ಜಾನುವಾರು

ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕುರಿ ಹಾಗು ಹಸುವನ್ನು(ಎಳೆ ಕರು) ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ

ಜಾನುವಾರು ಎಂಬುದು ಒಂದು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೃಷಿ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ, ಆಹಾರ, ನಾರು ಹಾಗು ದುಡಿಮೆಯಂತಹ ಉಪಯುಕ್ತ ವಸ್ತುಗಳ ಫಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ "ಜಾನುವಾರು" ಎಂಬ ಪದವು ಕೋಳಿಸಾಕಣೆ ಅಥವಾ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ; ಆದಾಗ್ಯೂ ಇವುಗಳ ಸೇರ್ಪಡಿಕೆಯು, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೋಳಿಸಾಕಣೆಯನ್ನು, "ಜಾನುವಾರು" ಎಂಬ ಅರ್ಥ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಜೀವನಾಧಾರಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವುದು(ಪಶು ಸಂಗೋಪನೆ) ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿಯ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳಿಂದ ಕೃಷಿ ಎಡೆಗೆ ಮಾರ್ಪಾಡಾದಂದಿನಿಂದ ಹಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಪ್ರಾಣಿ-ಸಾಕಾಣಿಕೆಯು, ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೆಲೆಗೊಂಡ ಕೃಷಿ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಮಾರ್ಪಾಡಿನಿಂದ ತನ್ನ ಹುಟ್ಟನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಮಾನವರಿಂದ ಪಳಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳ ಜೀವನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅವರ ನಿಯಂತ್ರಣವಿದ್ದರೆ, ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು 'ಒಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ'. ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟಾರೆ ನಡವಳಿಕೆ, ಜೀವನ ಚಕ್ರ, ಹಾಗು ಜಾನುವಾರುಗಳ ಶರೀರವಿಜ್ಞಾನವು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಹಲವು ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಕಾಡಿನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನರ್ಹವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ನಾಯಿಗಳನ್ನು, ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 15,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆಡುಗಳು ಹಾಗು ಕುರಿಗಳನ್ನು ಸುಮಾರು 8000 BCEನಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಂದಿಗಳನ್ನು, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಹಾಗು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 7000 BCEನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕುದುರೆಯನ್ನು ಪಳಗಿಸುವ ಪುರಾತನ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ಸುಮಾರು 4000 BCEಯಷ್ಟು ಹಿಂದಿನದ್ದಾಗಿದೆ

ಹಿಂದಿನ ಇಂಗ್ಲಿಷ ಮೂಲಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೈಬಲ್ ನಲ್ಲಿ ಬರುವ ರಾಜ ಜೇಮ್ಸ್ ನ ರೂಪಾಂತರವು, ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ದನಕರುಗಳು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು "ಜಿಂಕೆ" ಪದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಪದವನ್ನು ಮನುಷ್ಯನ ವಶದಲ್ಲಿರದ ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿತವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕ್ಯಾಟಲ್ ಎಂಬ ಪದವು ಮಧ್ಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನ ಚಾಟೆಲ್ ನಿಂದ ಜನ್ಯವಾಗಿದೆ, ಇದು ಎಲ್ಲ ವಿಧದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಚರ ಆಸ್ತಿಗೆ ಸೂಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಸರಣಿಯು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಸ್ಥಿರ ರಿಯಲ್-ಎಸ್ಟೇಟ್ ನಿಂದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ ("ರಿಯಲ್ ಪ್ರಾಪರ್ಟಿ") ನಂತರದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ, ಕೆಲವೊಂದು ಬರಿ ಸಣ್ಣ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು, ಭೂಮಿಯ ಚರ ಆಸ್ತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ "ಸಣ್ಣ ದನಕರುಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಖರೀದಿಸಿ ಅಥವಾ ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಾರಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು, "ದನಕರುವಿನ" ಆಧುನಿಕ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ, ವಿಶೇಷಕವಿಲ್ಲದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಳಗಿಸಲಾದ ದನಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು (ದನಕರು ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ). ಬೋಸ್ ತಳಿಯ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಕಾಡು ದನಕರುಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ವಿಧಗಳು

"ಜಾನುವಾರು" ಎಂಬ ಪದವು ಅಪರಿಮಿತ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರಿಮಿತವಾಗಿ ಇದರ ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡಬಹುದು. ವ್ಯಾಪಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ, ಜಾನುವಾರುಗಳು ಯಾವುದೇ ತಳಿ ಅಥವಾ ಮನುಷ್ಯರು ತಮ್ಮ ಬಳಕೆಗಾಗಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸಾಕುವ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸೂಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪಳಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಅರೆ-ಪಳಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಅಥವಾ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೂ ಸಹ ಸೂಚಿತವಾಗಬಹುದು. ಅರೆ-ಪಳಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಂದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪಳಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ವಿವಾದಿತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು, ಪಳಗಿಸುವಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಉಂಟಾಗಿರಬಹುದು. ಕೆಲವರು, ಜಾನುವಾರು ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಕೇವಲ ಪಳಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಅಥವಾ ಕೇವಲ ಕೆಂಪು ಮಾಂಸವುಳ್ಳ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿತವಾಗುವಂತೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರಾಣಿ/ ಮಾದರಿ	ಪಳಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ	ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂತತಿ	ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸೆರೆ ಸಿಕ್ಕ ಅವಧಿ, ಪಳಗಿಸಲ್ಪಡುವಿಕೆ	ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸೆರೆ ಸಿಕ್ಕ ಪ್ರದೇಶ, ಪಳಗಿಸಲ್ಪಡುವಿಕೆ	ಪ್ರಸಕ್ತದ ವಾಣಿಜ್ಯಕ ಬಳಕೆಗಳು
ಅಲ್ಪಕಾ ಸಸ್ತನಿ, ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ	ಸಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು	ವಿಸುನಾ	5000 BC ಹಾಗು 4000 BC ನಡುವೆ	ಆಂಡೆಸ್	ತುಪ್ಪಳ
ಬಾಂಟಂಗ್ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ಸಾಕಲ್ಪಡುವುದು	ಬಾಂಟಂಗ್	ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲ	ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ, ಜಾವ	ಮಾಂಸ, ಹಾಲು, ಎಳೆತ
ಕಾಡೆಮ್ಮೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ಸೆರೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು (ಬೀಫಾಲೋ) ವಿಭಾಗವನ್ನೂ ಸಹ ನೋಡಿ)	N/A	19ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರದ ಭಾಗ	ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ	ಮಾಂಸ, ಚರ್ಮ
ಒಂಟೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕಾಡು ಸವಾರಿ ಒಂಟೆ ಹಾಗು ಬ್ಯಾಕ್ಟ್ರಿಯ ಒಂಟೆಗಳು	4000 BC ಹಾಗು 1400 BC ಗಳ ನಡುವೆ	ಏಷ್ಯಾ	ಸವಾರಿ, ಹೇರು ಪ್ರಾಣಿ, ಮಾಂಸ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಒಂಟೆಯ ಕೂದಲು
ಬೆಕ್ಕು ಸಸ್ತನಿ, ಮಾಂಸಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಆಫ್ರಿಕನ್ ಕಾಡುಬೆಕ್ಕು	7500 BC	ಸಮೀಪ ಪ್ರಾಚ್ಯ	ಕೀಟ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಸಹಬಾಳ್ವೆ, ಮಾಂಸ
ದನಕರುಗಳು ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಔರೋಚ್ಸ್ (ಗತಿಸಿದ ಪ್ರಾಣಿ)	6000 BC	ನೈಋತ್ಯ ಏಷ್ಯಾ, ಭಾರತ, ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾ (?)	ಮಾಂಸ (ಗೋಮಾಂಸ, ಕರುವಿನ ಮಾಂಸ, ರಕ್ತ), ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಚರ್ಮ, ಎಳೆತ
ಜಿಂಕೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ಸೆರೆ ಹಿಡಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ	N/A	1970	ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ	ಮಾಂಸ (ಜಿಂಕೆ ಮಾಂಸ), ಚರ್ಮ, ಕವ ಲ್ಗೊಂಬುಗಳು, ಕವ ಲ್ಗೊಂಬಿನ ನುಣುಪುಗೂದಲ ಚರ್ಮ
ನಾಯಿ ಸಸ್ತನಿ, ಸರ್ವಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ತೋಳ	12000 BC		ಹೇರು ಪ್ರಾಣಿ, ಎಳೆತ, ಬೇಟೆಗಾರಿಕೆ, ಕಾವಲು ಕಾಯಲು, ಶೋಧಿಸಲು/ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು, ಕಾವಲು ಕಾಯಲು/ಪಹರೆ ಮಾಡಲು, ಮಾಂಸ
ಕತ್ತೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಆಫ್ರಿಕನ್ ಕಾಡು ಕತ್ತೆ	4000 BC	ಈಜಿಪ್ಟ್‌	ಸಾಮಾನು ಹೇರಲು, ಹೇರು ಪ್ರಾಣಿ, ಎಳೆತ, ಮಾಂಸ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ
ಗಯಾಲ್ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ವನವೃಷಭ	ಅಪರಿಚಿತ	ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ	ಮಾಂಸ, ಎಳೆತ
ಆಡು ಸಸ್ತನಿ, ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕಾಡಿನ ಆಡು	8000 BC	ನೈಋತ್ಯ ಏಷ್ಯಾ	ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಮಾಂಸ, ತುಪ್ಪಳ, ಚರ್ಮ, ಹಗುರ ಎಳೆತ
ಗಿನಿ ಪಿಗ್ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕಾವಿಯಾ ಟ್ಸ್ಚುಡೀ	5000 BC	ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕಾ	ಮಾಂಸ
ಕುದುರೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕಾಡು ಕುದುರೆ	4000 BC	ಯುರೇಷಿಯನ್ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು	ಸಾಮಾನು ಹೇರಿಕೆ, ಎಳೆತ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಮಾಂಸ, ಹೇರು ಪ್ರಾಣಿ
ಲಾಮ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಗುವಾನಾಕೋ	3500 BC	ಆಂಡಿಸ್	ಹಗುರವಾದ ಹೇರಿಕೆ, ಹೇರು ಪ್ರಾಣಿ, ಎಳೆತ, ಮಾಂಸ, ತುಪ್ಪಳ
ಹೇಸರಗತ್ತೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕತ್ತೆ ಹಾಗು ಕುದುರೆಯ ಮರಿಹಾಕದ ತಳಿ			ಸಾಮಾನು ಹೇರಿಕೆ, ಹೇರಿಕೆ ಪ್ರಾಣಿ, ಎಳೆತ
ಹಂದಿ ಸಸ್ತನಿ, ಸರ್ವಭಕ್ಷಕ	ದೇಶೀಯ	ಕಾಡು ಹಂದಿ	7000 BC	ಪೂರ್ವ ಅನಟೋಲಿಯಾ	ಮಾಂಸ (ಹಂದಿ, ಹಂದಿ ಮಾಂಸ, ಮುಂತಾದವುಗಳು.), ಚರ್ಮ
ಮೊಲ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಕಾಡು ಮೊಲ	AD 400-900ಗಳ ನಡುವೆ	ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌	ಮಾಂಸ, ತುಪ್ಪಳ
ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ಅರೆ-ಪಳಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ	ಹಿಮಸಾರಂಗ	3000 BC	ಉತ್ತರ ರಷ್ಯಾ	ಮಾಂಸ, ಚರ್ಮ, ಕವ ಲ್ಗೊಂಬುಗಳು, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಎಳೆತ,
ಕುರಿ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಏಷ್ಯಾಟಿಕ್ ಮೌಫ್ಲೋನ್ ಕುರಿ	9000 BC-11000 BCಗಳ ನಡುವೆ	ನೈಋತ್ಯ ಏಷ್ಯಾ	ತುಪ್ಪಳ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ಚರ್ಮ, ಮಾಂಸ (ಮಟನ್, ಕುರಿಮರಿ)
ಸಾಕಿದ ಎಮ್ಮೆ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ವೈಲ್ಡ್ ಏಷ್ಯನ್ ವಾಟರ್ ಬಫೆಲೋ, (ಅರ್ನಿ)	4000 BC	ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ	ಸಾಮಾನು ಹೇರಿಕೆ, ಎಳೆತ, ಮಾಂಸ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ
ಚಮರಿಮೃಗ ಸಸ್ತನಿ, ಶಾಖಾಹಾರಿ	ದೇಶೀಯ	ಚಮರಿಮೃಗ	2500 BC	ಟಿಬೆಟ್, ನೇಪಾಳ	ಮಾಂಸ, ಹೈನುಗಾರಿಕೆ, ತುಪ್ಪಳ, ಸಾಮಾನು ಹೇರಿಕೆ, ಹೇರಿಕೆ ಪ್ರಾಣಿ, ಎಳೆತ

 

ಪ್ರಾಣಿ ಪಾಲನೆ

ಸ್ವಿಸ್ಸ್ ಆಲ್ಪ್ಸ್ ನ ಒಂದು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಸ್ವಿಸ್ಸ್ ಹಸು

'ಜಾನುವಾರು'ಗಳನ್ನು, ಭಾಗಶಃ, ಆಹಾರ, ನಾರು ಹಾಗು/ಅಥವಾ ದುಡಿಮೆಯಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಕಂಡವುಗಳು ಸೇರಿವೆ:

"ಮಾಂಸ"

ಆಹಾರಕ್ರಮದ ಉಪಯುಕ್ತ ರೂಪವಾದ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಹಾಗು ಶಕ್ತಿಯ ಉತ್ಪಾದನೆ

"ಹೈನು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು"

ಸಸ್ತನಿ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಹಾಲಿನ ಒಂದು ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಇದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಇತರ ಹೈನು ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೊಸರು, ಚೀಸ್, ಬೆಣ್ಣೆ, ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್, ಕೆಫರ್(ಕಡಿಮೆ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಉಳ್ಳ ಮದ್ಯ), ಹಾಗು ಕುಮಿಸ್. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಜಾನುವಾರನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಹಿರಂಗ ಬಲಿಯಿಂದ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಉಂಟಾಗುವ ಆಹಾರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

"ನಾರು"

ಜಾನುವಾರುಗಳು ನಾರು/ಜವಳಿಯ ಸರಣಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕುರಿ ಹಾಗು ಆಡುಗಳು ತುಪ್ಪಳ ಹಾಗು ನೂಲನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ; ಹಸುಗಳು, ಜಿಂಕೆ, ಹಾಗು ಕುರಿ ಚರ್ಮಗಳಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಬಹುದು; ಹಾಗು ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೂಳೆಗಳು, ಗೊರಸುಗಳು ಹಾಗು ಕೊಂಬುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು.

"ರಸಗೊಬ್ಬರ"

ಬೆಳೆಯ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಹೊಲದ ತುಂಬಾ ಹಾಕಬಹುದು. ಸಸ್ಯ ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿ ಪಾಲನೆಯು ಒಂದಕ್ಕೊಂದಕ್ಕೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುವುದು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಗೋಡೆಗಳು ಹಾಗು ನೆಲಕ್ಕೆ ಗಿಲಾವು ಮಾಡಲೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು, ಹಾಗು ಇಂಧನ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ರಕ್ತ ಹಾಗು ಮೂಳೆಯನ್ನು ಗೊಬ್ಬರವನ್ನಾಗಿಯೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು.

"ದುಡಿಮೆ"

ಕುದುರೆಗಳು, ಕತ್ತೆ, ಹಾಗು ಚಮರಿಮೃಗಗಳಂತಹ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಚಾಲಕ ಶಕ್ತಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆವಿ ಶಕ್ತಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ, ಮಾನವರಹಿತ ದುಡಿಮೆಗೆ ಜಾನವರುಗಳು ಮಾತ್ರ ಏಕೈಕ ಮೂಲವಾಗಿದ್ದವು. ಇದನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ವಿಶ್ವದ ಹಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಹೊಲವನ್ನು ಉಳಲು, ವಸ್ತುಗಳ ಸಾಗಣೆಗೆ, ಹಾಗು ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.

ಭೂಮಿಯ ನಿರ್ವಹಣೆ

ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸುವುದು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಕಳೆಗಳ ಹಾಗು ಗಿಡಗಂಟೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವಾಗಿಯೂ ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡ್ಗಿಚ್ಚು ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಆಡುಗಳು ಹಾಗು ಕುರಿಯನ್ನು ಒಣ ಪೊದೆಗಳನ್ನು ಮೇಯಲು ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ದಹಿಸುವ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿ, ಬೆಂಕಿಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಪಶು ಸಂಗೋಪನಾ ಇತಿಹಾಸದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹಲವು ದ್ವಿತಿಯಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಬೆಂಕಿಗೋಲಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪ್ರಾಣಿಯ ಹೊಲಸು ಹಾಗು ತಿನ್ನಲು ಅನರ್ಹವಾದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಯ ಆಹಾರ ಹಾಗು ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ, ಇಂತಹ ನಿರರ್ಥಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೂ ಸಹ ಆಹಾರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಂತರ್ಜಾತಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮರುಬಳಕೆಯು ರೋಗದ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಎಡೆ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರಾಣಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೂ ಸಹ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ (ಬೋವಿನ್ ಸ್ಪೊಂಜಿಫಾರ್ಮ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲೋಪತಿ(BSE), ಸ್ಕೇರ್ಪಿ ಹಾಗು ಪ್ರಿಯಾನ್ ವಿಭಾಗವನ್ನೂ ಸಹ ನೋಡಿ). ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ BSEಯ ಕಾರಣದಿಂದ (ಹುಚ್ಚು ಹಸುವಿನ ಕಾಯಿಲೆ), ಪ್ರಾಣಿಯ ಹೊಲಸನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುವುದನ್ನು ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಕಡೆ ಪಕ್ಷ ಮೆಲಕುಹಾಕುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹಾಗು ಹಂದಿಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡು ಇವುಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬೇಸಾಯ ಪದ್ಧತಿಗಳು

ಒಂದು ವಾರದಷ್ಟು ಎಳೆಯದಾದ ಆಡು ಸಂತತಿ

ಬೇಸಾಯದ ಪದ್ಧತಿಗಳು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಗು ವಿವಿಧ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನಡುವೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸುತ್ತುಗಟ್ಟಿದ ಆವರಣದೊಳಗೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವಕ್ಕೆ ಮನುಷ್ಯನೇ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ ಹಾಗು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಕೆಲವೊಂದು ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಬೇಲಿಯೊಳಗೆ ಇರಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಪೋಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಂದರ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾನುವಾರುಗಳ ಪೋಷಣೆಯು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಕೃತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಲೆಮಾರಿ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮೀಣ ರೂಪದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಜಗತ್ತಿನ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಟೆಗಳು ಹಾಗು ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸುವುದು ಜಡ ಕೃಷಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಹೊಂದದೆ ಹಾಗೆ ಉಳಿದಿದೆ. ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಸಿಯೆರ್ರ ನೆವಾಡ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳಾಂತರ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸುವುದು ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ದನಕರುಗಳು, ಕುರಿ ಅಥವಾ ಆಡುಗಳನ್ನು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ಕೆಳ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕಣಿವೆಗಳಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಋತುಮಾನವು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ವಸಂತ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಹಾಗು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ಹಾಗು ಆಲ್ಪೈನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಲಾಂತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗು ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ, ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾದ ಪಂಪಾಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಹಾಗು ವಿಶ್ವದ ಇತರ ಹುಲ್ಲುಗಾಡು ಹಾಗು ಸ್ಟೆಪ್ಪೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದನಕರುಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾದ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು ಹಾಗು ಕೊಟ್ಟಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕುವುದು ಕೃಷಿ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ದನಕರುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕಿದಾಗ, ಸುತ್ತುಗಟ್ಟುವ ಆವರಣದ ಮಾದರಿಯು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗೂಡಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಬೇಲಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಅಥವಾ ಒಂದು ಬೇಲಿ ಹಾಕಿದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹುಲ್ಲಿನ ಆವರಣದ ರೀತ್ಯಾ ಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. ಅವುಗಳ ಆಹಾರ ಮಾದರಿಯು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯುಳ್ಳ ಸಂಸ್ಕರಿತ ಆಹಾರದೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಕೃತ ಗರ್ಭಧಾರಣೆ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಮನುಷ್ಯನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗವಾಗುವ ಮೂಲಕ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಳಾಂಗಣ ಉತ್ಪನ್ನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಕೇವಲ ಹಂದಿಗಳು ಹಾಗು ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆಗೆ, ಹಾಗು ಕರುವಿನ ಮಾಂಸಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಳಾಂಗಣ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ತೀವ್ರತರವಾಗಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ದೊಡ್ಡದಾಗ ಜಾಗದ ಅಗತ್ಯಗಳು ಒಳಾಂಗಣ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಲಾಭರಹಿತ ಹಾಗು ಅಸಾಧ್ಯವನ್ನಾಗಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಳಾಂಗಣ ಪಾಲನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಅವುಗಳು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಉತ್ಪಾನ, ವಾಸನೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನೆಲದಡಿಯ ನೀರು ಕಲುಷಿತವಾಗುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆ ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿಯ ಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ಉಂಟಾಗುವ ಕಾಳಜಿಗಳ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿವೆ. (ತೀವ್ರತರವಾಗಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುವ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಚರ್ಚೆಗಾಗಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕೃಷಿ, ಹಾಗು ತೀವ್ರತರವಾದ ಹಂದಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ.)

ಇತರ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಬೇಲಿಯ ಗಾತ್ರ ಹಾಗು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಮಟ್ಟವು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ದೊಡ್ಡದಾದ ಮುಕ್ತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ "ಮಂದೆಗಳಲ್ಲಿ" ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ಮಂದೆಗೂಡಿದ(ಜಾನುವಾರು). ಕಾಯುವ ನಾಯಿಗಳನ್ನು ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮಂದೆಗೂಡಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಇದೆ ರೀತಿಯಾಗಿ ದನಗಾಹಿಗಳು, ಬೇಸಾಯಮಾಡುವವರು ಹಾಗು ಕುದುರೆಯ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಕಲಿಯಲು ಬರುವವರು, ಅಥವಾ ವಾಹನಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಗು ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಮೂಲಕವೂ ಸಹ ಬರಬಹುದು. ಮುಳ್ಳು ತಂತಿಯ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ನಂತರ(1870ರಲ್ಲಿ) ಹಾಗು ವಿದ್ಯುತ್ ತಂತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪರಿಶೋಧನೆಯ ನಂತರ, ಹುಲ್ಲುಗಾವಳುಗಳಿಗೆ ತಂತಿಯನ್ನು ಜೋಡಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ನಿರ್ವಹಣೆಯು ಸರಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ಕ್ರಮಾವರ್ತನವು, ಪೌಷ್ಟಿಕತೆ ಹಾಗು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಒಂದು ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭೂಮಿಗೆ ಪಾರಿಸರಿಕವಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಒಳಾಂಗಣ ಅಥವಾ ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ (ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳಲ್ಲಿ), ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನೊಳಗೆ ಹಾಗು ಹೊರಗೆ, ಹಾಗು ಇದನ್ನು ಗೋಮಾಳದಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳು - ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದನಕರುಗಳು - ಇವುಗಳನ್ನು ಒಡೆತನ ಹಾಗು ವಯಸ್ಸನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ಟ್ಯಾಗ್ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುರಿಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ಗುರುತು ಹಾಕುವ ಹಾಗು/ಅಥವಾ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ಟ್ಯಾಗ್ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕವೂ ಸಹ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಹುಚ್ಚು ಹಸುವಿನ ರೋಗ ಹಾಟು ಇತರ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳು ಏರಿಕೆಯಾಗುವ ಅಪಾಯವಿರುತ್ತದೆ, ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅಂತರ್ನಿರ್ವಿಷ್ಟಗಳು ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಮಾನುಸಾರಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧರಾಗಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.

ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮಾನವನ ಶ್ರಮವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ, ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿಯ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಹಾಗು ಗ್ರಾಹಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಎಲ್ಲವೂ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹೇಗೆ ಪಾಲನೆಯಾಗಿವೆ ಎಂಬುದರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಔಷಧದ ಬಳಕೆ ಹಾಗು ಪೂರಕ ಆಹಾರಗಳನ್ನು (ಅಥವಾ ಆಹಾರದ ಮಾದರಿ) ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು, ಅಥವಾ ನಿಷೇಧಿಸಬಹುದು, ಇದು ಬೆಳೆಯು ಗ್ರಾಹಕನ ಆರೋಗ್ಯ, ಸುರಕ್ಷತೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಯ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಬದಿಗಿರಿಸಿ ಹೆಚ್ಚಿಸದಂತೆ ದೃಢಪಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕಡೆಯಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಹುಲ್ಲನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಿದ್ದ ದನಕರುಗಳಿಗೆ ಕಾಳುಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ; ಇದರಲ್ಲಿ ದನಕರುವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರಥಮ ಜಠರದ pH ಹೆಚ್ಚು ಆಮ್ಳಕಾರಕವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಹಾನಿ ಹಾಗು ಇತರ ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುತ್ತದೆ. The US F.D.A. ಇಂದಿಗೂ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು, ದನಕರುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಥಮ ಜಠರ ರಹಿತ ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೋಳಿಮರಿಗಳ ಗೊಬ್ಬರ ಹಾಗು ಕೋಳಿಸಾಕಾಣಿಕೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಆಹಾರವನ್ನು ದನಕರುಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಗೋಮಾಂಸ ಅಥವಾ ಹಂದಿ ಮಾಂಸ ಹಾಗು ಮೂಳೆಯನ್ನು ಕೋಳಿ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪರಭಕ್ಷಣ

ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ರೈತರು ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪರಭಕ್ಷಣ ಹಾಗು ದನಗಳ್ಳರ ಕಳ್ಳತನದಿಂದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ, ಬಿಳಿ ತೋಳ, ಬೂದುಕರಡಿ, ಕೂಗರ್, ಕಪ್ಪು ಕರಡಿ, ಹಾಗು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ತೋಳಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುರೇಶಿಯಾ ಹಾಗು ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ, ತೋಳ, ಕಂದುಬಣ್ಣದ ಕರಡಿ, ಚಿರತೆ, ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಧೋಲೆ, ಕಪ್ಪು ಕರಡಿ, ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಕತ್ತೆ ಕಿರುಬ, ಹಾಗು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಜಾನುವಾರುಗಳ ಜೀವಕ್ಕೆ ಕುತ್ತನ್ನು ಎರಗುತ್ತವೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಡಿನ್ಗೋ, ನರಿಗಳು, ಬೆಣೆ-ಬಾಲದ ಹದ್ದುಗಳು, ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಹಾಗು ಸಾಕು ನಾಯಿಗಳು (ವಿರಳವಾಗಿ) ದನಕರುಗಳಿಗೆ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೋಜಿಗಾಗಿ ದನಕರುಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ, ಕಾಡು ನಾಯಿಗಳು ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.

ರೋಗ

ಜಾನುವಾರುಗಳ ರೋಗಗಳು ಪ್ರಾಣಿಯ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಹಾಗು ಇದು ಮನುಷ್ಯರಿಗೂ ತಗಲುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯಿರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಪಶು ಸಂಗೋಪನೆಯ ಮೂಲಕ ತಗ್ಗಿಸಬಹುದು, ಅಥವಾ ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ಸ್ ಹಾಗು ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳ ಮೂಲಕ ತಗ್ಗಿಸಬಹುದು. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ತಗಲುವ ರೋಗಗಳನ್ನು ಪಶು ಸಂಗೋಪನೆಯ ಮೂಲಕ ತಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ತಗ್ಗಿದ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹಲವು ಗೋಮಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ತಗ್ಗಿದ ಆರೋಗ್ಯ-ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರೋಗದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೃಷಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.

ರೋಗದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು, ಪಶು ಸಂಗೋಪನೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರುವ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮಗಳು, ಬಯೋಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿ ಕ್ರಮಗಳ ಬಳಕೆಯೂ ಹರಡದಂತೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತಳಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು, ಗೋಮಾಳಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರವೇಶ ನೀಡದಿರುವುದು ಹಾಗು ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವ ಬಟ್ಟೆಯ ಬಳಕೆ, ಹಾಗು ರೋಗಗ್ರಸ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದದಂತೆ ನಿಷೇಧಿಸುವುದು. ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳು ಹಾಗು ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ಸ್ ನ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲಕವೂ ಸಹ ರೋಗಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು. ಉಪ-ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಔಷಧ ಪ್ರಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ಸ್ ನ್ನು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ-ಉತ್ತೇಜಕವಾಗಿಯೂ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ, ಇದು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು 10-15%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ ಪ್ರತಿರೋಧವು, ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್-ಬೆರೆತ ಆಹಾರದಂತಹ ರೋಗ ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಔಷಧ ಪ್ರಮಾಣದ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸುವ ಮುನ್ನ, ಮಾರುವ ಮುನ್ನ ಅಥವಾ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮುನ್ನ ಪಶುವೈದ್ಯರ ಪ್ರಮಾಣೀಕಾರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ರೋಗ-ಮುಕ್ತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ರೋಗಗ್ರಸ್ತವಾಗಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವಂತೆ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ರೋಗಗ್ರಸ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರುವುದನ್ನು ಸಹ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸಾಗಾಣಿಕೆ ಹಾಗು ಮಾರಾಟಗಾರಿಕೆ

ಹುಲ್ಲನ್ನು ಮೇಯುತ್ತಿರುವ ದನಕರುಗಳು, ಸಲೆಯಾರ್ಡ್ಸ್, ವಾಲ್ಚ, NSW

Main article: Livestock transportation

ಹಲವು ಜಾನುವಾರುಗಳು ಮಂದೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಕಾರಣ, ಅವುಗಳನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ "ಇನ್ನೂ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಂತೆಯೇ" ಪಟ್ಟಣದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಕೇಂದ್ರ ಮಾರಾಟ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಕರೆತರಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕನ್ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ನೀಳ ಕೊಂಬಿನ ದನಕರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಅಧಿಕವಾಗ್ಯಿತು, ಹಾಗು ಉತ್ತರದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಮಾಂಸಕ್ಕೆ ಬೇಡಿಕೆಯು ಅಧಿಕವಾಯಿತು, ಇದು ಓಲ್ಡ್ ವೆಸ್ಟ್ ದನಕರುಗಳ ಸಾಗಣೆಯು ಜಾರಿಗೆ ಬರಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ವಿಶ್ವದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರಕ್ ನ ಮೂಲಕ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ಮಾಡುವು ಇದೀಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಹಾಗು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಜಾನುವಾರು ಹರಾಜುಗಳು ಹಾಗು ವಸ್ತುಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಜಾನುವಾರುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಬಜಾರಿಗೆ ತಂದು, ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ, ಉದಾಹಾರಣೆಗೆ ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ, ಅಥವಾ ಬೀದಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾದರಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಹಾಗು ಜಾತ್ರೆಗಳಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತಮ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಕರೆತಂದು ಸ್ಪರ್ಧೆಯೊಡ್ಡುತ್ತಾರೆ. 4-H, ಬ್ಲಾಕ್ & ಬ್ರಿಡಲ್, ಹಾಗು FFAನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಪ್ರದರ್ಶನದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುವಂತೆ ಯುವ ಜನರಿಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಅವುಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಅವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಜಾನುವಾರುಗಳಲ್ಲಿ, ಕುರಿ ಹಾಗು ಹಂದಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿರುತ್ತವೆ, ಗೆಲ್ಲುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಹಣಕ್ಕೆ ಹರಾಜು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಹಣವನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಯ ಒಡೆಯನಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 2004ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎಂಬ ಚಿತ್ರವು, ಬಹುಮಾನವಾಗಿ ಪಡೆದ ಹೋರಿಗರನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಒಬ್ಬ ಚಿಕ್ಕ ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಹುಡುಗನ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಿತರಕ್ಷಣೆ

ಭಾರತದ ಒಬ್ಬ ಕುರಿಕಾಯುವ ಹುಡುಗ.ಜಾನುವಾರುಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಸಣ್ಣ ರೈತರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ರೈತರಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮನುಷ್ಯನ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಪೋಷಿಸುವ ವಿಷಯವು, ಮನುಷ್ಯರು ಹಾಗು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಹಾಗು ಜನರ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಿತರಕ್ಷಣೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದ್ದು, ಮಾನವರ ಪೋಷಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಅವು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ತೊಂದರೆಗೆ ಒಳಪಡದ ಮಾದರಿ ಸಾಕಬೇಕು. ಏನು 'ಅನಗತ್ಯ'ವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುವುದು ಎಂಬುದು ಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ, ಪ್ರಾಣಿಯ ಹಿತರಕ್ಷಣಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳು ಎಂಬುದು ಮಾನವನು ತನ್ನ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗೆಗಿನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ, ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಶೋಷಣೆ ಮಾಡುವುದು. ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕ್ರಿಯಾವಾದಿಗಳು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಅಥವಾ ಶಾಖಾಹಾರಿಗಳಾಗಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿ ಹಿತರಕ್ಷಣಾ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಮಾಂಸವನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಅವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಇದು ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾಣಿ ಹಿತರಕ್ಷಣಾ ಗುಂಪುಗಳು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ, ಜಾನುವಾರುಗಳ ಪಾಲನಾ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಹಾಗು ಅಧಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಖಾತರಿ ಪಡಿಸುವುದು ಹಾಗು ಜಾನುವಾರು ಉದ್ದಿಮೆ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಗುಂಪುಗಳು ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲ ಗುಂಪುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳನ್ನೂ ಮೊದಲು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ. RSPCAನಂತಹ ಪ್ರಾಣಿ ಹಿತರಕ್ಷಣಾ ಗುಂಪುಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ದನಿಯೆತ್ತಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಗುಂಪುಗಳು ಅಂತರ್ನಿರ್ವಿಷ್ಟ ವಿಧಾನಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಷ್ಟಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ, ಹಾಗು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ಹಿಂಸೆ ಮಾಡದಂತೆ ಬೋಧಿಸುತ್ತವೆ.

ಹಲವಾರು ಪಶು ಸಂಗೋಪನಾ ಪದ್ಧತಿಗಳು 1990 ಹಾಗು 2000ದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು ಹಾಗು ಇದು ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಸನ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಹಾಗು ಅಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಿ ಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರಣಗಳಿರಬಹುದು. ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಗಾತ್ರದ ಪಂಜರ ಅಥವಾ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬಹುದು ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕೈಕಾಲು ಆಡಿಸಲು ಕಡಿಮೆ ಜಾಗವಿರುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಜಾಗವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಶಕ್ತಿ ಮೀರಿ ದುಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶೋಷಣೆಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದೃಶ್ಯತೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ಇಂದಿಗೂ ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಏಷ್ಯಾದ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಅಡುಗೆಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಕೋಳಿಗಳ ಮೂತಿಯನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಬಹುದು, ಹಂದಿಗಳ ಉದುರುವ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕೀಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ದನಕರುಗಳ ಕೊಂಬನ್ನು ಮುರಿದುಹಾಕುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಬರೆ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಲು ನೀಡುವ ಹಸುಗಳು ಹಾಗು ಕುರಿಗಳ ಬಾಲಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮರಿನೋ ಜಾತಿಯ ಕುರಿಗಳ ತುಪ್ಪಳವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಹಲವು ಗಂಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವೀರ್ಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬಹಳಷ್ಟು ದೂರದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಒಯ್ದು, ಅವುಗಳ ವಧೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಕಿಕ್ಕಿರಿದು ತುಂಬಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ತಾಪಮಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಉಷ್ಣವಲಯ-ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಾಗಣೆ ಹಾಗು ಆಹಾರ, ನೀರು ಹಾಗು ವಿಶ್ರಾಂತಿಯ ಕೊರತೆ, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಶಾಸನ ರಚನೆ ಹಾಗು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. (ಲೈವ್ ಎಕ್ಸ್ಪೋರ್ಟ್ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ) ಜಾನುವಾರುಗಳ ವಧೆಯು ಮೊದಲ ಶಾಸನರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಹಲಾಲ್ ಹಾಗು ಕೊಷರ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಧೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮುಂದುವರೆದಿದೆ.

ಪರಿಸರೀಯ ಪ್ರಭಾವ

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: Environmental effects of meat production

ಮೊದಲಿಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ವರದಿ ಮಾಡಿದ "ಲೈವ್ ಸ್ಟಾಕ್ಸ್ ಲಾಂಗ್ ಶ್ಯಾಡೋ"ದಂತಹ ವರದಿಗಳು ಜಾನುವಾರು ವಿಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿದೆ(ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ದನಕರು, ಕೋಳಿ ಮರಿಗಳು, ಹಾಗು ಹಂದಿಗಳು) 'ನಮ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಪರಿಸರೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆದಾರರಲ್ಲಿ ಇದು ಎರಡನೇ ಗರಿಷ್ಠ ಗಮನ ಬೇಡುವ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ.' ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿ ಕ್ರಮಶಾಸ್ತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿ ಅರಣ್ಯನಾಶದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಉತ್ಸರ್ಜನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಉತ್ಸರ್ಜನದ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆದಾರರಲ್ಲಿ ಈ ವಿಭಾಗವು 18%ರಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿತು, ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ, ಅರಣ್ಯನಾಶದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಉತ್ಸರ್ಜನವು ಕೇವಲ 12% ಮಾತ್ರ. ಏಪ್ರಿಲ್ 2008ರಲ್ಲಿ, [ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ] ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಉತ್ಸರ್ಜನಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಗ್ರ ವರದಿಯಾದ ಇನ್ವೆನ್ಟರಿ ಆಫ್ U.S. ಗ್ರೀನ್ ಹೌಸ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಎಮಿಷನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸಿಂಕ್ಸ್: 1990-2006 ನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು [೨]. 6.1ರಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾದಂತೆ "2006ರಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರವು CO₂ನ 454.1 ಟೆರಗ್ರಾಂಗಳ ಸಮಾನ ಉತ್ಸರ್ಜನಗಳಿಗೆ (Tg CO₂ Eq.) ಕಾರಣವಾಗಿದೆ, ಅಥವಾ U.S.ನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಉತ್ಸರ್ಜನಗಳ ಶೇಖಡಾ 6ರಷ್ಟಿದೆ." ಎರಡನ್ನೂ ಹೋಲಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ, USನಲ್ಲಿ ವಾಹನ ಸಂಚಾರದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಉತ್ಸರ್ಜನಗಳಿಗಿಂತ 25%ರಷ್ಟು ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ.

ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಣವು ಹಾಗೆ ಉಳಿದಿದೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನವಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯನಾಶ, ಭೂಮಿಯ ಸವೆತ, ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಹಾಗು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ, ನೀರಿನ ಅಭಾವ ಹಾಗು ಜಲ ಮಾಲಿನ್ಯ, ಹಾಗು ಬಯೋಡೈವರ್ಸಿಟಿಯ ನಷ್ಟದಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೇಲಿನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಣವು ಹಾಗೆ ಉಳಿದಿದೆ. ಹೊಕ್ಕೈಡೋನಲ್ಲಿರುವ ಒಬಿಹಿರೋ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಅಗ್ರಿಕಲ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ವೆಟರಿನರಿ ಮೆಡಿಸಿನ್ ನ ಒಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು, ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಮಾದರಿಯಾದ ಸಿಸ್ಟಿನ್ ಹಾಗು ನೈಟ್ರೇಟ್ ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಪೂರಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಾಗ ಇದು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾದ ಮೀಥೇನ್ ಆಮ್ಲವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ದನಕರುಗಳ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಮಾಂಸ ಹಾಗು ಹಾಲಿನ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿತು. [೩]

ಅರಣ್ಯನಾಶ ಅರಣ್ಯನಾಶವು ಕಾರ್ಬನ್ ಚಕ್ರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ(ಹಾಗು ಜಾಗತಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಾತಾವರಣದ ಮೇಲೆ) ಹಾಗು ಹಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಬನ್ ಚಕ್ರದಿಂದ ಕುಗ್ಗಿದ ಅರಣ್ಯಗಳು ಅರಣ್ಯನಾಶದ ಮೂಲಕ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಅರಣ್ಯಗಳನ್ನು, ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲು ಕಡಿದು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸುಟ್ಟು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದಕ್ಕೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯನಾಶವು ವಿಘಟನೆಯನ್ನೂ ಸಹ ಸೃಷ್ಟಿಸಬಹುದು, ಇದು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಉಳಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಉಳಿಕೆಯಾದ ಭೂಮಿಯು ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಬಹಳ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದರೆ, ವಂಶಾಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಆವಾಸಸ್ಥಾನವು ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅಂತಿಮ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ ಹಾಗು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಕಾಶಗಳು ದೊರಕುತ್ತದೆ.

ಭೂ ಸವೆತ 2008ರಲ್ಲಿ ಬೋಟ್ಸ್ವಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ರೈತರು ಬರಗಾಲವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ದನಕರುಗಳನ್ನು ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿಯನ್ನಾಗಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ದನಕರುಗಳ ಹಿಂದಿಗೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ವಿರಳವಾದ ಜೀವರಾಶಿಯನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ಬೋಟ್ಸ್ವಾನದ ಕ್ಗಟ್ಲೆಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಡೆಸಲಾದ ಅಧ್ಯಯನವು 2050ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟದ ಬರಗಾಲದ ಚಕ್ರವು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ(ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಬದಲಿಗೆ 18 ತಿಂಗಳುಗಳು). [೪]

ವಾತಾವರಣದ ಬದಲಾವಣೆ & ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಗೊಬ್ಬರದಿಂದ ಉತ್ಸರ್ಜನವಾಗುವ ಆಮ್ಲಗಳಲ್ಲಿ ಮೀಥೇನ್ ಸಹ ಒಂದು; ಇದು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯವರೆಗೂ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೆ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಇದೊಂದು ಹಸಿರು ಮನೆ ಆಮ್ಲ. ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ನ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೃದ್ಧ ಹಸಿರು ಮನೆ ಆಮ್ಲವಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೀಥೇನ್ ಇದ್ದರೂ ಸಹ, ಪರಿಸರವನ್ನು ಶಾಖಗೊಳಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು 25 ಬಾರಿ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ನೀರಿನ ಅಭಾವ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಮೇವನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಸಹ ನೀರಿನ ಹನಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. USನಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ 50%ನಷ್ಟು ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ತಿನ್ನಲು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ 40%ನಷ್ಟು ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಧಾನ್ಯ ಹಾಗು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಲೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ, 900 ಲೀಟರ್ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಗೋಧಿ ಬೆಲೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಒಂದು ಕೆಜಿಯಷ್ಟು ಧಾನ್ಯಾಧಾರಿತ ಬೀಫ್ ಗಳಿಗೆ 100,000 ಲೀಟರ್ ನಷ್ಟು ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಜಲಮಾಲಿನ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು ಇಂತಹ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಏಕದಳ ಧಾನ್ಯ ಹಾಗು ಒಣಹುಲ್ಲು) ಇವುಗಳು ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಹಾಗು ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಗಳನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 95%ರಷ್ಟು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗಿರುತ್ತದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಲಿನಕಾರಿಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಕೊರತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳು ಹಾಗು ಜಲಚರ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆಮ್ಲಜನಕದ ಅಭಾವವನ್ನು ಯುಟ್ರಾಫಿಕೇಶನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಜೀವಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಫಲವತ್ತಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿರುವ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕೊಳೆಯಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಗಲ್ಫ್ ಆಫ್ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ, ಇಲ್ಲಿ ಮಿಡ್ ವೆಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಗೊಬ್ಬರದ ಪೌಷ್ಟಿಕಗಳನ್ನೂ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಯ ಕೆಳಭಾಗಕ್ಕೆ ನಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಗಲ್ಫ್ ಗೆ ತೀವ್ರತರವಾದ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಲಯಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಮತ್ತೊಂದು ಮಲಿನಕಾರಿ ಎಂದರೆ ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ಸ್ ಹಾಗು ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಸತ್ತ ಕಾಯವನ್ನು ಭಕ್ಷಿಸುವ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಡೈಕ್ಲೋಫೆನಾಕ್ ಎಂಬ ಆಂಟಿಬಯಾಟಿಕ್ ನ ಕಾರಣಕ್ಕೆ 95%ನಷ್ಟು ನಾಶವಾಗಿವೆ.

ಪರ್ಯಾಯಗಳು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸಂಶೋಧಕರು ದನಕರುಗಳು ಹಾಗು ಕುರಿಗಳ ದೇಹದಿಂದ ಮೀಥೇನ್ ನನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯಾಸಾಧ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಇವರು ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಕಾಂಗರೂಗಳ ಕರುಳಿನಿಂದ ಜೀರ್ಣಕಾರಕ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

U.S.ನ ಗ್ರೇಟ್ ಪ್ಲೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಅರೆ ನಿರಾರ್ದ್ರ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳಂತಹ ಭೂಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರೆ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಅನುಕೂಲಕರವೆಂಬ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ದೊರೆತಿದೆ. ಜಾನುವಾರುಗಳು, ದೊಡ್ಡ ಬೇಟೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅದರ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ

ಕಾನೂನುಸಮ್ಮತ ನಿರೂಪಣೆಗಳು

ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಫೆಡರಲ್ ಕಾನೂನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಅರ್ಹವಾದ, ಅಥವಾ ಅನರ್ಹವಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೃಷಿ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಈ ಪದದ ಅರ್ಥವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜಾನುವಾರು ಮ್ಯಾಂಡೆಟರಿ ರಿಪೋರ್ಟಿಂಗ್ ಆಕ್ಟ್ ಆಫ್ 1999 (P.L. 106-78, ಶೀರ್ಷಿಕೆ IX) ದನಕರುಗಳು, ಹಂದಿ, ಹಾಗು ಕುರಿಮರಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಜಾನುವಾರುಗಳೆಂಬ ಪದದಿಂದ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, 1988ರ ವಿಪತ್ತಿಗೆ ನೆರವು ನೀಡುವ ಕಾನೂನು ಈ ಪದಕ್ಕೆ ಅರ್ಥವನ್ನು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ "ದನಕರುಗಳು, ಕುರಿ, ಆಡುಗಳು, ಹಂದಿ, ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ (ಮೊಟ್ಟೆ-ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ), ಆಹಾರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆಹಾರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಅಶ್ವೀಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಹಾಗು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಿಂದ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು."

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ‌

• ಕೃಷಿ
• ಕೃಷಿಉದ್ಯಮ
• ಕೃಷಿ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ
• ವಶ್ಯ ಜೀವಿಗಳು
• ಜಲಜೀವಿ ಕೃಷಿ (ಜಲಚರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹಾಗು ಸಸ್ಯಗಳ ಕೃಷಿ)
• ಜೇನುಸಾಕಣೆ
• ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಪ್ರಪೋಸಿಷನ್ 2 (2008)
• ದನಕರು (ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆ ನಿವಾರಣೆ)
• ಕುನಿಕಲ್ಚರ್ (ಮೊಲ ಸಾಕಣೆ)
• ಮಾಂಸದ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳು
• ತುಪ್ಪಳಕ್ಕಾಗಿ ಕೃಷಿ
• ಲೀವ್ ದಿ ಗೇಟ್ ಆಸ್ ಯು ಫೌಂಡ್ ಇಟ್
• ಲೈವ್ ಸ್ಟಾಕ್'ಸ್ ಲಾಂಗ್ ಶ್ಯಾಡೋ - ಎನ್ವಿರಾನ್ಮೆಂಟಲ್ ಇಷ್ಯೂಸ್ ಅಂಡ್ ಆಪ್ಷನ್ಸ್ (UN ವರದಿ)
• ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ
• ಜಾನುವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರ
• ರೇಷ್ಮೆಹುಳು ಸಾಕಾಣಿಕೆ (ರೇಷ್ಮೆಹುಳು ಕೃಷಿ)
• ಕುರಿಸಾಗಾಣಿಕೆ
• ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಂತೆ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌‌

• ಲೈವ್ ಸ್ಟಾಕ್ - ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್ ಸರ್ಕಾರ
• ಹವಾನ ಲೈವ್ ಸ್ಟಾಕ್ ಫೇರ್ (ಫೋಟೋ ಫೀಚರ್) - ಹವಾನ ಟೈಮ್ಸ್ , ಅಕ್ಟೋಬರ್ 19, 2010