ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಬಾಗೇಶ್ರೀ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

 

Bageshri
TypeAudav Shadav/ Audav-Sampurna / Shadav sampurna Or sampurna sampurna[] name="https://www.parrikar.org/hindustani/bageshree</ref>
ಸಮಯAround midnight[]
ಅರೋಹಣS g m D n S'[]
ಅವರೋಹಣS'n D m g R S
Or S' n D m P D g m g R S
Or S' n D,P D n D m g, R G m g R S []
ಪಕಡ್D n s, m, m P D, m g R S
ವಾದಿMa[]
ಸಂವಾದಿSa[]
ಪರ್ಯಾಯVagishvari[]
ಹೋಲುವRageshri[]
Bageshri


ರಾಗ ಬಾಗೇಶ್ರೀ ಅಥವಾ ಬಾಗೇಶ್ರೀ ( IAST ) ಒಂದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪದ್ಧತಿಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದು ಜನಪ್ರಿಯ ರಾತ್ರಿ ರಾಗವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರೇಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಪುನರ್ಮಿಲನಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹದಿನಾರನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರ್‌ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆಸ್ಥಾನ ಗಾಯಕ ಮಿಯಾನ್ ತಾನ್ಸೆನ್ ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]</link> .

ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಬಾಗೇಶ್ರೀ ರಾಗವು ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು. ಜನಪ್ರಿಯ ಹಿಂದಿ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ ಸಿ.ರಾಮಚಂದ್ರ ಅವರು ಬಾಗೇಶ್ರೀಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಒಲವು ತೋರಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ೧೯೭೮ರಲ್ಲಿ BBC ಸ್ಟುಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಕೌಲ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಾಗೇಶ್ರೀಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾದ ( ರಾಧಾ ನಾ ಬೋಲೆ - ಆಜಾದ್, 1955 ) ನಂತಹ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುವಾಗ ಇದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. []

ಸಿದ್ಧಾಂತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಗೇಶ್ರೀ ಅವರ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಅಂಶಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

ಆರೋಹಣ : ಸ ಗ ಮ ಧ ನಿ ಸ []
ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ ಧ ಮ ಪ ಧ ಗ ಮ ಗ ರಿ ಸ []

ವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಂವಾದಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವಾದಿ : ಮಧ್ಯಮ (ಮಾ)
ಸಂವಾದಿ : ಷಡ್ಜ (ಸ)

ಪಕಡ್ ಅಥವಾ ಚಲನ್

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಧ ನಿ ಸ, ಮ,ಮ,ಪ ಧ, ಮ ಗ ರಿ ಸ

ವರ್ಜಿತ ಸ್ವರ- ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಪ ಮತ್ತು ರಿ
ಜಾತಿ : – ಔಡವ್-ಸಂಪೂರ್ಣ (ವಕ್ರ)

ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಥಾಟ್ : ಕಾಫಿ (ರಾಗ)

ಸಮಯ (ಸಮಯ)

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ರಾಗದ ಸಮಯ (ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ).

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಬಾಗೇಶ್ರೀ ರಾಗವು ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಇದು ಕಾಫಿ ಥಾಟ್‌ನ ಸಮಾನವಾದ ಮೇಳಕರ್ತ, ಖರಹರಪ್ರಿಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ 22 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [] ಈ ರಾಗವು ಆರೋಹಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಕಾರಣ ಇದು ಜನ್ಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ (ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ).

ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಗೇಶ್ರೀ ಒಂದು ಅಸಮಪಾರ್ಶ್ವದ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಆರೋಹಣ ದಲ್ಲಿ ಪಂಚಮ ಅಥವಾ ಋಷಬ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಔಡವ-ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, [] ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ವರ್ಗೀಕರಣದಲ್ಲಿ (ಇದು ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ 5 ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ 7 ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ). ಇದರ ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ <i id="mweg">ಸ್ವರಗಳನ್ನು</i> ನೋಡಿ):

ಈ ಪ್ರಮಾಣವು ಶಡ್ಜ,ಚತುಶೃತಿ ನಿಶಾಧ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ, ಪಂಚಮ, ಚತುಶೃತಿ ಧೈವತ ಮತ್ತು ಕೈಶಿಕಿ ನಿಶಾಧ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಬಾಗೇಶ್ರೀ ಜನಪ್ರಿಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ. [] ಈ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ (ಸಂಯೋಜನೆಗಳು) ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದೇವರನಾಮಗಳು, ಅಷ್ಟಪದಿಗಳು, ತಿರುಪ್ಪುಗಜಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳನ್ನು ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲು ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗದ ನಂತರ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ, ವಿರುತ್ತಂಗಳು, ಪದಮ್ಗಳು, ಭಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಗಮಾಲಿಕಾದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. []

ಬಾಗೇಶ್ರೀಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Song Movie Composer Singer
Kaanaa Inbam Kannidhadheno Sabaash Meena T. G. Lingappa T. A. Mothi, P. Suseela
Kalaiyae En Vazhkaiyin Meenda Sorgam T. Chalapathi Rao A. M. Rajah, P. Suseela
Mayakkum Maalai Gulebakavali K. V. Mahadevan A. M. Rajah, Jikki
Idhaya Vaasal Thirantha Pothum Thoongatha Kannindru Ondru S. P. Balasubrahmanyam, S. Janaki
Anbale Thediya En Deivapiravi R. Sudarsanam C. S. Jayaraman, S. Janaki
Malare Malare Theriyatha Thennilavu A. M. Rajah P. Suseela
Kangale Kangale Vaazhkai Padagu Viswanathan–Ramamoorthy P. B. Sreenivas
Malarukku Thendral Enga Veettu Pillai P. Susheela, L. R. Eswari
Paal Irukkum Pazham Irukkum Paava Mannippu T. M. Soundararajan, P. Susheela
Ponnezhil Pootadu Kalangarai Vilakkam M. S. Viswanathan
Nee Ennenna Sonnalum Netru Indru Naalai
Nilave Ennidam Ramu P. B. Sreenivas, P. Suseela
Avan Nenaithaana Selva Magal T. M. Soundararajan
Kannanin Sanithiyil Oru Kodiyil Iru Malargal P. Jayachandran, P. Susheela
Nee Engey En Ninaivugal Mannippu S. M. Subbaiah Naidu T. M. Soundararajan, P. Susheela, A. P. Komala
Punnagai Mannan Iru Kodugal V. Kumar P. Susheela, K. Jamuna Rani
Melatha Mella Aruvadai Naal Ilaiyaraaja Malaysia Vasudevan, S. Janaki
Kelaayo Kanna Naane Raja Naane Mandhiri P. Suseela,Usha Srinivasan
Kala Kala Sangamamo Ezhumalayaan Magimai Ilaiyaraaja, S. Janaki
Ingeyum Angeyum Sathyaa Lata Mangeshkar
Then Mozhi Solla Thudikuthu Manasu Mano
Kaviyam Padava Thendrale Idhayathai Thirudathe
Mounam Yen Mounamey En Jeevan Paduthu
Eduthu Naan Vidava Pudhu Pudhu Arthangal Ilaiyaraaja, S. P. Balasubrahmanyam
Ingeyum Sathya Lata Mangeshkar
Unnayum Ennayum Aalappirandhavan K.J. Jesudas, S. Janaki
Yarodu Yaro Salangayil Oru Sangeetham S. P. Balasubrahmanyam
Chinnai Chiru Endrum Anbudan
Rokkam Irukura Makkal Kasi Hariharan, Sujatha Mohan
Singalathu Chinnakuyile

(Ragam Bahudari touches also)

Punnagai Mannan S. P. Balasubrahmanyam, K.S. Chitra
Vaikasi Masthula Ninaivu Chinnam
Mazhai Varuthu Raja Kaiya Vacha K.J. Jesudas, K.S. Chitra
Sangathamizh Kaviye

(Ragamalika:Abheri,Bageshri,Sumanesa Ranjani)

Manathil Uruthi Vendum
Santosham Kaanatha Vasanthi Chandrabose
Koluse Koluse Pen Puthi Mun Puthi S. P. Balasubrahmanyam, S. P. Sailaja
Chinna Kannan Senthoora Poove Manoj–Gyan S. P. Balasubrahmanyam, K.S. Chitra
Thazham Poovai Theril Kanden Rojakkal Unakaga S. P. Balasubrahmanyam, Swarnalatha(Humming only)
Malaicharal Oram Avathellam Pennalae Shankar–Ganesh P. Jayachandran
Kadalodu Nadhikenna Kobam Arthangal Ayiram S. P. Balasubrahmanyam
Aruviyin Oram Paadum Paadal Unakkaga Maharaajaa
Naan Vandha Idam Thanga Kolusu Deva
Thalaivanai Azhaikuthu En Aasai Machan S. Janaki
Uchathil Otha Kuyil Partha Parvayil M. M. A. Iniyavan Mano, S. Janaki
Pollatha Kannan Swarnamukhi Swararaj K. S. Chithra,Gajendran
Aaromale (Malayalam) Vinnaithaandi Varuvaayaa A. R. Rahman Alphons Joseph, Shreya Ghoshal(Female Version)
Valayapatti Thavile

(Ragamalika:Bihag,Bageshri,Neelambhari)

Azhagiya Tamil Magan Naresh Iyer, Ujjayinee Roy, Srimathumitha, Darshana KT
Seemanthapoo 99 Songs Jonita Gandhi, Sharanya Srinivas, Sireesha Bhagavatula
Kaatru Vanthu Santham Solla Konjum Kili S. A. Rajkumar S. P. Balasubrahmanyam,Sunandha
Vallami Tharayo Vallamai Tharayo Bharadwaj Bharadwaj, Surmukhi Raman
Thuli Thuliyai

(Ragamalika:Harikambhoji,Bageshri)

Ramanujan Ramesh Vinayakam Ramesh Vinayakam, Kaushiki Chakrabarty,Vinaya
ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ಅಜ ರೇ, ಪರದೇಸಿ ಮಧುಮತಿ ಸಲೀಲ್ ಚೌಧರಿ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಘಡಿ ಘಡಿ ಮೋರಾ ದಿಲ್ ಧಡ್ಕೆ ಮಧುಮತಿ ಸಲೀಲ್ ಚೌಧರಿ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಬೇಡರಡಿ ದಗಬಜ ಜಾ ತು ನಹಿಂ ಬಲ್ಮ ಮೋರಾ ಬ್ಲಫ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಕಲ್ಯಾಣಜಿ-ಆನಂದಜಿ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಚಾಹ್ ಬರ್ಬಾದ್ ಕರೇಗಿ ಷಹಜೆಹಾನ್ ನೌಶಾದ್ ಕೆಎಲ್ ಸೈಗಲ್
ಜಾ ರೇ, ಬೇಮನ್ ತುಜೆ ಜನ್ ಲಿಯಾ ಖಾಸಗಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ದಿಲೀಪ್ ಧೋಲಾಕಿಯಾ ಮನ್ನಾ ಡೇ
ಜಗ ದರ್ದ್-ಎ-ಇಷ್ಕ್ ಜಾಗ್ ಅನಾರ್ಕಲಿ ಸಿ.ರಾಮಚಂದ್ರ ಹೇಮಂತ್ ಕುಮಾರ್, ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಶುಭ್ ಘಡಿ ಆಯಿ ಇನ್ಸಾಫ್ ಕಿ ಟೋಪೆ ನಗರ ದಾಸ್ ನಾಯಕ್ ಶೈಲಾ ವಿ.ಪಂಚೋಟಿಯಾ
ಜಾವೋ ಜಾವೋ ನಂದ ಕೇ ಲಾಲಾ ರಂಗೋಲಿ ಶಂಕರ್-ಜೈಕಿಶನ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ರಾಧಾ ನಾ ಬೋಲೆ ನಾ ಬೋಲೆ ಆಜಾದ್ ಸಿ.ರಾಮಚಂದ್ರ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ರೂತ್ ಕೆ ಹಮ್ಸೆ ಕಹೀಂ ಜೋ ಜೀತ ವೋಹಿ ಸಿಕಂದರ ಜತಿನ್-ಲಲಿತ್ ಜತಿನ್ ಪಂಡಿತ್
ಸನ್ವೋಲಿ ಸಲೋನಿ ತೇರಿ ಜೀಲ್ ಸಿ ಆಂಖೇನ್ ಹಾಮ್ ಸಬ್ ಚೋರ್ ಹೈ ಬಪ್ಪಿ ಲಾಹಿರಿ ಕುಮಾರ್ ಸಾನು, ಅಲ್ಕಾ ಯಾಗ್ನಿಕ್
ಆಬ್ ಘರ್ ಆಜಾ ಹಾಸಿಲ್ ಜತಿನ್-ಲಲಿತ್ ಜಾವೇದ್ ಅಲಿ
ಮೇರಾ ಚಂದ್ ಮುಝೆ ಆಯಾ ಹೈ ನಜರ್ ಯೇ ಹೈ ಮುಂಬೈ ಮೇರಿ ಜಾನ್ ಜತಿನ್-ಲಲಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಸಾನು
ಕಹೇನಾ ಹಿ ಕ್ಯಾ ಬಾಂಬೆ ಎ.ಆರ್. ರೆಹಮಾನ್ ಕೆ.ಎಸ್.ಚಿತ್ರ
ಐಸಾ ಕ್ಯೋಂ ಹೋತಾ ಹೈ ಬಾರ್ಬರ್ ಇಷ್ಕ್ ವಿಷ್ಕ್ ಅನು ಮಲಿಕ್ ಅಲ್ಕಾ ಯಾಗ್ನಿಕ್
ಬೋಲೋ ನಾ ಚಿತ್ತಗಾಂಗ್ ಶಂಕರ್-ಎಹ್ಸಾನ್-ಲಾಯ್ ಶಂಕರ್ ಮಹದೇವನ್
ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅತ್ಯಾಚಾರ್ ದೇವ್ ಡಿ ಅಮಿತ್ ತ್ರಿವೇದಿ ಅಮಿತ್ ತ್ರಿವೇದಿ, ಅಮಿತಾಭ್ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ
ಚಾಹತೋನ್ ಕಾ ಸಿಲ್ಸಿಲಾ ಶಬ್ದ ವಿಶಾಲ್-ಶೇಖರ್ ಕುಮಾರ್ ಸಾನು, ಸುನಿಧಿ ಚೌಹಾಣ್
ಭರೇ ನೈನಾ ರಾ.ಒನ್ ವಿಶಾಲ್-ಶೇಖರ್ ನಂದಿನಿ ಶ್ರೀಕರ್
ರಾತ್ ಭರ್ ಚಂದ್ ಜ್ವಾಲಾ ಮೂನ್ಲೈಟ್ ವಿಸ್ಪರ್ಸ್ (ಆಲ್ಬಮ್) ವಿವೇಕ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ಉದಿತ್ ನಾರಾಯಣ

ಸಹ ನೋಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ರಾಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ ೧.೪ ೧.೫ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named tanarang.com
  2. ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ Bor & Rao 1999.
  3. Kaul, Mahendra (2 February 1978). "Interview with C Ramchandra". BBC Studios. Retrieved 11 April 2019.
  4. ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ ೪.೩ Ragas in Carnatic music by Dr. S. Bhagyalekshmy, Pub. 1990, CBH Publications

ಮೂಲಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]