ಭಾರತ ರತ್ನ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಇಂದ
ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗು: ಸಂಚರಣೆ, ಹುಡುಕು
ಭಾರತ ರತ್ನ
Bharat Ratna.jpg
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವಿವರ
ಮಾದರಿ ನಾಗರೀಕ
ವರ್ಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ
ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು ೧೯೫೪
ಕಡೆಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ೨೦೧೪
ಒಟ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ೪೫
ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ
ವಿವರ ಸೂರ್ಯನ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಅರಳಿ ಎಲೆಯ ಚಿತ್ರದ ಮೇಲೆ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ "ಭಾರತ ರತ್ನ"
Ribbon Bharat Ratna Ribbon.svg
ಮೊದಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್, ಸರ್ ಸಿ.ವಿ. ರಾಮನ್, ಸಿ. ರಾಜಗೋಪಾಲಚಾರಿ
ಕೊನೆಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ, ಮದನ ಮೋಹನ ಮಾಳವೀಯ
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಶ್ರೇಣಿ
ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ ← ಭಾರತ ರತ್ನ → ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ

ಭಾರತ ರತ್ನ ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ದೊರೆಯಬಹುದಾದ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಪ್ರಶಸ್ತಿ. ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ ಮತ್ತಿತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ತೋರಿದ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ೧೯೫೪ ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ಮರಣಾನಂತರ ಪ್ರಧಾನ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶವಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಇದೇ ಇದ್ದೀತು. ೧೯೫೫ ರ ನಂತರ ಮರಣಾನಂತರವೂ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು (ಇದು ವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು ಏಳು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅವರ ಮರಣಾನಂತರ ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ). ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರಾಗಿರಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವೇನಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಪಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಇಬ್ಬರೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೆಂದರೆ ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾ (೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಖಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್ (೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ). ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪದಕದ ಮೊದಲ ವಿನ್ಯಾಸದಂತೆ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಚಿನ್ನದ ಪದಕದ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯನ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ "ಭಾರತ ರತ್ನ", ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿಹ್ನೆ ಮತ್ತು "ಸತ್ಯಮೇವ ಜಯತೇ" ಎಂದು ಬರೆಯಬೇಕೆಂದಿದ್ದಿತು. ಈ ವಿನ್ಯಾಸದ ಯಾವುದೇ ಪದಕವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ಪದಕದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಈಗಿನ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.

ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದವರ ಪಟ್ಟಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕ್ರಮಾಂಕ ಹೆಸರು ಜನನ - ನಿಧನ ಪುರಸ್ಕೃತ ವರ್ಷ ಬಗ್ಗೆ ರಾಜ್ಯ / ರಾಷ್ಟ್ರ
೧ ಡಾ. ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ೧೮೮೮-೧೯೭೫ ೧೯೫೪ ಭಾರತದ ದ್ವಿತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ,ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ, ತತ್ವಜ್ನಾನಿ. ತಮಿಳು ನಾಡು
೨. ಚಕ್ರವರ್ತಿ ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿ ೧೮೭೮ - ೧೯೭೨ ೧೯೫೪ ಕೊನೆಯ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್,ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ತಮಿಳು ನಾಡು
೩. ಡಾ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟ ರಾಮನ್ ೧೮೮೮–೧೯೭೦ ೧೯೫೪ ಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನಿ,ನೋಬೆಲ್ ಪುರಸ್ಕೃತ ತಮಿಳು ನಾಡು
೪. ಡಾ. ಭಗವಾನ್ ದಾಸ್ ೧೮೬೯–೧೯೫೮ ೧೯೫೫ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ,ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೫. ಡಾ. ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಾಯ ೧೮೬೧–೧೯೬೨ ೧೯೫೫ ಅಭಿಯಂತರು (ಇಂಜಿನೀಯರ್) ಕರ್ನಾಟಕ
೬. ಜವಾಹರ್‌ಲಾಲ್ ನೆಹರು ೧೮೮೯–೧೯೬೪ ೧೯೫೫ ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಧಾನಿ,ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ,ಲೇಖಕ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೭. ಗೋವಿಂದ ವಲ್ಲಭ ಪಂತ್ ೧೮೮೭–೧೯೬೧ ೧೯೫೭ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ,ಗೃಹ ಸಚಿವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೮. ಡಾ. ಧೊಂಡೊ ಕೇಶವ ಕರ್ವೆ ೧೮೫೮–೧೯೬೨ ೧೯೫೮ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞ,ಸಮಾಜ ಸೇವಕ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೯. ಡಾ.ಬಿಧನ್ ಚಂದ್ರ ರಾಯ್ ೧೮೮೨–೧೯೬೨ ೧೯೬೧ ವೈದ್ಯ,ರಾಜಕೀಯ ನೇತಾರ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೧೦. ಪುರುಷೋತ್ತಮ್ ದಾಸ್ ಟಂಡನ್ ೧೮೮೨–೧೯೬೨ ೧೯೬೧ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ,ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೧೧. ಡಾ. ಬಾಬು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ೧೮೮೪–೧೯೬೩ ೧೯೬೨ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ, ಕಾನೂನು ತಜ್ಞ ಬಿಹಾರ
೧೨. ಡಾ. ಜಾಕಿರ್ ಹುಸೇನ್ ೧೮೯೭–೧೯೬೯ ೧೯೬೩ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ,ವಿದ್ವಾಂಸ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ
೧೩. ಡಾ. ಪಾಂಡುರಂಗ ವಾಮನ ಕಾಣೆ ೧೮೮೦–೧೯೭೨ ೧೯೬೩ Indologist,ಸಂಸ್ಕೃತ ವಿದ್ವಾಂಸ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೧೪. ಲಾಲ್ ಬಹಾದುರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ೧೯೦೪–೧೯೬೬ ೧೯೬೬ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಭಾರತದ ದ್ವಿತೀಯ ಪ್ರಧಾನಿ,ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೧೫. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ೧೯೧೭–೧೯೮೪ ೧೯೭೧ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೧೬. ವಿ ವಿ ಗಿರಿ ೧೮೯೪–೧೯೮೦ ೧೯೭೫ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ, ಕಾರ್ಮಿಕ ನಾಯಕ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ
೧೭. ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ಕಾಮರಾಜ್ ೧೯೦೩–೧೯೭೫ ೧೯೭೬ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ, ತಮಿಳು ನಾಡಿನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ. ತಮಿಳು ನಾಡು
೧೮. ಆಗ್ನೆಸ್ ಗೊನ್ಚ ಬೊಹಾಚ್ಯು (ಮದರ್ ತೆರೆಸಾ) ೧೯೧೦–೧೯೯೭ ೧೯೮೦ ಮಾನವತಾವಾದಿ,ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ, ನೋಬೆಲ್ ಪುರಸ್ಕೃತೆ (ಶಾಂತಿಗಾಗಿ, ೧೯೭೯). ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೧೯. ವಿನೋಬಾ ಭಾವೆ ೧೮೯೫–೧೯೮೨ ೧೯೮೩ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ,ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೨೦. ಖಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್ ೧೮೯೦–೧೯೮೮ ೧೯೮೭ ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಸೇನಾನಿ,ಭಾರತ ರತ್ನ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಹೊರ ದೇಶದ ಪ್ರಜೆ (ಆದರೂ ವಿದೇಶಿ ಅಲ್ಲ!) ಪಾಕಿಸ್ತಾ
೨೧. ಡಾ. ಎಮ್. ಜಿ. ರಾಮಚಂದ್ರನ್ ೧೯೧೭–೧೯೮೭ ೧೯೮೮ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ತಮಿಳು ನಾಡಿನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ,ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟ ತಮಿಳು ನಾಡು
೨೨. ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ೧೮೯೧–೧೯೫೬ ೧೯೯೦ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನಶಿಲ್ಪಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೨೩. ಡಾ. ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾ ೧೯೧೮-2013 ೧೯೯೦ ವರ್ಣಭೇದ ನೀತಿ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ,ಭಾರತ ರತ್ನ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಜೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕ
೨೪. ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ೧೯೪೪–೧೯೯೧ ೧೯೯೧ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನವ ದೆಹಲಿ
೨೫. ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯ್ ಪಟೇಲ್ ೧೮೭೫–೧೯೫೦ ೧೯೯೧ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಥಮ ಗೃಹ ಸಚಿವ ಗುಜರಾತ್
೨೬. ಮೊರಾರ್ಜಿ ದೇಸಾಯಿ ೧೮೯೬–೧೯೯೫ ೧೯೯೧ ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ಗುಜರಾತ್
೨೭. ಮೌಲಾನಾ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಮ್ ಆಜಾದ್ ೧೮೮೮–೧೯೫೮ ೧೯೯೨ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೨೮. ಜೆ.ಆರ್.ಡಿ.ಟಾಟಾ ೧೯೦೪–೧೯೯೩ ೧೯೯೨ ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಪಿತಾಮಹ,ಸಮಾಜಮುಖಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೨೯. ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ ೧೯೨೨–೧೯೯೨ ೧೯೯೨ ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೩೦. ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ೧೯೩೧-2015 ೧೯೯೭ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ,ವಿಜ್ನಾನಿ ತಮಿಳು ನಾಡು
೩೧. ಗುಲ್ಜಾರಿಲಾಲ್ ನಂದಾ ೧೮೯೮–೧೯೯೮ ೧೯೯೭ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ,ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ. ಪಂಜಾಬ
೩೨. ಅರುಣಾ ಅಸಫ್ ಅಲಿ ೧೯೦೮–೧೯೯೬ ೧೯೯೭ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೩೩. ಎಮ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬುಲಕ್ಷ್ಮಿ ೧೯೧೬–೨೦೦೪ ೧೯೯೮ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರ್ತಿ. ತಮಿಳು ನಾಡು
೩೪. ಸಿ. ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಮ್ ೧೯೧೦–೨೦೦೦ ೧೯೯೮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ, ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆಯ ಸಚಿವ(ಕೃಷಿ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹರಿಕಾರ). ತಮಿಳು ನಾಡು
೩೫. ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್ ೧೯೦೨–೧೯೭೯ ೧೯೯೮ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ, ನವಸಮಾಜದ ಹರಿಕಾರ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೩೬. ಪಂಡಿತ್ ರವಿಶಂಕರ್ ೧೯೨೦-2012 ೧೯೯೯ ಸಿತಾರ್ ವಾದಕರು. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೩೭. ಡಾ. ಅಮರ್ತ್ಯ ಸೇನ್ ೧೯೩೩- ೧೯೯೯ ನೋಬೆಲ್ ಪುರಸ್ಕೃತ (೧೯೯೮), ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
೩೮. ಗೋಪಿನಾಥ್ ಬೋರ್ಡೊಲೋಯಿ ೧೮೯೦–೧೯೫೦ ೧೯೯೯ (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ),ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ. ಆಸ್ಸಾಮ್
೩೯. ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ ೧೯೨೯- ೨೦೦೧ ಹಿನ್ನಲೆ ಗಾಯಕಿ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೪೦. ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ೧೯೧೬-೨೦೦೬ ೨೦೦೧ ಶಹನಾಯ್ ವಾದಕ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
೪೧. ಭೀಮ್‍ಸೇನ್ ಜೋಷಿ ೧೯೨೨-೨೦೧೧ ೨೦೦೮ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರ. ಕರ್ನಾಟಕ
೪೨. ಸಿ ಎನ್ ಆರ್ ರಾವ್ ಹು.೧೯೩೪ ೨೦೧೩-೧೪ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕರ್ನಾಟಕ
೪೩. ಸಚಿನ್ ತೆಂಡೂಲ್ಕರ್ ಹು.೧೯೭೩ ೨೦೧೩-೧೪ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
೪೪. ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ೧೯೨೪- 2015 ರಾಜಕಾರಣಿ ಹಾಗು ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ
೪೫. ಮದನ ಮೋಹನ ಮಾಳವೀಯ ೧೮೬೧-೧೯೪೬ 2015 (ಮರಣೋತ್ತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ರಾಜಕಾರಣಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
Key
   ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Hash Naturalized citizen recipient
   ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Double-dagger Non-citizen recipient
   dagger Posthumous recipient
List of laureates awarded with the Bharat Ratna[೧][೨]
Year Image Laureates Notes Refs.
1954 C Rajagopalachari Feb 17 2011.JPG C. Rajagopalachari Independence activist, last and only Indian Governor-General of India [೩]
Sir CV Raman.JPG C. V. Raman Nobel laureate physicist (1930) [೪][೫]
Photograph of Sarvepalli Radhakrishnan presented to First Lady Jacqueline Kennedy in 1962.jpg Sarvepalli Radhakrishnan Philosopher, India's first Vice-President (1952–62), and second President (1962–67) [೬][೭][೮]
1955 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Bhagwan Das Independence activist, theosophist, and founder of Mahatma Gandhi Kashi Vidyapith [೯]
Visvesvaraya Statue bust at JIT.jpg Visvesvaraya Civil engineer, statesman and Diwan of Mysore (1912–18) [೧೦][೧೧]
Bundesarchiv Bild 183-61849-0001, Indien, Otto Grotewohl bei Ministerpräsident Nehru cropped.jpg Jawaharlal Nehru Independence activist, author, and first Prime Minister of India (1947–64) [೧೨][೧೩]
1957 Pandit Govind Ballabh Pant.jpg Govind Ballabh Pant Independence activist, first Chief Minister of Uttar Pradesh (1950–54) [೧೪][೧೫]
1958 Dr Dhondo Keshav Karve Cropped.png Dhondo Keshav Karve Social reformer [೧೬]
1961 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Bidhan Chandra Roy Physician-Surgeon and second Chief Minister of West Bengal (1948–62) [೧೭][೧೮]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Purushottam Das Tandon Independence activist, educator [೧೯]
1962 Food Minister Rajendra Prasad during a radio broadcast in Dec 1947 cropped.jpg Rajendra Prasad Independence activist, lawyer, first President of India (1950–62) [೭][೨೦]
1963 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Zakir Hussain Independence activist, second Vice-President of India (1962–67), and third President of India (1967–69) [೭][೮][೨೧]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Pandurang Vaman Kane Indologist and Sanskrit scholar [೨೨]
1966 1736 Lal Bahadur Shastri cropped.jpg Lal Bahadur Shastri dagger Independence activist and third Prime Minister of India (1964–66) [೧೩][೨೨]
1971 Indira2.jpg Indira Gandhi Former Prime Minister of India (1966–77, 1980–84) [೧೩]
1975 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash V. V. Giri Trade unionist, first Acting President of India, and fourth President of India (1969–74) [೭][೨೩]
1976 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash K. Kamaraj dagger Independence activist and former Chief Minister of Tamil Nadu (1954–57, 1957–62, 1962–63) [೨೪]
1980 MotherTeresa 090.jpg Mother Teresa ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Hash Catholic nun, founder of the Missionaries of Charity and Nobel peace prize laureate (1979) [೨೫]
1983 Gandhi and Vinoba.jpg Vinoba Bhave dagger Independence activist, social reformer, and Ramon Magsaysay Award laureate (1958) [೨೬][೨೭]
1987 Khan Abdul Ghaffar Khan.jpg Khan Abdul Ghaffar Khan ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Double-dagger Independence activist [೨೮]
1988 M. G. Ramachandran.jpg M. G. Ramachandran dagger Film actor and former Chief Minister of Tamil Nadu (1977–80, 1980–84, 1985–87) [೨೪][lower-alpha ೧]
1990 Young Ambedkar.gif B. R. Ambedkar dagger Chief architect of the Indian Constitution and social reformer [೩೦][೩೧]
Nelson Mandela-2008 (edit).jpg Nelson Mandela ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Double-dagger Leader of the Anti-Apartheid Movement in South Africa and Nobel Peace Prize laureate (1993) [೩೨]
1991 Rajiv Gandhi (cropped).jpg Rajiv Gandhi dagger Ninth Prime Minister of India (1984–89) [೧೩]
Sardar patel (cropped).jpg Vallabhbhai Patel dagger Independence activist and first Deputy Prime Minister of India (1947–50) [೩೩]
Morarji Desai (portrait).png Morarji Desai Independence activist and sixth Prime Minister of India (1977–79) [೧೩][lower-alpha ೨]
1992 Maulana Abul Kalam Azad.jpg Abul Kalam Azad dagger Independence activist [೩೫][lower-alpha ೩]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash J. R. D. Tata Industrialist and philanthropist [೨೬]
SatyajitRay.jpg Satyajit Ray Filmmaker [೨೬]
1997 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Gulzarilal Nanda Independence activist and two times interim Prime Minister of India [೧೩]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Aruna Asaf Ali dagger Independence activist [೩೯]
A. P. J. Abdul Kalam Aerospace and Defense Scientist, eleventh President of India (2002–07) [೭][೪೦]
1998 Ms subbulakshmi 140x190.jpg M. S. Subbulakshmi Carnatic classical vocalist [೪೧]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Chidambaram Subramaniam Independence activist and former Minister of Agriculture of India (1964–66) [೪೨]
1999 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dash Jayaprakash Narayan dagger Independence activist and social reformer [೪೩]
Ravi Shankar 2009 crop.jpg Ravi Shankar Hindustani classical Sitar player [೪೪]
Amartya Sen NIH.jpg Amartya Sen Nobel laureate economist (1998) [೪೫]
Gopinath Bordoloi.jpg Gopinath Bordoloi dagger Independence activist, first Chief Minister of Assam (1946–50) [೪೬]
2001 Lata Mangeshkar - still 29065 crop.jpg Lata Mangeshkar Playback singer [೪೭]
Bismillah at Concert1 (edited) 2.jpg Bismillah Khan Hindustani classical Shehnai player [೪೮]
2009 Pandit Bhimsen Joshi (cropped).jpg Bhimsen Joshi Hindustani classical vocalist [೪೯][೫೦]
2014 CNRrao2.jpg C. N. R. Rao Chemist [೧]
Sachin at Castrol Golden Spanner Awards (crop).jpg Sachin Tendulkar Cricketer [೧]
2015 Madan Mohan Malaviya dagger Educationist and politician (President of Indian National Congress (INC) in 1909, 1918) [೨]
Atal Bihari Vajpayee 2001 cropped.jpg Atal Bihari Vajpayee Former Prime Minister of India (1996), (1998), (1999-2004), poet [೨]


  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ "List of recipients of Bharat Ratna (1954–2014)" (PDF). Ministry of Home Affairs (India). Retrieved 23 April 2015. 
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ "A look at Bharat Ratna, Padma awardees 2015". The Hindu. 30 March 2015. Retrieved 23 April 2015. 
  3. ↑ Murthi 2005, p. 5.
  4. ↑ "The Nobel Prize in Physics 1930". Nobel Foundation. Archived from the original on 11 October 2014. Retrieved 8 May 2014. 
  5. ↑ Murthi 2005, p. 16.
  6. ↑ Lawhead 2009, p. 382.
  7. ↑ ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ ೭.೩ ೭.೪ "Former President of India". The President's Secretariat. Archived from the original on 16 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  8. ↑ ೮.೦ ೮.೧ "Former Vice President of India". The Vice President's Secretariat. Archived from the original on 17 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  9. ↑ "About Us—Mahatma Gandhi Kashi Vidyapith Varanasi". Mahatma Gandhi Kashi Vidyapith. Archived from the original on 26 June 2014. Retrieved 8 May 2014. 
  10. ↑ Cannadine 2002, p. 90.
  11. ↑ Murthi 2005, p. 26.
  12. ↑ Murthi 2005, pp. 31,32.
  13. ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ ೧೩.೩ ೧೩.೪ ೧೩.೫ "Prime Ministers of India". Prime Minister's Office (India). Archived from the original on 9 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  14. ↑ Murthi 2005, p. 37.
  15. ↑ "Chief Minister of Uttar Pradesh". Uttar Pradesh Legislative Assembly. Archived from the original on 21 July 2014. Retrieved 9 May 2014. 
  16. ↑ Osnes 2013, p. 104.
  17. ↑ Broomfield 1968, p. 240.
  18. ↑ "Premiers/Chief Ministers of West Bengal". West Bengal Legislative Assembly. Archived from the original on 12 May 2014. Retrieved 10 May 2014. 
  19. ↑ Agrawal 2008, pp. 200–2.
  20. ↑ Weber 2004, p. 138.
  21. ↑ Taneja 2000, p. 167.
  22. ↑ ೨೨.೦ ೨೨.೧ Guha 2001, p. 167.
  23. ↑ Dubey 2009, p. 37.
  24. ↑ ೨೪.೦ ೨೪.೧ "Details of terms of successive legislative assemblies constituted under the constitution of India". Tamil Nadu Legislative Assembly. Archived from the original on 6 October 2014. Retrieved 10 May 2014. 
  25. ↑ "Mother Teresa—Biographical". Nobel Foundation. Archived from the original on 11 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  26. ↑ ೨೬.೦ ೨೬.೧ ೨೬.೨ Guha 2001, p. 176.
  27. ↑ "Ramon Magsaysay Award winners". Ramon Magsaysay Award Foundation. Archived from the original on 12 May 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  28. ↑ Agrawal 2008, pp. 140–142.
  29. ↑ "The chequered history of our national honours". Rediff.com. 1 February 2010. Archived from the original on 18 May 2014. Retrieved 17 May 2014. 
  30. ↑ Agrawal 2008, p. 244.
  31. ↑ "Some Facts of Constituent Assembly". Parliament of India. National Informatics Centre. Archived from the original on 11 May 2011. Retrieved 12 May 2014. 
  32. ↑ "Nelson Mandela—Biographical". Nobel Foundation. Archived from the original on 17 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  33. ↑ Agrawal 2008, pp. 270–240.
  34. ↑ Mukul, Akshaya (20 January 2008). "The great Bharat Ratna race". The Times of India. Archived from the original on 2 December 2013. Retrieved 17 May 2014. 
  35. ↑ Agrawal 2008, pp. 13–26.
  36. ↑ "Those who said no to top awards". The Times of India. 20 January 2008. Archived from the original on 24 November 2013. Retrieved 14 May 2014. 
  37. ↑ "List of former Ministers in charge of Education/HRD". Ministry of Human Resource Development. Archived from the original on 18 October 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  38. ↑ Ramachandran, Sudha (24 January 2008). "India's top award misses congeniality". Asia Times Online. Bangalore. Archived from the original on 16 October 2014. Retrieved 14 May 2014. 
  39. ↑ Murthi 2005, p. 163.
  40. ↑ "Bio-data: Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam". Press Information Bureau (PIB). 26 July 2002. Archived from the original on 13 May 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  41. ↑ Thakur 2010, p. 9.
  42. ↑ "C Subramaniam awarded Bharat Ratna". Rediff.com. 18 February 1998. Archived from the original on 3 February 2014. Retrieved 12 May 2014. 
  43. ↑ Agrawal 2008, pp. 136–139.
  44. ↑ Thakur 2010, p. 21.
  45. ↑ "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1998". Nobel Foundation. Archived from the original on 11 October 2014. Retrieved 9 May 2014. 
  46. ↑ "Assam Legislative Assembly—Chief Ministers since 1937". Assam Legislative Assembly. Archived from the original on 16 January 2014. Retrieved 10 May 2014. 
  47. ↑ Thakur 2010, p. 41.
  48. ↑ Thakur 2010, p. 65.
  49. ↑ Jamkhandi, Gururaj (26 January 2011). "Torch-bearers of kirana gharana, and their followers". The Times of India (Hubli). Archived from the original on 4 November 2012. Retrieved 9 May 2014. 
  50. ↑ Thakur 2010, p. 87.


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found, or a closing </ref> is missing

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಭಾರತ_ರತ್ನ&oldid=697083" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ