ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ಪಂಥ

ಜಹಾಂಗೀರ್ ನಿಧನರಾಗುವ ಮೊದಲು, ಇತರರಿಗಿಂತ ಸೂಫಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.(ಬಿಚಿತ್ರ್, ಸಿ. ೧೬೬೦).

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ೧,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ಇಸ್ಲಾಂನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ೮ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರವೇಶದ ನಂತರ, ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ೧೦ ಮತ್ತು ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಭಾರತದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ಅನುಭಾವಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಗೋಚರಿಸಿದವು. ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜವಂಶಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವಾದ ಆರಂಭಿಕ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು ಟರ್ಕಿಕ್ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನ್ ದೇಶಗಳ ಆಡಳಿತಗಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಪ್ರಭಾವವು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ, ಸೂಫಿ ಚಿಂತನೆ, ಸಮನ್ವಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇದು ಇಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಸೂಫಿ ಬೋಧಕರು, ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಿಷನರಿಗಳು ಕಡಲ ಸಮುದ್ರಯಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೂಲಕ ಕರಾವಳಿಯ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು.

ಸೂಫಿ ಪಂಥಗಳ ವಿವಿಧ ನಾಯಕರಾದ ತಾರಿಕಾ, ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಮೊದಲ ಸಂಘಟಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿಂದೂ ಜಾತಿ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸಾಂತ್ವನ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದವು. ದೈವಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ, ವಿಶ್ವ ಸಾಮರಸ್ಯ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯ ಸೂಫಿ ಬೋಧನೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಅನುರಣಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಹಾಗೆಯೇ ಇವೆ. ಸೂಫಿ ಪಂಥವನ್ನು ಹರಡಲು ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂನ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹರಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವಿಷಯವು ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತವನ್ನು ಇಂದು ಸೂಫಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಮಕಾಲೀನ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸ

ಇಸ್ಲಾಂನ ಪ್ರಭಾವ

ಕ್ರಿ.ಶ. ೭೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಅರಬ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಬಿನ್ ಖಾಸಿಮ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧ್ ಮತ್ತು ಮುಲ್ತಾನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಧನೆಯು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾವನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿತು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅರಬ್ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗಾಗಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ (ಭಾರತ) ಸಮುದ್ರ ಬಂದರುಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಸ್ವಾಗತಿಸಲಾಯಿತು. ಖಲೀಫರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಮುಸ್ಲಿಮರು ಸಿಂಧ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಮುಲ್ತಾನ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು.

ಭಾರತವನ್ನು ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಜಗತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಈ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರ್ಗವು ೯೦೦ ರವರೆಗೆ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅಬ್ಬಾಸಿದ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೇಟ್ (೭೫೦ - ೧೨೫೮) ಬಾಗ್ದಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಅಬ್ದುಲ್ ಖಾದಿರ್ ಗಿಲಾನಿ, ಹಸನ್ ಅಲ್ ಬಸ್ರಿ ಮತ್ತು ರಬಿಯಾ ಅವರಂತಹ ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ನಗರವು ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಇಸ್ಲಾಮಿನ ನಿಗೂಢ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಬಾಗ್ದಾದ್‌ನಿಂದ ಪರ್ಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದವರೆಗೆ ವಿವಿಧ ಆಕ್ರಮಣಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಡಿದ ಗಮನಾರ್ಹ ನೆಲೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ೯೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಟರ್ಕಿಯ ಮಿಲಿಟರಿ ನಾಯಕನಾದ ಸಬುಕ್ಟಿಗಿನ್ ಘಜ್ನಾ ನಗರದಲ್ಲಿ ಟರ್ಕೊ-ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. ಅವನ ಮಗ ಮಹಮೂದ್ ೧೦೨೭ ರಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು. ಪಂಜಾಬ್‌ನಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ಭಾರತದ ವಾಯುವ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಘಜ್ನಿ ಖಜಾನೆಗೆ ಹೋಯಿತು. ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಘಜ್ನವಿದ್‌ಗಳು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಭಾರತದ ಗಡಿಗಳಿಗೆ ತಂದರು. ಹಿಂದಿನ ಅರಬ್ ಪ್ರಭಾವಗಳ ನಂತರ, ಮೊದಲ ಪರ್ಷಿಯನ್-ಪ್ರೇರಿತ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.

ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು

೧೨೦೬-೧೫೨೬ ರ ಅವಧಿಯನ್ನು ರಾಫ್ತಾರ್‌ನ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು ಎಂದು ಲೇಬಲ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾಲಾವಧಿಯು ಭಾರತದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿದ ಐದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜವಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: ಮಮ್ಲುಕ್ ಅಥವಾ ಗುಲಾಮ, ಖಲ್ಜಿಗಳು, ತುಘಲಕ್, ಸಯ್ಯದ್ ಮತ್ತು ಲೋದಿ ರಾಜವಂಶ. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ನಂತರದ ಮೊಘಲ್ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಲ್ಪ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ, ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು ಉತ್ತರ ಭಾರತ, ಅಫ್ಘಾನ್ ಗಡಿ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದರು. ಅವರ ಭೂಮಿಯ ಭದ್ರತೆಯು ೧೨೦೬ ಮತ್ತು ೧೨೯೪ರ ನಡುವೆ ಏಷ್ಯಾದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಭಯಭೀತಗೊಳಿಸಿದ ಮಂಗೋಲರ ವಿಜಯಗಳಿಂದ ಭಾರತವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿತು. ಮಂಗೋಲರ ಆಕ್ರಮಣವು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದ ನಿರಾಶ್ರಿತರು ಭಾರತವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ತಾಣವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು. ವಿದ್ವಾಂಸರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಮೊದಲ ರಾಜವಂಶವಾದ ಮಮ್ಲುಕ್ ಆಡಳಿತಗಾರರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬಂದರು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಆಸ್ಥಾನವು ಪರ್ಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಪಾರ ಒಳಹರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ಎಲ್ಲಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿತು. ೧೨೯೦ - ೧೩೮೮ ರ ತುಘಲಕ್ ರಾಜವಂಶದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಡೆಕ್ಕನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸುಲ್ತಾನರ ರಾಜವಂಶಗಳ ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಅವರನ್ನು ಇನ್ನೂ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಜವಂಶದ ಸುಲ್ತಾನರ ಸಲಹೆಗಾರರಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿದ್ವಾಂಸರು (ಉಲೇಮಾಗಳು) ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಅನುಭಾವಿಗಳು (ಮಶೈಖ್) ಸೇರಿದ್ದರು. ಸೂಫಿಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವವರು ವಿರಳವಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಸಯ್ಯದ್ ಮತ್ತು ಲೋದಿ ರಾಜವಂಶದ (೧೪೧೪-೧೫೧೭) ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ನೈತಿಕ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ನವೀಕರಿಸಿದ ನಾಯಕತ್ವದ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು.

ಶಿಕ್ಷಣದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

೯೦೧ - ೧೧೫೧ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಘಜ್ನಾವಿದ್‌ಗಳು ಮದರಸಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹಲವಾರು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಜನಾಂದೋಲನವು ಭಾರತದ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ವಿದ್ವಾಂಸರು ವಾಯವ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕುರಾನ್ ಮತ್ತು ಹದೀಸ್ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದರು. ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಮಂಗೋಲರ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ನಿವಾಸಿಗಳ ಬೌದ್ಧಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಅನೇಕ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇರಾನ್, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಂತಹ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಬಂದ ವಿವಿಧ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ದೆಹಲಿ ರಾಜಧಾನಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸುಲ್ತಾನರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗಣ್ಯರಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಉಲೇಮಾಗಳು ಕೆಲವು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಶೇಷ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಶರಿಯಾ ಆಧಾರಿತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಚರಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಧಾರ್ಮಿಕ ಗಣ್ಯರ ಇನ್ನೊಂದು ಗುಂಪು ಸೂಫಿ ಅನುಭಾವಿಗಳು ಅಥವಾ ಫಕೀರರು. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಂತರ್ಗತ ಗುಂಪಾಗಿದ್ದು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಸಹಿಷ್ಣುವಾಗಿತ್ತು. ಶರಿಯಾ ಆಚರಣೆಯ ಬದ್ಧತೆಯು ಸೂಫಿ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದರೂ, ಭಾರತದ ಆರಂಭಿಕ ಸೂಫಿಗಳು ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಮತಾಂತರ ಮತ್ತು ಬಡವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು. ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ನಿಗೂಢ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಮದರಸಾ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಬೋಧನೆಗಳು ಮದರಸಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ಅಡಿಪಾಯದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು "ದೈವಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು, ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು" ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.

ಸೂಫಿ ಖಾನ್ಖಾ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಲು ಒಂದು ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ಖಾನ್ಖಾ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಖಾನ್ಖಾವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೂಫಿಗಳು ನಡೆಸುವ ಹಾಸ್ಪೈಸ್, ಲಾಡ್ಜ್, ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ವಸತಿ ನಿಲಯ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಖಾನ್ಖಾಗಳನ್ನು ಜಮಾತ್ ಖಾನಾ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಖಾನ್ಖಾ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೋಣೆಯಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಾಸಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಖಾನ್ಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ರಾಜನ ಧನಸಹಾಯ ಅಥವಾ ಪೋಷಣೆಯಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅನೇಕವು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹಣಕಾಸಿನ ಅನುದಾನ (ವಕ್ಫ್) ಮತ್ತು ದಾನಿಗಳಿಂದ ದೇಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದವು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ಗಟ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸೂಫಿ ಖಾನ್ಖಾಗಳ ಕಾರ್ಯವು ವಿಕಸನಗೊಂಡಿತು.

ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸೂಫಿ ವಸತಿಗೃಹಗಳು

೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಡರ್ವಿಷೆಗಳು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದಿಂದ ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ವಸತಿಗೃಹಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಒಟ್ಟೋಮನ್ ಟರ್ಕಿಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ವಸತಿಗೃಹಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿ ತೆಕ್ಕೆಲರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಾರ್ಹೋರ್ ತೆಕ್ಕೆ ಇಸ್ತಾಂಬುಲ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಹಿಂದಿ ತೆಕ್ಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇಸ್ತಾಂಬುಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರನ್ನು ಹಿಂದಿಗಳು (ಹಿಂದಿಲರ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ಟರ್ಕಿಶ್ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಟರ್ಕಿಶ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಸೂಫಿ ತಾರಿಖಾಗಳು

ಸೂಫಿಗಳು ಹಲವಾರು ಆದೇಶಗಳು, ವಂಶಾವಳಿಗಳು ಅಥವಾ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಸರಪಳಿಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡರು. ಇದನ್ನು ಸಿಲ್ಸಿಲಾಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶೇಖ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಮುರ್ಷಿದ್‍ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸೂಫಿ ಗುರುಗಳು, ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರನ್ನು ಸಂತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಖಾನ್ಖಾಗಳು ಮತ್ತು ಮದರಸಾಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಭಕ್ತರು (ಮುರಿದ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಲಿಕ್‌ಗಳು) ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಖಾನ್ಖಾಗಳಿಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು.

ಮದರಿಯ್ಯಾ

ಮದರಿಯ್ಯಾಗಳು ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಮೇವಾತ್ ಪ್ರದೇಶ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಸೂಫಿ ಪಂಥದ (ತಾರೀಖಾ) ಸದಸ್ಯರು. ಅವರು ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿಯೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಸಮನ್ವಯದ ಅಂಶಗಳು, ಬಾಹ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡದಿರುವುದು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಧಿಕ್ರ್ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸದಿರುವುದಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸೂಫಿ ಸಂತ 'ಸಯ್ಯದ್ ಬಡಿಯುದ್ದೀನ್ ಜಿಂದಾ ಷಾ ಮದರ್' (ಸಾ.ಶ. ೧೪೩೪) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು "ಕುತುಬ್-ಉಲ್-ಮದರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾನ್ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಕಾನ್ಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ದರ್ಗಾದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ.

ಖಾದಿರಿಯಃ

ಖಾದಿರಿಯಃ ಪಂಥವನ್ನು ಇರಾಕ್ ಮೂಲದ ಅಬ್ದುಲ್-ಖಾದಿರ್ ಗಿಲಾನಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು (ಡಿ. ೧೧೬೬). ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

ರಝಾಕಿಯಃ

ರಝಾಕಿಯಃ ಪಂಥವನ್ನು ಇರಾನ್ ಮೂಲದ ಶೇಖ್ ಸೈಯದ್ ರಜಾಕ್ ಅಲಿ ಗಿಲಾನಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. (ಡಿ. ೧೨೦೮) ಇದು ಉತ್ತರ ಏಷ್ಯಾದ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

ಶಾದಿಲಿಯ್ಯೆ

ಮಧುರೈ ಮಕ್ಬರಾ, ಭಾರತದ ಮದುರೈನಲ್ಲಿರುವ ಶಾಧಿಲಿ ಸೂಫಿ ಸಂತರ ಸಮಾಧಿ.

ಶಾದಿಲಿಯ್ಯೆಯನ್ನು ಇಮಾಮ್ ನೂರುದ್ದೀನ್ ಅಬು ಅಲ್ ಹಸನ್ ಅಲಿ ಅಶ್ ಸಾಧಿಲಿ ರಝಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಶಾದಿಲಿಯಾದ ಫಾಸಿಯಾ ಶಾಖೆಯನ್ನು ಕುತುಬುಲ್ ಉಜೂದ್ ಇಮಾಮ್ ಫಾಸ್ಸಿ ಅವರು ಮಸ್ಜಿದ್ ಅಲ್-ಹರಾಮ್ ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಕಾಯಲ್ಪಟ್ಟಣಮ್‌ನ ಶೇಖ್ ಅಬೂಬಕ್ಕರ್ ಮಿಸ್ಕೀನ್ ಸಾಹಿಬ್ ರಡಿಯಾಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಮಧುರೈನ ಶೇಖ್ ಮೀರ್ ಅಹ್ಮದ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ ರಜಿಯಾಲ್ಲಾ ಭಾರತಕ್ಕೆ ತಂದರು. ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಮಧುರೈ ಮಕ್ಬರಾದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಮೂವರು ಸೂಫಿ ಸಂತರಲ್ಲಿ ಮೀರ್ ಅಹ್ಮದ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಮೊದಲಿಗರು. ಶಾದಿಲಿಯ್ಯದಲ್ಲಿ ೭೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಖೆಗಳಿವೆ. ಫಸ್ಸಿಯಾತುಶ್ ಶಾದಿಲಿಯಯ್ಯ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.

ಚಿಸ್ತಿಯಾ

ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ಔಲಿಯಾ ಸಮಾಧಿ (ಬಲ) ಮತ್ತು ಜಮಾಅತ್ ಖಾನಾ ಮಸೀದಿ (ಹಿನ್ನೆಲೆ), ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ದರ್ಗಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ, ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ಪಶ್ಚಿಮ, ದೆಹಲಿ.

ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯಾದಿಂದ ಚಿಸ್ತಿಯಾ ಪಂಥವು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಅಬು ಇಶಾಕ್ ಶಮಿ (ಡಿ. ೯೪೦-೪೧) ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಚಿಶ್ತ್-ಇ-ಶರೀಫ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿಸ್ತಿ ಪಂಥವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಮೊದಲ ಸಂತ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಚಿಸ್ತಿಯಾ ಭಾರತದೊಳಗಿನ ಕ್ರಮವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂತ ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿ (ಡಿ. ೧೨೩೬) ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬೇರೂರಿತು. ಇದು ಇಂದು ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅವರು ಅಬು ನಜೀಬ್ ಸುಹ್ರಾವರ್ದಿಯವರ ಅರೆಕಾಲಿಕ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಖ್ವಾಜಾ ಮೊಯಿದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿ ಮೂಲತಃ ಸಿಸ್ತಾನ್ (ಪೂರ್ವ ಇರಾನ್, ನೈಋತ್ಯ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ) ಮೂಲದವರು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ, ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಯಾಣದ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿ ಬೆಳೆದರು. ೧೧೯೩ ರಲ್ಲಿ, ಘುರಿದ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ದೆಹಲಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದರು. ನಂತರ, ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು ರೂಪುಗೊಂಡಾಗ ಅಜ್ಮೀರ್-ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿಯವರ ಸೂಫಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಜ್ಮೀರ್ ಅನ್ನು "ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇಸ್ಲಾಮೀಕರಣದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು" ಎಂದು ಕರೆದವು. ಚಿಸ್ತಿ ಪಂಥವು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಖಾನ್ಖಾವನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವು ದಾನ ಕಾರ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಹರಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವು ಡರ್ವಿಷೆಗಳ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಬೆಳೆಯಿತು. ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ರಕ್ತಪಾತ ಅಥವಾ ಬಲವಂತದ ಮತಾಂತರದಿಂದಲ್ಲ. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಸ್ತಿ ಪಂಥವು ಉಲೇಮಾಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಎಂದಾದರೂ ನಿಲುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಇದು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಚಿಸ್ತಿಗಳು ಖಾನ್ಖಾಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು, ಮಾನವೀಯತೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಔದಾರ್ಯದ ಸರಳ ಬೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಗುಂಪು ಅಭೂತಪೂರ್ವವಾಗಿ ಕೆಳ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳ ಹಿಂದೂಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿತು. ಇಂದಿಗೂ, ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮೇತರರು ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಮಾಧಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ೩ ನೇ ಮೊಘಲ್ ದೊರೆ ಜಲಾಲುದ್ದೀನ್ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅಕ್ಬರ್ (ಡಿ. ೧೬೦೫) ಯಾತ್ರಿಕನಾಗಿ ಅಜ್ಮೀರ್‌ಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಖ್ವಾಜಾ ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಂತರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಒಟ್ಟಾಗಿ, ಈ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಚಿಸ್ತಿಯಾ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿ (ಡಿ. ೧೨೩೩, ಅಜ್ಮೀರ್, ಭಾರತ), ಕುತ್ಬುದ್ದೀನ್ ಭಕ್ತಿಯಾರ್ ಕಾಕಿ (ಡಿ. ೧೨೩೬ ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ), ಫರೀದುದ್ದೀನ್ ಗಂಜಾಕರ್ (ಡಿ. ೧೨೬೫, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ), ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ಔಲಿಯಾ (ಡಿ. ೧೩೩೫ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ). ನಾಸಿರುದ್ದೀನ್ ಚಿರಾಗ್ ದೆಹ್ಲವಿ ಬಂದೇ ನವಾಜ್ (ಡಿ. ೧೪೨೨ ಗುಲ್ಬರ್ಗ, ಭಾರತ) ಸೈಯದ್ ಬಕಾವುಲ್ಲಾ ಷಾ ಕರೀಮಿಸಾಫಿಪುರ, ಉನ್ನಾವೊ (೧೨೬೯ಎಚ್೧೩೬೨ಎಚ್) ಅಖಿ ಸಿರಾಜ್ ಐನೇ ಹಿಂದ್ (ಡಿ. ೧೩೫೭, ಬಂಗಾಳ, ಭಾರತ ಅಲ್ಲಾವುಲ್ ಹಕ್ ಪಾಂಡವಿ, ಷಾ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಕೆರ್ಮಾನಿ (ಖುಸ್ತಿಗಿರಿ, ಬಿರ್ಭುಮ್, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ), ಅಶ್ರಫ್ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಸೆಮ್ನಾನಿ (ಡಿ. ೧೩೮೬, ಕಿಚೌಚಾ ಇಂಡಿಯಾ).

ಸುಹ್ರವರ್ದೀಯಃ

ಈ ಪಂಥದ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಅಬ್ದುಲ್-ವಾಹಿದ್ ಅಬು ನಜೀಬ್ ಅಸ್-ಸುಹ್ರಾವರ್ದಿ (ಡಿ. ೧೧೬೮). ಅವರು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅಹ್ಮದ್ ಘಝಾಲಿಯ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಅಬು ಹಮೀದ್ ಗಝಾಲಿಯ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಅಹ್ಮದ್ ಘಝಾಲಿಯವರ ಬೋಧನೆಗಳು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾದವು. ಮಂಗೋಲ್ ಆಕ್ರಮಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ವಲಸೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಇರಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಕ್ರಮವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಸುಹ್ರವರ್ದೀಯಃ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಜಾಗೃತಿಗೆ ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದವರು ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ ಅಬು ನಜೀಬ್. ಅಬು ಹಫ್ಸ್ ಉಮರ್ ಅಸ್-ಸುಹ್ರಾವರ್ದಿ (ಮರಣ ೧೨೪೩) ಸೂಫಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, "ಆಳವಾದ ಜ್ಞಾನದ ಉಡುಗೊರೆ: ಆವಾರಿಫ್ ಅಲ್-ಮರೀಫ್" ಎಂಬ ಪಠ್ಯವು ಎಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಓದಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂದರೆ ಅದು ಭಾರತೀಯ ಮದರಸಾಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆಯ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಪುಸ್ತಕವಾಯಿತು. ಇದು ಸುಹ್ರವರ್ದೀಯಃ ಪಂಥದ ಸೂಫಿ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಹರಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಅಬು ಹಫ್ಸ್ ತನ್ನ ಕಾಲದ ಜಾಗತಿಕ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಬಾಗ್ದಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸಿರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಅಯ್ಯುಬಿದ್ ಆಡಳಿತಗಾರರ ನಡುವಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆಯವರೆಗೆ, ಅಬು ಹಫ್ಸ್ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡ ಸೂಫಿ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸೌಹಾರ್ದಯುತ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಅಬು ಹಫ್ಸ್ ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಅವರ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸೂಫಿ ಆದೇಶಗಳ ರಾಜಕೀಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು.

ಕುಬ್ರವೀಯಃ

ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯಿಂದ ಬಂದ ನಜ್ಮುದ್ದೀನ್ ಕುಬ್ರಾ (ಡಿ. ೧೨೨೧) ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಬುಲ್ ಜನ್ನಬ್ ಅಹ್ಮದ್ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣವು ಸ್ವತಃ ಸಂತರಾದ ತಲೆಮಾರುಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿತು. ಈ ಕ್ರಮವು ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಯಿತು. ಕುಬ್ರಾ ಮತ್ತು ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸೂಫಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಗ್ರಂಥಗಳು, ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ "ಅಲ್-ಉಸುಲ್ ಅಲ್-ಅಶಾರಾ" ಮತ್ತು "ಮಿರ್ಸಾದ್ ಉಲ್ ಇಬಾದ್" ನಂತಹ ಬೋಧನಾ ಸಾಹಿತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ಜನಪ್ರಿಯ ಪಠ್ಯಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅನುಭಾವಿಗಳ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನವು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿವೆ. ಕುಬ್ರಾವಿಯಾ ಕಾಶ್ಮೀರ - ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಹುವಾಯಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದೆ.

ನಕ್ಷ್ಬಂಡಿಯಾಃ

ಈ ಕ್ರಮದ ಮೂಲವನ್ನು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಖ್ವಾಜಾ ಯಾಕೂಬ್ ಯೂಸುಫ್ ಅಲ್-ಹಮದಾನಿ (ಡಿ. ೧೩೯೦) ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ, ಇದನ್ನು ತಾಜಿಕ್ ಮತ್ತು ತುರ್ಕಿಕ್ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಬಹಾವುದ್ದೀನ್ ನಕ್ಶ್ಬಂದ್ (ಜನನ ೧೩೧೮–೧೩೮೯) ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಅವರನ್ನು ನಕ್ಷ್ಬಂಡಿಯಾಃ ಪಂಥದ ಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಖ್ವಾಜಾ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅಲ್-ಬಾಕಿ ಬಿಲ್ಲಾ ಬೆರಾಂಗ್ (ಡಿ. ೧೬೦೩) ನಕ್ಷ್ಬಂಡಿಯಾಃವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಇದರ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಖ್ವಾಜಾ ಅಲ್-ಹಮದಾನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಪೂರ್ವಜರ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದಾಗಿ ಈ ಆದೇಶವು ಮೊಘಲ್ ಗಣ್ಯರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು. ೧೫೨೬ ರಲ್ಲಿ, ಮೊಘಲ್ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಾಬರ್, ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ನಕ್ಷ್ಬಂಡಿಯಾಃ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಈ ರಾಜ ಸಂಬಂಧವು ಈ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಸೂಫಿ ಪಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮುಜದ್ದಾಡಿಯಾ

ಈ ಆದೇಶವು ಖದರಿಯಾ ನಕ್ಶ್ಬಂದಿಯಾ ಆರ್ಡರ್‌ನ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಶೇಖ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮುಜದ್ದದ್ ಅಲ್ಫ್ ಸಾನಿ ಸಿರ್ಹಿಂಡಿ ಅವರಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಅವರು ೧೧ ನೇ ಹಿಜ್ರಿ ಶತಮಾನದ ಮಹಾನ್ ವಾಲಿ ಅಲ್ಲಾಹ್ ಮತ್ತು ಮುಜಾದಿದ್ (ರಿವಿವರ್) ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೧೦೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಿವಿವರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಸಿರ್ಹಿಂದ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದು ಅವರ ಕೊನೆಯ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು.

ಸರ್ವಾರಿ ಖಾದ್ರಿ

ಸರ್ವಾರಿ ಖಾದ್ರಿ ಪಂಥವನ್ನು ಸುಲ್ತಾನ್ ಬಾಹು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಖಾದಿರಿಯಾ ಕ್ರಮದಿಂದ ಶಾಖೆಯಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದು ಆದೇಶದ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೂಫಿ ಆದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಡ್ರೆಸ್ ಕೋಡ್, ಏಕಾಂತ ಅಥವಾ ಇತರ ದೀರ್ಘ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅದರ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವು ನೇರವಾಗಿ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಾಹನ ನಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, الله (ಅಲ್ಲಾಹ್) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸ್ವಂತ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಫಿರ್ದೌಸಿಯಾ

ಫಿರ್ದೌಸಿ ಅಥವಾ ಫಿರ್ದೌಸಿಯಾ ಸಿಲ್ಸಿಲಾ ಇದು ಸುಹ್ರಾವರ್ದಿಯಾ ಸಿಲ್ಸಿಲಾದ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಶೇಖ್ ಬದ್ರುದ್ದೀನ್ ಸಮರ್ಖಂಡಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಇದು ಶರ್ಫುದ್ದೀನ್ ಯಾಹ್ಯಾ ಮನೇರಿ ಅವರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು.

ಬರ್ಕಾಟಿಯಾ

ಬರ್ಕಾಟಿಯಾ ಪಂಥವು ಖಾದಿರಿಯಾ ಪಂಥದ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಖಾದ್ರಿ-ಬರ್ಕಾತಿ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮರೆಹ್ರಾದ ಷಾ ಬರ್ಕತುಲ್ಲಾ ಮರೆಹ್ರಾವಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಸೂಫಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಸಿಂಕ್ರೆಟಿಕ್ ಅತೀಂದ್ರಿಯತೆ

ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ಧರ್ಮ ಇಸ್ಲಾಂ ಆಗಿರಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿದ ಅನುಭಾವದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಗೌರವವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಭಕ್ತಿ ದೇವತೆ ಆರಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಭಾಷೆ, ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವಾಗಿದೆ. "ಭಕ್ತಿ" ಯ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ೭ ನೇ ಮತ್ತು ೧೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ನಡುವೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಿಂದ ಮೊದಲ ಪಂಥಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು. ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಸೂಫಿ ಪಂಥಕ್ಕೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದು ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಸುಕಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರು ಪೂಜೆಯನ್ನು (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ) ಸಂತರ ಕುರಿತಾದ ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿದರು. ಹಾಡಲು ಮತ್ತು ಪೂಜಿಸಲು ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಭಕ್ತರು ಸೂಫಿ ಸಂತರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೀವನದ ಭ್ರಮೆಯ ಕೆಳಗೆ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಸತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಚಕ್ರದಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಈ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಮೋಕ್ಷ, ಭೂಮಿಯಿಂದ ವಿಮೋಚನೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಬೋಧನೆಗಳು ದುನ್ಯಾ, ತಾರಿಕಾ ಮತ್ತು ಅಖಿರಾಹ್ ಎಂಬ ಸೂಫಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಹೋಲಿಸುತ್ತವೆ.

ಆಚರಣೆಗಳು

ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೂಫಿ ಸಂತರ ಸಮಾಧಿಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು. ಇವು ಸೂಫಿ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಝಿಯಾರತ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ಪ್ರವಾದಿ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅವರ ಮಸೀದಿ ನಬಾವಿ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಮದೀನಾದಲ್ಲಿರುವ ಸಮಾಧಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು. ಸಂತರ ಸಮಾಧಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಪೂಜ್ಯನೀಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳು ಅಥವಾ ಬರಾಕಾ ಮೃತ ಪವಿತ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸೂಫಿ ಸಂತರಿಗೆ ಗೌರವವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ರಾಜರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ಸಮಾಧಿಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನವೀಕರಿಸಲು ದೊಡ್ಡ ದೇಣಿಗೆಗಳು ಅಥವಾ ವಕ್ಫ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಈ ದೇಣಿಗೆ, ಆಚರಣೆಗಳು, ವಾರ್ಷಿಕ ಸ್ಮರಣೆಗಳು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಮಾನದಂಡಗಳ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡವು. ಸೂಫಿ ಆಚರಣೆಯ ಈ ರೂಪಗಳು ನಿಗದಿತ ದಿನಾಂಕಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ನೆಲೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಪೂಜ್ಯ ಸಂತರಿಂದ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ಅನೇಕ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಥವಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಶುದ್ಧತಾವಾದಿಗಳು ಈ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಸಮಾಧಿ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಖಂಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಈ ಆಚರಣೆಗಳು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ.

ಸಂಗೀತದ ಪ್ರಭಾವ

ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತವು ಯಾವಾಗಲೂ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಚದುರಿಸುವ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ, ಸಂಗೀತವು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಈಗಾಗಲೇ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿನ ಸ್ತುತಿಗೀತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಹೀಗೆ, ಸೂಫಿ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಯು ಜನರಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣವೇ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಸಂಗೀತವು ಸೂಫಿ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ತಡೆರಹಿತವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿತು. ಸೂಫಿ ಪಂಥದಲ್ಲಿ, ಸಂಗೀತ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು "ಸ'ಮಾ" ಅಥವಾ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಆಡಿಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾದ್ಯ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಕವಿತೆಯನ್ನು ಹಾಡುವುದು ಇಲ್ಲಿಯೇ. ಈ ಆಚರಣೆಯು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸೂಫಿಗಳನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾವಪರವಶತೆಗೆ ದೂಡುತ್ತಿತ್ತು. ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ ತಿರುಗುವ ಡರ್ವಿಷೆಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಿತ್ರಣವು "ಸ'ಮಾ" ದೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಯಾದಾಗ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಸೂಫಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಶಿಕ್ಷಣದ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದವು. ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿತು. ಅವರ ಬೋಧನೆಗಳು ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದವು ಹಾಗೂ ಸಾಮೂಹಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವು. ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಧಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಫಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂದು ಸೂಫಿ ಕೂಟಗಳನ್ನು "ಕವ್ವಾಲಿ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತ ಸೂಫಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದವರಲ್ಲಿ ಅಮೀರ್ ಖುಸ್ರೋ (ಡಿ. ೧೩೨೫) ಒಬ್ಬರು. ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿ ಅವರ ಶಿಷ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಮೀರ್‌ರವರು ಭಾರತದ ಆರಂಭಿಕ ಮುಸ್ಲಿಂ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಸಂಗೀತ ಕವಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರನ್ನು ಇಂಡೋ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಭಕ್ತಿ ಸಂಗೀತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. "ಭಾರತದ ಗಿಳಿ" ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಮೀರ್ ಖುಸ್ರೋ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸೂಫಿ ಪಾಪ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೂಲಕ ಚಿಸ್ತಿ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು.

ಸೂಫಿ ಪಂಥದ ಪ್ರಭಾವ

ಗುಲರ್ ರಾಜ್ಯ ಸೂಫಿ ಸಂತರ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸಭೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಚಿತ್ರಕಲೆ (ಕೆಳಗಿನ ಎಡದಿಂದ ಗಡಿಯಾರವಾರು ಕ್ರಮ: ಫರೀದುದ್ದೀನ್ ಗಂಜ್ಶಾಕರ್, ಕುತ್ಬುದ್ದೀನ್ ಭಕ್ತಿಯಾರ್ ಕಾಕಿ, ಮುಯಿನ್ ಅಲ್-ದಿನ್ ಚಿಸ್ತಿ, ಹಾಶಿಮ್ ಪೀರ್ ದಸ್ತಗೀರ್, ಬು ಅಲಿ ಷಾ ಖಲಂದರ್, ಮತ್ತು ನಿಜಾಮುದ್ದೀನ್ ಔಲಿಯಾ).

ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಇಸ್ಲಾಂನ ಬೃಹತ್ ಭೌಗೋಳಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಫಿ ಬೋಧಕರ ದಣಿವರಿಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಬಹುದು. ಸೂಫಿ ಪಂಥವು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿದೆ. ಇಸ್ಲಾಂನ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಸೂಫಿ ಸಂತರು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಖಂಡಾಂತರ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸೂಫಿ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಭಾರತದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಚಿಂತನೆಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸೂಫಿಗಳು ಬಡ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ತಲುಪಿದರು ಮತ್ತು ಉರ್ದೂ, ಸಿಂಧಿ, ಪಂಜಾಬಿ ವಿರುದ್ಧ ಪರ್ಷಿಯನ್, ಟರ್ಕಿಶ್ ಮತ್ತು ಅರೇಬಿಕ್‌ನಂತಹ ಸ್ಥಳೀಯ ಉಪಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧಿಸಿದರು. ಸೂಫಿ ಪಂಥ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಂತಹ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ "ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ" ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಅವರ ಭಕ್ತಿ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿನಮ್ರ ಜೀವನದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದವು. ಮಾನವೀಯತೆ, ದೇವರ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾದಿಯ ಅವರ ಬೋಧನೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ನಿಗೂಢ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿವೆ. ಸೂಫಿಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಕೋಮು ಸಂಘರ್ಷದಿಂದ ದೂರವಿರಲು ದೃಢವಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜದ ಶಾಂತಿಯುತ ಅಂಶಗಳಾಗಿರಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಹೊಂದಾಣಿಕೆ, ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ವರ್ಚಸ್ಸಿನ ಮನೋಭಾವವು ಸೂಫಿ ಪಂಥವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಇಸ್ಲಾಂನ ಆಧಾರಸ್ತಂಭವಾಗಿ ಉಳಿಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

• ನಕ್ಶ್ಬಂದಿ ಆರ್ಡರ್‌ನ ಪುರುಷರ ಸೈನ್ಯ
• ಕಾರ್ವಾನ್-ಇ-ಇಸ್ಲಾಮಿ
• ಹಿಂದೂ-ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಂಬಂಧಗಳು
• ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಸೂಫಿ ಸಂತರ ಪಟ್ಟಿ
• ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ
• ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ
• ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮ
• ಔರಂಗಾಬಾದ್ ನ ಸೂಫಿ ಸಂತರು
• ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಚಿಸ್ತಿ
• ಮೀರ್ ಸಯ್ಯದ್ ಅಲಿ ಹಮದನಿ
• ಸೈಫಾನ್ ಮುಲ್ಕ್ ಚಿಸ್ತಿ
• ಅಶ್ರಫ್ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಸೆಮ್ನಾನಿ
• ಜಿಯಾರತ್ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

• Islam, Sirajul (2004). Sufism and Bhakti. USA. ISBN 1-56518-198-0.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
• Schimmel, Annemarie (1978). Mystical dimensions of Islam. USA: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-1271-4.
• Alvi, Sajida Sultana (2012). Perspectives on Mughal India: Rulers, Historians, Ulama, and Sufis. Karachi: Oxford University Press.
• Aquil, Raziuddin (2007). Sufism, Culture, and Politics: Afghans and Islam in Medieval North India. New Delhi: Oxford University Press.
• Morgan, Michael Hamilton (2007). Lost History: The Enduring Legacy of Muslim Scientists, Thinkers, Artists. Washington D.C.: National Geographic. ISBN 9781426202803.
• Walsh, Judith E. (2006). A Brief History of India. Old Westbury: State University of New York.
• Schimmel, Anniemarie (1975). "Sufism in Indo-Pakistan". Mystical Dimensions of Islam. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
• Schimmel, Anniemarie (1975). "Sufi Orders and Fraternities". Mystical Dimensions of Islam. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
• Saiyid Zaheer Husain Jafri and Helmut Reifeld, ed. (2006). The Islamic Path: Sufism, Politics, and Society in India. New Delhi: Konrad Adenauer Foundation.
• Zargar, Cyrus Ali (2013). "RELG 379: Islamic Mysticism". Augustana College.
• Sells, Michael A. (1996). Early Islamic Mysticism: Sufi, Qur'an, Mi'raj, Poetic and Theological Writings. New Jersey: Paulist Press.
• Abidi, S.A.H. (1992). Sufism in India. New Delhi: Wishwa Prakashan.
• Abbas, Shemeem Burney (2002). The Female Voice in Sufi Ritual: Devotional Practices in Pakistan and India. Austin: University of Texas Press.
• Anjum, Tanvir (2011). Chishti Sufis in the Sultanate of Delhi 1190-1400: From Restrained Indifference to Calculated Defiance. Pakistan: Oxford University Press.
• Chopra, R. M., "The Rise, Growth And Decline of Indo-Persian Literature", 2012, Iran Culture House, New Delhi and Iran Society, Kolkata. 2nd Ed.2013.
• Chopra, R. M., "Great Sufi Poets of the Punjab"' (1999), Iran Society, Calcutta.
• Chopra, R.M., "SUFISM" (Origin, Growth, Eclipse, Resurgence), 2016, Anuradha Prakashan, New Delhi, ISBN 978-93-85083-52-5