ಪೂರ್ವಿ
ಪೂರ್ವಿ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವಿ ( IAST ) ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿದ್ದು ಅದು ತನ್ನದೇ ಆದ ಥಾಟ್, ಪೂರ್ವಿ ಥಾಟ್ ಅನ್ನು ಉದಾಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವಿ ಆಳವಾದ ಗಂಭೀರ, ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಕಛೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಆರೋಹ ಮತ್ತು ಅವರೋಹ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆರೋಹಣ : ನಿ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ಸ
ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ, ಸ ಮತ್ತು ಪ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವೇಗದ ತಾನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ .
ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ಮ ಗ ರಿ ಸ
ವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಮಾವಾದಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಾಡಿ : ಗ
ಸಂವಾದಿ : ನಿ
ಪಕಡ್ ಅಥವಾ ಚಲನ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸ ರಿ ಗ ಮ ಗ ಮ ಗ ಮ ದ ಪ ನಿ ದ ಪ ಗ ಮ ಪ ಮ ಗ ಮ ಗ ರಿ ಸ
ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಥಾಟ್ : ಪೂರ್ವಿಯು ಪೂರ್ವಿ ಥಾಟ್ ನ ಮುಖ್ಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ .
ಸಮಯ (ಸಮಯ)
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದಿನದ ೪ನೇ ಪ್ರಹರ (ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೩-೬ ಗಂಟೆ)
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
|---|---|---|---|
| ಅಂಬಾ ಮನಮ್ಕನಿಂದು | ಶಿವಕವಿ | ಪಾಪನಾಸಂ ಶಿವನ್ | ಎಂ.ಕೆ.ತ್ಯಾಗರಾಜ ಭಾಗವತರು |
| ಏಳು ಸ್ವರಂಗಲುಕುಲ್ (ಸಿಂಧುಬೈರವಿ ಜೊತೆ ರಾಗಮಾಲಿಕಾ, ಖಾಂಬೋಜಿ) | ಅಪೂರ್ವ ರಾಗಂಗಲ್ | ಎಂಎಸ್ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ | ವಾಣಿ ಜೈರಾಮ್ |
| ನೀರದ ನೇರಂ | ವೈರ ನೆಂಜಂ | ||
| ಅರ್ಪುದ ಕಲೈಧನ್ | ಇಧಯ ನಾಯಗನ್ | ದೇವಾ | |
| ಇಂಥಾ ನಿಮಿಷ | ಹಲೋ (1999 ಚಲನಚಿತ್ರ) | ಹರಿಹರನ್, ಕೆ ಎಸ್ ಚಿತ್ರಾ | |
| ತೇಂತೂವುಂ ವಸಂತಂ | ವೈದೇಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ | ಮನೋ, ಕೆ ಎಸ್ ಚಿತ್ರಾ | |
| ರೋಜಾವೈ ತಾಳತ್ತುಂ | ನೀನೆಲ್ಲಂ ನಿತ್ಯ | ಇಳಯರಾಜ | ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಎಸ್.ಜಾನಕಿ |
| ಕಾದಲ್ ಎನ್ನಂ ಕಾವ್ಯಂ | ವಟ್ಟತುಕ್ಕುಲ್ ಚದುರಂ | ಜಿಕ್ಕಿ | |
| ಪಿರಾಯೆ ಪಿರಾಯೆ | ಪಿತಾಮಗನ್ | ಮಧು ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ | |
| ಓಂ ಶಿವೋಹಂ | ನಾನ್ ಕಡವುಲ್ | ವಿಜಯ್ ಪ್ರಕಾಶ್ | |
| ನಿನ್ನೈಚ್ಚರನ್ ಆದಂತೆನ್ | ಭಾರತಿ | ಬಾಂಬೆ ಜಯಶ್ರೀ | |
| ಯೆನ್ನ ವರಂ ವೆಂಡುಂ | ನಂಧವನ ತೇರು | ಮನೋ, ಲೇಖಾ, ಸಿಂಧು ದೇವಿ | |
| ಶ್ರೀ ರಾಮವಾರೈ | ಶ್ರೀ ರಾಮ ರಾಜ್ಯ | ಚಿನ್ಮಯಿ, ಸಕ್ಯತ್ | |
| ನಳಂ ಪಾಡುವೆನ್ | ಕಣ್ಮಣಿಯೆ ಪೆಸು | ರವೀಂದ್ರನ್ | ಎಸ್.ಜಾನಕಿ |
| ಹಾಯ್ ರಾಮ | ರಂಗೀಲಾ | ಎಆರ್ ರೆಹಮಾನ್ | ಹರಿಹರನ್, ಸ್ವರ್ಣಲತಾ |
| ಅಥಿನಿ ಸಿಥಿನಿ | ತೇನಾಲಿ | ಹರಿಹರನ್, ಚಿತ್ರಾ ಶಿವರಾಮನ್, ಕಮಲ್ ಹಾಸನ್ | |
| ಮಚ್ಚಾ ಮಚಿನಿಯೇ | ನಕ್ಷತ್ರ | ಉನ್ನಿ ಮೆನನ್ | |
| ಓ ನೆಂಜಮೆ | ಪಾಸಕನಲ್ | ಎಸ್‌ಎ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ | ಕೆಜೆ ಯೇಸುದಾಸ್, ಸುನಂದಾ |
| ಆದಿ ಕಾದಲ್ ಎನ್ಪತ್ತು | ಎನ್ನವಲೆ | ಹರಿಹರನ್ | |
| ಎನ್ ವನಂ ನೀತನ | ದೀನಮಧೋರುಮ್ | ಓವಿಯನ್ | ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಶೆಣೈ ಬಾಳೇಶ್ |
| ಅಥವಾ ಆಯಿರಂ ಯಾನೈ | ನಂದಾ | ಯುವನ್ ಶಂಕರ್ ರಾಜಾ | ಪಿ.ಉನ್ನಿಕೃಷ್ಣನ್ |
| ಅಮ್ಮ ಎಂದ್ರಲ್ಲೇ | ಇಳಯರಾಜ | ||
| ಪೂವುಂ ಮಲಾರ್ಂತಿದಾ | ಸ್ವರ್ಣಮುಖಿ | ಸ್ವರರಾಜ್ | ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಸ್ವರ್ಣಲತಾ |
| ಕಂಗಲ್ ತೇಡುತೆ | ಮನತೋಡು ಮಳೆಕಾಲಂ | ಕಾರ್ತಿಕ್ ರಾಜ | ಸಾಧನಾ ಸರ್ಗಮ್, ಜಸ್ಸಿ ಗಿಫ್ಟ್ |
| ಅಥವಾ ಮಿರುಗಂ | ಪರದೇಸಿ | ಜಿವಿ ಪ್ರಕಾಶ್ ಕುಮಾರ್ | ವಿ.ವಿ.ಪ್ರಸನ್ನ, ಪ್ರಗತಿ ಗುರುಪ್ರಸಾದ್ |
ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಾಗ-ಕಲ್ಪದ್ರುಮ: ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಸುಂದರ, ಅಲ್ಪ ವಸ್ತ್ರಧಾರಿ, ಕಮಲದ ಕಣ್ಣಿನ ಪುರವಿ ದಿನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ನಿಷ್ಫಲ ಮತ್ತು ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಿರುವ, ಅವಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ನೋವಿನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಪ್ರೇಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. [೧]
ಕ್ಯಾತ್ವಾರಿಂಸಚ್ಚತ-ರಾಗ-ನಿರೂಪಣಂ: ಬಿಲ್ಲುಗಾರಿಕೆಯ ಪ್ರವೀಣೆ, ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾಳೆ, ಪೂರ್ವಿಕಾ ಭವ್ಯವಾದ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಣಗಳಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾಳೆ. [೧]
ರಾಗ-ಸಾಗರ: ಚಿನ್ನದ ಎಳೆಗಳಿಂದ ನೇಯ್ದ ಉಡುಪನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದ ಪೂರ್ವಿಕಾ ನನಗೆ ನೆನಪಿದೆ. ಚಂದ್ರನಂತೆ ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕ, ಅವಳು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ದ್ರಾಕ್ಷಾರಸ ಮತ್ತು ಗಿಳಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಎಳೆಯ ಜಿಂಕೆಗಳಂತೆ ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಮಹಿಳೆಯಿಂದ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲ್ಪುಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳ ಪ್ರೇಮಿಯ ತಲೆಯು ಅವಳ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದೆ. [೧]
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾಹಿತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪೂರ್ವಿ ಹಳೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭಾರತದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅದರ ಪುರಾತನ ಪೂರ್ವಗಾಮಿ ಪೂರ್ವಗೌಡ ಆಧುನಿಕ ಭೈರವ (S r G m P d N) ಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪೂರ್ವಿ ಸ್ವತಃ ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ತಾನ್ಸೆನ್‌ನ ೧೪ ಮೂಲ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸಾಹಿತ್ಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]Bor, Joep (c. 1997), The Raga Guide, Charlottesville,Virginia: Nimbus Records, archived from the original on 15 July 2009
Kaufmann, Walter (1968), The Ragas of North India, Calcutta: Oxford and IBH Publishing Company.
Bhatkhande, Vishnu Narayan (1968–73), Kramika Pustaka Malika, Hathras: Sangeet Karyalaya.
Bhatkhande, Vishnu Narayan (1968–75), Sangeet Shastra, Hathras: Sangeet Karyalaya.
Rao, B.Subba (1964–66), Raganidhi, Madras: Music Academy.
Ratanjankar, S.N., Abhinava Gita Manjari, Bombay: Popular Prakashan.
Khan, Raja Nawab Ali (1968–78), Mariphunnagatama, Hathras: Sangeet Karyalaya.