ರಾಮ ಮಂದಿರ, ಅಯೋಧ್ಯೆ

ರಾಮ ಮಂದಿರ, ಅಯೋಧ್ಯೆ
ರಾಮ ಮಂದಿರ, ಅಯೋಧ್ಯೆ
	ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಮಂದಿರ
ಭೂಗೋಳ
ಕಕ್ಷೆಗಳು	26°47′44″N 82°11′39″E / 26.7956°N 82.1943°E
ಸ್ಥಳ	ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ, ಅಯೋಧ್ಯೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ	ಸೋಂಪುರ ಕುಟುಂಬ
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ
ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ	ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ
ದೇವಳದ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ	ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ

ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಮಮಂದಿರ ಒಂದು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿಯ ಪವಿತ್ರ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ.^[೧] ೦೬-೦೮-೨೦೧೮ ರಂದು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ದೇವಾಲಯದ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದರು. ಭಾರತದ ಈ ಸ್ಥಳವು ರಾಮನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ, ರಾಮ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಏಳನೇ ಅವತಾರ ಎಂದು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

೧೫೨೮ ರಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರು ರಾಮಮಂದಿರವನ್ನು ಕೆಡವಿ ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ರಾಮಜನ್ಮಭೂಮಿಯ ಸ್ಥಳದ ಬಗೆಗೆ ಅನೇಕ ವಿವಾದಗಳು ನಡೆದವು. ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಕರಸೇವಕರ ಗುಂಪು ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಕೆಡವಿತು.

ಈ ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹೊಣೆ ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರದ್ದು. ಗುಜರಾತ್‌ನ ಸೋಮಪುರ ಕುಟುಂಬ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದೆ.

22 ಜನವರಿ 2024 ರಂದು, ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಯಜಮಾನ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾ ಅವರ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ (ಪವಿತ್ರೀಕರಣ) ಮಾಡಿದರು.

ಇತಿಹಾಸ

ವಿಷ್ಣು ದೇವರ ಅವತಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಮನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆ . ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಮನು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಅಥವಾ ರಾಮ ಲಲ್ಲಾ (ರಾಮನ ಬಾಲರೂಪ) ಅವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ೧೫ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲರು ರಾಮ್ ಜನ್ಮಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಬರಿ ಮಸೀದಿ ಎಂಬ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹಿಂದೂಗಳು ಹೋರಾಟವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ೧೮೫೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿವಾದ ಉಂಟಾಯಿತು^[೨].

ವಿಶ್ವಹಿಂದೂಪರಿಷತ್ ರಾಮಜನ್ಮಭೂಮಿಯ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸವನ್ನು ನಡೆಸಲು ೧೯೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನ ಲಖನೌ ಪೀಠ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ನಂತರ ವಿವಾದಿತವಲ್ಲದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ ನಡೆಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆಗಿನ ಗೃಹಸಚಿವ ಬೂಟಾಸಿಂಗ್ ವಿ.ಹೆಚ್ ಪಿ ನಾಯಕ ಅಶೋಕ ಸಿಂಘಲ್ ರಿಗೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದರು. ನವಂಬರ್ ೯ ರ೯೮೯ ರಂದು ವಿ.ಹೆಚ್.ಪಿ ನಾಯಕರು ಹಾಗೂ ಸಾಧುಗಳ ಗುಂಪು ಹಳ್ಳ ತೆಗೆದು ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿತು. ಗರ್ಭಗುಡಿ ವಿವಾದಿತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿತ್ತು.^[೩] ಬಿಹಾರ ಮೂಲದ ದಲಿತ ನಾಯಕ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು^[೪].

೬ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೨ ರಂದು ವಿಶ್ವ ಹಿಂದೂ ಪರಿಷತ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವು ಕರಸೇವಕರು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ೧೫೦೦೦೦ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶೋಭಾಯಾತ್ರೆ ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಶೋಭಾಯಾತ್ರೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಯಿತು, ಕರಸೇವಕರು ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಬಾಬ್ರಿ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಉರುಳಿಸಿದರು.^[೫]^[೬]^[೭] ತದನಂತರ ಭಾರತದ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಹಲವಾರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಗಲಭೆಯಾಯಿತು, ಕನಿಷ್ಠ ೨೦೦೦ ಜನ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.^[೮]

ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಭೂಮಿಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾನೂನು ವಿವಾದಗಳು ನಡೆದವು. ದೇವಾಲಯದ ದೇವತೆಯಾದ ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1989 ರಲ್ಲಿ ದಾವೆ ಹೂಡಲಾಗಿತ್ತು. ಹಿರಿಯ ವಿಎಚ್‌ಪಿ ನಾಯಕ ತ್ರಿಲೋಕಿ ನಾಥ್ ಪಾಂಡೆ ರಾಮಲಲ್ಲಾನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಕೆ. ಪರಾಶರನ್ ರಾಮಲಲ್ಲಾನ ಪರವಾಗಿ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ಅಯೋಧ್ಯೆ ವಿವಾದದ ಕುರಿತು ೨೦೧೯ ನವಂಬರ್ ೯ ರಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು. ವಿವಾದಿತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿದ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು^[೨]. ೨೦೨೦ ರ ಫೆಬ್ರವರಿ ೫ ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು ಎಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.^[೯].

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ

ರಾಮಮಂದಿರದ ಮೂಲ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು 1988 ರಲ್ಲಿ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನ ಸೋಂಪುರ ಕುಟುಂಬವು ರೂಪಿಸಿತು. ಸೋಮನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಕನಿಷ್ಠ 15 ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇವಾಲಯಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸೋಂಪುರಗಳು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಚಂದ್ರಕಾಂತ್ ಸೋಂಪುರ, ಅವರ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರಾದ ನಿಖಿಲ್ ಸೋಂಪುರ ಮತ್ತು ಆಶಿಶ್ ಸೋಂಪುರ ಅವರು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಮೂಲದಿಂದ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪಠ್ಯಗಳು, ವಾಸ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪ್ರಕಾರ 2020 ರಲ್ಲಿ ಸೋಂಪುರವರು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದರು. ದೇವಾಲಯವು 76 ಮೀಟರ್ (250 ಅಡಿ) ಅಗಲ, 120 ಮೀಟರ್ (380 ಅಡಿ) ಉದ್ದ ಮತ್ತು 49 ಮೀಟರ್ (161 ಅಡಿ) ಎತ್ತರವಿರುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ, ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ವಿಶ್ವದ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಾಗರ ಶೈಲಿಯ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ಗುರ್ಜರ - ಚೌಲುಕ್ಯ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ದೇವಾಲಯದ ಮಾದರಿಯನ್ನು 2019 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಗ ಕುಂಭಮೇಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು.

ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಮೂರು ಅಂತಸ್ತಿನ ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವುದು. ಇದು ಗರ್ಭಗೃಹದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ( ಗರ್ಭಗೃಹ ) ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಐದು ಮಂಟಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮಂಟಪಗಳು ಕೂಡು, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ರಂಗ, ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕೀರ್ತನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಂಟಪಗಳು ಆಗಿರುತ್ತದೆ.

ಕಟ್ಟಡವು ಒಟ್ಟು 366 ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಶಿವನ ಅವತಾರಗಳು, 10 ದಶಾವತಾರಗಳು, 64 ಚೌಸತ್ ಯೋಗಿನಿಯರು ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯ 12 ಅವತಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅಂಕಣಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ 16 ವಿಗ್ರಹಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಅಗಲವು 4.9 ಮೀಟರ್ (16 ಅಡಿ) ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಪ್ರತಿ ಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯವನ್ನು 10 ಎಕರೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು 57 ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಂದಿರ, ಉಪನ್ಯಾಸ ಸಭಾಂಗಣ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗುವುದು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮತ್ತು ಕೆಫೆಟೇರಿಯಾ. ದೇವಾಲಯದ ಸಮಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 70,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಲಾರ್ಸೆನ್ & ಟೂಬ್ರೊ ದೇವಾಲಯದ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾಯಿತು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರಾದರು. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ , ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯೋಫಿಸಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ , ಗುವಾಹಟಿ ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸ್ ಐಐಟಿ ಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ , ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸದಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕು ಬಲಸಲಾಗಿಲ್ಲ.ದೀರ್ಘ ಬಾಳಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಲ್ಲಿನಿಂದಲೇ ಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದ ಬದಲಿಗೆ ತಾಮ್ರ, ವೈಟ್ ಸಿಮೆಂಟ್, ಮರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂದಿರದ ಭೂಮಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಟೈಂ ಕ್ಯಾಪ್ಸೂಲ್ ಇದೆ. ಇದು ಆಯೋದ್ಯೆ, ಶ್ರೀ ರಾಮನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಟೈಂ ಕ್ಯಾಪ್ಸೂಲ್ ಅನ್ನು ಸುಮಾರು 2 ಸಾವಿರ ಅಡಿ ಆಳದಲ್ಲಿ ಹೂತಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಒಳಗೆ ಇರುವ ಸಂದೇಶವು ಸುಮಾರು 2 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದರೂ ಅಳಿಸಿ ಹೋಗದಂತೆ ಆಸಿಡ್ ಫ್ರೀ ಪೇಪರ್ನಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.ಶ್ರೀ ರಾಮ ಮಂದಿರದ ಕಟ್ಟಡದ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ರಾಜಸ್ತಾನದ ಬನ್ಸಿ ಪಹಾರ್ಪುರ್ ಸ್ಯಾಂಡ್ ಸ್ಟೋನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಗುಲಾಬಿ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ಶಿಲೆ ಆಗಿದ್ದು ಬಲಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ.

ದೇವತೆ

ರಾಮ್ ಲಲ್ಲ ವಿರಾಜಮಾನ್ , ರಾಮನ ಶಿಶು ರೂಪ , ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರ , ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ. ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾನ ಉಡುಪನ್ನು ಟೈಲರ್‌ಗಳಾದ ಭಗವತ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಮತ್ತು ರಾಮನ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಟೈಲರ್ ಶಂಕರ್ ಲಾಲ್ ಹೊಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾ ಅವರು 1989 ರಲ್ಲಿ ವಿವಾದಿತ ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ ದಾವೆದಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ "ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದ ವ್ಯಕ್ತಿ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರನ್ನು ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾ ಅವರ ಹತ್ತಿರದ 'ಮಾನವ' ಸ್ನೇಹಿತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂತಿಮ ನೀಲನಕ್ಷೆಯು ದೇವಾಲಯದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ, ಗಣೇಶ, ಶಿವ, ದುರ್ಗೆ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾನ ಎರಡು ವಿಗ್ರಹಗಳು (ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು 5 ವರ್ಷ ಹಳೆಯದು) ದೇವಾಲಯದ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

29 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2023 ರಂದು, ಅಯೋಧ್ಯೆ ರಾಮ ಮಂದಿರಕ್ಕಾಗಿ ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾನ ವಿಗ್ರಹದ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕರ್ನಾಟಕ ಮೂಲದ ಶಿಲ್ಪಿ ಅರುಣ್ ಯೋಗಿರಾಜ್ ರಾಮನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ

ನಿರ್ಮಾಣ

ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮಾರ್ಚ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ರಾಮಮಂದಿರದ ಮೊದಲ ಹಂತದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿದ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿತು. 25 ಮಾರ್ಚ್ 2020 ರಂದು, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್ ಅವರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ರಾಮನ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣದ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ಹಿಂದೂ ಪರಿಷತ್ (VHP) ' ವಿಜಯ ಮಹಾಮಂತ್ರ ಜಾಪ್ ಅನುಷ್ಠನ್ ' ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ 'ವಿಜಯ್ ಮಹಾಮಂತ್ರ' ಪಠಿಸಲು ಸೇರುತ್ತಾರೆ - ಶ್ರೀ ರಾಮ್, ಜೈ ರಾಮ್, ಜೈ ಜೈ ರಾಮ್ , 6 ಏಪ್ರಿಲ್ 2020 ರಂದು. ಇದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ "ಅಡೆತಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಜಯವನ್ನು" ಸಾರಲು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಶ್ರೀರಾಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಚಂಪತ್ ರೈ ಅವರು ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿ ( ಗರ್ಭಗುಡಿ ) ರಾಮ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು 22 ಜನವರಿ 2024 ನಿಗದಿತ ದಿನಾಂಕ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರಿಗೆ 25 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2023 ರಂದು ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ಔಪಚಾರಿಕ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ

೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೦ ರಂದು ಶಿಲಾನ್ಯಾಸದ ನಂತರ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣವು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಸುದೀರ್ಘವಾದ ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಆಗಸ್ಟ್ ೪ ರಂದು ರಾಮಾರ್ಚನ ಪೂಜೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿ ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳನ್ನೂ ಮಂದಿರಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗಸ್ಟ್ ೫ ರಂದು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅಡಿಪಾಯದಲ್ಲಿ ೪೦ ಕೆ.ಜಿ ಭಾರದ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಇಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು^[೧೦].

ಭೂಮಿ-ಪೂಜೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಮೂಲೆಗಳಿಂದ ಪವಿತ್ರವಾದ ಮಣ್ಣು ಹಾಗು ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿತ್ತು.ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಂಗಮ ,ತಲಕಾವೇರಿ, ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಜೈನ ಹಾಗೂ ಸಿಖ್ ಮಂದಿರಗಳೇ ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಪವಿತ್ರ ಮಣ್ಣು ಹಾಗೂ ನೀರನ್ನು ತರಲಾಗಿತ್ತು.^[೧೧]^[೧೨]^[೧೩]. ಪಾಕಿಸ್ಥಾನದ ಶಾರದಾ ಪೀಠದಿಂದಲೂ ನೀರನ್ನು ತರಲಾಗಿತ್ತು. ಶಿಲಾನ್ಯಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಕೆನಡಾ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆದವು. ಹನುಮಾನ್ ಗಡೀ ಮಂದಿರದಿಂದ ೭ ಕಿಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಮನನ್ನು ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರೆಂದು ನಂಬುವ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಕೂಡಾ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಎಲ್ಲಾ ಪಂಥಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರನ್ನು ಶಿಲಾನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿತ್ತು^[೧೪]^[೧೪]

ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ ಸಭೆ

ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಹನುಮಾನ್ ಗಢಿ ಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ನೆರವೇರಿಸಿ ರಾಮಮಂದಿರಕ್ಕೆ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸ ನೆರವೇರಿಸಿದ ನಂತರ ಸಭಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು^[೧೫]. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ, ಆರ್. ಎಸ್. ಎಸ್ ಸರಸಂಘಚಾಲಕ ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್, ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್, ವತ್ಯಗೋಪಾಲ್ ದಾಸ್ ಮುಂತಾದವರು ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. ದೇಶವನ್ನುದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಮೋದಿ ಜೈ ಸಿಯಾ ರಾಮ್ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಭಾಷಣವನ್ನಾರಂಭಿಸಿದರು. ರಾಮನಾಮದ ಉದ್ಘೋಷ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಇಂದು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತಿದೆ", "ರಾಮ್ ಮಂದಿರ ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಆಧುನಿಕ ಸಂಕೇತವಾಗಲಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.^[೧೬]^[೧೭]ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಎಲ್ ಕೆ ಅಡ್ವಾಣಿ ಅವರನ್ನು ಮೋಹನ್ ಭಾಗವತ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು^[೧೮] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಂಗವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಪಾರಿಜಾತ ಸಸಿಯನ್ನೂ ನೆಟ್ಟರು^[೧೯]. ಕರೋನಾ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೧೭೫ ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು^[೧೫].

ದೇವತೆ

ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ರಾಮನ ಶಿಶು ರೂಪವಾದ ರಾಮ್ ಲಲ್ಲಾ ರಾಮಮಂದಿರದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ. ಮೈಸೂರಿನ ಶಿಲ್ಪಿ ಅರುಣ್ ಯೋಗಿರಾಜ್ ರಾಮಂದಿರದ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಕೆತ್ತಿದ ಪ್ರಧಾನ ಶಿಲ್ಪಿ. ರಾಮಮಂದಿರದ ಮೂರ್ತಿಯ ಶಿಲೆ ಹೆಚ್.ಡಿ ಕೋಟೆ ತಾಲೂಕಿನ ಜಮೀನೊಂದರಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ರಾಮಲಲ್ಲಾನ ಉಡುಪನ್ನು ದರ್ಜಿಗಳಾದ ಭಗವತ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಮತ್ತು ಶಂಕರ್ ಲಾಲ್ ಹೊಲಿಯಲಿದ್ದಾರೆ; ಶಂಕರ್ ಲಾಲ್ ರಾಮನ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ದರ್ಜಿ^[೨೦]^[೨೧].

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

↑ Bajpai, Namita (7 May 2020). "Land levelling for Ayodhya Ram temple soon, says mandir trust after video conference". The New Indian Express. Retrieved 8 May 2020.
↑ ^೨.೦ ^೨.೧ Deepalakshmi, K. (8 November 2019). "Ramjanmabhoomi-Babri Masjid title dispute: The story so far". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 25 July 2020.
↑ Mathew, Liz (4 August 2020). "Explained: The Ayodhya Ram temple journey, from November 9, 1989 to August 5, 2020". The Indian Express. Retrieved 4 August 2020.
↑ "Ministry of Home Affairs notifies temple trust; RSS, VHP members kept out". The Hindu. 5 February 2020. Retrieved 31 July 2020.
↑ Tully, Mark (5 December 2002). "Tearing down the Babri Masjid". BBC News. Retrieved 29 September 2010.
↑ Guha, Ramachandra (2007). India After Gandhi. MacMillan. pp. 582–598.
↑ "Report: Sequence of events on December 6". Ndtv.com. Retrieved 20 June 2012.
↑ Guha, Ramachandra (2007). India After Gandhi. MacMillan. pp. 633–659.
↑ Phukan, Sandeep (5 February 2020). "PM announces Cabinet nod for Ram temple in Ayodhya". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 9 May 2020.
↑ "'Ramarchan puja' begins ahead of 'bhoomi pujan' in Ayodhya". DNA India. 4 August 2020. Retrieved 5 August 2020.
↑ Mehta, Kriti (22 July 2020). "Ram temple bhumi pujan: Sangam soil, water to be taken to Ayodhya; proceedings to be telecast live". The Times Of India.
↑ "Water, soil from Kodagu sent to Ayodhya". Deccan Herald. 24 July 2020.
↑ "Sacred Soil of Kamakhya Temple taken for Construction of Ram Mandir". Guwahati Plus. 28 July 2020. Retrieved 28 July 2020.
↑ ^೧೪.೦ ^೧೪.೧ "Muslim devotees of Lord Ram gear up to celebrate temple 'bhoomi pujan' in Ayodhya". The Hindu. 27 July 2020. ISSN 0971-751X. Retrieved 2 August 2020.
↑ ^೧೫.೦ ^೧೫.೧ Ray, Meenakshi, ed. (5 August 2020). "After bhoomi poojan at Ayodhya, RSS' Mohan Bhagwat says we have fulfilled our resolve". Hindustan Times. Retrieved 5 August 2020.
↑ "From Laos to Lanka, Ram is everywhere: PM Modi in Ayodhya". India Today. 5 August 2020. Retrieved 5 August 2020.
↑ "'Jai Siyaram' call resonating throughout the world: PM Narendra Modi". The Times of India. 5 August 2020. Retrieved 5 August 2020.
↑ Tripathi, Ashutosh, ed. (5 August 2020). "At Ayodhya Ram temple event, PM Modi reiterates mantra to fight coronavirus". Hindustan Times. Retrieved 5 August 2020.
↑ Jain, Sanya (5 August 2020). "Watch: PM Narendra Modi Plants Parijat Sapling At Ram Temple". NDTV.com. Retrieved 5 August 2020.
↑ "अयोध्या: 5 अगस्त को इस टेलर का सिला पोशाक पहनेंगे रामलला" [On 5 August Ram will wear clothes stitched by this tailor]. News18 India. 27 July 2020. Retrieved 27 July 2020.
↑ "What the idol of Ram Lalla will don for the Ayodhya temple 'bhoomi pujan' - Divine Couture". The Economic Times. 4 August 2020. Retrieved 4 August 2020.

[1] Bajpai, Namita (7 May 2020). "Land levelling for Ayodhya Ram temple soon, says mandir trust after video conference". The New Indian Express. Retrieved 8 May 2020.

[HinduTitleDispute19-2] ೨.೦ ^೨.೧ Deepalakshmi, K. (8 November 2019). "Ramjanmabhoomi-Babri Masjid title dispute: The story so far". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 25 July 2020.

[3] Mathew, Liz (4 August 2020). "Explained: The Ayodhya Ram temple journey, from November 9, 1989 to August 5, 2020". The Indian Express. Retrieved 4 August 2020.

[4] "Ministry of Home Affairs notifies temple trust; RSS, VHP members kept out". The Hindu. 5 February 2020. Retrieved 31 July 2020.

[tully-5] Tully, Mark (5 December 2002). "Tearing down the Babri Masjid". BBC News. Retrieved 29 September 2010.

[Guha2007a-6] Guha, Ramachandra (2007). India After Gandhi. MacMillan. pp. 582–598.

[7] "Report: Sequence of events on December 6". Ndtv.com. Retrieved 20 June 2012.

[Guha2007b-8] Guha, Ramachandra (2007). India After Gandhi. MacMillan. pp. 633–659.

[9] Phukan, Sandeep (5 February 2020). "PM announces Cabinet nod for Ram temple in Ayodhya". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 9 May 2020.

[10] "'Ramarchan puja' begins ahead of 'bhoomi pujan' in Ayodhya". DNA India. 4 August 2020. Retrieved 5 August 2020.

[11] Mehta, Kriti (22 July 2020). "Ram temple bhumi pujan: Sangam soil, water to be taken to Ayodhya; proceedings to be telecast live". The Times Of India.

[12] "Water, soil from Kodagu sent to Ayodhya". Deccan Herald. 24 July 2020.

[13] "Sacred Soil of Kamakhya Temple taken for Construction of Ram Mandir". Guwahati Plus. 28 July 2020. Retrieved 28 July 2020.

[:4-14] ೧೪.೦ ^೧೪.೧ "Muslim devotees of Lord Ram gear up to celebrate temple 'bhoomi pujan' in Ayodhya". The Hindu. 27 July 2020. ISSN 0971-751X. Retrieved 2 August 2020.

[:5-15] ೧೫.೦ ^೧೫.೧ Ray, Meenakshi, ed. (5 August 2020). "After bhoomi poojan at Ayodhya, RSS' Mohan Bhagwat says we have fulfilled our resolve". Hindustan Times. Retrieved 5 August 2020.

[16] "From Laos to Lanka, Ram is everywhere: PM Modi in Ayodhya". India Today. 5 August 2020. Retrieved 5 August 2020.

[17] "'Jai Siyaram' call resonating throughout the world: PM Narendra Modi". The Times of India. 5 August 2020. Retrieved 5 August 2020.

[:6-18] Tripathi, Ashutosh, ed. (5 August 2020). "At Ayodhya Ram temple event, PM Modi reiterates mantra to fight coronavirus". Hindustan Times. Retrieved 5 August 2020.

[19] Jain, Sanya (5 August 2020). "Watch: PM Narendra Modi Plants Parijat Sapling At Ram Temple". NDTV.com. Retrieved 5 August 2020.

[20] "अयोध्या: 5 अगस्त को इस टेलर का सिला पोशाक पहनेंगे रामलला" [On 5 August Ram will wear clothes stitched by this tailor]. News18 India. 27 July 2020. Retrieved 27 July 2020.

[21] "What the idol of Ram Lalla will don for the Ayodhya temple 'bhoomi pujan' - Divine Couture". The Economic Times. 4 August 2020. Retrieved 4 August 2020.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]