ವರಾಹ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಸಿಂಹಾಚಲಂ
ಶ್ರೀ ವರಾಹ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೩೦೦ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.
ಇದು ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ವರಾಹ ನರಸಿಂಹ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಷ್ಣುವು ತನ್ನ ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ನಂತರದ ತಂದೆ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಈ ರೂಪದಲ್ಲಿ (ಸಿಂಹದ ತಲೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ದೇಹ) ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು. ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ವರ್ಷವಿಡೀ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನದಿಂದ ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಲಿಂಗವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಳಿಂಗ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಪ್ರಕಾರ ೧೩ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ರಾಜ ನರಸಿಂಗ ದೇವ I ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ೧೨೬೮ ರಲ್ಲಿ ಅವನ ಮಗ ಭಾನುದೇವ I ನಿಂದ ಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು.
ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ೩೨ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಮ್ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವೈಷ್ಣವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಆರಂಭಿಕ ಶಾಸನವು ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಚೋಳ ರಾಜ ಕುಲೋತ್ತುಂಗ I ರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ೧೩ ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ರಾಜ ನರಸಿಂಗ ದೇವ I ರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಭೌತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ನರಹರಿ ತೀರ್ಥ, ದ್ವೈತ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ಮಂತ್ರಿ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ವೈಷ್ಣವರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. [೧] ಇದು ನಂತರ ಅನೇಕ ರಾಜ ಮನೆತನಗಳಿಂದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ತುಳುವ ರಾಜವಂಶವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ೧೫೬೪ ರಿಂದ ೧೬೦೪ ವರೆಗೆ ೪೦ ವರ್ಷಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ೧೯೪೯ ರಲ್ಲಿ, ದೇವಸ್ಥಾನವು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ತಾನಂ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ಹೊರ ಪ್ರಾಂಗಣಗಳು ಮತ್ತು ಐದು ಗೇಟ್‌ವೇಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊರಗಿನ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಕಳಿಂಗ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ, ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಕಾಕತೀಯರು ಮತ್ತು ಮಹಾನ್ ಚೋಳರ ಶೈಲಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. [೨] ದೇವಾಲಯವು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿದೆ, ಇದು ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡು ದೇವಾಲಯದ ತೊಟ್ಟಿಗಳಿವೆ: ದೇವಾಲಯದ ಬಳಿ ಸ್ವಾಮಿ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಧರ. ದೇವಾಲಯವು ಹಲವಾರು ಉಪ-ದೇಗುಲಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಮಂಟಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ವೈಷ್ಣವ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ರಾಮಾನುಜರು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಂಚರಾತ್ರ ಆಗಮದ ೧೦೮ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸಾತ್ವತ ಸಂಹಿತಾವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದಾಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ತಿರುಮಲದ ನಂತರ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ದೇವತೆಯು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಂತತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಚಂದನೋತ್ಸವವು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಾಗಿವೆ, ನಂತರ ನರಸಿಂಹ ಜಯಂತಿ, ನವರಾತ್ರೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಕಾಮದಹನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಂಹಾಚಲದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳು ದ್ರಾವಿಡ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ದೇವಾಲಯವು ಅನೇಕ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಮತ್ತು ಭಾವಗೀತಾತ್ಮಕ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಇದನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಓರಿಯೆಂಟಲ್ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಂತಕಥೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣ (ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತಕಥೆ) ೩೨ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಂಖ್ಯೆಯು ನರಸಿಂಹನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೩] ಡಾ. ವಿ.ಸಿ. ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರ್ಯುಲು ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳ ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ನಂತರ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. [೩] ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನರಸಿಂಹನ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಬರಹಗಾರರು ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. [೩] ಆದ್ದರಿಂದ, ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ. [೪] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಿಂಹಾಚಲದ ದಂತಕಥೆಯು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಹಿಂದಿನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. [೪] ದಂತಕಥೆಯ ಮೊದಲ ನಾಲ್ಕು ಅಧ್ಯಾಯಗಳು ಸಿಂಹಾಚಲಂ, ಅದರ ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಜಲರಾಶಿ ಗಂಗಾಧರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩]
ದೇವಾಲಯದ ಮೂಲಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಒಮ್ಮೆ, ನಾಲ್ಕು ಕುಮಾರರು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ' ನಿವಾಸ ವೈಕುಂಠಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ವೈಕುಂಠದ ದೇವತಾ ದ್ವಾರಪಾಲಕರಾದ ಜಯ-ವಿಜಯ ಅವರನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ವಿಫಲರಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಅಸಮಾಧಾನದಿಂದ, ಅವರು ಈ ಜೋಡಿಯನ್ನು ಶಪಿಸಿದರು. ಅವರು ದೈವತ್ವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಮರ್ತ್ಯ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು. [೫] ವಿಷ್ಣುವು ಕುಮಾರರ ಶಾಪವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲನಾದನು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ವಿಷಾದಿಸಿದನು. ನಂತರ ಅವರು ಎರಡು ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು: ಏಳು ಮಾನವ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಭಕ್ತರಾಗಿರುವುದು ಅಥವಾ ಮೂರು ರಾಕ್ಷಸ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಶತ್ರುಗಳಗುವುದು. ಜಯ-ವಿಜಯ ವಿಷ್ಣುವಿನೊಂದಿಗಿನ ಅಗಲಿಕೆಯನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಸಹಿಸಲಾರದೆ ಎರಡನೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು. [೫]
ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ರಾಕ್ಷಸ ಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಜಯ-ವಿಜಯರು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಶುಭವಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಶ್ಯಪ ಮತ್ತು ದಿತಿ ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ಮತ್ತು ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷರಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. [೬] ಭಗವಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಕೀಟಲೆ ಮಾಡಲು, ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನು ಭೂಮಿಯು ತನ್ನ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ರಸಾತಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದನು. ವಿಷ್ಣು ವರಾಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹಂದಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. [೭] ವರಾಹ ನಂತರ ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನನ್ನು ಕೊಂದನು. [೮] ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು. ಅವನು ಒಂದು ವರವನ್ನು ಗಳಿಸಿದನು, ಅದು ಅವನನ್ನು ಹಗಲು ಅಥವಾ ರಾತ್ರಿ, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ರಾತ್ರಿ, ಮತ್ತು ಮಾನವ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಯಿಂದ ಮರಣಕ್ಕೆ ಅವೇಧನೀಯವಾಗಿಸಿತು. [೯]
ಬ್ರಹ್ಮನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳು ವೈಕುಂಠಕ್ಕೆ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಘಟನೆಗಳ ವಿವರವನ್ನು ಹೇಳಲು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಸುಮುಖ ಎಂಬ ರಕ್ಷಕನು ಅವರನ್ನು ತಡೆದನು. [೪] ಅವರು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸುಮುಖನ ದುರ್ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಸಹ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಸುಮುಖನು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಮರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ವಿಷ್ಣು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದನು. [೪] ಸುಮುಖ ಕ್ಷಮೆಗಾಗಿ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು ಆದರೆ ವಿಷ್ಣು ನಿರಾಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಭಕ್ತರ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧವು ಕ್ಷಮಿಸಲಾಗದು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆಜ್ಞೆಯಂತೆ ಸುಮುಖನು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಮಗನಾಗಿ ಪ್ರಹ್ಲಾದನಾಗಿ ಜನಿಸಿದನು. [೪]
ಪ್ರಹ್ಲಾದನು ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮೇಲೆ ಅಚಲ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವರು ಅನೇಕ ಸಾವಿನ ಹಾದಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅಂತಹ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಸೈನಿಕರು ಅವನನ್ನು ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಿಂದ ಎಸೆದು ಪರ್ವತವನ್ನು ಅವನ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದರು. ವಿಷ್ಣು ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಹಾರಿ ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಮೇಲೆತ್ತಿದನು. [೧೦] ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನನ್ನು ಕೊಂದ ವರಾಹ ಮತ್ತು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕೊಲ್ಲುವ ನರಸಿಂಹನ ಅವತಾರಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನೋಡಬಹುದಾದ ದೇವತಾ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಹ್ಲಾದನು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಕೇಳಿದನು. ವಿಷ್ಣುವು ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ರೂಪವನ್ನು ಧರಿಸಿದನು, ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಮರಣದ ನಂತರ ಪ್ರಹ್ಲಾದನು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಪೂಜೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಿಂಹಾಚಲಂ (ಸಿಂಹದ ಬೆಟ್ಟ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. [೧೦] ಇದು ದಂತಕಥೆಯ ೫ ರಿಂದ ೨೯ ನೇ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩]
ಪುರೂರವರಿಂದ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಹ್ಲಾದ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ದೇವಾಲಯವು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಶಿಥಿಲವಾಯಿತು. ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ಮೂಲವರ್ಗವು ಮಣ್ಣಿನ ಶಿಖರಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿತ್ತು. [೧೧] ಇನ್ನೊಂದು ಜೀವನ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರ ವಂಶದ ರಾಜ ಪುರೂರವ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ವರವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡನು. ಅವನು ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಸರೆಯಾದ ಊರ್ವಶಿಯನ್ನು ನೋಡಿದನು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರೂ ಪ್ರೀತಿಸಿದರು. ಅವರು ಸಿಂಹಾಚಲಂಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. [೧೨] ಊರ್ವಶಿ ಒಂದು ಕನಸನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದಳು. [೧೧] ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪುರೂರವನು ಗಂಗಾಧರನಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು. ಅವರು ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಅಗೆದು ನವೀಕರಣದ ನಂತರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. [೧೨]
ಎಷ್ಟೇ ಪ್ರಯತ್ನ ಪಟ್ಟರೂ ಪುರೂರವನಿಗೆ ವಿಗ್ರಹದ ಪಾದಗಳು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ದೈವಿಕ ಧ್ವನಿಯು ಅವನನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿತು. ಅವನು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದನು, ದೇವರು ಅದರ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲನು. [೧೨] ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಮೂರನೇ ದಿನವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇಡೀ ವರ್ಷ ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನದಿಂದ ಮುಚ್ಚಬೇಕೆಂದು ಊರ್ವಸಿಗೆ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂದಿಗೂ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ. [೧೧] ಪುರೂರವ ದೇವಾಲಯದ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ದಂತಕಥೆಯ ಕೊನೆಯ ನಾಲ್ಕು ಅಧ್ಯಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩]
ರಾಮಾನುಜರ ಭೇಟಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೧೧ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದ ನಂತರ, ವೈಷ್ಣವ ಸಂತ ಮತ್ತು ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ರಾಮಾನುಜರು ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಮ್ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [೧೩] ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ದೇವರು ಶಿವನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾದವುಗಳೆಂದರೆ ದೇವತೆಯ ವಿಗ್ರಹದ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಾನ, ಭೈರವ ದ್ವಾರಂ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಕೆಳಗಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ದ್ವಾರ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ದೇವಾಲಯದ ತೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ಗಂಗಾಧರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೪] ಶಿವನ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದ ಕಾಮದಹನದ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬಲವನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. [೧೪]
ರಾಮಾನುಜರು ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವು ಪಂಚರಾತ್ರ ಆಗಮ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. [೧೪] ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ದೇವಾಲಯದ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಮದಹನವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. [೧೪] ರಾಮಾನುಜರು ಶಿವನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾದ ಭೈರವ ಭೈರವ ದ್ವಾರದ ಕಾವಲುಗಾರನಲ್ಲ ಅಥವಾ ಒಂದಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದರು. [೧೫] ರಾಮಾನುಜರು ಸಿಂಹಾಚಲದಲ್ಲಿ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವೈಷ್ಣವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. [೧೫]
ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಪೇಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದಾಗ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ರಾಮಾನುಜರು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಲೇಪನವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಅರ್ಚಕರಿಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದರು. [೧೩] ಪರಿವರ್ತನೆ ಕಾರ್ಯವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ವಿಗ್ರಹವು ರಕ್ತಸ್ರಾವವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. [೧೩] ನಿಯಮವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ದೇವರ ಕೋಪವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ, ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅನ್ವಯಿಸಲಾಯಿತು, ಅದು ರಕ್ತದ ಹರಿವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿತು. [೧೩] ಅವರು ದೇವತೆಯು ಲಿಂಗದಂತೆ ಕಾಣಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ದಿನ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. [೧೬] ಕೆಲವು ವೈಷ್ಣವರು ಈ ದಂತಕಥೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು "ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೈಷ್ಣವ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯನ್ನು" ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ರಾಮಾನುಜರ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಅವಮಾನಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದು ಕರೆದರು. [೧೬]
ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರ್ಯುಲು ಶಾಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಶ್ರೀ ಕಂಠ ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರ್ಯರು ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಿ ಸಂಕೀರ್ತನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಕವಿ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. [೧೭] ನರಸಿಂಹನು ಆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ನರ್ತಿಸಿದಾಗ, ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಇತರರ ಕಡೆಗೆ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದನು. [೧೭] ನಂತರ ರಾಮಾನುಜರು ಸಿಂಹಾಚಲಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅವರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ವಿಷ್ಣುವು ತನಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆಯೇ ಎಂದು ರಾಮಾನುಜರು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅವರನ್ನು ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಕೇಳಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. [೧೭] ಅವನು ವಿಧೇಯನಾಗಿ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಕೇಳಿದನು. ಅದಕ್ಕೆ ದೇವರು ರಾಮಾನುಜರು ಇತರರಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಂತರ ಅದನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸಿದರು. [೧೭]
ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ನರಸಿಂಹನಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿದರು. ಅವನಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸಲು, ನರಸಿಂಹನು ನಿರಾಕರಿಸಿದನು, ರಾಮಾನುಜರು ಮಾತ್ರ ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥರು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. [೧೭] ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಮನನೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ಶಾಪ ನೀಡಿದರು. ೧೮/ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ದಾಳಿಕೋರರು ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ದಾಳಿಯು ಶಾಪದ ಫಲವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೧೪] ಈ ದಂತಕಥೆಯನ್ನು ಕಾಲ್ಪನಿಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ದೈವಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಗುರುಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲು ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೪]
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. [೧೮] ಶಾಸನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೦೦ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. [೧೯] ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ದಾನ ಶಾಸನಗಳು (ದೇಣಿಗೆ ದಾಖಲೆಗಳು) ರಾಜರು, ಅವರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. [೨೦] ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಾಸನಗಳು ದ್ವಿಭಾಷಾವಾಗಿದ್ದು, ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ೪೬ ಒಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಮೂರು ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯ ಶಾಸನಗಳಿವೆ. [೨೧] ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಗೀಕಾರದ ಪ್ರಕಾರ, ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಾಲಯವು ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚೋಳ ರಾಜ ಕುಲೋತ್ತುಂಗ I ರ ಶಾಸನದಿಂದಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. [೨೨] ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನ, ಇದು ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು ಮತ್ತು ೧೦೮೭ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. [೨೩] ಇದು ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಿದೆ. [೨೪] ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು ಮತ್ತು ನಂತರದ ಚೋಳರಿಂದ ಉದಾರವಾದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. [೨೪]
ಚೋಳರ ನಂತರ, ಪೂರ್ವ ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶವು ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. [೨೪] ಅವರ ಶಾಸನಗಳು ೧೧೫೦ ಎ ಡಿನಿಂದ ೧೪೩೦ ಸಿ‍ಇ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. [೨೫] ೧೩ ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ನರಸಿಂಹದೇವ I ರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಭೌತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಸರಳ ಮತ್ತು ಸಾಧಾರಣ ನೋಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪೂರಕಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. [೨೫] ೧೨೯೩ ಸಿ‍ಇ ದಿನಾಂಕದ ಶಾಸನವು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗಂಗರು ಉಪ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ: ವೈಕುಂಠನಾಥ, ಯಜ್ಞವರಾಹ ಮತ್ತು ಮಾಧವದೇವರ. [೨೫] [೨೬] ನವೀಕರಣಕಾರರು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಮೂಲ ಚಪ್ಪಡಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ತೆಗೆದವುಗಳನ್ನು ನಂತರ ಅಡುಗೆಮನೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. [೨೬] ಗಂಗಾ ರಾಜವಂಶದ ಸಾಮಂತ ನಾಯಕರು ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ದೇಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. [೨೭]
ದೇವಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಶಾಸನಗಳು ರೆಡ್ಡಿ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜರಿಂದ ಭೂಮಿ, ಆಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಗಳ ದಾನವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ, ಅವರು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಗಣನೀಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು. [೨೭] ಪೂರ್ವ ಗಂಗರ ಪತನದ ನಂತರ, ಗಜಪತಿಗಳು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಒಡಿಯಾ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಒಂಬತ್ತು ಶಾಸನಗಳು ಗಜಪತಿಗಳಾದ ಕಪಿಲೇಂದ್ರದೇವ, ಪುರುಷೋತ್ತಮ ದೇವ ಮತ್ತು ಪ್ರತಾಪರುದ್ರದೇವರ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ. [೨೮] ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ತುಳುವ ರಾಜವಂಶದಿಂದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಅವರ ಶಾಸನಗಳು ೧೫೧೬ ರಿಂದ ೧೫೧೯ ಸಿ‍ಇ ವರೆಗೆ ಇವೆ. [೨೯] ಕಳಿಂಗ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನು ಸಿಂಹಾಚಲಂನಲ್ಲಿ ಜಯಸ್ತಂಭವನ್ನು (ವಿಜಯ ಸ್ತಂಭ) ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. [೨೯] ಅವನು ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರ ಅರ್ಹತೆಗಾಗಿ ದೇವತೆಗೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದನು. ಅವರ ಪತ್ನಿಯರಾದ ತಿರುಮಲಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನಮ್ಮ ದೇವಿ ಕೂಡ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. [೨೯] ತುಳುವ ರಾಜರು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಆಸ್ತಿಯ ಶಾಶ್ವತತೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. [೨೯]
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪತನದ ನಂತರ, ಡೆಕ್ಕನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದವು. [೨೯] ಕುತುಬ್ ಶಾಹಿ ರಾಜವಂಶವು ಗೋಲ್ಕೊಂಡವನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. [೩೦] ೧೬೦೪ ಸಿ‍ಇ ದಿನಾಂಕದ ಏಕಾಂಗಿ ಶಾಸನವು ನರವ ಗ್ರಾಮದ ಜಮೀನುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸರ್ವಪ್ಪ ಆಶ್ರರಾಯರಿಂದ ಸರ್ವಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ ದಾಖಲೆಗಳು ನಿಯಮಿತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಪಣೆಗಳನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ. [೩೦] ಆಶ್ರರಾಯನ ಸೇನಾ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, [೩೦] ಶಾಸನವು ೧೫೬೪ ರಿಂದ ೧೬೦೪ ಸಿ‍ಇ ವರೆಗಿನ ೪೦ ವರ್ಷಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. [೩೧] ಈ ೪೦ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೭೯ ಮತ್ತು ೧೫೯೭ ಸಿ‍ಇ ದಿನಾಂಕದ ಎರಡು ಶಾಸನಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಅವರು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸಿದರು. [೩೧] ಮೇಲಿನವುಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ೧೧ ಮತ್ತು ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ನಡುವಿನ ೩೦೦ ಶಾಸನಗಳು ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತವೆ. [೩೧] [೩೨] ದೇವಾಲಯದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಶಾಸನವು ೧೭೯೮ ಸಿ‍ಇ ಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಗೋಡೆ ಕುಟುಂಬದ ಚೆಂಗಲ್ವರಾಯ ನೀಡಿದ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. [೨೧]
೧೯೪೯ ರಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯವು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ದತ್ತಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು. [೩೩] ವಿಜಯನಗರದ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಪುಸಪತಿ ಗಜಪತಿ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಆನುವಂಶಿಕ ಟ್ರಸ್ಟಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೩೪] ಕಳೆದ ಮೂರು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. [೩೫]
ದೇವಾಲಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಬೆಟ್ಟದ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ 800 metres (2,600 ft) ) ಇದೆ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಹತ್ತು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಬೆಟ್ಟವು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೈಲಾಸ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೩೬] ಇದು ಬೆಟ್ಟದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಂಫಿಥಿಯೇಟರ್‌ನಂತಹ ರಚನೆಯಲ್ಲಿದೆ. [೩೭] ದೇವಾಲಯದ ಎತ್ತರ ಸುಮಾರು 1,500 metres (4,900 ft) ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಮೇಲೆ [೩೬] ಬೆಟ್ಟದ ವಾಯುವ್ಯ ಇಳಿಜಾರಿನ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕಣಿವೆಯು ಹರಿಯುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಅದರ ಎತ್ತರದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩೬] ಟೆರೇಸ್‌ಗಳಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಬೆಟ್ಟದ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನಂತರ ಅನಾನಸ್, ಹಲಸಿನ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಬಾಳೆಗಳ ದೊಡ್ಡ ತೋಟಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯು ಬೆಳೆಯಿತು. [೩೮] ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನ ಎರಡಕ್ಕೂ ತಲುಪುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ನೀರಿನ ಹೊಳೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. [೩೮]
ಮಣ್ಣಿನ ಸ್ವಭಾವ, ಮಳೆ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುವ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದಾಗಿ, ಬೆಟ್ಟದ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯವರ್ಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಹೇರಳವಾಗಿದೆ. [೩೮] ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಜಾನುವಾರುಗಳ ರೋಗಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ಬಳಸುವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. [೩೮] ದೇವಾಲಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಭೈರವ ದ್ವಾರಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಬೆಟ್ಟದ ಬುಡದಿಂದ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಹಾರಾಟವು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. [೩೯] ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಧವ ದ್ವಾರದಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವು ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ಭೈರವ ದ್ವಾರದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. [೩೭] ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಎರಡು ದೇವಾಲಯದ ತೊಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ ಮತ್ತು ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಧರ, ಇದನ್ನು ವರಾಹ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪೦] ಅವು ತಿರುಮಲ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವಂಥವುಗಳಾಗಿವೆ. [೪೧] ಜೊತೆಗೆ, ಆಕಾಶಧಾರ, ಚಕ್ರಧಾರ, ಮತ್ತು ಮಾಧವಧಾರ ಎಂಬ ಮೂರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬುಗ್ಗೆಗಳಿವೆ. [೪೨] ಬೆಟ್ಟದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಎರಡು ಉದ್ಯಾನಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. [೪೦]
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮೂರು ಪ್ರಾಕಾರಗಳು (ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಾಂಗಣಗಳು) ಮತ್ತು ಐದು ಗೇಟ್‌ವೇಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊರಗಿನ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. [೩೯] ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಸ್ತುತ ರೂಪದ ಬಹುಪಾಲು ನರಸಿಂಹದೇವ I ರಿಂದ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. [೧೦] ಇದರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಕಲಿಗನ್ (ಒಡಿಶಾ), ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಕಾಕತೀಯರು ಮತ್ತು ಚೋಳರ ಶೈಲಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. [೨] [೪೩] ಇದು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿದೆ. ಇದು ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಕರಣವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ವಿವರಿಸಲಾಗದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು. [೩೯] ಹಿಂದೂ ಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಸಂಹಿತಾ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣು ಸಂಹಿತಾ, ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿರುವ ದೇವಾಲಯವು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪೂರ್ವಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ವಿಜಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೩೯] ಪೂರ್ವದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಗಂಗಾಧರನ ಹರಿವು ದೇವಾಲಯವು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮುಖ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೩೯] ಒಂದು ಪ್ರಾಕಾರವು ಇಡೀ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಗೇಟ್‌ವೇಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೪೪] ದೇವಾಲಯವು ಪಶ್ಚಿಮ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಐದು ಹಂತದ ರಾಜಗೋಪುರವನ್ನು (ಮುಖ್ಯ ಗೋಪುರ) ಹೊಂದಿದೆ. [೪೩] [೪೪] ಭಕ್ತರು 96 ಕಂಬಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪಕ್ಕೆ (ಮದುವೆ ಮಂಟಪ) [೧೦] ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿರುವ ಪಕ್ಕದ ಬಾಗಿಲಿನ ಮೂಲಕ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ. [೪೩] ಇದು ಕಾಲಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರ ಮೇಲೆ ವಿಷ್ಣು, ಅವನ ಪತ್ನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮತ್ತು ಆಳ್ವಾರರ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. [೧೦] ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದ ಬಳಿ, ೧೯೩೦ ರಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಸಿದ್ಧಾಂತ ಸರಸ್ವತಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಹಿಂದೂ ಸಂತ ಚೈತನ್ಯ ಮಹಾಪ್ರಭುಗಳ ಪಾದದ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. [೧೦] ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಗೇಟ್‌ವೇ ಮುಖ್ಯ ಸಭಾಂಗಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. [೧೦] ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಮೊದಲು ರಾಧೆ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಲಿಪೀಠವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. [೧೦]
ದೇವಾಲಯದ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಘನಾಕೃತಿಯ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ, ಅದರ ಗೋಡೆಗಳು ಕಳಿಂಗ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾದ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಒಡಿಯಾ ಸಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಿಧಾ ದೇವುಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮೂರು ಹಂತದ ವಿಮಾನವು ಕೋನಾರ್ಕ್ ದೇವಾಲಯದಂತೆಯೇ ಇದೆ. ಶಿಲ್ಪಗಳ ಸರಿಯಾದ ಕೆತ್ತನೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಪಿರಮಿಡ್‌ನಂತೆ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ. [೪೩] ವಿಮಾನದ ತಳದ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುವ ಸಿಂಹದ ಪ್ರತಿಮೆಗಳಿವೆ. ವಿಮಾನದ ಪೂರ್ವ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಚಿತ್ರಗಳಿವೆ. ವೈಷ್ಣವ ಚಿಹ್ನೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಿನ್ನದ ಲೇಪಿತ ಗುಮ್ಮಟವು ವಿಮಾನವನ್ನು ಮುಚ್ಚುತ್ತದೆ. [೪೩] ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹನು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವನ್ನು ಕೊಂದ ಶಿಲ್ಪವಿದೆ. ನರಸಿಂಹನು ನಿಂತಿರುವ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಾನೆ. ಇದು ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಎಡ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಮೇಲೆ ಮುಂಭಾಗದ ತೋಳುಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದ ತೋಳುಗಳು ಆಯುಧ ಮತ್ತು ಶಂಖವನ್ನು ಹಿಡಿದಿವೆ. [೪೩] ಉತ್ತರದ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ, ಬೇಲೂರು ಚೆನ್ನಕೇಶವ ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವರಾಹ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. [೪೩] ಈ ಎರಡು ಶಿಲ್ಪಗಳ ಮೇಲೆ ಕೃಷ್ಣನ ಚಿತ್ರಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ಗೋಡೆಯು ಕಳಿಂಗ ಮರ್ಧನ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಗೋಡೆಯು ಕೃಷ್ಣನು ಗೋವರ್ಧನ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತಿರುವ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [೪೩]
ದೇವಾಲಯದ ವಾಯುವ್ಯ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ವೈಶಾಖ ಮತ್ತು ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಂಟಪಗಳ ಹೆಸರಿನ ಎರಡು ಸಭಾಂಗಣಗಳಿವೆ. ಅಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪೪] ಉತ್ತರದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ, ೧೬-ಕಂಬಗಳ ನಾಟ್ಯ ಮಂಟಪ (ನೃತ್ಯ ಮಂಟಪ) ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕಂಬಗಳು ಅವುಗಳ ತಳದಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಲತಾಗಳನ್ನು (ಸಿಂಹದ ತಲೆಗಳು) ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. [೪೩] ದೇವಾಲಯವು ಎರಡು ಜಗತ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಹಳಿಗಳಿರುವ ಪ್ಯಾರಪೆಟ್ಗಳು). ಅರ್ಥ ಮಂಟಪದ ಸುತ್ತಲಿನ ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಯು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಕೆತ್ತನೆಯ ಆನೆಗಳ ಸಾಲನ್ನು ಹೊತ್ತಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಂಸಗಳ ಸಾಲುಗಳಿವೆ. [೪೩] ಇದರ ಮೇಲೆ, ಕೆತ್ತನೆಯ ಆಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಂಹಲಾಲತೆಯ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಕ್ರಾಲ್ವರ್ಕ್ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಪೋಷಕ ಸ್ತಂಭಗಳ ಮೇಲೆ, ಆನೆಯ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಮೇಲೆ ಸಿಂಹಲಾಲತೆಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ನಡುವೆ ಸುರುಳಿಯಾಕಾರದ ಆಕೃತಿಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. [೪೩] ಸೈಡ್‌ವಾಲ್‌ಗಳ ಸೂರು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಫಿಲಿಗ್ರೀ ಕೆಲಸವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಬಗಳ ಅಧ್ಯಯನವು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಸಾಲ್ಟ್ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. [೪೩] ದೇವಸ್ಥಾನದ ದೇವತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ನರಸಿಂಹನ ಮೂವತ್ತೆರಡು ರೂಪಗಳನ್ನು ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪದ ಕಂಬಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. [೪೫] ಮುಖ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ (ಮುಖ್ಯ ಸಭಾಂಗಣ), ಕಪ್ಪಂ ಸ್ತಂಭಂ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಕಂಬವಿದೆ, ಇದು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೪೨] ಇದನ್ನು ಸಂತಾನ ವೇಣುಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅತೃಪ್ತ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. [೪೬]
ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ಮೂಲವಿರಾಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಮಂಟಪ ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೪೭] ಅದರ ಮೂಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಿಗ್ರಹವು ಎರಡೂವರೆ ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿದೆ. [೧೦] ದೇವತೆಯು ಹಂದಿಯ ತಲೆ, ಮಾನವ ಮುಂಡ ಮತ್ತು ಸಿಂಹದ ಬಾಲದೊಂದಿಗೆ ತ್ರಿಭಂಗ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದಾನೆ. [೪೭] ದೇವತೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ, ಕಮಲದ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ಶ್ರೀದೇವಿ ಮತ್ತು ಭೂದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. [೪೭] ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ಶಿಲ್ಪವು ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾದ ಯಾವುದೇ ಆಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ವಿಧ್ವಂಸಕ ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದರ ಕೈಕಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖವು ವಿರೂಪಗೊಂಡಿದೆ. [೪೭] ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಶ್ರೀವಿಲ್ಲಿಪುತ್ತೂರಿನಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನನಿಂದ ಮೂಲವರ್ ಅನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪೮] ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಿದ ನಂತರ, ಮೂಲವರೆ ನಾಲ್ಕು ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. [೯] [೪೮] ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಮಂಟಪದ ಒಳಗೆ ದೇವರಿಗೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ (ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ) ನೀಡಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವಿದೆ. [೪೧] ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ: ವಜ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಣಿಕ್ಯಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ತಿರುನಾಮಮ್, ಪಚ್ಚೆಗಳ ಸರಪಳಿ, ೧೦೦-ತಲಾ ಚಿನ್ನದ ಬಳೆ, ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ಕಿರೀಟ. [೪೧]
ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದೊಳಗೆ ಹಲವಾರು ಉಪ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೪೭] ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ೧೨ ಆಳ್ವಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಆಂಡಾಳ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆಯ ಪತ್ನಿಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿವೆ. [೪೪] ಎರಡನೆಯದು ವಾಯುವ್ಯ ಗೋಡೆಯ ಬಳಿ ಇರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೆ ದೇವಾಲಯದ ಖಜಾನೆಯ ಕೋಶವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. [೪೪] ಲಕ್ಷ್ಮಿಯನ್ನು ಸಿಂಹವಲ್ಲಿ ತಾಯರ್ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ವಿಗ್ರಹವು ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಿಂದ ಕಮಲದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ . ಮುಂಭಾಗದ ತೋಳುಗಳು ಅಭಯಮುದ್ರ ಮತ್ತು ವರದಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದ ತೋಳುಗಳು ಜೋಡಿ ಕಮಲದ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿವೆ. [೪೧] [೪೯] ಉಳಿದ ಹನ್ನೊಂದು ಆಳ್ವಾರರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೊಠಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮುಖ್ಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಗೆ ರಾಮಾನುಜ, ಮನವಾಳ ಮಾಮುನಿಗಲ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಕ್ಸೇನ ಉಪ-ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. [೪೧]
ಶಿವನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ತ್ರಿಪುರಾಂತಕ ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ಕ್ಷೇತ್ರಪಾಲ (ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆ). [೫೦] ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆಯನ್ನು ಭೈರವನ ಜೊತೆಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಭೈರವನ ಉಗ್ರ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. [೫೧] ತ್ರಿಪುರಾಂತಕ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಂಗಾತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವಿದೆ, ಇದು ಗಂಗಾಧರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. [೫೦] ಇದು ಈ ದೇವತೆಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. [೫೧] ಭೈರವ ನರಸಿಂಹನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉಗ್ರನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಕ್ತರು ಹಿಂದೆ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. [೫೧] ಭೈರವ ಋತುಗಳ ದೇವರು ಎಂದು ಹೇಳುವ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ವಿಗ್ರಹವು ಯಾವುದೇ ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಆಭರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. [೫೧] ಅದರ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣದ ಕಾರಣ, ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಿಥಿಲಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದೆ. [೫೧] ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಉಪ ದೇವಾಲಯಗಳು ರಾಮ, ಆಂಜನೇಯ ಮತ್ತು ಶಿವನ ರೂಪವಾದ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿವೆ. [೫೦] ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಗಂಗಾಧರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿವೆ. [೪೦]
ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ದೇವಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಧಾರ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವವರು, ಪೂಜೆಯ ಸಿದ್ಧತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವವರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಿಬ್ಬಂದಿ. [೫೨] ಪರೀಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾನಪತಿ (ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನಾಚಾರ್ಯ) ದೇವಾಲಯದ ದೊಡ್ಡ ಗಣ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಎರಡು ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ತಿರುಮಲ ಪೆದ್ದಿಂತಿ ಕುಟುಂಬದವರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. [೫೩] ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಸ್ಥಾನಪತಿಯ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಗರ ಕಚೇರಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. [೫೪] ಪರೀಕ್ಷಗರ ಮುಖ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ದೈನಂದಿನ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳು ಹಿಂದಿನ ಆದೇಶಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. [೫೩] ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಸ್ಥಾನಪತಿಯು ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಟ್ರಸ್ಟಿಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. [೫೪] ಪ್ರಸ್ತುತ, ದೇವಾಲಯವು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನಂ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. [೫೫]
ದೇವಾಲಯದ ಅರ್ಚಕರನ್ನು ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಅರ್ಚಕರು, ನಂಬ್ಯರು ಮತ್ತು ಪರಿಚಾರಕರು. [೫೪] ಪುರೋಹಿತರು ಶ್ರೀ ವೈಷ್ಣವ ಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. [೫೨] ಈ ಪುರೋಹಿತರನ್ನು ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ: ಸ್ಥಳೀಯ ವೈಷ್ಣವರು, ತಿರುಪತಿ ವೈಷ್ಣವರು (ತಿರುಮಲದಿಂದ ಬಂದವರು), ಮತ್ತು ಏಕಾಕಿ ವೈಷ್ಣವರು (ಅವಿವಾಹಿತರು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುವವರು). [೫೬] ಅರ್ಚಕರು ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗಳ ನಿಜವಾದ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಮುಖ್ಯ ಅರ್ಚಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೫೪] ಸ್ಥಾನಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ, ಪ್ರಧಾನ ಅರ್ಚಕರು ಪ್ರಮುಖ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದೇವರನ್ನು ಆಭರಣಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. [೫೪] ಉಪ-ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳ ಅರ್ಚಕರನ್ನು ನಂಬ್ಯರು ಅಥವಾ ಸಮರ್ಥಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೫೪] ಪರಿಚಾರಕರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವುದು, ಅಡುಗೆಮನೆಗೆ ನೀರು ತರುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗೆ ಬೇಕಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅರ್ಚಕರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. [೫೭]
ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಓದಲು ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ನೇಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಭಾಗವತ ವಿಷಯ ಪಂಡಿತ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಆರು ಅಧ್ಯಾಪಕರು (ಶಿಕ್ಷಕರು) ಪ್ರತಿದಿನ ದ್ರಾವಿಡ ಪ್ರಬಂಧ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ. [೫೭] ಈ ಜನರು ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ವೈಷ್ಣವ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದವರು. [೫೭] ಮಹಾಭಾರತ, ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಓದುವ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಪರಾಯಂಡರು (ಪಾರಾಯಣ ಓದುವ ಪಂಡಿತರು) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೫೭] ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ, ಋಗ್ವೇದ, ಸಾಮವೇದ, ಮತ್ತು ಯಜುರ್ವೇದವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪಠಿಸಲು ವೈದಿಕ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಗಿದೆ. [೫೭] ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸಾನಿಗಳು ಅಥವಾ ದೇವದಾಸಿಯರ ಗುಂಪು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು: ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ, ಮಂಗಳಗೀತೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಮಸಂಕೀರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು, ದೇವರಿಗೆ ನೊಣ ಪೊರಕೆಗಳನ್ನು ಬೀಸುವುದು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಲಂಕರಿಸುವುದು. [೫೮] ಅವರನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ನರ್ತಕಿಯಾಗಿ ಗೌರವದಿಂದ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [೫೮] ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾನಿಗಳೆಂದು ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತರಾಗಿದ್ದರು ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು. [೫೮] ಅವರು ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದರುಅಥವಾ ಸ್ವತಂತ್ರ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಅರೆಕಾಲಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. [೫೯] ಪ್ರಸ್ತುತ, ದೇವಾಲಯವು ಅಂತಹ ನೃತ್ಯಗಾರರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. [೬೦]
ವೈಷ್ಣವ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದ ಅಡುಗೆಯವರು ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವವರನ್ನು ದೇವರಿಗೆ ಭೋಗ (ನೈವೇದ್ಯ) ತಯಾರಿಸಲು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. [೫೭] ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ವಾಹಕಗಳು, ತೋಟಗಾರರು, [೬೧] ಕುಂಬಾರರು, ಇಂಧನ ಪೂರೈಕೆದಾರರು, [೬೨] ಅಕ್ಕಸಾಲಿಗರು, ಧ್ವಜಧಾರಿಗಳು, ಟಾರ್ಚ್ ಧಾರಕರು, ಕಾವಲುಗಾರರು, [೬೩] ರಿಪೇರಿ ಮಾಡುವವರು ಮತ್ತು ನವೀಕರಣಕಾರರು ಮತ್ತು ದನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. [೬೪]
ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ದೇವಾಲಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ರಾಮಾನುಜ ಮತ್ತು ಆನಂದಾಳ್ವನಂತಹ ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೬೫] ಅವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ವೈಷ್ಣವ ದೇವಾಲಯಗಳಾದ ತಿರುಮಲ, ಶ್ರೀರಂಗಂ ಮತ್ತು ಕಾಂಚೀಪುರಂನ ವರದರಾಜ ಪೆರುಮಾಳ್ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ ಇವೆ. [೬೬] ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪರ, ವ್ಯೂಹ, ವಿಭವ, ಅಂತರಯಾಮಿ ಮತ್ತು ಅರ್ಚ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೩೩] ಪಾಂಚರಾತ್ರ ಆಗಮದ ೧೦೮ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸತ್ವತ ಸಂಹಿತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. [೬೭] ದೇವರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಐದು ಲೋಹೀಯ ವಿಗ್ರಹಗಳು ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಮೂಲವರ್‌ನ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. [೩೯] ಯೋಗಾನಂದ ನರಸಿಂಹನು ಸ್ನಪನ ಬೇರ (ಸ್ನಾನದ ವಿಗ್ರಹ), ಗೋವಿಂದರಾಜನು ಉತ್ಸವ ಬೇರ (ಉತ್ಸವದ ವಿಗ್ರಹ), ಮತ್ತು ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರವು ಬಲಿ ಬೇರ (ರಕ್ಷಕ ವಿಗ್ರಹ). [೩೯] ಮದನಗೋಪಾಲ ಮತ್ತು ವೇಣುಗೋಪಾಲ, ಕೃಷ್ಣನ ಎರಡು ರೂಪಗಳು, ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕೌತುಕ ಬೇರಾ (ಪ್ರತಿನಿಧಿ ವಿಗ್ರಹ) ಮತ್ತು ಸಾಯನ ಬೇರ (ಮಲಗುವ ವಿಗ್ರಹ). [೩೯]
ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೫:೩೦ ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ದೇವರ ಪೂಜೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಬೆಳಗ್ಗೆ. [೬೭] ದೇವಾಲಯದ ಒಳ ದ್ವಾರಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಾಯು ಮಂತ್ರವನ್ನು ಪಠಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಿತ್ಯದ ಪೂಜಾ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ಅರ್ಚಕರು ಸುಮಾರು ಒಂದೂವರೆ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಸುಪ್ರಭಾತವನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ. [೬೭] ಇದು ನಾದಸ್ವರಂ (ಕೊಳವೆ ವಾದ್ಯ) ನುಡಿಸುವ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. [೬೭] ಲಘವಾರ್ಚನೆ (ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪೂಜೆ) ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರೋಹಿತರು ಬೆಲ್ಲ ಮತ್ತು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ ನಂತರ ದೇವರಿಗೆ ಮಂಗಳ ಹಾರತಿ (ಧೂಪ) ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೬೭] ಭಕ್ತರು ೬:೩೦ ರಿಂದ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ ಮುಂದಿನ ಐದು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಾನು. [೪೯] ನಿಜವಾದ ಪೂಜೆಯು ೮:೦೦ ರವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ನಾನು ಷೋಡಶ ಉಪಚಾರವನ್ನು (ಹದಿನಾರು ಸೇವೆಗಳು) ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೬೮] ಯೋಗಾನಂದ ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿಗೆ ಅಭಿಷೇಕ (ಅಭಿಷೇಕ) ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೬೮] ಬೆಳಗಿನ ಆರಾಧನೆಯ ಕೊನೆಯ ಹಂತವೆಂದರೆ ಬಲಿಹರಣ (ಶಾಂತಿಗೊಳಿಸುವ ಸಮಾರಂಭ), ಅಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರವಾದ ಆಹಾರದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರದ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೬೯] ಉಪ-ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿನ ಬೆಳಗಿನ ಆಚರಣೆಗಳು ಇದೇ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ, [೬೯] ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ನೈವೇದ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೦]
೧೧:೦೦ರ ನಂತರ ಮುಂಜಾನೆ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಪೂಜೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. [೭೦] ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯ ನಂತರ, ದೇವರಿಗೆ ರಾಜಭೋಗವನ್ನು (ಮುಖ್ಯ ನೈವೇದ್ಯ) ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. [೪೯] ರಾಜಭೋಗವು ಬೇಯಿಸಿದ ಅನ್ನ, ದಾಲ್, ಸೂಪ್, ಬೇಯಿಸಿದ ತರಕಾರಿಗಳು, ತುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಮೊಸರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. [೭೦] ೨:೩೦ ಕ್ಕೆ ದೇವರಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ ವಿರಾಮವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಸಂಜೆ. [೪೯] ನಂತರ ೭:೦೦ರವರೆಗೆ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಸಂಜೆ. [೪೯] ಸಂಜೆ ಪೂಜೆ, ೬:೦೦ ಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ, ದಿವ್ವಿತಿ ಸಲಾಂ (ಪಂಜುಗಳೊಂದಿಗೆ ವಂದನೆ) ಸಮಾರಂಭದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. [೭೦] ಇಬ್ಬರು ಪುರುಷರು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸುತ್ತುತ್ತಾರೆ; ಒಬ್ಬರು ಟಾರ್ಚ್ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಡ್ರಮ್ ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಜೆ ಮಾಡುವ ಆಚರಣೆಗಳು ಬೆಳಗಿನ ಪೂಜೆಯಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ಪ್ರಮುಖ ವಿಚಲನವಾಗಿದೆ. [೭೦] ರಾತ್ರಿಯ ನೈವೇದ್ಯವನ್ನು ದೇವತೆಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೦] ಭಕ್ತರಿಗೆ ೮:೩೦ರಿಂದ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ದೇವರ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಸಂಜೆ. [೪೯] ೯:೦೦ ಗಂಟೆಗೆ ಸಂಜೆ, ಸಾಯನ ಸೇವೆ (ಮಲಗುವ ಆಚರಣೆ) ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೦]
ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಎರಡು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬಹುದು. [೪೯] ಒಂದು ದೇವರ ನಿತ್ಯ ಕಲ್ಯಾಣ (ನಿಯಮಿತ ವಿವಾಹ) ಇದು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [೪೯] ಇನ್ನೊಂದು ಸ್ವರ್ಣಪುಷ್ಪ ಅರ್ಚನೆ (ಚಿನ್ನದ ಹೂವುಗಳಿಂದ ಪೂಜೆ). ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿ ಗುರುವಾರದಂದು ಬೆಳಗಿನ ಪೂಜಾ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪೯] ಸಹಸ್ರನಾಮ ಅರ್ಚನೆ (ಸಾವಿರ ನಾಮಗಳ ಪಠಣ), ಗರುಡ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಗೋವಿನ ಆರಾಧನೆಯು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸ್ವಭಾವದ ಇತರ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಚರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. [೪೯]
ಹಬ್ಬಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಣಿಗೆಗಳು ಉತ್ಸವಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. [೭೧] ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಉತ್ಸವಗಳ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಮಾರ ಪುನ್ನಮಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಉತ್ಸವಗಳು ಇಂದಿಗೂ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. [೭೧] ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಆಗಮ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವ ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವ ( ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ). [೭೨] ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ದೈನಂದಿನ, ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ, ಪಾಕ್ಷಿಕ, ಮಾಸಿಕ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭೩] ಇವುಗಳು ತಮ್ಮ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಜೊತೆಗೆ ಮಾನವರ ಭೌತಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭೩]
ಸಿಂಹಾಚಲಂನಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳು ದ್ರಾವಿಡ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುವ ಪದ್ಧತಿಗಳು. [೭೪] ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳಿಗೆ 'ತಿರು' ಪದದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭೫] ಅಲ್ಲದೆ, ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸುವ ಸೂರ್ಯಮಾನ (ಸೂರ್ಯ-ಕೇಂದ್ರಿತ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ, ಚಂದ್ರಮಾನ (ಚಂದ್ರ-ಕೇಂದ್ರಿತ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಂತೆ. [೭೫] ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ (ಆಕಾಶದ ಮದುವೆ) ಮತ್ತು ಚಂದನೋತ್ಸವ (ಶ್ರೀಗಂಧದ ಹಬ್ಬ) ಇವು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಸವಗಳಾಗಿವೆ. [೭೨]
ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ವಾರ್ಷಿಕ ವಿವಾಹವಾದ ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದ ೧೧ ನೇ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೬] ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಐದು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೭] ದೇವಾಲಯದ ಯಾವುದೇ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. [೭೭] ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೪೦೧ ಎ ಡಿ ದಿನಾಂಕದ ಶಾಸನವು ದಿವ್ಯ ಮಹೋತ್ಸವಗಳನ್ನು (ಪವಿತ್ರ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು) ಆಚರಿಸಲು ಗರುಡಾರೋಹ ಕಂಬ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಧ್ವಜ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವವನ್ನು ಸಿಂಹಾಚಲದ ಮಹೋತ್ಸವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭೭] ಅಲ್ಲದೆ, ಇತರ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಹೋತ್ಸವಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಈ ಮದುವೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೭] ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವವು ಗರುಡಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. [೭೭]
ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವವು ಹಿಂದೂ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮದುವೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. [೭೮] ಈ ಉತ್ಸವದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: ಅಂಕುರಾರ್ಪಣಂ (ಔಪಚಾರಿಕ ಆರಂಭ), ರಥೋತ್ಸವ (ರಥ ಸವಾರಿ ಉತ್ಸವ), ಅವಭೃತ ಸ್ನಾನ (ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸಮಾರಂಭ), ಭಕ್ತೋತ್ಸವ (ಭಕ್ತನಿಗೆ ಪುರಸ್ಕಾರ), ಮತ್ತು ಸಾಯನ ಸೇವೆ (ನಿದ್ರಿಸುವ ಆಚರಣೆ) ) [೭೮] ಅಂಕುರಾರ್ಪಣವು ೧೪ ನೇ ದಿನದಂದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ; ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಎಂಟು ದಿಕ್ಕುಗಳ ಪಾಲಕರನ್ನು ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ರೀತಿಯ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೬] ಪುರೋಹಿತರು ಮಹಾಸಂಕಲ್ಪ (ಮಹಾ ಸಂಕಲ್ಪ) ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು, ಅವರು ಕುಶ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ದಾರಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಣಿಕಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. [೭೬] ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವದ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ೧೫ ನೇ ದಿನದ ರಾತ್ರಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. [೭೬] ಬಲಿಹರಣವನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಇಡೀ ಹಳ್ಳಿಯಾದ್ಯಂತ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೯] ಮದುವೆ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು, ಭಕ್ತರು ಎಳೆಯುವ ರಥ (ದೇವಾಲಯದ ಕಾರು) ಮೇಲೆ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮದ ಸುತ್ತಲೂ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ರಥೋತ್ಸವ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೯] ದೇವತೆಗಳು ಸುಮಾರು ೧೦:೦೦ ಗಂಟೆಗೆ ಮದುವೆ ಮಂಟಪವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ . ಸಂಜೆ ಮತ್ತು ವರಾಹ ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಂಗಾತಿಗಳ ವಿವಾಹವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೯]
೧೨ನೇ ದಿನದಿಂದ ನಿತ್ಯವೂ ನಿತ್ಯ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [೭೯] ಪವಿತ್ರ ಹಿಂದೂ ಗ್ರಂಥಗಳ ಮೇಲೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಚನಗಳು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಂದ ಸಂಗೀತ, ವಾಚನ ಮತ್ತು ಇತರ ರೀತಿಯ ಮನರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೯] ಮರುದಿನ, ಪುರೋಹಿತರು ದಿಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆಯ್ದ ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ. [೭೯] ಕೊನೆಯ ದಿನದಂದು ಅಗ್ನಿ ದೇವನಾದ ಅಗ್ನಿಗೆ ಪೂರ್ಣಾಹುತಿ (ಕೊನೆಯ ತ್ಯಾಗದ ವಿಧಿ) ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೯] ಗಂಗಾಧರದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, ಭಕ್ತೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೦] ಭಕ್ತೋತ್ಸವವನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಿರುಮಂಗೈ (೧೨ ಆಳ್ವಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು) ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಗರುಡಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. [೮೦] ಆರನೇ ದಿನ, ತೆಲುಗು ಕೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಾರಾಯಣ ಸಂವಾದಂ, ಇದು ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಡುವಿನ ಬುದ್ಧಿ ಆಟದ ಬಗ್ಗೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೦] ಇದು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ, ಸಾಯನ ಸೇವೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮಲಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೦]
ಚಂದನೋತ್ಸವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಚಂದನೋತ್ಸವ (ಶ್ರೀಗಂಧದ ಹಬ್ಬ), ಇದನ್ನು ಚಂದನ ಯಾತ್ರೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. [೮೧] ಇದನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ (ಏಪ್ರಿಲ್ - ಮೇ) ಹಬ್ಬದ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪೬] ಈ ದಿನದಂದು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಂದನಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಲೇಪನವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ವರ್ಷವಿಡೀ ಮೂಲವರ್ ಅನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಭಕ್ತರು ಇಡೀ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ೧೨ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ದೇವರ ವಿಗ್ರಹದ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. [೪೬] [೮೨]
ಚಂದನವನ್ನು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲವರ್ಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ ಮತ್ತು ವೈಶಾಖ, ಜ್ಯೇಷ್ಟ ಮತ್ತು ಆಷಾಢ ಮಾಸಗಳ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ. [೪೬] ಪ್ರತಿಬಾರಿಯೂ ನಾಲ್ಕು ಮನುಗು ಚಂದನವನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ . [೪೬] ದೇವರನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಪೇಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಮುಂಜಾನೆ ೪:೦೦ ಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಬೆಳಗ್ಗೆ. [೮೩] ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿಷೇಕವು ೬:೦೦ ಕ್ಕೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ನಾನು ನಂತರ ದೇವರ ವಿಗ್ರಹದ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ನೋಡಲು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೪]
ಸಂಜೆಯ ಆಚರಣೆಯು ಮೂಲವರ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಸ್ನಾನದ ಸೇವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳೆಂದರೆ ಚಂದನಾಭಿಷೇಕ (ಗಂಧದ ಪುಡಿ ಬೆರೆಸಿದ ನೀರಿನಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ) ಮತ್ತು ಸಹಸ್ರಕಲಶಾಭಿಷೇಕ (ಸಾವಿರ ಲೋಹದ ಪಾತ್ರೆಗಳ ನೀರಿನಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ). [೮೪] ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಆಹಾರ ನೈವೇದ್ಯಗಳನ್ನು (ಬಾಲಭೋಗ, ರಾಜಭೋಗ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯ ನೈವೇದ್ಯ) ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಲೋಪವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇವರಿಗೆ ಬಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೪] ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ೪೦ ಶಾಸನಗಳು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಜನರು ಮಾಡಿದ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತವೆ. [೮೩]
ನರಸಿಂಹ ಜಯಂತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನರಸಿಂಹ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಮೊದಲಾರ್ಧದ (ವೈಶಾಖ ಶುದ್ಧ ಚತುರ್ದಶಿ) ಹದಿನಾಲ್ಕನೆಯ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೫] ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ವಿಷ್ಣುವು ಈ ದಿನದ ಸಂಜೆ ಸ್ತಂಭದಿಂದ ನರಸಿಂಹನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ, ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. [೮೫] ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೨೮೭ ರ ಶಾಸನವು ರಾಘವನಾಯಕ ಮತ್ತು ಅವನ ಮೊಮ್ಮಗನು ಈ ದಿನದ ದೇವರಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. [೮೫] ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೩೫೬ರ ಮತ್ತೊಂದು ದಿನಾಂಕದಂದು ವೈಶಾಖ ಶುದ್ಧ ಚತುರ್ದಶಿಯಂದು ಆಹಾರ ನೈವೇದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ೨೦ ಗಂಧದ ಮದಗಳ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. [೮೫] ಆಚರಣೆಗಳು ಸುಮಾರು ೬:೦೦ ಗಂಟೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ ಸಂಜೆ. [೮೫] ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಚರಣೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ದಿನದಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. [೮೬] ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜಭೋಗವನ್ನು ಸಂಜೆ ತಡವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೫] ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನದ ನಂತರ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನರಸಿಂಹನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೇವಾಲಯದ ದಂತಕಥೆಯ ಆಯ್ದ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಓದಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೬] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಆಸನದ ಮೇಲೆ ದೇವತೆಯ ಉತ್ಸವ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೪] [೮೫]
ನವರಾತ್ರೋತ್ಸವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ನವರಾತ್ರೋತ್ಸವ (ಒಂಬತ್ತು ರಾತ್ರಿಗಳ ಹಬ್ಬ) ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಜಯದಶಮಿ ಕೊನೆಯ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳು ಅಶ್ವಿನ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಮಹಿಮೆಗಾಗಿ ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. [೮೭] ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ, ದೇವಾಲಯದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭] [೮೭] ತಾಯರ್ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ದೇವಿಯ ಉತ್ಸವ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಸನದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೮] ದೇವರಿಗೆ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಶ್ರೀ ಸ್ತೋತ್ರವನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ನಂತರ ಪುಷ್ಪಪೂಜೆ (ಹೂವಿನ ಪೂಜೆ) ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಅರ್ಪಣೆ. [೮೮] ಕೊನೆಯ ದಿನದಂದು, ಶಮೀ ವೃಕ್ಷವನ್ನು (ಪ್ರೊಸೊಪಿಸ್ ಸಿನೇರಿಯಾ ) ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇವರನ್ನು ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಗ್ರಾಮದ ಸುತ್ತಲೂ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆನೆ ವಾಹನವನ್ನು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಆಚರಣೆಯ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. [೮೮]
ಕಾಮದಹನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಾಮದಹನ (ಆಸೆಯ ದಹನ) ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಂದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. [೭೪] ಇದನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಸಹಾಯಕ ಉತ್ಸವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭೧] ಶ್ರೀ ವೈಷ್ಣವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಕಾಮದಹನವನ್ನು ಸ್ವಯಂ-ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಸಮಾರಂಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ; ಕಾಮದೇವನನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿ ಮಾಡಿದ ಶಿವನ ದಂತಕಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. [೭೪] ಅದೇ ದಿನ ಕಾಮದಹನಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ಡೋಲೋತ್ಸವ (ಉಯ್ಯಾಲೆ ಆಚರಣೆ) ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೋಲಿಕಾ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ಮರಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೯] ಈ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ಸಿಂಹಾಚಲಂನಲ್ಲಿ ಒರಿಸ್ಸನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. [೮೯]
ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ದೇವರ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಡೋಲೋತ್ಸವ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. [೮೯] ದೇವರನ್ನು ವಿಶೇಷ ಆಸನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪುರೋಹಿತರು ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುವಾಗ ಅವನ ಮೇಲೆ ಕೆಂಪು ಪುಡಿಯನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಚೂರ್ಣೋತ್ಸವ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೯] ನಂತರ ದೇವತೆಯನ್ನು ಉಯ್ಯಾಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೯] ಕಾಮದಹನ ಸಮಾರಂಭವು ೮:೦೦ ಗಂಟೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದ ಬಳಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಸಣ್ಣ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಜೆ. ಪುರೋಹಿತರು ಬೆಂಕಿಯ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವುದರಿಂದ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ದೇವರಿದೆ. ಬಯಕೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಸುಡಲು ಅವರು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಗುಡಿಸಲನ್ನು ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಕಾಮ (ಆಸೆ) ವಿನಾಶವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. [೭೪] ಈ ಸಮಾರಂಭವು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. [೭೪]
ಇತರ ಹಬ್ಬಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವಿಷ್ಣುವಿನ ಎಂಟನೇ ಅವತಾರವಾದ ಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಕರಾಳ ಹದಿನೈದು ದಿನದ ಎಂಟನೆಯ ದಿನದಂದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. [೮೭] ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೨೩೩ ರ ಶಾಸನವು ಆ ವರ್ಷದ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯಿಂದ ದೇವಾಲಯದ ದೇವರಿಗೆ ಹಾಲು ನೀಡಲು ೧೦೦ ಹಸುಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಿದೆ. [೭೭] ಆಂಡಾಳ್‌ನ ಉತ್ಸವ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ನಂತರ ದಂತದ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭] ಸ್ನಾನದ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿನ ಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ಪ್ರಬಂಧದ ಕೆಲವು ವಿಭಾಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭]
ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕುಚೇಷ್ಟೆಗಳನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸಲು, ಉತ್ಲೋತ್ಸವ (ಬುಟ್ಟಿ ಹಬ್ಬ) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭] ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಆವರಣದ ಬಳಿ ಕಳಸ ಮತ್ತು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭] ಯುವಕರು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಮುರಿಯಲು ಸವಾಲು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. [೮೭] ಹಬ್ಬದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಹಾಲನ್ನು ಭಕ್ತರಿಗೆ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೭] ದೇವಾಲಯದ ಆಚರಣೆಗಳು ದ್ರಾವಿಡ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ನಂತರ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ ಉತ್ಲೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ದಿನ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಉತ್ಲೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ತೆಲುಗು ಜನರ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕಿಂತ ಇದು ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. [೭೫]
ಕಾರ್ತಿಕ ದೀಪಾವಳಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬವೇ ಕಾರ್ತಿಕ ದೀಪಾವಳಿ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಎಣ್ಣೆ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೮] ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೨೭೦ ರ ಶಾಸನವು ಚಿಟ್ಟಣ ಗೋಪಾಲನ ೫೦ ಹಸುಗಳು, ಎರಡು ಅಖಂಡದೀಪಗಳು (ಶಾಶ್ವತ ದೀಪಗಳು) ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೨೭೮ರ ಇನ್ನೊಂದು ದಾಖಲೆಯು ಅಲ್ಲಾಡ ನಾಯಕನಿಂದ ೪೭ ಹಸುಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿತ್ತು. [೭೮] ಉತ್ಸವವು ಸಂಜೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಎಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಬತ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ೧೨ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಮಂಡಲ (ವಲಯ) ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೮] ಹನ್ನೆರಡು ದೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ದಿಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಉಳಿದ ನಾಲ್ಕು ಬ್ರಹ್ಮ, ನರಸಿಂಹ, ಶೇಷ ಮತ್ತು ಗರುಡನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿವೆ. ಈ ನಾಲ್ಕು ದೀಪಗಳನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಕಾರ್ಡಿನಲ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೮]
ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಒಣಗಿದ ಬಾಳೆ ಎಲೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗುಡಿಸಲು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲೂ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುವ ಗುಡಿಗೆ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೮] ದೇವರಿಗೆ ಧೂಪ ಮತ್ತು ಕರ್ಪೂರವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗುಡಿಯನ್ನು ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ತೋತ್ರಗಳ ಪಠಣದ ನಡುವೆ, ದೇವರನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ ಸುಡುವ ಗುಡಿಗೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೮] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಶಾಸನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪುರಾವೆಗಳು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. [೭೮]
ಗಿರಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗಿರಿಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯು ಆಷಾಢ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ನರಸಿಂಹನು ಕುಳಿತಿರುವ ಬೆಟ್ಟದ ಸುತ್ತಲೂ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಭಕ್ತರು ನರಸಿಂಹನ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಪದ್ಧತಿ ಇದೆ. [೮೪] ಅವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಗ್ರಾಮಾಂತರದಿಂದ ಬಂದ ಭಕ್ತರು, ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. [೮೭] ಅವರು 30,000 metres (98,000 ft) ) ದೂರವನ್ನು ಕ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಭೋಜನ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಸುತ್ತಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದವರು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ೧೦೮ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. [೮೭] ಸಿಂಹಾಚಲಂನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಉತ್ಸವವೆಂದರೆ ಗ್ರಾಮ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ, ಅಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತಿರದ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯೦] ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೨೪೨ ರ ಶಾಸನವು ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪುರುಷೋತ್ತಮ ನಾಯಕನು ಒದಗಿಸಿದ್ದನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. [೯೦] ಗ್ರಾಮ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯ ಪ್ರವೇಶವು ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜನರು ಆಶಿಸಿದರು. [೯೦]
ಸಣ್ಣ ಹಬ್ಬಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ದೇವಾಲಯದ ಸಣ್ಣ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ವಾರೋತ್ಸವಗಳು (ವಾರದ ಹಬ್ಬಗಳು), ಪಕ್ಷೋತ್ಸವಗಳು (ಪಾಕ್ಷಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು), ಮಾಸೋತ್ಸವಗಳು (ಮಾಸಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು) ಸೇರಿವೆ. ಈ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಂತಗಳಿವೆ: ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ತಿರುವೀಧಿ ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ದೇವರಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. [೭೪] ಈ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಣಕಾಲ (ಗ್ರಹಣಗಳು), ನಕ್ಷತ್ರೋತ್ಸವಗಳು (ನಕ್ಷತ್ರ ಹಬ್ಬಗಳು), ಸಂಕ್ರಾಂತಿ (ಸಂಕ್ರಾಂತಿಗಳು) ಮತ್ತು ವಿಷುವಸ್ (ವಿಷುವಾಸಗಳು) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೭೪] ಪಕ್ಷೋತ್ಸವಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳ ಎರಡು ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಹನ್ನೊಂದನೇ ದಿನ (ಏಕಾದಶಿ) ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕಾದಶಿಯ ದಿನದಂದು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ವಿವಿಧ ಜನರು ನೀಡಿದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ಶಾಸನಗಳು ದಾಖಲಿಸಿವೆ. [೯೧] ಪಕ್ಷೋತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು ಜಲಸಾಯನ ಏಕಾದಶಿ. [೯೧] ವಿಷ್ಣುವು ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಸರ್ಪ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಮಲಗಲು ನಿವೃತ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, [೯೧] ಆ ದಿನದಿಂದ (ಆಷಾಢದ ಹಿಂದಿನ ಹದಿನೈದು ದಿನದ ೧೧ ನೇ ದಿನ) ಉತ್ತಾನ ದ್ವಾದಶಿಯವರೆಗೆ (ಕಾರ್ತಿಕದ ಹಿಂದಿನ ಹದಿನೈದು ದಿನದ ೧೨ ನೇ ದಿನ). ) [೯೦]
ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು, ನಕ್ಷತ್ರೋತ್ಸವಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕೆಲವು ಮಂಗಳಕರ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಲ್ಲಿ (ನಕ್ಷತ್ರಗಳು) ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ದೇವತೆಯ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈಷ್ಣವರು ೨೭ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೃಗಶಿರ, ಪುನರ್ವಸು, ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಶ್ರವಣವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. [೯೨] ಶಂಕರಮನಗಳು, ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಚಲನೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾದ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿಕ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳು, ನಂತರ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾದ ವಿಷ್ಣು ಸಂಕ್ರಾಂತಿ. [೮೬] ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ ಮಕರವೇಟ (ಮೊಸಳೆ ಬೇಟೆ) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯೩] ದೇವಸ್ಥಾನದ ತೊಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯಿಂದ ಅಣಕು ಮೊಸಳೆ ಬೇಟೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಹಿಂದೂ ದಂತಕಥೆ ಗಜೇಂದ್ರ ಮೋಕ್ಷದ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. [೮೯] ತೆಪ್ಪೋತ್ಸವಂ (ತೇಲುವ ಹಬ್ಬ)ವನ್ನು ಪೌಷಾ ಮಾಸದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮೯]
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಎರಡು ವಾರ್ಷಿಕ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ: ಧನುರ್ಮಾಸೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನೋತ್ಸವ. ಧನುರ್ಮಸೋತ್ಸವವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ರೂಪವಾದ ರಂಗನಾಥನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಆಂಡಾಳ್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. [೯೩] ಭಗವಂತನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಮೊದಲು ಅವಳು ೩೦ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ತಪಸ್ಸನ್ನು (ಸ್ವಯಂ ಶಿಸ್ತಿನ ಧ್ಯಾನ) ಆಚರಿಸಿದಳು . [೯೪] ಆ ೩೦ ದಿನಗಳನ್ನು ಆಂಡಾಳ್ ದೇಗುಲದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಇಡೀ ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯೩] ಅಧ್ಯಾಯನೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ (ಅಧ್ಯಯನ ಉತ್ಸವ), ೨೦ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಭಾ ಭವನಕ್ಕೆ ದೇವರನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. [೯೩] ತಮಿಳು ಪಠ್ಯದ ೪೦೦೦ ಶ್ಲೋಕಗಳು ನಾಲಯಿರ ದಿವ್ಯ ಪ್ರಬಂಧಂ ಅನ್ನು ಇತರ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. [೯೩] ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಎರಡು ಹಂತಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಮೊದಲ ಹಂತಗಳು ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಮೊದಲ ಹತ್ತು ಬೆಳಗಿನವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ನಡೆಯುವ ಹನ್ನೊಂದನೇ ದಿನವು ಎರಡನೇ ಹಂತವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. [೯೩] ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮುಖಮಂಟಪದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ದೇವರನ್ನು ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅವತಾರಕ್ಕೂ ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಶೇಷ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯೩]
ಮಹತ್ವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ 32 ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದು ಅಹೋಬಿಲಂ, ಅಂತರವೇದಿ, ಕದಿರಿ ಮತ್ತು ಮಂಗಳಗಿರಿ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. [೯೫] ಇದು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಮ್ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ವೈಷ್ಣವರ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. [೯೬] ಡಯಾನಾ ಎಲ್ ಎಕ್, ಇಂಡಿಯಾ: ಎ ಸೇಕ್ರೆಡ್ ಜಿಯೋಗ್ರಫಿ (೨೦೧೨) ನ ಲೇಖಕಿ, ಸಿಂಹಾಚಲಂನಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹನ "ಭಯಾನಕ" ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶಾಂತಿಯುತ ದೇವತೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ವರಾಹನೊಂದಿಗೆ ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮೃದುಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು. [೯೭] ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸಿಂಹಾದ್ರಿನಾಥ, ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ ಮತ್ತು ಅಪ್ಪರು ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೯೮] ದೇವತೆಯು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಂತತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೯೯] ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಅದರ ದೇವತೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. [೯೮]
ಗಳಿಸಿದ ಆದಾಯದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ತಿರುಮಲದ ನಂತರ ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಎರಡನೇ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ೨೦೧೩ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಗಳಿಕೆಯು ₹ ೬೦ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟಿತ್ತು (೬೦೦ ಮಿಲಿಯನ್). [೧೦೦] ಇದು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಉತ್ತರ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಇಡೀ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ( ಅಣ್ಣಾವರಂನ ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಂತರ) ನಗದು ರಹಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಮೊದಲ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಪಾಯಿಂಟ್ ಆಫ್ ಸೇಲ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್. ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಒದಗಿಸಿದ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೦೧]
ಸಾಹಿತ್ಯ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸಿಂಹಾಚಲಂ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಅನಾಮಧೇಯ ಬರಹಗಾರರಿಂದ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಅನೇಕ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ; ನಂತರದ ಕೆಲವನ್ನು ಚೆನ್ನೈನ ಸರ್ಕಾರಿ ಓರಿಯಂಟಲ್ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೦೨] ತೆಲುಗು ಕವಿ ಯೆರ್ರಾಪ್ರಗಡ ಬರೆದ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉಲ್ಲೇಖವು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. [೧೦೩] ಅವರು ಇದನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಋಷಿಯೊಬ್ಬರು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧೦೪] ಆದರೆ ಕೆಲಸವು ಅಹೋಬಿಲಂ ದೇವಾಲಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಯರ್ರಾಪ್ರಗಡ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಿಲ್ಲ. [೧೦೪] ಶ್ರೀನಾಥ ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ತಿರುನಾಳ್ ಘಟನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು, ಇದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬದ ಸಭೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಚತುವುಲು (ಎಕ್ಸ್‌ಟೆಂಪೋರ್ ಕವನಗಳು) ನಲ್ಲಿ ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿದ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿವಿಧ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. [೧೦೩] [೧೦೪]
ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅವರು ಸಿಂಹಾಚಲಂನ ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸಿ ಭಕ್ತಿ ವಚನಗಳನ್ನು (ಗದ್ಯ) ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. [೧೦೫] [೧೦೬] ಚೂರ್ಣಿಕಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಿಂಹಗಿರಿ ವಚನಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಂಹಗಿರಿ ನರಹರಿ ವಚನಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೦೬] ಅವರು ತೆಲುಗು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ (ಭಕ್ತಿ) ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ತೆಲುಗು ಕವಿ ಮತ್ತು ಅನ್ನಮಾಚಾರ್ಯ, ಕಂಚೆರ್ಲಾ ಗೋಪಣ್ಣ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗರಾಜರಿಂದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದರು. [೧೦೭] ಸಿಂಹಗಿರಿ ವಚನಗಳು ಶತಕಂ- ಶೈಲಿಯ ಕಾವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ರಾಮಾನುಜರ ಗದ್ಯತ್ರಯಂನಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರನ್ನು ತಲುಪಲು ಗದ್ಯವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. [೧೦೬] ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅವರು ತಾಮ್ರದ ತಗಡಿನ ಮೇಲೆ ೪೦೦,೦೦೦ ವಚನಗಳನ್ನು ಬರೆದರು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೭೫ ಅವರು ಶ್ರೀರಂಗಂಗೆ ಹೋದ ನಂತರ ಲಭ್ಯವಿವೆ . [೧೦೮] ವಚನಗಳು ದೇವತೆಗೆ ಆವಾಹನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. [೧೦೯] ಸಿಂಹಗಿರಿ ವಚನಗಳನ್ನು ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಸಮೀಪದ ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಚನಗಳು ಪೋತನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಾಥ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಇತರ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಭಕ್ತಿ ಗದ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ನಂತರದವರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳಾದ ಭೀಮೇಶ್ವರ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಕಾಶಿಕಂಧಂನಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಮಚಾರ್ಯುಲು ಅವರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ೧೨ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. [೧೧೦]
ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ತನ್ನ ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಅಮುಕ್ತಮಾಲ್ಯದ ಸಿಂಹಾಚಲಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾನೆ. [೧೦೪] ರಾಜನ ಭೇಟಿಯನ್ನು ಕವಿಗಳಾದ ಅಲ್ಲಾಸಾನಿ ಪೆದ್ದನ ಮತ್ತು ಧೂರ್ಜಟಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮನುಚರಿತ್ರ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣರಾಯ ವಿಜಯದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಎರಡನೆಯದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ಸಿಂಹಾಚಲದಲ್ಲಿ ವಿಜಯದ ಸ್ತಂಭವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. [೧೦೪] ಪಿಂಗಲಿ ಸೂರಣ್ಣ ಮಣಿಕಂಧರನ ಯಾತ್ರಿಕರ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಲಾಪೂರ್ಣೋದಯಂನಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಾಚಲವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. [೧೦೨] ತೆಲುಗು ಕವಿಗಳಾದ ಕೂಚಿಮಂಚಿ ತಿಮ್ಮಕವಿ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಮುರಿ ಕಾಮೇಶ್ವರ ಕವಿ ವರಾಹ ನರಸಿಂಹನ ಪರವಾಗಿ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಿಂಹಶೈಲ ಮಹತ್ಯಮ್ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ಚರಿತಾ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧೦೨] ಮುಸ್ಲಿಂ ದಾಳಿಕೋರರು ಸಿಂಹಾಚಲಂ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ ಅವರ ಸೋಲಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ಕೂರ್ಮನಾಥ ಕವಿ ಅವರು ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ನರಸಿಂಹ ಸತಕಂ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಡಂಬನಾತ್ಮಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕೃತಿಯು ನರಸಿಂಹನ ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೦೨]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ Sundaram, Kandarpa (1969). The Simhachalam Temple (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Simhachalam Devasthanam. p. 77.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ Hart, George L. (1971). "The Simhachalam Temple. By K. Sundaram. Simhachalam Devasthanam, 1969. xiii, 295 pp. Illustrations, Appendices, Glossary, Bibliography, Index. Rs. 12.00". The Journal of Asian Studies (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 30 (2): 499–500. doi:10.2307/2942988. ISSN 1752-0401. JSTOR 2942988.
The architecture is a curious but not infelicitous combination of Orissan and Dravidian styles ..... The Kalyāṇa Maṇḍapa shows a third element: Kākaṭīya influence.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ ೩.೪ ೩.೫ Acharya 1991, p. 62.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ ೪.೩ ೪.೪ Krishna 2010, p. 81.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ Ninan 2008, p. 241.
- ↑ Hudson 2008, p. 109.
- ↑ Dhody 1995, p. 261.
- ↑ Drew 2003, p. 403.
- ↑ ೯.೦ ೯.೧ Eck 2012, p. 334.
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ ೧೦.೨ ೧೦.೩ ೧೦.೪ ೧೦.೫ ೧೦.೬ ೧೦.೭ ೧೦.೮ Knapp 2009, ch. Visakhapatnam.
- ↑ ೧೧.೦ ೧೧.೧ ೧೧.೨ Reddy 1991, p. 24.
- ↑ ೧೨.೦ ೧೨.೧ ೧೨.೨ Krishna 2010, p. 82.
- ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ ೧೩.೩ Acharya 1991, p. 46.
- ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ ೧೪.೨ ೧೪.೩ ೧೪.೪ ೧೪.೫ Sridhar 2009, p. 12.
- ↑ ೧೫.೦ ೧೫.೧ Sridhar 2009, p. 13.
- ↑ ೧೬.೦ ೧೬.೧ Acharya 1991, p. 47.
- ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ ೧೭.೨ ೧೭.೩ ೧೭.೪ Sridhar 2009, p. 11.
- ↑ Acharya 1991, p. 44.
- ↑ Reddy 1991, p. 10.
- ↑ Reddy 1991, p. 12.
- ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ Reddy 1991, p. 11.
- ↑ Acharya 1991, p. 45.
- ↑ Reddy 1991, p. 13.
- ↑ ೨೪.೦ ೨೪.೧ ೨೪.೨ Reddy 1991, p. 14.
- ↑ ೨೫.೦ ೨೫.೧ ೨೫.೨ Reddy 1991, p. 15.
- ↑ ೨೬.೦ ೨೬.೧ Reddy 1991, p. 16.
- ↑ ೨೭.೦ ೨೭.೧ Reddy 1991, p. 17.
- ↑ Reddy 1991, p. 18.
- ↑ ೨೯.೦ ೨೯.೧ ೨೯.೨ ೨೯.೩ ೨೯.೪ Reddy 1991, p. 19.
- ↑ ೩೦.೦ ೩೦.೧ ೩೦.೨ Reddy 1991, p. 20.
- ↑ ೩೧.೦ ೩೧.೧ ೩೧.೨ Reddy 1991, p. 21.
- ↑ Reddy 1991, p. 22.
- ↑ ೩೩.೦ ೩೩.೧ Sridhar 2009, p. 14.
- ↑ "Pusapati Ananda Gajapathi Raju no more". The Times of India. 27 March 2016. Archived from the original on 20 May 2017. Retrieved 20 May 2017.
- ↑ Mehta, Sulogna (3 June 2013). "I would have been happier as a common man: Ananda Gajapathi Raju". The Times of India. Archived from the original on 20 May 2017. Retrieved 20 May 2017.
- ↑ ೩೬.೦ ೩೬.೧ ೩೬.೨ Acharya 1991, p. 38.
- ↑ ೩೭.೦ ೩೭.೧ Reddy 1991, p. 2.
- ↑ ೩೮.೦ ೩೮.೧ ೩೮.೨ ೩೮.೩ Acharya 1991, p. 39.
- ↑ ೩೯.೦ ೩೯.೧ ೩೯.೨ ೩೯.೩ ೩೯.೪ ೩೯.೫ ೩೯.೬ ೩೯.೭ Sridhar 2009, p. 7.
- ↑ ೪೦.೦ ೪೦.೧ ೪೦.೨ Sridhar 2009, p. 9.
- ↑ ೪೧.೦ ೪೧.೧ ೪೧.೨ ೪೧.೩ ೪೧.೪ Sridhar 2009, p. 8.
- ↑ ೪೨.೦ ೪೨.೧ Satyanarayana, M. "సింహాచలం... మహాపుణ్యక్షేత్రం" [Simhachalam... a great temple]. Eenadu (in ತೆಲುಗು). Archived from the original on 17 May 2017. Retrieved 17 May 2017.
- ↑ ೪೩.೦೦ ೪೩.೦೧ ೪೩.೦೨ ೪೩.೦೩ ೪೩.೦೪ ೪೩.೦೫ ೪೩.೦೬ ೪೩.೦೭ ೪೩.೦೮ ೪೩.೦೯ ೪೩.೧೦ ೪೩.೧೧ Krishnamurthy, R. (19 September 2003). "Simhachalam temple—magnificent architecture and sculpture". The Hindu. Archived from the original on 16 May 2017. Retrieved 16 May 2017.
- ↑ ೪೪.೦ ೪೪.೧ ೪೪.೨ ೪೪.೩ ೪೪.೪ Reddy 1991, p. 5.
- ↑ Krishna 2010, p. 83.
- ↑ ೪೬.೦ ೪೬.೧ ೪೬.೨ ೪೬.೩ ೪೬.೪ "వరాహ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి నిజరూప దర్శనం" [Nijaroopa Darshan of Varaha Lakshmi Narasimha]. Sakshi (in ತೆಲುಗು). 25 April 2017. Archived from the original on 17 May 2017. Retrieved 17 May 2017.
- ↑ ೪೭.೦ ೪೭.೧ ೪೭.೨ ೪೭.೩ ೪೭.೪ Reddy 1991, p. 4.
- ↑ ೪೮.೦ ೪೮.೧ Krishna 2010, p. 80.
- ↑ ೪೯.೦೦ ೪೯.೦೧ ೪೯.೦೨ ೪೯.೦೩ ೪೯.೦೪ ೪೯.೦೫ ೪೯.೦೬ ೪೯.೦೭ ೪೯.೦೮ ೪೯.೦೯ "చందన రూపుడు.. సింహాచలేశుడు" [Simhachalesa, the lord covered with sandalwood]. Eenadu (in ತೆಲುಗು). Archived from the original on 21 May 2017. Retrieved 21 May 2017.
- ↑ ೫೦.೦ ೫೦.೧ ೫೦.೨ Reddy 1991, p. 6.
- ↑ ೫೧.೦ ೫೧.೧ ೫೧.೨ ೫೧.೩ ೫೧.೪ Venkatesh, Bayyal (20 February 2016). "Kala Bhairava temple lies in neglect". The Times of India. Archived from the original on 17 May 2017. Retrieved 17 May 2017.
- ↑ ೫೨.೦ ೫೨.೧ Reddy 1991, p. 120.
- ↑ ೫೩.೦ ೫೩.೧ Acharya 1991, p. 111.
- ↑ ೫೪.೦ ೫೪.೧ ೫೪.೨ ೫೪.೩ ೫೪.೪ ೫೪.೫ Acharya 1991, p. 112.
- ↑ Acharya 1991, p. 119.
- ↑ Reddy 1991, p. 121.
- ↑ ೫೭.೦ ೫೭.೧ ೫೭.೨ ೫೭.೩ ೫೭.೪ ೫೭.೫ Acharya 1991, p. 113.
- ↑ ೫೮.೦ ೫೮.೧ ೫೮.೨ Reddy 1991, p. 127.
- ↑ Reddy 1991, p. 128.
- ↑ Acharya 1991, p. 126.
- ↑ Reddy 1991, p. 134.
- ↑ Reddy 1991, p. 135.
- ↑ Reddy 1991, p. 136.
- ↑ Reddy 1991, p. 137.
- ↑ Acharya 1991, p. 71.
- ↑ Reddy 1991, p. 32.
- ↑ ೬೭.೦ ೬೭.೧ ೬೭.೨ ೬೭.೩ ೬೭.೪ Acharya 1991, p. 72.
- ↑ ೬೮.೦ ೬೮.೧ Acharya 1991, p. 74.
- ↑ ೬೯.೦ ೬೯.೧ Acharya 1991, p. 75.
- ↑ ೭೦.೦ ೭೦.೧ ೭೦.೨ ೭೦.೩ ೭೦.೪ ೭೦.೫ ೭೦.೬ Acharya 1991, p. 76.
- ↑ ೭೧.೦ ೭೧.೧ ೭೧.೨ Reddy 1991, p. 52.
- ↑ ೭೨.೦ ೭೨.೧ Acharya 1991, p. 87.
- ↑ ೭೩.೦ ೭೩.೧ Reddy 1991, p. 64.
- ↑ ೭೪.೦ ೭೪.೧ ೭೪.೨ ೭೪.೩ ೭೪.೪ ೭೪.೫ ೭೪.೬ Acharya 1991, p. 96.
- ↑ ೭೫.೦ ೭೫.೧ ೭೫.೨ Acharya 1991, p. 97.
- ↑ ೭೬.೦ ೭೬.೧ ೭೬.೨ ೭೬.೩ Acharya 1991, p. 88.
- ↑ ೭೭.೦ ೭೭.೧ ೭೭.೨ ೭೭.೩ ೭೭.೪ ೭೭.೫ Reddy 1991, p. 58.
- ↑ ೭೮.೦ ೭೮.೧ ೭೮.೨ ೭೮.೩ ೭೮.೪ Reddy 1991, p. 59.
- ↑ ೭೯.೦ ೭೯.೧ ೭೯.೨ ೭೯.೩ ೭೯.೪ ೭೯.೫ ೭೯.೬ Acharya 1991, p. 89.
- ↑ ೮೦.೦ ೮೦.೧ ೮೦.೨ ೮೦.೩ Acharya 1991, p. 90.
- ↑ Reddy 1991, p. 53.
- ↑ Meena 1974, p. 112.
- ↑ ೮೩.೦ ೮೩.೧ Reddy 1991, p. 54.
- ↑ ೮೪.೦ ೮೪.೧ ೮೪.೨ ೮೪.೩ ೮೪.೪ Acharya 1991, p. 91.
- ↑ ೮೫.೦ ೮೫.೧ ೮೫.೨ ೮೫.೩ ೮೫.೪ ೮೫.೫ ೮೫.೬ Reddy 1991, p. 60.
- ↑ ೮೬.೦ ೮೬.೧ ೮೬.೨ Reddy 1991, p. 61.
- ↑ ೮೭.೦೦ ೮೭.೦೧ ೮೭.೦೨ ೮೭.೦೩ ೮೭.೦೪ ೮೭.೦೫ ೮೭.೦೬ ೮೭.೦೭ ೮೭.೦೮ ೮೭.೦೯ ೮೭.೧೦ ೮೭.೧೧ Acharya 1991, p. 92.
- ↑ ೮೮.೦ ೮೮.೧ ೮೮.೨ ೮೮.೩ ೮೮.೪ ೮೮.೫ ೮೮.೬ Acharya 1991, p. 93.
- ↑ ೮೯.೦ ೮೯.೧ ೮೯.೨ ೮೯.೩ ೮೯.೪ ೮೯.೫ ೮೯.೬ Acharya 1991, p. 95.
- ↑ ೯೦.೦ ೯೦.೧ ೯೦.೨ ೯೦.೩ Reddy 1991, p. 56.
- ↑ ೯೧.೦ ೯೧.೧ ೯೧.೨ Reddy 1991, p. 55.
- ↑ Reddy 1991, p. 62.
- ↑ ೯೩.೦ ೯೩.೧ ೯೩.೨ ೯೩.೩ ೯೩.೪ ೯೩.೫ ೯೩.೬ Acharya 1991, p. 94.
- ↑ "Andal Alvar | Gaudiya History".
- ↑ Krishna 2009, ch. Narasimha, the man-lion.
- ↑ Kumari 1990, p. 97.
- ↑ Eck 2012, p. 333.
- ↑ ೯೮.೦ ೯೮.೧ Reddy 1991, p. 3.
- ↑ Acharya 1991, p. 40.
- ↑ Shafeeq, Mohammed (10 September 2013). "Telangana statehood: Seemandhra to get majority of money-spinning temples". Daily News and Analysis. Indo-Asian News Service. Archived from the original on 13 June 2017. Retrieved 13 June 2017.
- ↑ Rao, V. Kamalakara (6 December 2016). "Simhachalam temple goes cashless". The Times of India. Archived from the original on 13 June 2017. Retrieved 13 June 2017.
- ↑ ೧೦೨.೦ ೧೦೨.೧ ೧೦೨.೨ ೧೦೨.೩ Acharya 1991, p. 64.
- ↑ ೧೦೩.೦ ೧೦೩.೧ Reddy 1991, p. 26.
- ↑ ೧೦೪.೦ ೧೦೪.೧ ೧೦೪.೨ ೧೦೪.೩ ೧೦೪.೪ Acharya 1991, p. 63.
- ↑ కృష్ణమాచార్యులు (1988). సింహగిరి వచనములు. విశాఖపట్నం: శ్రీ సింహాచల దేవస్థానము. Retrieved 14 January 2021.
- ↑ ೧೦೬.೦ ೧೦೬.೧ ೧೦೬.೨ Roy 1998, p. 140.
- ↑ Roy 1998, p. 139.
- ↑ Roy 1998, p. 141.
- ↑ Roy 1998, p. 142.
- ↑ Roy 1998, p. 144.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ದೇವಾಲಯದ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ Archived 2022-10-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.