ಅಂಗಿಕಾ ಭಾಷೆ
ಅಂಗಿಕಾ ಭಾಷೆ अंगिका | ||
---|---|---|
ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು: |
ಭಾರತ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳ್ | |
ಪ್ರದೇಶ: | ಬಿಹಾರ್ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ (ಭಾರತ), ತೆರಾಯ್ (ನೇಪಾಳ)[೧] | |
ಒಟ್ಟು ಮಾತನಾಡುವವರು: |
ಸುಮಾರು 15 ಮಿಲಿಯನ್[೨] | |
ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ: | ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಪೂರ್ವ ಬಿಹಾರಿ ಅಂಗಿಕಾ ಭಾಷೆ | |
ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಾನಮಾನ | ||
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ: | * ಜಾರ್ಖಂಡ್[೩] (additional) | |
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ: |
no official regulation | |
ಭಾಷೆಯ ಸಂಕೇತಗಳು | ||
ISO 639-1: | ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ | |
ISO 639-2: | anp
| |
ISO/FDIS 639-3: | anp
|
ಅಂಗಿಕಾ ( ಅಂಗ, ಅಂಗಿಕರ್ ಅಥವಾ ಚಿಕಾ-ಚಿಕಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) [೧] ಪೂರ್ವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.[೧] [೪]
ಅಂಗಿಕಾವು ನೆರೆಯ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಾದ ಮೈಥಿಲಿ, ಬೆಂಗಾಲಿ, ಭೋಜ್ಪುರಿ ಮತ್ತು ಮಾಗಾಹಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ' ಅಂಗ ಲಿಪಿ ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ನಂತರದ ಬರಹಗಾರರು ಕೈತಿ ಲಿಪಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಗೆ ಬದಲಾದರು.[೫]
ಮೈಥಿಲಿಗೆ ಸಂಬಂಧ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಂಗಿಕಾವನ್ನು ಜಾರ್ಜ್ ಅಬ್ರಹಾಂ ಗ್ರಿಯರ್ಸನ್ ಅವರು ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಮೈಥಿಲಿಯ ಉಪಭಾಷೆ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ (1903).[೬] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಂಗಿಕಾ ಭಾಷಿಕರು ಈಗ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾಷೆಯ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮೈಥಿಲಿ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮೈಥಿಲಿ- ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬಳಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದಾಗ, ಆಂಗಿಕಾ-ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರು ಅವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಹಿಂದಿ -ಮಾಧ್ಯಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು.[೭] 1960 ಮತ್ತು 1970ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮೈಥಿಲಿ ಭಾಷಿಗರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಿಥಿಲಾ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆ ಇಟ್ಟಾಗ ಅಂಗಿಕಾ ಮತ್ತು ಬಜ್ಜಿಕ ಭಾಷಿಗರು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡುವಂತೆ ಪ್ರತಿ-ಆಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು.[೮]
ಮೈಥಿಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಬಿಹಾರದ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ ಪರ ಹಿಂದಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಭಾಷಾ ಪರಿಷತ್ತು ಮೈಥಿಲಿ ಭಾಷಾ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಅಂಗಿಕಾ ಮತ್ತು ಬಜ್ಜಿಕವನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಗಳಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ; ಅವರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಅಂಗಿಕಾವನ್ನು ಮೈಥಿಲಿಯ ಉಪಭಾಷೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. [೭] ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೈಥಿಲ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಮತ್ತು ಕರಣ್ ಕಾಯಸ್ಥರ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು ಮೈಥಿಲಿ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಮಿಥಿಲಾ ಪ್ರದೇಶದ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ಜನರು ಅಂಗಿಕಾ ಮತ್ತು ಬಜ್ಜಿಕವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಮೈಥಿಲಿ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಮುರಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.[೯]
ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಿತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಂಗಿಕಾ ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 8 ನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ.[೧೦]
2018 ರಿಂದ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಅಂಗಿಕಾ "ಎರಡನೇ ರಾಜ್ಯ ಭಾಷೆ" ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮೈಥಿಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ 15 ಇತರ ಭಾಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅಂಗಿಕಾ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೩] [೧೧]
ಅಂಗ ಪ್ರದೇಶ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಂಗಿಕವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಗ್ನೇಯ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಮುಂಗೇರ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳು, ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಗಲ್ಪುರ್ ವಿಭಾಗ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ನ ಸಂತಾಲ್ ಪರ್ಗಾಣ ವಿಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಪುರ್ನಿಯಾ ವಿಭಾಗದ ಕೆಲವು ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೧೨] [೧೩] ಇದರ ಭಾಷಿಕರು ಸುಮಾರು 15 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು. ಅಂಗಿಕಾ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅಂಗ, ಆಂಗ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಅಂಗಿಕಾ-ಬೆಲ್ಟ್ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೪] [೧೫] ಭಾರತದ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಇದನ್ನು ನೇಪಾಳದ ಟೆರಾಯ್ನ ಮೊರಾಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. 2011 ನೇಪಾಳ ಜನಗಣತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೊರಾಂಗ್ನ 1.9% ಜನರು ಅಂಗಿಕಾವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದರು.[೧೬]
ಅಂಗಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಬ್ಬ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಬ್ಬಗಳು ಸಮುದಾಯದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಭಾಗವಾಗಿವೆ. ಅಂಗಾ ಎಲ್ಲಾ ದೈತ್ಯರ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಹುಮ್ಮಸ್ಸಿನಿಂದ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಾನಸ ಪೂಜೆ [೧೭] (ಬೆಹುಲ ವಿಷಹಾರಿ ಜಾನಪದವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ) ಮತ್ತು ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಎರಡು ಅಮೂರ್ತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ, ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ, ಸರಸ್ವತಿ ಪೂಜೆ, ಛತ್ ಪೂಜೆ, ಬಿಸ್ವಕರ್ಮ ಪೂಜೆ, ಬಸಂತಿ ಪೂಜೆ, ಹೋಳಿ, ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮತ್ತು ಈದ್ ಕೂಡ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
- ಮಾನಸ ಪೂಜೆ (ಬಿಹುಲ-ವಿಶಾರಿ ಪೂಜೆ) [೧೮]
ಬಿಹಾರದ ಆಂಗ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾನಸ ಪೂಜೆಯು ಪ್ರಮುಖ ಜಾನಪದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಂಗ ಪ್ರದೇಶದ ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬ. ಅಂಗ್ ಪ್ರದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಚಂಪಾಪುರಿ ಮಾ ವಿಶಾರಿಯ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.[೧೯] ಮಾ ಮಾನಸವನ್ನು ಸರ್ಪಗಳ ದೇವತೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨೦] ಇಂದಿಗೂ ಪುರಾಣ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಮಾನಸ (ಬಿಹುಳ-ವಿಶ್ಹಾರಿ) ಪೂಜೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ಮಾತಾ ಮಾನಸವನ್ನು ಬಿಹುಲ-ವಿಶ್ಹಾಯಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾ ಮಾನಸ ಶಿವನ ಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಾದೇವನ ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಹಾರವಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ವಾಸುಕಿಯ ಸಹೋದರಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಂಗ್ ಪ್ರದೇಶದ ಚಂಪಾನಗರದ ಬಿಹುಲ ವಿಶ್ಹಾರಿ ಕಥೆಯ ಪೌರಾಣಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡಿವೆ. ಇದರ ಸತ್ಯಗಳು ವಿಕ್ರಮಶಿಲೆಯ ಅವಶೇಷಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಮಾ ಮಾನಸದ ಎರಡು ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಗ್ರಹಗಳು ಅವಶೇಷಗಳಿಂದ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. [೨೧]
- ಕಾಳಿ ಪೂಜೆ
ಅಂಗಾ ತನ್ನ ಕಾಳಿ ಪೂಜೆ ಆಚರಣೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಇದು ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಾನಸ ಪೂಜೆಯೊಂದಿಗೆ, ಇದು ಅಂಗದ ಅಮೂರ್ತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ .[೨೨]
- ಛತ್ ಪೂಜೆ
ದಂತಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಛತ್ ಪೂಜೆಯು ಆರಂಭಿಕ ವೇದಗಳ ಕಾಲದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಋಷಿಗಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಋಗ್ವೇದದ ಮಂತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಛತ್ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಭಗವಾನ್ ಸೂರ್ಯನ ಮಗ ಮತ್ತು ಅಂಗದ ರಾಜನಾದ ಕರ್ಣನು ಸಹ ಮಾಡಿದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಬಿಹಾರದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರಿಗಳ ಮಹಾಪರ್ವ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಂಗಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. [೨೩] [೨೪] [೨೫]
ಅಂಗಿಕಾ ತಿನಿಸು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಂಗಿಕಾ ಪಾಕಪದ್ಧತಿ ಅಥವಾ ಆಂಗ್ ಪ್ರದೇಶದ ಆಹಾರಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಅಂಗ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಸಿವೆ ಎಣ್ಣೆ, ಮೀನು ಮತ್ತು ಬಿದಿರಿನ ಚಿಗುರುಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬಿಹಾರಿ ಫಿಶ್ ಕರಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಸೆ ಬೈಂಗನ್ (ಬದನೆ ಸಾಸಿವೆ ತಯಾರಿಕೆ) ಅಂಗಿಕಾದ ಇಷ್ಟದ ಭಕ್ಷ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇತರ ಅಂಗಿಕಾ ಪಾಕಪದ್ಧತಿಗಳೆಂದರೆ ಘುಗ್ನಿ-ಮುಡಿ, ತೆಕುವಾ . [೨೬]
ಮಂಜುಷಾ ಕಲೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮೂಲ: [೨೭]
ಮಂಜುಷಾ ಕಲೆ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಅವು ಎಂಟು ಕಂಬಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದೇವಾಲಯದ ಆಕಾರದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಬಿದಿರು, ಸೆಣಬು ಮತ್ತು ಕಾಗದದಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಹಿಂದೂ ದೇವರು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಿಶಾಹರಿ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಬಿಶಾರಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಭಾಗಲ್ಪುರ್, ಮುಂಗೇರ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಬಿಹಾರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಂಗ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೨೮] [೨೯] [೩೦]
ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನಾಟಕ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆಂಗ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನಾಟಕವು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ, [೩೧] ಇದು ಅಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅಂಗಾ ಪ್ರದೇಶದ ಜೀವನಶೈಲಿಯ ದೈನಂದಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಸಂಗೀತ, ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮ ಅಂಗಿಕಾ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಮತ್ತು ಅಂಗಿಕಾ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಸಹ ಇದೆ, ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಕಥೆ-ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.[೩೨] ಬಿಹಾರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಾನಪದ ಗಾಯಕಿ ಶಾರದಾ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ಸೇರಿದಂತೆ ಅಂಗಿಕಾ ಎಲ್ಲಾ ಬಿಹಾರಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ 1500ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೩೩] 2023 ರ ಸುಲ್ತಂಗಂಜ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಶ್ರಾವಣಿ ಮೇಳದ ಭೇಟಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಅಂಗಿಕಾ ಜಾನಪದ-ಗಾಯಕಿ ಛೈಲಾ ಬಿಹಾರಿ ಅವರು ಅರ್ಹವಾದ ಗೌರವ ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆಯದ ಅಂಗಿಕಾ ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [೩೪] ಅಂಗ ಮಹೋತ್ಸವ, [೩೫] [೩೬] ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನಾಟಕದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉತ್ಸವವು ಅಂಗ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಗಿಕಾವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಉತ್ತಮ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. [೩೭]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ "Angika". Archived from the original on 21 March 2018. Retrieved 4 May 2022.
- ↑ Sevanti Ninan (2007). Headlines From the Heartland: Reinventing the Hindi Public Sphere. SAGE Publications. p. 61. ISBN 978-0-7619-3580-3. Archived from the original on 11 May 2018.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ Sudhir Kumar Mishra (22 March 2018). "Bhojpuri, 3 more to get official tag". The Telegraph. Archived from the original on 22 March 2018.
- ↑ Experts, Arihant (2022-02-01). Jharkhand Sahivalye JGGLCCE Main Exam Paper 3 (General Knowledge) 2022 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Arihant Publications India limited. ISBN 978-93-257-9990-5.
- ↑ Kumari, Khusbu; Upadhyay, Ramanjaney Kumar (17 June 2020). "Socio-Cultural Aspects of Angika". Palarch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology. 17 (6): 6798.
- ↑ Grierson 1903, p. 95.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ Mithilesh Kumar Jha 2017, p. 163.
- ↑ Kathleen Kuiper 2010, p. 57.
- ↑ Manish Kumar Thakur 2002, p. 208.
- ↑ "Languages in the Eighth Schedule". Ministry of Home Affairs. 22 December 2004. Archived from the original on 30 April 2013. Retrieved 5 May 2011.
- ↑ "Jharkhand gives 2nd language status to Magahi, Angika, Bhojpuri and Maithali". United News of India. 21 March 2018. Archived from the original on 24 March 2018.
- ↑ Experts, Arihant (2022-02-01). Jharkhand Sahivalye JGGLCCE Main Exam Paper 3 (General Knowledge) 2022 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Arihant Publications India limited. ISBN 978-93-257-9990-5.
- ↑ "Bhojpuri, 3 more to get official tag - Telegraph India". web.archive.org. 22 March 2018. Archived from the original on 22 ಮಾರ್ಚ್ 2018. Retrieved 18 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2023.
{{cite web}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Pandey, Mithila Sharan (1963). The Historical Geography and Topography of Bihar (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-2657-1.
- ↑ Kapur, Veena; Ghose, Sudipta (2018-08-14). Dynamic Learning Spaces in Education (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Springer. ISBN 978-981-10-8521-5.
- ↑ "2011 Nepal Census, Social Characteristics Tables" (PDF). Archived from the original (PDF) on 14 March 2023. Retrieved 15 September 2019.
- ↑ "Behula Bisahari". 17 August 2020.
- ↑ "Bihula Vishhari: जानिए बिहुला-विषहरी की पूरी कहानी, क्या है बारी कलश की मान्यता". Zee News (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "अंग की लोकगाथा है बाला-बिहुला-विषहरी पूजा, ...जानें क्या है मान्यता?". Prabhat Khabar (in ಹಿಂದಿ). 2020-08-17. Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "Story of Goddess Manasa". Google Arts & Culture (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "मां विषहरी पूजा: बिहुला विषहरी की गाथा का साक्षी है अंग का इतिहास". Hindustan (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "PHOTOS: बिहार के भागलपुर में 32 फीट की काली प्रतिमा, देखें जिले में स्थापित देवी की और भी तस्वीरें". Prabhat Khabar (in ಹಿಂದಿ). 2022-10-26. Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "जानिए छठ पर्व का महत्व, कर्ण ने सबसे पहले की थी सूर्य देव की पूजा". Amar Ujala (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "Chhath Puja 2019: History, significance, and why it is celebrated". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2019-11-01. Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "नगरपारा दह में छठ पर्व का दिखा उत्साह". Hindustan (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-06.
- ↑ "Bihari Cuisines- 4 regions,4 cuisines". Arts and Museum: 1.
- ↑ Sinha, MR Ashok Kumar (2018-08-01). Bihar K Kaljai Shilpkar (in ಹಿಂದಿ). Upendra Maharathi Shilp Anusandhan Sansthan.
- ↑ Indian court painting, 16th-19th century.. New York: The Metropolitan Museum of Art. 1997. ISBN 0870997831.
- ↑ Sinha, Rajiv Kumar; Pandey, O.P. Manjusha Art: Reflections in Folk-Lore, Trade, and Regional History. Shivalik Prakashan. OCLC 811492081.
- ↑ "Manjusha Art of Eastern Bihar". Sahapedia (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2023-08-04.
- ↑ "पीजी संगीत व नाट्य विभाग में अंगिका सह मिथिला लोकपर्व का आयोजन". Hindustan (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-05.
- ↑ "Samdhi Kahiya Jaibho Angika Comedy 2023". FilmFreeway (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2023-08-04.
- ↑ "Sharda Sinha has more than 1500 folk songs in Angika, Bajjika, Maithili, Magahi and Bhojpuri languages". The Indian Express (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2022-01-05. Retrieved 2023-08-05.
- ↑ "अंगिका कलाकारों के लिए संघर्ष करेंगे: छैला बिहारी". Hindustan (in ಹಿಂದಿ). Retrieved 2023-08-05.
- ↑ "मुंगेर में बिहार दिवस सह अंग महोत्सव का हो रहा आयोजन, जानें 4 दिवसीय कार्यक्रम का शेड्यूल". News18 हिंदी (in ಹಿಂದಿ). 2023-03-21. Retrieved 2023-08-07.
- ↑ "Bihar Diwas-cum-Anga Mahotsav 2023 | Munger District, Government of Bihar | India" (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2023-08-07.
- ↑ "VIDEO: अंग महोत्सव में सुनील छैला बिहारी के गीतों पर जमकर झूमे लोग". News18 हिंदी (in ಹಿಂದಿ). 2018-03-21. Retrieved 2023-08-05.