆ.

ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಪಫ್ ಆ್ಯಡರ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಾವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ,[೫೧] ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿದ್ದರೂ ಪಫ್ ಆ್ಯಡರ್‌ಗಳಿಲ್ಲದ ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ರಂಪದ ಹುರುಪೆಯ ವೈಪರ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿವೆ.[೫೦] ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡಿತಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ತೋಪು‌ಗಳಲ್ಲಾಗುತ್ತವೆ, ಇಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಳೆ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವ ಹಾವುಗಳೆಂದರೆ ನೈಟ್ ಆ್ಯಡರ್‌ಗಳು, ರಬ್ಬರ್‌ ಮತ್ತು ತಾಳೆ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳು, ನಾಗರಹಾವುಗಳು ಮತ್ತು ಕರಿ ಮಾಂಬಾ‌ಗಳಿರುತ್ತವೆ.[೬] ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಷಯುಕ್ತ ಕೊಲುಬ್ರಿಡ್‌ಗಳಾದ ಬೂಮ್‍ಸ್ಲಾಂಗ್‌ಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.

ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹಾವುಗಳು ಯುರೋಪಿನ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಸಾವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆ, ಅಂದಾಜು ವರ್ಷಕ್ಕೆ 100 ಸಾವುಗಳುಂಟಾಗುತ್ತವೆ.[೬] ಕೋಸ್ಟಲ್ ವೈಪರ್‌ಗಳು, ಪ್ಯಾಲಸ್ತೇನ್ ವೈಪರ್‌ಗಳು, ಮತ್ತು ಲೆಬೆಟೈನ್ ವೈಪರ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ.[೬] ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ವಿಷಯುಕ್ತ ಎಲಾಪಿಡ್‌ಗಳಾದ ಈಜಿಪ್ಷಿಯನ್ ನಾಗರಹಾವುಗಳು ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ, ವಿಷಯುಕ್ತವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಹಾವುಗಳೂ ವೈಪರ್ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ, ನೋಸ್-ಹಾರ್ನಡ್ ವೈಪರ್, ಆ್ಯಸ್ಪ್ ವೈಪರ್, ಮತ್ತು ಲೆಟೆಸ್ಟೆಸ್ ವೈಪರ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡಿತದ ಸಾವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.[೬] ಯುರೋಪ್ 731 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೇವಲ 30 ಜನರು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಸಾವಿಗೀಡಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರಮಾಣವು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ವಿಷದ ಔಷಧದ ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇಲ್ಲಿನ ಹಾವಿನ ವಿಷವು ಹೆಚ್ಚು ನಂಜನ್ನು ಹೊಂದಿರದಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.[೬]

ವಿಷಪೂರಿತ ಹಾವುಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಏಕೈಕ ಖಂಡವಾದ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ[೫೨] ಟೈಪ್ಯಾನ್ಸ್, ಟೈಗರ್ ಹಾವು ಮತ್ತು ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಬ್ರೌನ್ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತವು ಉಳಿದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೊಡೆದುಹಾಕುವಂತಿದ್ದು,[೬][೫೨] ಕೊನೆಯದೇ ಸುಮಾರು 60% ಹಾವು ಕಡಿತದ ಸಾವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೫೨] ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಹಾವುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯುಕ್ತವಾದ ಹಾವುಗಳಾದರೂ, ಅಲ್ಲಿ ಔಷಧಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೇಗ ಸಿಗುವ ಕಾರಣ ಸಾವಿನ ಘಟನೆ ವಿರಳವಾಗಿದ್ದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೆಲವೇ ಸಾವುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ದ್ವೀಪಗಳು ಭೂಮಿಯ ಹಾವುಗಳ ಕಾಟದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ;[೬] ಆದರೂ, ಸಮುದ್ರ ಹಾವುಗಳು ಹಿಂದೂ ಮಹಾ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರ ಅಥವಾ ಕೆರಿಬಿಯನ್, ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಅಥವಾ ಕೆಂಪು ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.[೧೪] ಹೆಚ್ಚಿನ ಉರಗ ಜೀವಿಗಳು ದಡಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಹವಳದ ದಂಡೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಜೀವಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಹಳದಿ-ಹೊಟ್ಟೆಯ ಸಮುದ್ರ ಹಾವು ಸಾಗರದಾಳದಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.[೧೪] ಇವುಗಳು ಅಂಥ ದಾಳಿಕೋರ ಹಾವುಗಳಲ್ಲವಾದರೂ ಇಂತಹ ಸಮುದ್ರ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತದ 50% ನಷ್ಟು, ಮೀನುಗಾರರು ಮೀನಿನೊಡನೆ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ಈ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.[೧೪][೫೩] ಈ ವಿಷ ಏರಿದ ಪರಿಣಾಮವು ಕನಿಷ್ಠ ಸುಮಾರು 5 ನಿಮಿಷಗಳಿಂದ 8 ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದು, ಇದು ಕಡಿದ ಜೀವಿ, ಕಡಿದ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ದೇಹದ ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೧೪] ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮುದ್ರ ಹಾವುಗಳು ವಿಷಪೂರಿತವಾಗಿದ್ದರೂ 80% ಗಳಷ್ಟು ಕಡಿತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷ ಏರುವುದಿಲ್ಲ.[೧೪][೫೪] ವಿಷದ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದು ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದು ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಸಾಯುವವರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸುಮಾರು 3% ನಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿದೆ.[೧೪]

ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ 120 ಪರಿಚಿತವಿರುವ ದೇಶೀಯ ಹಾವಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ 20 ಮಾತ್ರ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ವಿಷಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳೆಲ್ಲವೂ ವೈಪರಿಡೀ ಮತ್ತು ಎಲ್ಯಾಪಿಡೀ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ.[೪] ಆದರೂ, ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ಮೇಯ್ನ್, ಅಲಾಸ್ಕಾ, ಮತ್ತು ಹವಾಯಿ ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕನಿಷ್ಠ 20 ವಿಷಯುಕ್ತ ಜೀವಿಗಳಿವೆ.[೪] ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವು ಕಡಿತದ ಸಾವುಗಳು ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಮತ್ತು ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಡೈಮಂಡ್‌ಬ್ಯಾಕ್ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವಿನ ಕಡಿತದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.[೪] ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು ದೇಶದ ನೈರುತ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಘಟಿಸುತ್ತವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಬುಡುಬುಡಿಕೆ ಹಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆ ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ.[೫೫] ನಾರ್ತ್ ಕೆರೋಲಿನಾ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ಘಟನೆಗಳು ಜರುಗುತ್ತಿದ್ದು, ಪ್ರತೀ 100,000 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ 19 ಜನರು ಕಡಿತಕ್ಕೀಡಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.[೨೦] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಯೆಂದರೆ ಪ್ರತೀ 100,000 ಜನರಿಗೆ 4 ಜನರು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.[೨೦]

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಜರುಗುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಾವುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೊರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ.[೧][೫೬] ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಾವಿನ ಕಡಿತಗಳು ವರದಿಯಾಗುತ್ತವೆ.[೧][೫೦] ಇದಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುವವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗಂಡಸರಾಗಿದ್ದು 17 ರಿಂದ 27 ವರ್ಷದವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.[೪][೫೬][೫೭] ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರು ಕಡಿತಕ್ಕೊಳಾಗಾದಾಗ ಸಾಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು.[೪][೨೫]

  • ಯೂರೋಪ್ ಮತ್ತು ರಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡುವ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಒಂದು ಸರ್ಪದಿಂದ ಕಡಿತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಇವುಗಳಿಂದ ಸಾವು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ.
    ಯೂರೋಪ್ ಮತ್ತು ರಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡುವ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಒಂದು ಸರ್ಪದಿಂದ ಕಡಿತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಇವುಗಳಿಂದ ಸಾವು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ.
  • ಹಾವುಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಭಂಗಿಯನ್ನು ತಾಳುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಯಿಕಳೆಯುವುದು, ಮತ್ತು ಹೆದರಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಹಿಸ್ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಹೊರಡಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ವಿಷದ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು.
    ಹಾವುಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಭಂಗಿಯನ್ನು ತಾಳುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬಾಯಿಕಳೆಯುವುದು, ಮತ್ತು ಹೆದರಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಹಿಸ್ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಹೊರಡಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ವಿಷದ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು.
  • ಇಂಡೋ ಪೆಸಿಫೆಕ್ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುವ ಕ್ರೇಟ್ ಎಂಬ ಹಾವು ಹೆದರಿಕೊಂಡರು ತುಂಬಾ ವಿಷಕಾರಿಯಾದ ಸಮುದ್ರ ಹಾವಾಗಿದೆ.
    ಇಂಡೋ ಪೆಸಿಫೆಕ್ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುವ ಕ್ರೇಟ್ ಎಂಬ ಹಾವು ಹೆದರಿಕೊಂಡರು ತುಂಬಾ ವಿಷಕಾರಿಯಾದ ಸಮುದ್ರ ಹಾವಾಗಿದೆ.

ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಚರಿತ್ರೆಯ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ಲಿಯೋಪಾತ್ರ VII ತಮ್ಮ ಎಡ ಸ್ತನಕ್ಕೆ ಹಾವನ್ನು ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದನ್ನು 1911ರಲ್ಲಿ ಹಂಗೇರಿಯಾದ ಕಲಾವಿದ ಗ್ಯೂಲಾ ಬೆನ್ಜ್ಯೂರ್‌ ರಚಿಸಿದ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗರೀಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಗಣಿಸಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಭಯವನ್ನೂ ತೋರುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಷಿಯನ್ನರಲ್ಲಿ ಹದಿಮೂರನೇ ರಾಜಮನೆತನದಷ್ಟು ಪೂರ್ವಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ಬ್ರೂಕ್‌ಲಿನ್ ಪ್ಯಾಪೈರಸ್‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಹಾರ್ನ್‌ಡ್ ವೈಪರ್‌ನಂತಹ ಕನಿಷ್ಠ ಏಳು ಪ್ರಕಾರದ ವಿಷದ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೫೮] ಯುಹೂದಿ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ನೆಹುಸ್ಥಾನ್ ಎಂಬ ದಂಡವು ತಾಮ್ರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಹಾವಿನಿಂದ ಸುತ್ತಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಅದು ರಾಡ್ ಆಫ್ ಆಸ್ಕಲೇಪಿಯಸ್‌ ನಂತೆಯೇ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಅದು ಮರಳುಗಾಡಿನಲ್ಲಿನ ಹಾವುಗಳು ಕಡಿದರೆ ಅದನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಹಾವು ಕಡಿದವರಿಗೆ ಆ ದಂಡವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಸಿದರೆ ಸಾಕು ಸಾವಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾವು ಕಡಿಸುವ ಮೂಲಕವೇ ಸಾವಿನ ದಂಡನೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮಧ್ಯ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ, ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮರಣ ದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೈದಿಯನ್ನು ಹಾವಿನ ಗುಂಡಿಗಳಿಗೆ ಎಸೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಅವರು ಅನೇಕ ವಿಷಯುಕ್ತ ಹಾವುಗಳ ಕಡಿತದಿಂದ ಸಾಯುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಚೀನಾದ ಐದು ರಾಜಮನೆತನಗಳು ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣದ ಹಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ದಂಡನೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು.[೫೯] ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಗಾಗಿಯೂ ಹಾವಿನಿಂದ ಕಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಘಟನೆಯೆಂದರೆ ಕ್ಲಿಯೋಪಾತ್ರಾ VII ಎಂಬ ಈಜಿಪ್ಟ್ ರಾಣಿಯು ಮಾರ್ಕ್ ಆಂಟನಿಯ ಸಾವಿನ ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿ ಆಸ್ಪ್—ಬಹುಶಃ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ನಾಗರಹಾವು[೫೮][೬೦]— ಹಾವಿನಿಂದ ಕಡಿಸಿಕೊಂಡು ಸತ್ತುಹೋಗಿದ್ದಳು.

ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಲೆಮಾಡಲು ಹಾವಿನ ವಿಷವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಸರ್ ಆರ್ಥರ್ ಕಾನನ್ ಡಾಯ್ಲ್ ರ ದ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ ಆಫ್ ದ ಸ್ಪೆಕಲ್ಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ನಿಜವಾಗಿ ನಡೆದದ್ದನ್ನು ಕೆಲವು ದಾಖಲಿತ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಮತ್ತೆಲ್ಲೂ ಕೇಳಲಾಗಿಲ್ಲ.[೫೯][೬೧][೬೨] ವಿಶ್ವ ಯುದ್ಧ II ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಜಿ ಜರ್ಮನಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ಬೋರಿಸ್ III ಅನ್ನು ಹಾವಿನ ವಿಷದಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರಾದರೂ ಅದಕ್ಕೆ ನಿಶ್ಚಿತವಾದ ದಾಖಲೆಗಳು ದೊರೆತಿಲ್ಲ.[೫೯] ಪಫ್ ಆ್ಯಡರ್ ಕೈಗೆ ಕಡಿದು ಸತ್ತ ಕುರಿತು ದಾಖಲೆಯು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದು ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯ ಪ್ರಯತ್ನದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.[೬೩]

ಅಡಿ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ೧.೦೦ ೧.೦೧ ೧.೦೨ ೧.೦೩ ೧.೦೪ ೧.೦೫ ೧.೦೬ ೧.೦೭ ೧.೦೮ ೧.೦೯ ೧.೧೦ ೧.೧೧ Kasturiratne, A. (2008). "The Global Burden of Snakebite: A Literature Analysis and Modelling Based on Regional Estimates of Envenoming and Deaths". PloS Medicine. 5 (11): e218. doi:10.1371/journal.pmed.0050218. PMC 2577696. PMID 18986210. Archived from the original on 2009-11-02. Retrieved 2009-06-24. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  2. ↑ "Snake Venom Detection Kit: Detection and Identification of Snake Venom" (PDF). CSL Limited. 2007. Archived from the original (PDF) on 2008-07-21. Retrieved 2009-11-24. The physical identification of Australian and Papua New Guinean snakes is notoriously unreliable. There is often marked colour variation between juvenile and adult snakes and wide size, shape and colour variation between snakes of the same species. Reliable snake identification requires expert knowledge of snake anatomy, a snake key and the physical handling of the snake {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) [ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  3. ↑ White, Julian (2006). "Snakebite & Spiderbite: Management Guidelines" (PDF). Adelaide: Department of Health, Government of South Australia: 1–71. ISBN 0730895513. Archived from the original (PDF) on 2009-11-12. Retrieved 2009-11-24. The colour of brown snakes is very variable and misleading for identification purposes. They may be brown, red brown, grey, very dark brown and may be plain in color, have speckling, stripes or bands, or have a dark or black head {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  4. ↑ ೪.೦೦ ೪.೦೧ ೪.೦೨ ೪.೦೩ ೪.೦೪ ೪.೦೫ ೪.೦೬ ೪.೦೭ ೪.೦೮ ೪.೦೯ ೪.೧೦ ೪.೧೧ ೪.೧೨ ೪.೧೩ ೪.೧೪ ೪.೧೫ ೪.೧೬ ೪.೧೭ ೪.೧೮ Gold, Barry S. (1 April 2002). "Bites of venomous snakes". The New England Journal of Medicine. 347 (5): 347–56. doi:10.1056/NEJMra013477. ISSN 0028-4793. PMID 12151473. Archived from the original on 2020-01-27. Retrieved 2009-06-25. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  5. ↑ ೫.೦ ೫.೧ Kitchens C, Van Mierop L (1987). "Envenomation by the Eastern coral snake (Micrurus fulvius fulvius). A study of 39 victims". JAMA. 258 (12): 1615–18. doi:10.1001/jama.258.12.1615. PMID 3625968.
  6. ↑ ೬.೦ ೬.೧ ೬.೨ ೬.೩ ೬.೪ ೬.೫ ೬.೬ ೬.೭ ೬.೮ Chippaux, J.P. (1998). "Snake-bites: appraisal of the global situation" (PDF). Bulletin of the World Health Organization. 76 (5): 515–24. PMC 2305789. PMID 9868843. Retrieved 2009-07-03.
  7. ↑ ೭.೦೦ ೭.೦೧ ೭.೦೨ ೭.೦೩ ೭.೦೪ ೭.೦೫ ೭.೦೬ ೭.೦೭ ೭.೦೮ ೭.೦೯ ೭.೧೦ Gutiérrez, José María (2007). "Trends in Snakebite Envenomation Therapy: Scientific, Technological and Public Health Considerations" (PDF). Current Pharmaceutical Design. 13 (28): 2935–50. doi:10.2174/138161207782023784. PMID 17979738. Archived from the original (PDF) on 2011-04-28. Retrieved 2009-07-01. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  8. ↑ ೮.೦ ೮.೧ MedlinePlus > ಸ್ನೇಕ್ ಬೈಟ್ಸ್ ಫ್ರಂ ಟಿಂಟಿನಲ್ಲಿ ಜೆಇ, ಕೆಲೆನ್ ಜಿಡಿ, ಸ್ಟಾಪ್‌ಸಿನ್ಸ್‌ಕಿ ಜೆ‌ಎಸ್, ಸಂಪಾದಕರು. ಎಮರ್ಜೆನ್ಸಿ ಮೆಡಿಸಿನ್ : ಎ ಕಾಂಪ್ರಹೆನ್ಸಿವ್ ಸ್ಟಡಿ ಗೈಡ್. ಆರನೇ ಎಡಿಶನ್. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಎನ್‌ವೈ: ಮ್ಯಾಕ್‌ಗ್ರಾ ಹಿಲ್; 2004. ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ದಿನಾಂಕ: 2/27/2008. ಸ್ಟೀಫನ್ ಸಿ. ಆ‍ಯ್‌ಸ್ಕೋಸ್ಟಾ, ಎಂಡಿ, ತುರ್ತುಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಭಾಗ, ಪೋರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಎ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್, ಪೋರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ಓಆರ ರಿಂದ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೊಂಡಿದ್ದೆ ವೆರಿಮೆಡ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ನಿಂದ ಪುನರ್‌ವಿಮರ್ಶೆಗೊಂಡು ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸಿದ.ಡೇವಿಡ್ ಜೀವ್,ಎಂಡಿ, ಎಂಎಚ್‌ಎ,ವೈಧ್ಯಕೀಯ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಎ.ಡಿ.ಎ.ಎಂ., ಇನ್‌ಕಾರ್ಪೊರೇಟೆಡ್. 19ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ ಮಾರ್ಚ್, 2009
  9. ↑ Health-care-clinic.org > ಸ್ನೇಕ್ ಬೈಟ್ ಫಸ್ಟ್ ಏಯ್ಡ್ - ಸ್ನೇಕ್‌ಬೈಟ್ 21 ಮಾರ್ಚ್, 2009ರಂದು ಪಡೆಯಲಾಯಿತು
  10. ↑ ಎಂ‌ಡಿಕನ್ಸಲ್ಟ್‌ ದಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಕಡಿತದ ಚಿತ್ರ> ಪೇಶೆಂಟ್ ಎಜುಕೇಶನ್ > ವೂಂಡ್ಸ್, ಕಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಪಂಚರ್ಸ್, ಫಸ್ಟ್ ಏಯ್ಡ್ ಫಾರ್
  11. ↑ ನೋರಿಸ್ ಆರ್. 2004. ವೆನಾಮ್ ಪಾಯಿಸನಿಂಗ್ ಇನ್ ನಾರ್ತ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರೆಪ್ಟೈಲ್ಸ್. ಇನ್ ಕ್ಯಾಂಬೆಲ್ ಜೆ‌ಎ, ಲ್ಯಾಮರ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಬ್ಲ್ಯೂ. 2004. ದ ವೆನಾಮಸ್ ರೆಪ್ಟೈಲ್ಸ್ ಆಫ್ ದ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಹೆಮಿಸ್ಪೀಯರ್. ಕಾಮ್‌ಸ್ಟಾಕ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್,ಇಥಾಕಾ ಮತ್ತು ಲಂಡನ್. 870 ಪುಪು. 1500 ಪ್ಲೇಟ್ಸ್. ISBN 0-8014-4141-2.
  12. ↑ Warrell, David A. (1976). "Snake Venom Ophthalmia and Blindness Caused by the Spitting Cobra (Naja Nigricollis) in Nigeria". The American Society of Tropical Medicine and Hygiene. 25 (3): 525–9. PMID 1084700. Retrieved 2009-09-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  13. ↑ Ismail, Mohammad (1993). "The ocular effects of spitting cobras: I. The ringhals cobra (Hemachatus haemachatus) Venom-Induced corneal opacification syndrome". Clinical Toxicology. 31 (1): 31–41. doi:10.3109/15563659309000372. PMID 8433414. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  14. ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ ೧೪.೨ ೧೪.೩ ೧೪.೪ ೧೪.೫ ೧೪.೬ Phillips, Charles M. (2002). "Sea snake envenomation" (PDF). Dermatologic Therapy. 15 (1): 58–61(4). doi:10.1046/j.1529-8019.2002.01504.x. Retrieved 2009-07-24.
  15. ↑ ೧೫.೦ ೧೫.೧ Young, Bruce A. (2002). "Do Snakes Meter Venom?". BioScience. 52 (12): 1121–26. doi:10.1641/0006-3568(2002)052[1121:DSMV]2.0.CO;2. Archived from the original on 2011-04-26. Retrieved 2009-09-18. The second major assumption that underlies venom metering is the snake's ability to accurately assess the target {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  16. ↑ Young, Bruce A. (2001). "Venom flow in rattlesnakes: mechanics and metering" (PDF). Journal of Experimental Biology. 204 (Pt 24): 4345–4351. ISSN 0022-0949. PMID 11815658. Retrieved 2009-09-18. With the species and size of target held constant, the duration of venom flow, maximum venom flow rate and total venom volume were all significantly lower in predatory than in defensive strikes {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  17. ↑ Deufel, Alexandra (2003). "Feeding in Atractaspis (Serpentes: Atractaspididae): a study in conflicting functional constraints" (PDF). Zoology. 106 (1): 43–61. doi:10.1078/0944-2006-00088. PMID 16351890. Archived from the original (PDF) on 2006-09-09. Retrieved 2009-08-25. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  18. ↑ ೧೮.೦ ೧೮.೧ Jackson, Kate (2003). "The evolution of venom-delivery systems in snakes" (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society. 137 (3): 337–354. doi:10.1046/j.1096-3642.2003.00052.x. Retrieved 2009-07-25.
  19. ↑ Fry, Bryan G. (2006). "Early evolution of the venom system in lizards and snakes" (PDF). Nature. 439 (7076): 584–8. doi:10.1038/nature04328. PMID 16292255. Archived from the original (PDF) on 2005-12-21. Retrieved 2009-09-18. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  20. ↑ ೨೦.೦ ೨೦.೧ ೨೦.೨ Russell, Findlay E. (1980). "Snake Venom Poisoning in the United States". Annual Review of Medicine. 31: 247–59. doi:10.1146/annurev.me.31.020180.001335. PMID 6994610. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help)
  21. ↑ Spawls, Stephen (1997). The Dangerous Snakes of Africa. Johannesburg: Southern Book Publishers. p. 192. ISBN 1868125750. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  22. ↑ Kurecki B, Brownlee H (1987). "Venomous snakebites in the United States". JournAL of Family Practice. 25 (4): 386–92. PMID 3655676.
  23. ↑ Gold B, Barish R (1992). "Venomous snakebites. Current concepts in diagnosis, treatment, and management". Emerg Med Clin North Am. 10 (2): 249–67. PMID 1559468.
  24. ↑ Suchard, JR (1999). "Envenomations by Rattlesnakes Thought to Be Dead". The New England Journal of Medicine. 340 (24): 1930. doi:10.1056/NEJM199906173402420. ISSN 0028-4793. PMID 10375322. Archived from the original on 2008-07-20. Retrieved 2009-09-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  25. ↑ ೨೫.೦ ೨೫.೧ Gold BS, Wingert WA (1994). "Snake venom poisoning in the United States: a review of therapeutic practice". South. Med. J. 87 (6): 579–89. doi:10.1097/00007611-199406000-00001. PMID 8202764.
  26. ↑ Pathmeswaran A, Kasturiratne A, Fonseka M, Nandasena S, Lalloo D, de Silva H (2006). "Identifying the biting species in snakebite by clinical features: an epidemiological tool for community surveys". Trans R Soc Trop Med Hyg. 100 (9): 874–8. doi:10.1016/j.trstmh.2005.10.003. PMID 16412486.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  27. ↑ Chris Thompson. "Treatment of Australian Snake Bites". Australian anaesthetists' website.
  28. ↑ ೨೮.೦ ೨೮.೧ ೨೮.೨ ೨೮.೩ Currie, Bart J. (2008). "Effectiveness of pressure-immobilization first aid for snakebite requires further study". Emergency Medicine Australasia. 20 (3): 267–270(4). doi:10.1111/j.1742-6723.2008.01093.x. PMID 18549384. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  29. ↑ Rogers I, Celenza T (2002). "Simulated field experience in the use of the Sam splint for pressure immobilization of snakebite". Wilderness Environ Med. 13 (2): 184–5. PMID 12092977. Archived from the original on 2020-01-26. Retrieved 2010-11-03.
  30. ↑ Bush S, Green S, Laack T, Hayes W, Cardwell M, Tanen D (2004). "Pressure immobilization delays mortality and increases intracompartmental pressure after artificial intramuscular rattlesnake envenomation in a porcine model" (PDF). Ann Emerg Med. 44 (6): 599–604. doi:10.1016/j.annemergmed.2004.06.007. PMID 15573035. Archived from the original (PDF) on 2008-12-30. Retrieved 2006-06-25.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  31. ↑ Sutherland S, Coulter A (1981). "Early management of bites by the eastern diamondback rattlesnake (Crotalus adamanteus): studies in monkeys (Macaca fascicularis)". Am J Trop Med Hyg. 30 (2): 497–500. PMID 7235137. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help)
  32. ↑ Rogers I, Winkel K (2005). "Struan Sutherland's "Rationalisation of first-aid measures for elapid snakebite"--a commentary". Wilderness Environ Med. 16 (3): 160–3. PMID 16209471. Archived from the original on 2020-05-09. Retrieved 2006-06-25.
  33. ↑ Sutherland S (1992). "Deaths from snake bite in Australia, 1981-1991". Med J Aust. 157 (11–12): 740–6. PMID 1453996.
  34. ↑ Sutherland S, Leonard R (1995). "Snakebite deaths in Australia 1992-1994 and a management update". Med J Aust. 163 (11–12): 616–8. PMID 8538559.
  35. ↑ Sutherland S, Coulter A, Harris R (1979). "Rationalisation of first-aid measures for elapid snakebite". Lancet. 1 (8109): 183–5. doi:10.1016/S0140-6736(79)90580-4. PMID 84206. Archived from the original on 2020-01-26. Retrieved 2010-11-03.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  36. ↑ White, Julian (November 1991). "Oxyuranus microlepidotus". Chemical Safety Information from Intergovernmental Organizations. Retrieved 24 July 2009. Without appropriate antivenom treatment up to 75% of taipan bites will be fatal. Indeed, in the era prior to specific antivenom therapy, virtually no survivors of taipan bite were recorded.
  37. ↑ ೩೭.೦ ೩೭.೧ Theakston RD (1997). "An objective approach to antivenom therapy and assessment of first-aid measures in snake bite" (PDF). Ann. Trop. Med. Parasitol. 91 (7): 857–65. doi:10.1080/00034989760626. PMID 9625943.
  38. ↑ Amaral CF, Campolina D, Dias MB, Bueno CM, Rezende NA (1998). "Tourniquet ineffectiveness to reduce the severity of envenoming after Crotalus durissus snake bite in Belo Horizonte, Minas Gerais, Brazil". Toxicon. 36 (5): 805–8. doi:10.1016/S0041-0101(97)00132-3. PMID 9655642.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  39. ↑ Watt G, Padre L, Tuazon ML, Theakston RD, Laughlin LW (1988). "Tourniquet application after cobra bite: delay in the onset of neurotoxicity and the dangers of sudden release". Am. J. Trop. Med. Hyg. 38 (3): 618–22. PMID 3275141.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  40. ↑ Holstege CP, Singletary EM (2006). "Images in emergency medicine. Skin damage following application of suction device for snakebite". Annals of emergency medicine. 48 (1): 105, 113. doi:10.1016/j.annemergmed.2005.12.019. PMID 16781926.
  41. ↑ Alberts M, Shalit M, LoGalbo F (2004). "Suction for venomous snakebite: a study of "mock venom" extraction in a human model". Ann Emerg Med. 43 (2): 181–6. doi:10.1016/S0196-0644(03)00813-8. PMID 14747805.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  42. ↑ Bush SP, Hegewald KG, Green SM, Cardwell MD, Hayes WK (2000). "Effects of a negative pressure venom extraction device (Extractor) on local tissue injury after artificial rattlesnake envenomation in a porcine model". Wilderness & environmental medicine. 11 (3): 180–8. PMID 11055564.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  43. ↑ ರಿಗ್ಸ್ ಬಿಎಸ್, ಸ್ಮಿಲ್ಸ್‌ಸ್ಟೇನ್ ಎಂಜೆ, ಕುಲಿಂಗ್ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂ, ಎಟ್ ಅಲ್. ರ್ಯಾಟಲ್‌‌ಸ್ನೇಕ್ ಎನ್ವಿನೋಮೇಶನ್ ವಿತ್ ಒರೋಫ್ಯಾರಿನ್‌೦ಜೆಲ್ ಎಡಿಮಾ ಫಾಲೋವಿಂಗ್ ಎನ್ಸೆಶನ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸಕ್ಷನ್(ಸಾರಾಂಶ). ಕೆನಡಾದ ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನ ಎಎಸಿಟಿ/ಎ‌ಎಪಿಸಿಸಿ/ಎಬಿಎಂಟಿ/ಸಿಎಪಿಸಿಸಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಮಂಡನೆ ಮಂಡನೆ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 27 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2, 1987.
  44. ↑ Russell F (1987). "Another warning about electric shock for snakebite". Postgrad Med. 82 (5): 32. PMID 3671201.
  45. ↑ Ryan A (1987). "Don't use electric shock for snakebite". Postgrad Med. 82 (2): 42. PMID 3497394.
  46. ↑ Howe N, Meisenheimer J (1988). "Electric shock does not save snakebitten rats". Ann Emerg Med. 17 (3): 254–6. doi:10.1016/S0196-0644(88)80118-5. PMID 3257850.
  47. ↑ Johnson E, Kardong K, Mackessy S (1987). "Electric shocks are ineffective in treatment of lethal effects of rattlesnake envenomation in mice". Toxicon. 25 (12): 1347–9. doi:10.1016/0041-0101(87)90013-4. PMID 3438923.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  48. ↑ Russell, F. E. (1990). "When a snake strikes". Emerg Med. 22 (12): 33–4, 37–40, 43.
  49. ↑ ೪೯.೦ ೪೯.೧ Mackessy, Stephen P. (2002). "Biochemistry and pharmacology of colubrid snake venoms" (PDF). Journal of Toxicology: Toxin Reviews. 21 (1–2): 43–83. doi:10.1081/TXR-120004741. Archived from the original (PDF) on 2010-06-02. Retrieved 2009-09-26. Estimates of the number of venomous colubrids approach 700 species. Most may not produce a venom capable of causing serious damage to humans, but at least five species (Dispholidus typus, Thelotornis capensis, Rhabdophis tigrinus, Philodryas olfersii and Tachymenis peruviana) have caused human fatalities
  50. ↑ ೫೦.೦ ೫೦.೧ ೫೦.೨ Gutiérrez, José María (6 June 2006). "Confronting the Neglected Problem of Snake Bite Envenoming: The Need for a Global Partnership". PLoS Medicine. 3 (6): e150. doi:10.1371/journal.pmed.0030150. PMC 1472552. PMID 16729843. Archived from the original on 2009-06-11. Retrieved 2009-06-30. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  51. ↑ Mallow, David (2004). True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Malabar, FL: Krieger Publishing Company. ISBN 0894648772. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  52. ↑ ೫೨.೦ ೫೨.೧ ೫೨.೨ Mirtschin, P.J. (2002). "Influences on venom yield in Australian tigersnakes (Notechis scutatus) and brownsnakes (Pseudonaja textilis: Elapidae, Serpentes)" (PDF). Toxicon. 40 (11): 1581–92. doi:10.1016/S0041-0101(02)00175-7. PMID 12419509. Retrieved 2009-07-03. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  53. ↑ Thomas, Craig (1997). All Stings Considered: First Aid and Medical Treatment of Hawaii's Marine Injuries. Honolulu, HI: University of Hawaii Press. pp. 72–76. ISBN 0824819004. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  54. ↑ Tu, AG (1987). "Sea snake bites". Clinics in Dermatology. 5 (3): 118–26. doi:10.1016/S0738-081X(87)80018-4. ISSN 0738-081X. PMID 3311337. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  55. ↑ Russell, Findlay E (1983). Snake Venom Poisoning. Great Neck, NY: Scholium International. p. 163. ISBN 0-87936-015-1.
  56. ↑ ೫೬.೦ ೫೬.೧ Wingert W, Chan L (1 January 1988). "Rattlesnake bites in southern California and rationale for recommended treatment". West J Med. 148 (1): 37–44. PMC 1026007. PMID 3277335. Archived from the original on 2013-08-01. Retrieved 2006-05-26.
  57. ↑ Parrish H (1966). "Incidence of treated snakebites in the United States". Public Health Rep. 81 (3): 269–76. PMC 1919692. PMID 4956000.
  58. ↑ ೫೮.೦ ೫೮.೧ Schneemann, M. (2004). "Life-threatening envenoming by the Saharan horned viper (Cerastes cerastes) causing micro-angiopathic haemolysis, coagulopathy and acute renal failure: clinical cases and review" (PDF). QJM: an International Journal of Medicine. 97 (11): 717–27. doi:10.1093/qjmed/hch118. PMID 15496528. Retrieved 2009-09-04. This echoed the opinion of the Egyptian physicians who wrote the earliest known account of the treatment of snake bite, the Brooklyn Museum Papyri, dating perhaps from 2200 BC. They regarded bites by horned vipers 'fy' as non-lethal, as the victims could be saved. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  59. ↑ ೫೯.೦ ೫೯.೧ ೫೯.೨ Anil, Aggrawal (2004). "Homicide with snakes: A distinct possibility and its medicolegal ramifications". Anil Aggrawal's Internet Journal of Forensic Medicine and Toxicology. 4 (2). ISSN 0972-8074. Archived from the original on 2009-06-21. Retrieved 2009-09-04.
  60. ↑ Crawford, Amy (April 1, 2007). "Who Was Cleopatra? Mythology, propaganda, Liz Taylor and the real Queen of the Nile". Smithsonian.com. Retrieved 4 September 2009.
  61. ↑ Warrell, D.A. (2009). "Commissioned article: management of exotic snakebites". QJM: an International Journal of Medicine. 102 (9): 593–601. doi:10.1093/qjmed/hcp075. ISSN 1460-2393. PMID 19535618. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help)
  62. ↑ Straight, Richard C. (1994). "Human fatalities caused by venomous animals in Utah, 1900-90". Great Basin Naturalist. 53 (4): 390–4. Retrieved 2009-09-04. A third unusual death was a tragic fatality (1987), recorded as a homicide, which resulted when a large rattlesnake (G. v. lutosus) bit a 22-month-old girl after the snake had been placed around her neck (Washington County). The child died in approximately 5 h. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  63. ↑ Strubel, T. (2008). "Suizidversuch durch Schlangenbiss: Kasuistik und Literaturübersicht". Der Nervenarzt (in German). 79 (5): 604–6. doi:10.1007/s00115-008-2431-4. ISSN 1433-0407. PMID 18365165. Ein etwa 20-jähriger Arbeiter wurde nach dem Biss seiner Puffotter (Bitis arietans) in die Hand auf die toxikologische Intensivstation aufgenommen. Zunächst berichtet der Patient, dass es beim „Melken" der Giftschlange zu dem Biss gekommen sei, erst im weiteren Verlauf räumt er einen Suizidversuch ein. Als Gründe werden Einsamkeit angeführt sowie unerträgliche Schmerzen im Penis. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕ್ಯಾಂಬೆಲ್, ಜೋನಾಥನ್ ಎ.; ವಿಲಿಯಂ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಲ್ಯಾಮರ್ (2004). ದ ವೆನೊಮಸ್ ರೆಪ್ಟೈಲ್ಸ್ ಆಫ್ ದ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಹೆಮಿಸ್ಪಿಯರ್ , ಇಥಾಕಾ, ಎನ್‌ವೈ: ಕಾರ್ನೆಲ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್.
  • ಸ್ಪಾವ್ಲ್ಸ್, ಸ್ಟೀಫನ್; ಬಿಲ್ ಬ್ರ್ಯಾಂಚ್ (1995). ದ ಡೇಂಜರ್ಸ್ ಸ್ನೇಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕಾ: ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ - ಸ್ಪೀಸಿಸ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ - ವೆನಾಮಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸ್ನೇಕ್‌ಬೈಟ್ , ಸ್ಯಾನಿಬೆಲ್ ಐಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ಎಫ್‌ಎಲ್: ರಾಲ್ಫ್ ಕರ್ಟೀಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್.
  • ಸಲ್ಲಿವನ್ ಜೆಬಿ, ವಿಂಗರ್ಟ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ,ನೋರಿಸ್ ಜೂನಿಯರ್ ಆರ್‌ಎಲ್. ನಾರ್ತ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ವೆನಾಮಸ್ ರೆಪ್ಟೈಲ್ ಬೈಟ್ಸ್. ವಿಂಡರ್ನೆಸ್ ಮೆಡಿಸಿನ್: ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ವಿಂಡರ್ನೆಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಎಮರ್ಜೆನ್ಸೀಸ್ , 1995; 3: 680–709.
  • ಥೋರ್ಪ್, ರೋಜರ್ ಎಸ್.; ವೂಲ್ಫ್‌ಗ್ಯಾಂಗ್ ವಸ್ಟ್ಲರ್, ಅನಿತಾ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ(1996). ವೆನಾಮಸ್ ಸ್ನೇಕ್ಸ್: ಇಕಾಲಜಿ, ಎವಲ್ಯೂಶನ್, ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸ್ನೇಕ್‌ಬೈಟ್‍ , ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್: ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಹಾವು_ಕಡಿತ&oldid=1245003" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ