ಹೆಚ್.ಡಿ.ದೇವೇಗೌಡ

ಹೆಚ್. ಡಿ. ದೇವೇಗೌಡ
ಭಾರತದ ೧೧ನೇ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ
In office ೧ ಜೂನ್ ೧೯೯೬ – ೨೧ ಎಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೭
President	ಶಂಕರ್ ದಯಾಳ್ ಶರ್ಮಾ
Preceded by	ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ
Succeeded by	ಇಂದ್ರಕುಮಾರ್ ಗುಜ್ರಾಲ್
ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯ
Incumbent
Assumed office ೨೬ ಜೂನ್ ೨೦೨೦
Preceded by	ಡಿ. ಕುಪ್ಪೇಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ
Constituency	ಕರ್ನಾಟಕ
In office ೨೩ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೯೬ – ೨ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೮
Preceded by	ಲೀಲಾದೇವಿ ಆರ್. ಪ್ರಸಾದ್
Succeeded by	ಎ. ಲಕ್ಷ್ಮೀಸಾಗರ್
Constituency	ಕರ್ನಾಟಕ
ಗೃಹ ಮಂತ್ರಿ
In office ೧ ಜೂನ್ ೧೯೯೬ – ೨೮ ಜೂನ್ ೧೯೯೬
Preceded by	ಮುರಳಿ ಮನೋಹರ ಜೋಶಿ
Succeeded by	ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಗುಪ್ತಾ
ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ೮ನೇ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ
In office ೧೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೪ – ೩೧ ಮೇ ೧೯೯೬
Governor	ಖುರ್ಷಿದ್ ಅಲಮ್ ಖಾನ್
Preceded by	ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯ್ಲಿ
Succeeded by	ಜೆ. ಹೆಚ್. ಪಟೇಲ್
ಜನತಾ ದಳ (ಜಾತ್ಯಾತೀತ) ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ
Incumbent
Assumed office ಜುಲೈ ೧೯೯೯
Preceded by	ಪ್ರಥಮ ಅಧ್ಯಕ್ಷ
ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯ
In office ೧೭ ಮೇ ೨೦೦೪ – ೨೩ ಮೇ ೨೦೧೯
Preceded by	ಜಿ. ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಿ ಗೌಡ
Succeeded by	ಪ್ರಜ್ವಲ್ ರೇವಣ್ಣ
Constituency	ಹಾಸನ
In office ೨ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೨ – ೧೬ ಮೇ ೨೦೦೪
Preceded by	ಎಮ್. ವಿ. ಚಂದ್ರಶೇಖರಮೂರ್ತಿ
Succeeded by	ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಶ್ರೀರಮೇಶ್
Constituency	ಕನಕಪುರ
In office ೧೦ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೮ – ೨೬ ಎಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೯
Preceded by	ರುದ್ರೇಶ್ ಗೌಡ
Succeeded by	ಜಿ. ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಿಗೌಡ
Constituency	ಹಾಸನ
In office ೨೦ ಜೂನ್ ೧೯೯೧ – ೧೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೪
Preceded by	ಹೆಚ್. ಸಿ. ಶ್ರಿಕಂಠಯ್ಯ
Succeeded by	ರುದ್ರೇಶ್ ಗೌಡ
Constituency	ಹಾಸನ
ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಧಾನಸಭಾ ಸದಸ್ಯ
In office (help) – ೧೯೯೬ (೧೯೯೬)
Preceded by	ಸಿ. ಎಮ್. ಲಿಂಗಪ್ಪ
Succeeded by	ಸಿ. ಎಮ್. ಲಿಂಗಪ್ಪ
Constituency	ರಾಮನಗರ
In office (help) – ೧೯೮೯ (೧೯೮೯)
Preceded by	ವೈ. ವೀರಪ್ಪ
Succeeded by	ಜಿ. ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಿಗೌಡ
Constituency	ಹೊಳೆನರಸೀಪುರ
Personal details
Born	ಆಗಿನ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಆಡಳಿತದ ಹರದನಹಳ್ಳಿ, ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ, (ಈಗಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ, ಭಾರತ)
Nationality	ಭಾರತೀಯ
Political party	ಜಾತ್ಯಾತೀತ ಜನತಾದಳ (೧೯೯೯ರಿಂದ)
Other political affiliations	ಜನತಾದಳ (೧೯೯೦–೧೯೯೯) ಜನತಾ ಪಕ್ಷ (೧೯೭೭–೧೯೯೦) ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್(ಒ) (೧೯೭೨–೧೯೭೬) ಯುಒಪಿ (೧೯೭೬–೧೯೭೭) ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (೧೯೫೩–೧೯೬೨)
Spouse	ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ವಿವಾಹ:25 May 1954)
Children	ಮಕ್ಕಳು ೬
Education	ಸಿವಿಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ
Alma mater	ಎಲ್. ವಿ. ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್
Profession	ರಾಜಕಾರಿಣಿ, ಕೃಷಿಕ, ಅಭಿಯಂತರ
Signature
Website	hddevegowda.in
Nickname(s)	ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ ದೊಡ್ ಗೌಡ್ರು

ಎಚ್.ಡಿ. ದೇವೇಗೌಡ (ಹರದನಹಳ್ಳಿ ದೊಡ್ಡೇಗೌಡ ದೇವೇಗೌಡ) ಅವರು ಭಾರತದ ೧೨ ನೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು. 'ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ' ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತರಾಗಿರುವ ದೇವೇಗೌಡರು ರೈತಪರ ಕಾಳಜಿ ಉಳ್ಳವರು.

ಜೀವನ

ದೇವೇಗೌಡರು ಮೇ ೧೮, ೧೯೩೩ ರಂದು ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊಳೆನರಸಿಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಹರದನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಸಿವಿಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‍ನಲ್ಲಿ ಡಿಪ್ಲೊಮಾ ಪಡೆದ ಬಳಿಕ, ದೇವೇಗೌಡ ಅವರು ಹಾಸನ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಿರೇಹಳ್ಳಿಯ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಅವರನ್ನು 1954ರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ಎಚ್.ಡಿ. ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ಹಾಗೂ ಎಚ್.ಡಿ. ರೇವಣ್ಣ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾಲ್ಕು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳೂ, ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಎಚ್.ಡಿ. ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಎಚ್.ಡಿ. ರೇವಣ್ಣ ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಖ್ಯಾತ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಡಾ. ಸಿ.ಎನ್. ಮಂಜುನಾಥ್ ಅವರು ದೇವೇಗೌಡರ ಅಳಿಯ. ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆ ಯವರನ್ನು ಮಿತ್ರರನ್ನಾಗಿಸಿ ಕೊಂಡರು.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನ

೧೯೫೩ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ೧೯೬೨ ರವರೆಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿದ್ದು ನಂತರ, ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಂತು ವಿಧಾನ ಸಭೆಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾದರು.

ಮುಂದಿನ ಮೂರು ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಹೊಳೆನರಸೀಪುರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ವಿಧಾನಸಭೆಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾದರು. ೧೯೭೨ ರಿಂದ ೧೯೭೬ ರವರೆಗೆ ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೬ ರಿಂದ ೧೯೭೭ ರ ವರೆಗೆ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ವಿರೋಧಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೭೫-೭೬ರ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದ ದೇವೇಗೌಡರು ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಲೋಕೋಪಯೋಗಿ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ಖಾತೆಗಳ ಸಚಿವರಾದರು. ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಖಾತೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣ ಮಂಜೂರು ಮಾಡದೆ ಇದ್ದುದರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಚಿವ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಹಾಸನ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಚುನಾಯಿತರಾದರು.

ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ

ಇದರ ನಂತರ ಜನತಾ ದಳಕ್ಕೆ ರಾಜ್ಯಾಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ದೇವೇಗೌಡರು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ೧೪ ನೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ

೧೯೯೬ ರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಕ್ಕೂ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಯುನೈಟೆಡ್ ಫ್ರಂಟ್ (ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹೊರತು ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳ ಒಂದು ಸಂಘ) ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅನಿರೀಕ್ಷಿತವಾಗಿ, ದೇವೇಗೌಡರು ಸರ್ಕಾರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ 11 ನೇ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ಅವರು 1 ಜೂನ್ 1996 ರಂದು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು 1997 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 21 ರವರೆಗೆ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಫ್ರಂಟ್‌ನ ಸ್ಟೀರಿಂಗ್ ಕಮಿಟಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ದೆಹಲಿ ಮೆಟ್ರೋ ಯೋಜನೆಯ ಕೀರ್ತಿ ಅವರು ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತ್ಯತೀತ ಜನತಾ ದಳದ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ.