ಕೆನರಾ
ಕೆನರಾ
ಕರಾವಳಿ | |
---|---|
ದೇಶ | ಭಾರತ |
ರಾಜ್ಯ | ಕರ್ನಾಟಕ |
ದೊಡ್ಡ ನಗರ | ಮಂಗಳೂರು |
Headquarters | ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಕಾರವಾರ
ಉಡುಪಿ: ಉಡುಪಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ: ಮಂಗಳೂರು |
ತಾಲೂಕುಗಳು | ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ: ಕಾರವಾರ, ಅಂಕೋಲಾ, ಕುಮಟಾ, ಹೊನ್ನಾವರ, ಭಟ್ಕಳ, ಸಿರ್ಸಿ, ಸಿದ್ಧಾಪುರ, ಯಲ್ಲಾಪುರ, ಮುಂಡಗೋಡು, ಹಳಿಯಾಳ, ಜೋಯ್ಡಾ
ಉಡುಪಿ: ಉಡುಪಿ, ಕಾರ್ಕಳ, ಕುಂದಾಪುರ, ಬೈಂದೂರು, ಬ್ರಹ್ಮಾವರ, ಕಾಪು, ಹೆಬ್ರಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ: ಮಂಗಳೂರು, ಮೂಡುಬಿದಿರೆ, ಬಂಟ್ವಾಳ, ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ, ಸುಳ್ಯ, ಪುತ್ತೂರು, ಕಡಬ |
Area | |
• Total | ೧೮,೭೩೦ km೨ (೭,೨೩೦ sq mi) |
Demonym | Canarite |
ಭಾಷೆಗಳು | |
• Official | ಕನ್ನಡ |
• Regional | ಸಿರ್ಸಿ ಕನ್ನಡ, ತುಳು, ಹವಿಗನ್ನಡ, ಮಲಯಾಳಂ, ಕೊಂಕಣಿ, ಮಂಗಳೂರು ಕನ್ನಡ, ಕುಂದಗನ್ನಡ, ಅರೆಬಾಸೆ, ಕೊರಗ, ಬ್ಯಾರಿ |
Time zone | UTC+5:30 (IST) |
Vehicle registration | |
Coastline | 320 km (200 mi) |
ಲಿಂಗಾನುಪಾತ | 1,040 ♂/♀ |
ಸಾಕ್ಷರತೆ | 87.03% (ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ) |
ಕೆನರಾ, ಕನರಾ ಕರಾವಳಿ, ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ ,ಮೂರು ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ,ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ (ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರಾ) ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ (ಉತ್ತರ ಕೆನರಾ) ಸೇರಿ ಈ ಪ್ರದೆಶವನ್ನು ಕರಾವಳಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ . ಕೆನರಾ ಕೊಂಕಣ ಕರಾವಳಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಉದ್ದವು ಸುಮಾರು 300 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (190 ಮೈಲಿ) ಮತ್ತು ಅಗಲವು 30 ರಿಂದ 110 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (19 ರಿಂದ 68 ಮೈಲಿ) ವರೆಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧][೨]
ಹಿನ್ನಲೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಸೆವೆರಿನೊ ಡಾ ಸಿಲ್ವಾ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪುರಾತನ ಹೆಸರು ಪರಶುರಾಮನ ಸೃಷ್ಟಿ. ಸ್ಟೀಫನ್ ಫುಚ್ಸ್ ಕೆನರಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಆವಿಷ್ಕಾರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವನು ಮತ್ತು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ,16 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ ಡಚ್ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಜನರು.ಬೆಡ್ನೋರ್ ರಾಜವಂಶವು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕನ್ನಡದ ರಾಜವಂಶ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅಂದರೆ,ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ.'ಡಿ' ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ 'ಆರ್' ಎಂದು ಯುರೋಪಿಯನ್ನರು ಉಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಅವರ ಹೆಸರು ಕೆನರಾ (ಅಥವಾ ಕನ್ನಡ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದೆ.ಈ ಹೆಸರನ್ನು 1799 ರಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು,ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದಲೂ ಉಳಿದಿದೆ. ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ
ಸಂಸ್ಕೃತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನೃತ್ಯ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಯಕ್ಷಗಾನವು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ, ಉಡುಪಿ, ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕವಾಗಿದೆ.ಈ ನಾಟಕ ಕಲೆ ನಟನೆ, ನೃತ್ಯ, ಸಂಭಾಷಣೆ, ಸಂಗೀತ, ಹಾಡುಗಳು, ಕಥೆ ಮತ್ತು ಅನನ್ಯವಾದ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ .ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳು ಉತ್ತಮವಾದ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ 'ತಾಲಾಸ್' ಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವಾಗ, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಇಂಡಿಯನ್ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಕಲಾವಿದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಟನೆ ಮತ್ತು ಸಂಭಾಷಣೆಗಳನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಅಂಶಗಳ ಈ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಯಕ್ಷಗಾನವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಭಾರತೀಯ ಕಲೆಯಿಂದ ವಿಶಿಷ್ಟಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.ಯಕ್ಷಗಾನರು ರಾತ್ರಿಯ ತಡವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ರಾತ್ರಿನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕಿ ಬಾಗವಥಾ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ.ಯಕ್ಷಗಾನವನ್ನು ತುಳು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅತಾತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಕ್ಷ-ಗಾನಾ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ಹಾಡನ್ನು (ಗಾನಾ). ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ವಿಲಕ್ಷಣ ಬುಡಕಟ್ಟು ಯಕ್ಷರು. ಭೂತ ಕೋಲ ಮತ್ತು ನಾಗರಾಧನೆ ಇಂದಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು.ಕರಾವಳಿ (ಕನರಾ ಅಥವಾ ಕೆನರಾ) ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳಲ್ಲಿನ ತ್ವರಿತ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಜಾನಪದ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ.
ಭೂಗೋಳ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ, ಉಡುಪಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡಗಳು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಕಾರವಾರ , ಉಡುಪಿ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ.
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಮತ್ತು ಕೆನರಾ ಮತ್ತು ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಕರಾವಳಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮುದ್ರದ ಕರಾವಳಿಯು ಕೊಂಕಣ ಕರಾವಳಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೇರಳದ ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ಮಲಬಾರ್ ಕರಾವಳಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಅನೇಕ ನದಿಗಳು ನೇತ್ರಾವತಿ, ಶರಾವತಿ, ಅಘನಾಶಿನಿ, ಗುರೂಪುರಾ (ಫಾಲ್ಗುಣಿ ಅಥವಾ ಕುಲುರು), ಪವನ್ಜೆ (ನಂದಿನಿ), ಪಂಚಗಂಗವಳಿ, ಸ್ವರ್ಣ ಮುಂತಾದ ಅರೇಬಿಯನ್ (ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ) ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಸೇರಲು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತವೆ.
ಕ್ರೀಡೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದ ತುಳು ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಂಬಳ ಎಂಬ ಕ್ರೀಡೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಿಕಿಟ್ರಾವೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕೆನರಾ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಪಿಡಿ (ಆಂಗ್ಲ)
- Yakshagana
- Karavali festival Archived 2016-10-02 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Silva 1958, p. 74
- ↑ Silva & Fuchs 1965, pp. 1§2