ಸದಸ್ಯ:Chandra Mutalik/ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ

ಬೆಳಗಾವಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ
[[ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಕರ್ನಾಟಕ
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಚಿತ್ರಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬಲಗಡೆಯ ಮೇಲಿನಿಂದ: ಗೋಕಾಕ ಜಲಪಾತ, ನವಿಲು ತೀರ್ಥ, ಸುವರ್ಣ ವಿಧಾನ ಸೌಧ , ಕಮಲ ನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲ ಬಸದಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಕೋಟಡ
ದೇಶ	India
ರಾಜ್ಯ	ಕರ್ನಾಟಕ
ವಿಭಾಗ	ಬೆಳಗಾವಿ ವಿಭಾಗ
ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ	ಬೆಳಗಾವಿ
Area
• Total	೧೩೪೧೫ km೨ (೫,೧೮೦ sq mi)
Population  (2011)
• Total	೪೭,೭೯,೬೬೧
• ಸಾಂದ್ರತೆ	೩೬೦/km೨ (೯೨೦/sq mi)
ಭಾಷೆ
ಸಮಯದ ವಲಯ
ಸಮಯ ವಲಯ	ಯುಟಿಸಿ+5:30 (IST)
ISO 3166 code	IN-KA
ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ	Belagavi KA-22 Chikodi KA-23 Bailhongal KA-24 Gokak KA-49 Ramdurg KA-69 Athani KA-71
Sex ratio	1.04 ♂/♀
Precipitation	823 millimetres (32.4 in)
ಜಾಲತಾಣ	belagavi.nic.in

ಇತಿಹಾಸ

ಭುವರಾಹ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ ಹಲಸಿ, ಕರ್ನಾಟಕ

ಪಂಚಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಹೂಲಿ

ಬೆಳಗಾವಿ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಭಾಗೀಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಬೆಳಗಾವಿ ಪಟ್ಟಣದ ಮೂಲ ಹೆಸರು ವೇಣುಗ್ರಾಮ, ಅಂದರೆ ಬಿದಿರು ಗ್ರಾಮ . ಇದನ್ನು ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನ ಸ್ಥಳ [ಹಲಸಿ] ; ಮತ್ತು ಇದು, ಅದರ ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ತಾಮ್ರದ ತಟ್ಟೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಶಾಸನಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂಭತ್ತು ಕದಂಬ ರಾಜರ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ೬ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ. ಶಕ ೭೬೦ರವರೆಗೆ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಶದಲ್ಲಿತ್ತು, ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರಿಂದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದರು. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜವಂಶದ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ ಅದರ ಒಂದು ಭಾಗವು ರಟ್ಟರಲ್ಲಿ (೮೭೫-೧೨೫೦) ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು, ಅವರು ೧೨೧೦ ರಿಂದ ವೇಣುಗ್ರಾಮವನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತುಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ರಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಗೋವಾದ ಕದಂಬರ ನಡುವಿನ ಸುದೀರ್ಘ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಶಾಸನಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ೧೨೦೮ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಕದಂಬರನ್ನು ರಟ್ಟರು ಸೋಲಿಸಿದರು, ಅವರು ೧೨೫೦ ರಲ್ಲಿ ದೇವಗಿರಿಯ ಯಾದವರಿಗೆ ಶರಣಾದರು. ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು (೧೩೨೦) ಯಾದವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಬೆಳಗಾವಿ ಅಲ್ಪಾವಧಿಗೆ ಪರಕೀಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು; ಆದರೆ ಕೆಲವೇ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಘಟಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವು ವಿಜಯನಗರದ ಹಿಂದೂ ರಾಜರಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ೧೩೪೭ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಭಾಗವನ್ನು ಬಹಮನಿ ಸುಲ್ತಾನರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು, ಇದು ೧೪೭೩ ರಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವನ್ನೂ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ೧೬೮೬ ರಲ್ಲಿ ಔರಂಗಜೇಬನು ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದಾಗ, ಬೆಳಗಾವಿ ಮೊಘಲರ ವಶವಾಯಿತು . ೧೭೭೬ ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮೈಸೂರಿನ ಹೈದರ್ ಅಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು, ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಾಧವರಾವ್ ಪೇಶ್ವೆಯವರು ಅದನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ೧೮೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೧೮೩೬ ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಯಿತು, ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಉತ್ತರ ಭಾಗವು ಬೆಳಗಾವಿಯಾಯಿತು.

[ಯಡೂರು] ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ, ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೀರಭದ್ರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಹೂಲಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪಂಚಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ.

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಿತ್ತೂರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವುಳ್ಳ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಕಿತ್ತೂರಿನ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ (೧೭೭೮-೧೮೨೯) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ.

ತನ್ನ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳದ ಮಿಲಿಟರಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಕಾಲಾಳುಪಡೆ ಅಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳಗಾವಿಯು ಕಾಲಾಳುಪಡೆ ತೊಟ್ಟಿಲಾಗಿದೆ . ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಾಧಿಸಲು ಬಳಸಿದ ಒಂದು ಸಾಧನವೆಂದರೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಆಮದು ರಫ್ತಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯದ ಚಲನವಲನಕ್ಕಾಗಿ ರೈಲು ಜಾಲದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೈಕೊಂಡರು. ಬೆಳಗಾವಿಯ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ೧ ರಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹೆಸರನ್ನು ಘೋಷಿಸುವ ಸೂಚನಾ ಫಲಕವನ್ನು ನೇತುಹಾಕಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಗಡಿ ವಿವಾದ

೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ನಂತರ, ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು (ಇದು ಹಿಂದಿನ ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿತ್ತು ) ಬಾಂಬೆ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಯಿತು. ೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ, ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬೆಳಗಾವಿ ಪುರಸಭೆಯು ಮರಾಠಿ ಭಾಷಿಕರಿಗಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿತ ಸಂಯುಕ್ತ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಡೊಮಿನಿಯನ್, ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಗಡಿ ಆಯೋಗವನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿತು.

ಭಾಷಾವಾರು ಬಹುಮತದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ವಿಭಜನೆಯ ನೀತಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ, ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ (ಈಗ ಕರ್ನಾಟಕ ) ರಾಜ್ಯಗಳ ಮರುಸಂಘಟನೆ ಕಾಯಿದೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡುವ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಪಕ್ಕದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಭಾಷಾವಾರು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮರುಸಂಘಟಿಸಿದ ಕಾಯಿದೆಯು ಬೆಳಗಾವಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡ -ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಒಳಪಡಿಸಿತು, ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಅಧಿಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಈ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು';

ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಡಳಿತವನ್ನು ೧೪ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

• ಬೆಳಗಾವಿ
• ಬೈಲಹೊಂಗಲ
• ಚಿಕ್ಕೋಡಿ
• ಗೋಕಾಕ
• ಹುಕ್ಕೇರಿ
• ರಾಯಬಾಗ್
• ರಾಮದುರ್ಗ
• ಅಥಣಿ
• ಸೌಂಡತ್ತಿ
• ಖಾನಾಪುರ
• ಕಿತ್ತೂರು
• ನಿಪ್ಪಾಣಿ
• [ಕಾಗವಾಡ]
• ಮೂಡಲಗಿ

ಅಥಣಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ೧,೯೯೭.೭೦ಕಿಮೀ^೨ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ತಾಲೂಕಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ರಾಯಬಾಗ್ ತಾಲೂಕು 958.8ಕಿಮೀ ^೨ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ತಾಲೂಕಾಗಿದೆ. ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಬೆಳಗಾವಿ, ಬೈಲಹೊಂಗಲ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕೋಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೂರು ಕಂದಾಯ ಉಪ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ , ಇವುಗಳು ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತು ತಾಲೂಕುಗಳು ತಹಸೀಲ್ದಾರ್^[೭] ಮತ್ತು ಆರು ಪೊಲೀಸ್ ಉಪ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಬೆಳಗಾವಿ ನಗರ ನಿಗಮದ ಹೊರತಾಗಿ, ೧೭ ಪುರಸಭೆಗಳು, ೨೦ ಪಟ್ಟಣಗಳು, ೪೮೫ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು, ೧,೧೩೮ ಜನವಸತಿ ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು ೨೬ ಜನವಸತಿ ಇಲ್ಲದ ಗ್ರಾಮಗಳಿವೆ. ಬೆಳಗಾವಿಯು ಕಂದಾಯದ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯೂ ಆಗಿದೆ

ಜಲಮೂಲಗಳು

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ

• ಕೃಷ್ಣ ,
• ಮಲಪ್ರಭಾ ,
• [ಘಟಪ್ರಭಾ] ,
• ವೇದಗಂಗಾ,
• ದೂಧಗಂಗಾ,
• ಮಹದಾಯಿ,
• ಪಂಡರಿ,
• ಹಿರಣ್ಯಕೇಶಿ

ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ

Historical population

Year	Pop.	±% p.a.
1901	೧೧,೩೧,೧೮೬	—
1911	೧೦,೮೩,೮೦೪	−0.43%
1921	೧೦,೮೮,೭೬೩	+0.05%
1931	೧೨,೩೭,೨೨೩	+1.29%
1941	೧೪,೧೦,೦೫೪	+1.32%
1951	೧೬,೪೫,೬೨೦	+1.56%
1961	೧೯,೮೩,೪೯೮	+1.88%
1971	೨೪,೨೨,೯೯೪	+2.02%
1981	೨೯,೭೮,೯೧೩	+2.09%
1991	೩೫,೮೩,೬೦೬	+1.87%
2001	೪೨,೧೪,೫೦೫	+1.63%
2011	೪೭,೭೯,೬೬೧	+1.27%
source:

೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು ೪,೭೭೯,೬೬೧ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಸರಿಸುಮಾರು ಸಿಂಗಾಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಯುಎಸ್ ರಾಜ್ಯ ಅಲಬಾಮಾ ಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೨೫ ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ (ಒಟ್ಟು 640 ರಲ್ಲಿ ). ೩೫೬ ನಿವಾಸಿಗಳು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿಲೋ ಮೀಗೆ ವಾಸಿಸುವ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (೯೨೦/ಚದರ ಮೀ) ೨೦೦೧-೨೦೧೧ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅದರ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರ ೧೩.೩೮%. ಪ್ರತಿ ೧೦೦೦ ಪುರುಷರಿಗೆ ೯೬೯ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ೭೩.೯೪%, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೨.೦೮% ಮತ್ತು ೬.೨೨% ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

Religions in Belagavi District
Religion			Percent
Hindus			84.49%
Muslims			11.06%
Jains			3.73%
Other or not stated			0.72%

೮೪.೪೯% ರಷ್ಟು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದವರು ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದವರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಮರು ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದರೆ ೧೧.೦೬% ಮತ್ತು ಜೈನರು ೩.೭೩% ರಷ್ಟು ಜೈನರಿದ್ದಾರೆ.

೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ೬೮.೪೦% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಕನ್ನಡ, ೧೮.೭೦% ಮರಾಠಿ ಮತ್ತು ೯.೭೯% ಉರ್ದುವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಮೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ: ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಣಿ ಚನ್ನಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಬೆಳಗಾವಿ ಮತ್ತು ಕೆಎಲ್‌ಇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ . ಅಲ್ಲದೆ, ಇದು ಒಂಭತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಎರಡು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಎರಡು ದಂತ ಕಾಲೇಜುಗಳು, ೧೫ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್‌ಗಳು, ೭ ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ೧೮೦ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಉದ್ಯಮ

ಜಿಲ್ಲೆಯು ಏಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯ (ಎಸ್ಇಝೆಡ್) (೨೦೦ ಎಕರೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ನಿಖರ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಎಸ್ಇಝೆಡ್) ಮತ್ತು ೧೬ ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಂದು ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ ಬಾಬು ರಾವ್ ಪುಸಾಲ್ಕರ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಘಟಕವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ ನಗರದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಬೆಳಗಾವಿ ನಗರವನ್ನು ಫೌಂಡ್ರಿ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರಾಲಿಕ್ಸ್ ಬೇಸ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು. ಈಗ, ನಗರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕ್ರ್ಯಾಂಕ್ಶಾಫ್ಟ್(ತಿರುಗಣಿ), ಕೈಗಾರಿಕಾ ಎರಕ ಮತ್ತು ಕುಲುಮೆ, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಜಲಚಾಲಿತ ಮತ್ತು ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶದ ಹೆಸರು	ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಎಕರೆ)
ಕಣಬರ್ಗಿ ಆಟೋ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್	೨೬೭.೦೦
ಕಾಕತಿ	೭೪.೭೫
ಹೊನಗಾ	೨೦೯.೫
ಕಾಂಗ್ರಾಲಿ	೫೮.೫೯
ಗೋಕಾಕ	೧೦೯.೦೫
ಕಿತ್ತೂರು	೪೩೩.೧೯
ಕಣಗಾಲ	೮೪೮.೦೦

KGP/Nudi/KP Rao

ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಸಾಹತು ಹೆಸರು	ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಎಕರೆ)
ಉದ್ಯಮಬಾಗ್	೫೫.೧೫
ಉದ್ಯಂಬಾಗ್ ಟಿಕ್ಯೂ ಕರಿಗಾರಿಕಾ ಸಂಘ	0.೩೨
ಅಂಗೋಲ್ -1	೨೧
ಅಂಗೋಲ್- 2	೪.೬
ಕಣಬರಗಿ	೬
ಖಾನಾಪುರ	೯.೫೭
ಗೋಕಾಕ	9.೬೨
ಚಿಕ್ಕೋಡಿ	೬
ಬೈಲಹೊಂಗಲ	೩
ರಾಮದುರ್ಗ	೯.೪
ನಿಪ್ಪಾಣಿ	೩.೫
ಕಾಂಗ್ರಾಲಿ	೨.೫
ದೇಸೂರು	೪೧.೩೪
ಅಥಣಿ	೨೮
ಬೋರ್ಗಾಂವ್	೭೫
ಕಾಗವಾಡ	೨೦

ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹಗಳ ಪಟ್ಟಿ, ಇವುಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ ಗುರುತಿಸಿದೆ

ಕೈಗಾರಿಕೆ ಸಮೂಹ	ಸಾಮೂಹಿಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಚಟುವಟಿಕೆ
ಬೆಳಗಾವಿ	ಎರಕದ ಕಾರ್ಖಾನೆ, ನೇಯ್ಗೆ ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾದ ಗೊಂಬೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಟಿಕೆಗಳು, ಕೊಂಬು ಮತ್ತು ಮೂಳೆಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳು, , ಲೋಹದ ವಸ್ತುಗಳು, ಕರಕುಶಲ ಚಪ್ಪಲ್ಗಿಳು
ಅನಗೋಳ	ಮರದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಉದ್ಯಮಬಾಗ್	ಯಂತ್ರ ಉಪಕರಣ ಮತ್ತುತಾಂತ್ರಿಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಕುಡಚಿ	ಕುಡಚಿ ಬೆಲ್ಲದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಮಧಬಾವಿ	ಕಾಲು ವಜ್ರದ ಚರ್ಮದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ರಾಮದುರ್ಗ	ಸಿದ್ಧ ಉಡುಪುಗಳ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ, ಬರ್ಡ್ ಕೈಮಗ್ಗ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಚಿಕ್ಕೋಡಿ	ಬೆಲ್ಲ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಖಾನಾಪುರ	ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ, ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಜೇಡಿಮಣ್ಣು, ಟೆರಾಕೋಟಾ, ಜವಳಿ ಕೈ ಕಸೂತಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಅಥಣಿ	ಅಥಣಿ ಒಣದ್ರಾಕ್ಷಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹ
ಗೋಕಾಕ	ಗೊಂಬೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಟಿಕೆಗಳು

ಗಮನಾರ್ಹ ಜನರು

• [ಎಸ್ ಬಾಲ್ಲೇಶ] - ಶಹನಾಯ್ ಕಲಾವಿದ
• [ಹೇಮಂತ್ ಬಿರ್ಜೆ] - ನಟ
• [ಫಡೆಪ್ಪ ದಾರೆಪ್ಪ ಚೌಗುಲೆ] - ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಒಲಂಪಿಕ್ ಮ್ಯಾರಥಾನ್ ಓಟಗಾರ
• ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ - ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ಕಿತ್ತೂರಿನ ರಾಣಿ

• [ಗಂಗಾಧರರಾವ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ] - ಕಾರ್ಯಕರ್ತ
• ಕುಮಾರ್ ಗಂಧರ್ವ - ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕ
• ಬಾಳಪ್ಪ ಹುಕ್ಕೇರಿ - ಗಾಯಕ
• ಶಂಬಾ ಜೋಶಿ - ಬರಹಗಾರ
• ಕಾಕಾ ಕಾಲೇಲ್ಕರ್ (೧೮೮೫-೧೯೮೧) - ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ
• ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ - ಕವಿ
• [ಬಸವರಾಜ ಕಟ್ಟಿಮನಿ] - ಬರಹಗಾರ, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ
• [ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವ್ ಕಿರ್ಲೋಸ್ಕರ್] - ಉದ್ಯಮಿ
• [ಬೆಟಗೇರಿ ಕೃಷ್ಣಶರ್ಮ] - ಬರಹಗಾರ
• ಅತುಲ್ ಕುಲಕರ್ಣಿ - ನಟ
• [ಸುಧೀಂದ್ರ ಕುಲಕರ್ಣಿ] - ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಅಂಕಣಕಾರ
• ಶಿರಸಂಗಿ ಲಿಂಗರಾಜ್ - ಪ್ರಾಂತೀಯ ಆಡಳಿತಗಾರ
• [ಪಂತ್ ಮಹಾರಾಜ್][೧] - ಹಿಂದೂ ಯೋಗಿ
• ಬೆಳವಾಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮ - ಯೋಧ ರಾಣಿ
• ರೋನಿತ್ ಮೋರ್ - ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ
• ರೇಣುಕಮ್ಮ ಮುರುಗೋಡು - ನಟಿ
• [ಪ್ರಮೋದ್ ಮುತಾಲಿಕ್] - ಶ್ರೀರಾಮ ಸೇನೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ, ರಾಜಕಾರಣಿ
• ಬಂಡು ಪಾಟೀಲ್ - ಹಾಕಿ ಆಟಗಾರ
• ಡಿಸಿ ಪಾವಟೆ - ಭಾರತೀಯ ಗಣಿತಜ್ಞ
• ಚರಣ್ ರಾಜ್ - ಭಾರತೀಯ ನಟ
• ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣ - ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ
• ರಾಜ ಲಖಮಗೌಡ ಸರ್ದೇಸಾಯಿ - ವಂತಮುರಿ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಆಡಳಿತಗಾರ
• ಆಚಾರ್ಯ ಶಾಂತಿಸಾಗರ್ - ಜೈನ ದಿಗಂಬರ ಸನ್ಯಾಸಿ
• ಆಚಾರ್ಯ ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್ - ಜೈನ ದಿಗಂಬರ ಸನ್ಯಾಸಿ

ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು

• ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಗೆಜೆಟಿಯರ್ (1905) ರೆಜಿನಾಲ್ಡ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಎಂಥೋವನ್ ಅವರಿಂದ
• ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಗೆಜೆಟಿಯರ್ (1987) ಸೂರ್ಯನಾಥ ಯು.ಕಾಮತ್ ಅವರಿಂದ.
• ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಕ್ನಾಬ್ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ಬೆಲ್ ಅವರಿಂದ ಬೆಳಗಾವಿ (2004)

 

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್

[[ವರ್ಗ:ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]]