ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್‌
ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಅಡ್ಡ-ಸರಪಳಿಗಳಿಗೆ ಕೋವೆಲೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್(ಸಕ್ಕರೆ) ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿವೆ. ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಕೋಟ್ರಾನ್ಸ್ಲೇಷನಲ್ ಅಥವಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಲೇಷನ್ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ರವಿಸುವ ಬಾಹ್ಯಕೋಶೀಯ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಟೆಡ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ.
ಜೀವಕೋಶದ ಹೊರಗಿನ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಬಾಹ್ಯಕೋಶೀಯ ವಿಭಾಗಗಳು ಸಹ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಟೆಡ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಸಹ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಮೆಂಬರೇನ್ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿವೆ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿ ಅವು ಜೀವಕೋಶ-ಕೋಶದ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹಿಂತಿರುಗಿಸಬಹುದಾದ(ರಿವರ್ಸಿಬಲ್) ಸೈಟೋಸೋಲಿಕ್-ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ನಿಂದ ಸ್ರವಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಎಂಡೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ರೆಟಿಕ್ಯುಲಮ್ ಆಧಾರಿತ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸೈಟೋಸಾಲ್ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್‌ನ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಜಿಐಸಿಎನ್‌ಎಸಿ(GlcNAc) ಶೇಷದ ಹಿಮ್ಮುಖ ಸೇರ್ಪಡೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಫಾಸ್ಫೊರಿಲೇಷನ್‌ಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳು ಫಾಸ್ಫೊರಿಲೇಷನ್-ಆಧಾರಿತ ಸಿಗ್ನಲಿಂಗ್ ಅನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನಿಯಂತ್ರಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿರಬಹುದು.[೨] ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸ್ರವಿಸುವ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆಸ್ಪ್ಯಾರಜಿನ್-ಲಿಂಕ್ಡ್ ಅಂದರೆ ಎನ್-ಲಿಂಕ್ಡ್, ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಶನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತಿಬಂಧಿಸುವುದು ಸರಿಯಾದ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಮಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರತಿಬಂಧವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕೋಶಕ್ಕೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಎಂಡೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ರೆಟಿಕ್ಯುಲಮ್ ಮತ್ತು ಗಾಲ್ಗಿ ಉಪಕರಣ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಸಂಭವಿಸುವ ಗ್ಲೈಕಾನ್ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ(ಎಂಜೈಮ್ಯಾಟಿಕ್ ತೆಗೆಯುವಿಕೆ/ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು) ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆಯು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ(ಗ್ಲೈಕೋಸೈಡ್‌ಗಳ ಪ್ರತಿರೋಧಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಮೂಲಕ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ) ವಿತರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಮಾನವ ರೋಗಕ್ಕೆ(ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್‌ನ ಜನ್ಮಜಾತ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು) ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರಕವಾಗಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಜೀವಕೋಶದ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆಯಂತಹ ಅಂತರ್ವರ್ಧಕ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳ ಉತ್ತಮ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಅತಿಥೇಯ-ರೋಗಕಾರಕ ಸಂವಹನಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ದ್ವಿತೀಯಕವಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಈ ನಂತರದ ಪರಿಣಾಮದ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಎಬಿಒ(ABO) ರಕ್ತದ ಗುಂಪು ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿದ್ದರೂ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾದವುಗಳು ಎನ್(N)- ಲಿಂಕ್ಡ್ ಮತ್ತು ಒ(O)- ಲಿಂಕ್ಡ್ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿವೆ.[೩] ಈ ಎರಡು ವಿಧದ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ರಚನಾತ್ಮಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ಅಥವಾ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ.[೪] ದೇಹದೊಳಗಿನ ಕಾರ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯಿಂದಾಗಿ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯು ಹೆಚ್ಚಿದೆ.[೫] ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಈಗ ಹಲವಾರು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮರುಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಶನ್ ಸೇರಿವೆ.[೫]
ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಒ-ಜಿಐಸಿಎನ್‌ಎಸಿ(O-GlcNAc) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.[೬]
ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ವಿಧಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಲವಾರು ವಿಧದ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್‌ಗಳಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಮೊದಲ ಎರಡು ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.
- ಎನ್-ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ - ಇಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶತಾವರಿಯ ಅಮೈಡ್ ಸೈಡ್-ಚೈನ್ ಮೇಲಿನ ಸಾರಜನಕಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಒ-ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ - ಇಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೆರೈನ್ ಅಥವಾ ಥ್ರೆಯೋನೈನ್ ಮೇಲೆ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಆಮ್ಲಜನಕಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಟೈರೋಸಿನ್ ಅಥವಾ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲೈಸಿನ್ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಪ್ರೊಲಿನ್ ನಂತಹ ಕ್ಯಾನೊನಿಕಲ್ ಅಲ್ಲದ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಮೇಲೆ.
- ಪಿ-ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ - ಇಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ರಂಜಕಕ್ಕೆ ಫಾಸ್ಫೊಸೆರಿನ್ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಿ-ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ - ಇಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಇಂಗಾಲಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್‌ಗೆ ಮನ್ನೋಸ್ ಸೇರ್ಪಡೆ.
- ಎಸ್-ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಶನ್ - ಇಲ್ಲಿ ಸಿಸ್ಟೀನ್ ಶೇಷದ ಗಂಧಕ ಪರಮಾಣುವಿಗೆ ಬೀಟಾ-ಜಿಎಲ್ಸಿಎನ್ಎಸಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[೭]
- ಗ್ಲೈಪಿಯೇಶನ್‌ - ಇಲ್ಲಿ ಜಿಪಿಐ ಗ್ಲೈಕೋಲಿಪಿಡ್ ಅನ್ನು ಪಾಲಿಪೆಪ್ಟೈಡ್‌ನ ಸಿ-ಟರ್ಮಿನಸ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೆಂಬರೇನ್ ಆಂಕರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
- ಗ್ಲೈಕೇಶನ್‌ - ಗ್ಲೈಕೇಶನ್‌ ಅನ್ನು ಕಿಣ್ವವಲ್ಲದ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಕಿಣ್ವದ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಿಯೆಯಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಥವಾ ಲಿಪಿಡ್ ಅಣುವಿನೊಂದಿಗೆ ಕೋವೆಲೆಂಟ್ ಆಗಿ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮೈಲಾರ್ಡ್ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ.
ಮೊನೊಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಯುಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮೊನೊಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಸೇರಿವೆ:[೮]
| ಸಕ್ಕರೆ | ವಿಧ | ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪ |
|---|---|---|
| β-ಡಿ-ಗ್ಲೂಕೋಸ್ | ಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಜಿಎಲ್‌ಸಿ(Glc) |
| β-ಡಿ-ಗ್ಯಾಲಕ್ಟೋಸ್ | ಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಜಿಎ‌ಎಲ್(Gal) |
| β-ಡಿ-ಮನ್ನೋಸ್ | ಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಎಮ್‌ಎ‌ಎನ್(Man) |
| α-ಎಲ್-ಫ್ಯೂಕೋಸ್ | ಡಿಯೋಕ್ಸಿಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಎಫ್‌ಯುಸಿ(Fuc) |
| ಎನ್-ಅಸೆಟೈಲ್ಗ್ಯಾಲಕ್ಟೊಸಮೈನ್ | ಅಮಿನೋಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಜಿಎ‌ಎಲ್‌ಎನ್‌ಎಸಿ(GalNAc) |
| ಎನ್-ಅಸೆಟೈಲ್ಗ್ಲುಕೋಸಮೈನ್ | ಅಮಿನೋಹೆಕ್ಸೋಸ್ | ಜಿಎಲ್ಸಿಎನ್ಎಸಿ(GlcNAc) |
| ಎನ್-ಅಸೆಟೈಲ್ನ್ಯೂರಮಿನಿಕ್ ಆಮ್ಲ | ಅಮಿನೊನೊನುಲೋಸೋನಿಕ್ ಆಮ್ಲ (ಸಿಯಾಲಿಕ್ ಆಮ್ಲ) |
ಎನ್‌ಇಯುಎನ್‌ಎಸಿ(NeuNAc) |
| ಕ್ಸೈಲೋಸ್ | ಪೆಂಟೋಸ್ | ಎಕ್ಸ್‌ವೈಎಲ್(Xyl) |
ಸಕ್ಕರೆ ಗುಂಪು(ಗಳು) ಪ್ರೋಟೀನ್ ಮಡಿಸುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ; ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀವಕೋಶದ ಸಂಕೇತಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.
ರಚನೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಎಲ್ಲಾ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ನಿರ್ಣಾಯಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಅಂಶವು ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗೆ ಕೋವೆಲೆಂಟ್ ಆಗಿ ಬಂಧಿಸಿದೆ.[೪] ಸಸ್ತನಿಗಳ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ೧೦ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮೊನೊಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳಿವೆ: ಗ್ಲುಕೋಸ್(Glc), ಫ್ಯೂಕೋಸ್(Fuc), ಕ್ಸೈಲೋಸ್(Xyl), ಮ್ಯಾನೋಸ್(Man), ಗ್ಯಾಲಕ್ಟೋಸ್(Gal),ಎನ್-ಅಸಿಟೈಲ್ಗ್ಲೂಕೋಸಮೈನ್(GlcNAc), ಗ್ಲೂಕುರೋನಿಕ್ ಆಮ್ಲ(GlcA), ಐಡುರೊನಿಕ್ ಆಮ್ಲ(IdoA), ಎನ್-ಅಸೆಟೈಲ್ಗ್ಯಾಲಕ್ಟೊಸಮೈನ್(GalNAc), ಸಿಯಾಲಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಮತ್ತು ೫-ಎನ್-ಅಸೆಟೈಲ್ನ್ಯೂರಮಿನಿಕ್ ಆಮ್ಲ(Neu5Ac).[೩] ಈ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸರಪಳಿಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ.
ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳೆಂದರೆ ಎನ್-ಸಂಯೋಜಿತ(ಲಿಂಕ್ಡ್) ಮತ್ತು ಒ-ಸಂಯೋಜಿತ(ಲಿಂಕ್ಡ್) ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು.[೩] ಎನ್-ಸಂಯೋಜಿತ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್, ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನುಕ್ರಮದೊಳಗೆ ಆಸ್ಪ್ಯಾರಜೀನ್ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾರಜನಕಕ್ಕೆ ಗ್ಲೈಕನ್ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.[೪] ಒ-ಸಂಯೋಜಿತ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಪ್ರೋಟೀನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸೆರಿನ್ ಅಥವಾ ಥ್ರೆಯೊನಿನ್ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪರಮಾಣುಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ.[೪]
ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು, ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಒಟ್ಟು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ೧% ರಿಂದ ೭೦% ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.[೪] ಜೀವಕೋಶದೊಳಗೆ, ಅವು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ, ಬಾಹ್ಯಕೋಶೀಯ ಮ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ಸ್ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪೊರೆಯ ಹೊರಗಿನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಯೂಕ್ಯಾರಿಯೋಟಿಕ್ ಕೋಶಗಳಿಂದ ಸ್ರವಿಸುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ.[೪] ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ವಿಶಾಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಹಾರ್ಮೋನುಗಳವರೆಗೆ ವಿವಿಧ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.[೪]
ಗ್ಲೈಕೋಮಿಕ್ಸ್
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗ್ಲೈಕೋಮಿಕ್ಸ್ ಎಂಬುದು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಘಟಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ.[೪] ಇದು ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ವಿಭಿನ್ನ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರಚನೆಯ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತದೆ.[೪] ಯಾವ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಟೆಡ್ ಆಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅಮೈನೋ ಆಸಿಡ್ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಎಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಈ ಅಧ್ಯಯನದ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.[೪] ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೋಡಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲು ಮಾಸ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೆಟ್ರಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪][೧೦]
ಉದಾಹರಣೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್ ಸರಪಳಿಗಳ ನಡುವಿನ ಅನನ್ಯ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯು ವಿಭಿನ್ನ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಇದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಮಡಿಸಿದ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗುಣಮಟ್ಟದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.[೪] ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್ ಸರಪಳಿಗಳು ಅವು ಬಂಧಿತವಾಗಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಕರಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಧ್ರುವೀಯತೆಯನ್ನು ಸಹ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ.[೪] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್ ಸರಪಳಿಗಳು ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಾರ್ಜ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಸುತ್ತಲೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಅವು ಬಂಧಿತ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನಿಂದ ಪ್ರೋಟಿಯೋಲೈಟಿಕ್ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡಬಹುದು.[೪] ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ವಿಭಿನ್ನ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ನೀಡುತ್ತದೆ.[೫]
ದೇಹದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಮ್ಯೂಸಿನ್‌ಗಳು. ಇದು ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಾಂಗಗಳ ಲೋಳೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ರವಿಸುತ್ತದೆ. ಮ್ಯೂಸಿನ್‌ಗಳಿಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಿದಾಗ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಅವುಗಳಿಗೆ ಗಣನೀಯವಾದ ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ ಪ್ರೋಟಿಯೊಲಿಸಿಸ್‌ಗೆ ನಿರೋಧಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗೆ ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿವೆ. ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು:
- ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳಂತಹ ಅಣುಗಳು (ಇಮ್ಯುನೊಗ್ಲಾಬ್ಯುಲಿನ್‌ಗಳು) ಪ್ರತಿಜನಕಗಳೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತವೆ.
- ಪ್ರಮುಖ ಹಿಸ್ಟೋಕಾಂಪ್ಯಾಟಿಬಿಲಿಟಿ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್‌ (ಅಥವಾ ಎಮ್ಎಚ್‌ಸಿ)ನ ಅಣುಗಳು, ಜೀವಕೋಶಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಟಿ ಜೀವಕೋಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತವೆ.
- ಲ್ಯುಕೋಸೈಟ್‌ಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಲಿಲ್ ಲೆವಿಸ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರತಿಜನಕ.
ಎಬಿಒ ರಕ್ತದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಪ್ರತಿಜನಕಗಳ ಎಚ್ ಪ್ರತಿಜನಕ. ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ:
- ಗೊನಡೋಟ್ರೋಪಿನ್ಸ್ (ಲ್ಯುಟೈನೈಜಿಂಗ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮತ್ತು ಕೋಶಕ-ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್)
- ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್ II ಬಿ/ III ಎ - ಇದು ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಅವಿಭಾಜ್ಯ. ಇದು ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವಿಕೆಗೆ ಮತ್ತು ಎಂಡೋಥೀಲಿಯಂಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಜ಼ೋನಾ ಪೆಲ್ಲುಸಿಡಾದ ಅಂಶಗಳು - ಇದು ವೀರ್ಯ-ಮೊಟ್ಟೆಯ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
- ರಚನಾತ್ಮಕ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು - ಇದು ಸಂಯೋಜಕ ಅಂಗಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಯೋಜಕ ಅಂಗಾಂಶದ ನಾರುಗಳು, ಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಂಧಿಸಲು ಇವು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅಂಗಾಂಶದ ಅಂಶಗಳು ಮೂಳೆಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂನಂತಹ ಅಜೈವಿಕ ಪದಾರ್ಥಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂಧಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್-೪೧ (ಜಿಪಿ೪೧) ಮತ್ತು ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್-೧೨೦ (ಜಿಪಿ೧೨೦) - ಎಚ್ಐವಿ ವೈರಲ್ ಕೋಟ್ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು.
ಕರಗುವ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ನಿಗ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮೊಟ್ಟೆಯ ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ರಕ್ತ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾದಲ್ಲಿ.
- ಮಿರಾಕುಲಿನ್ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್- ಮಿರಾಕುಲಿನ್, ಸಿನ್ಸೆಪಲಮ್ ಡುಲ್ಸಿಫಿಕಮ್ ಬೆರ್ರಿಯಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಹುಳಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಿಹಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಮಾನವ ನಾಲಿಗೆ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ.[೧೧]
ಬದಲಾಗುವ ಮೇಲ್ಮೈ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳು ನಿದ್ರೆಯ ಕಾಯಿಲೆ ಟ್ರಿಪನೋಸೋಮಾ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳಿಗೆ ಆತಿಥೇಯದ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ.
ಹೆಚ್‌ಐವಿ(ಮಾನವ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಾ ರಾಹಿತ್ಯ ವೈರಾಣು)ಯ ವೈರಲ್ ಸ್ಪೈಕ್ ಹೆಚ್ಚು ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಟೆಡ್ ಆಗಿದೆ.[೧೨] ಸ್ಪೈಕ್‌ನ ಸರಿಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯು ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಶನ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳು ಆತಿಥೇಯ ಕೋಶದಿಂದ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ಪ್ರತಿಕಾಯ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ 'ಸ್ವಯಂ' ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ರೋಗಿಗಳು ಎಚ್ಐವಿ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳನ್ನು ವಿಕಸನಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ 'ವಿಶಾಲವಾಗಿ ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು' ಕೆಲವು ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳ ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ಲೈಕಾನ್ ಪಕ್ವತೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದರಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವು ಅಕಾಲಿಕ, ಹೆಚ್ಚಿನ-ಮನೋಸ್, ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೧೩][೧೪] ಇದು ರೋಗನಿರೋಧಕ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗೆ ಒಂದು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಲಸಿಕೆ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅವು ಭರವಸೆಯ ಗುರಿಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿವೆ.[೧೫]
ಆಂಟಿಟ್ಯೂಮರ್ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಪಿ-ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಆಂಟಿಟ್ಯುಮರ್ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ.[೪][೧೬] ಪಿ-ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್, ಅಥವಾ ಮಲ್ಟಿಡ್ರಗ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್ಪೋರ್ಟರ್ (ಎಮ್‌ಡಿಆರ್೧) ಎಂಬುದು ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಎಬಿಸಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್ಪೋರ್ಟರ್ ಆಗಿದೆ.[೪] ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಈ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಸಾಗಣೆಯು ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಲು ತಯಾರಿಸಿದ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಔಷಧದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೪] ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಂಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದರಿಂದ ಔಷಧ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಿ-ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಔಷಧದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.[೪] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪಿ-ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್, ಗೆಡ್ಡೆಯ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್-ವಿರೋಧಿ ಔಷಧ ಶೇಖರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಬಳಸುವ ಕೀಮೋಥೆರಪಿಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.[೧೬]
ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿರುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿವೆ:
- ಕೋಶಕ-ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್
- ಲ್ಯುಟೈನೈಸಿಂಗ್ ಹಾರ್ಮೋನ್
- ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನ್
- ಹ್ಯೂಮನ್ ಕೊರಿಯಾನಿಕ್ ಗೊನಡೋಟ್ರೋಪಿನ್
- ಆಲ್ಫಾ-ಫೆಟೊಪ್ರೋಟೀನ್
- ಎರಿಥ್ರೋಪೊಯೆಟಿನ್(EPO)
ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟಿಯೋಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಐಯುಪಿಎಸಿ(IUPAC) ಗಾಗಿ ಶಿಫಾರಸುಗಳಿಂದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು:[೧೭]
ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳನ್ನು(ಅಥವಾ ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳು) ಹೊಂದಿರುವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಿಗೆ ಕೋವೆಲೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಲಗತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊನೊಸ್ಯಾಕರೈಡ್(ಗಳು), ಡೈಸ್ಯಾಕರೈಡ್(ಗಳು), ಆಲಿಗೋಸ್ಯಾಕರೈಡ್(ಗಳು), ಪಾಲಿಸ್ಯಾಕರೈಡ್(ಗಳು) ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ಗಳು ಇರಬಹುದು(ಉದಾ. ಸಲ್ಫೋ- ಅಥವಾ ಫಾಸ್ಫೋ-ಬದಲಿ). ಒಂದು, ಕೆಲವು ಅಥವಾ ಹಲವು ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಘಟಕಗಳೂ ಇರಬಹುದು. ಪ್ರೋಟಿಯೋಗ್ಲೈಕಾನ್ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಉಪವರ್ಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಘಟಕಗಳು ಅಮೈನೋ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳಾಗಿವೆ. ಅಂತಹ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳನ್ನು ಗ್ಲೈಕೋಸಮಿನೋಗ್ಲೈಕಾನ್ಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಾರ್ಯಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಕಾರ್ಯಗಳು | ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು | |||
|---|---|---|---|---|
| ರಚನಾತ್ಮಕ ಅಣು | ಕೊಲ್ಯಾಜಿನ್‌ಗಳು | |||
| ಲೂಬ್ರಿಕಂಟ್ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಏಜೆಂಟ್ | ಮ್ಯೂಸಿನ್‌ಗಳು | |||
| ಸಾರಿಗೆ ಅಣು | ಟ್ರಾನ್ಸ್ಫರ್ರಿನ್, ಸೆರುಲೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿನ್ | |||
| ಇಮ್ಯುನೊಲಾಜಿಕ್(ರೋಗನಿರೋಧಕ) ಅಣು | ಇಮ್ಯುನೊಗ್ಲಾಬ್ಯುಲಿನ್‌ಗಳು, ಹಿಸ್ಟೋಕಾಂಪಾಟಿಬಿಲಿಟಿ ಪ್ರತಿಜನಕಗಳು | |||
| ಹಾರ್ಮೋನ್ | ಮಾನವ ಕೋರಿಯಾನಿಕ್ ಗೊನಡೋಟ್ರೋಪಿನ್(HCG), ಥೈರಾಯ್ಡ್-ಉತ್ತೇಜಕ ಹಾರ್ಮೋನ್(TSH) | |||
| ಕಿಣ್ವ | ವಿವಿಧ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕ್ಷಾರೀಯ ಫಾಸ್ಫೇಟೇಸ್, ಫಾಸ್ಫಟೇಸ್, ಪ್ಯಾಟಟಿನ್ | |||
| ಜೀವಕೋಶದ ಲಗತ್ತು-ಗುರುತಿಸುವ ತಾಣ | ಜೀವಕೋಶ-ಕೋಶ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವೀರ್ಯ-ಅಂಡಕೋಶ), ವೈರಸ್-ಕೋಶ, ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ-ಕೋಶ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಮೋನ್-ಕೋಶ ಸಂವಹನಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು. | ಆಂಟಿಫ್ರೀಜ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ | ತಂಪಾದ ನೀರಿನ ಮೀನಿನ ಕೆಲವು ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು | |
| ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ | ಲೆಕ್ಟಿನ್ಗಳು, ಸೆಲೆಕ್ಟಿನ್‌ಗಳು (ಕೋಶ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಲೆಕ್ಟಿನ್ಗಳು), ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು | |||
| ಗ್ರಾಹಕ | ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು | |||
| ಕೆಲವು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮಡಿಸುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ | ಕ್ಯಾಲ್ನೆಕ್ಸಿನ್, ಕ್ಯಾಲ್ರೆಟಿಕ್ಯುಲಿನ್ | |||
| ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣ | ನಾಚ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿವೆ | |||
| ಹೆಮೋಸ್ಟಾಸಿಸ್ (ಮತ್ತು ಥ್ರಂಬೋಸಿಸ್) | ಪ್ಲೇಟ್‌ಲೆಟ್‌ಗಳ ಮೇಲ್ಮೈ ಪೊರೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು |
ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಪತ್ತೆ, ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳು:[೮][೧೦]
| ವಿಧಾನ | ಬಳಕೆ |
|---|---|
| ಆವರ್ತಕ ಆಮ್ಲ-ಶಿಫ್ ಸ್ಟೇನ್ | ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಫೋರೆಟಿಕ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ನಂತರ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಗುಲಾಬಿ ಬ್ಯಾಂಡ್ಗಳಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. |
| ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕೊಳೆತ ಬ್ಯಾಂಡ್ಗಳಾಗಿ ಉಬ್ಬಿಸುವುದು | ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಫೋರೆಟಿಕ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ನಂತರ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಸಕ್ಕರೆಯ ಪತ್ತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. |
| ಸೂಕ್ತವಾದ ಎಂಡೋ-ಅಥವಾ ಎಕ್ಸೋಗ್ಲೈಕೋಸಿಡೇಸ್ ಅಥವಾ ಫಾಸ್ಫೋಲಿಪೇಸ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ | ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಫೋರೆಟಿಕ್ ವಲಸೆಯಲ್ಲಿನ ಫಲಿತಾಂಶದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ಎನ್-ಗ್ಲೈಕಾನ್, ಒ-ಗ್ಲೈಕಾನ್, ಅಥವಾ ಜಿಪಿಐ ಸಂಪರ್ಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮ್ಯಾನೋಸ್ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ಎನ್-ಗ್ಲೈಕಾನ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. |
| ಅಗರೋಸ್-ಲೆಕ್ಟಿನ್ ಕಾಲಮ್ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟೋಗ್ರಫಿ, ಲೆಕ್ಟಿನ್ ಅಫಿನಿಟಿ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟೊಗ್ರಫಿ | ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲೆಕ್ಟಿನ್ ಅನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಅಥವಾ ಗ್ಲೈಕೊಪೆಪ್ಟೈಡ್‌ಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. |
| ಲೆಕ್ಟಿನ್ ಅಫಿನಿಟಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಫೋರೆಸಿಸ್ | ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಫೋರೆಟಿಕ್ ವಲಸೆಯಲ್ಲಿನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಗ್ಲೈಕೋಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅಂದರೆ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ರೂಪಾಂತರಗಳು. |
| ಆಮ್ಲ ಜಲವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರದ ಸಂಯೋಜನೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ | ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸ್ಟೊಕಿಯೊಮೆಟ್ರಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. |
| ಮಾಸ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೆಟ್ರಿ | ಆಣ್ವಿಕ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ, ಸಂಯೋಜನೆ, ಅನುಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗ್ಲೈಕಾನ್ ಸರಪಳಿಯ ಕವಲೊಡೆಯುವಿಕೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸೈಟ್-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಪ್ರೊಫೈಲಿಂಗ್‌ಗೆ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು. |
| ಎನ್.ಎಂ.ಆರ್. ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪಿ | ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಕ್ಕರೆಗಳು, ಅವುಗಳ ಅನುಕ್ರಮ, ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ಲೈಕೋಸಿಡಿಕ್ ಸರಪಳಿಯ ಅನೋಮೆರಿಕ್ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. |
| ಬಹು-ಕೋನ ಬೆಳಕಿನ ಚದುರುವಿಕೆ | ಗಾತ್ರ-ಹೊರಗಿಡುವ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟೋಗ್ರಫಿ ಯುವಿ/ವಿಸ್ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಭೇದಾತ್ಮಕ ವಕ್ರೀಭವನದ ಸಂಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಆಣ್ವಿಕ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ, ಪ್ರೋಟೀನ್-ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಅನುಪಾತ, ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವಿಕೆಯ ಸ್ಥಿತಿ, ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗ್ಲೈಕನ್ ಸರಪಳಿಯ ಕವಲೊಡೆಯುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಯೋಜನೆ-ಗ್ರೇಡಿಯಂಟ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿ, ಲೇಬಲ್ ಮಾಡದೆಯೇ ದ್ರಾವಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂಧಿಸುವ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊಚಿಯೋಮೆಟ್ರಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸ್ವಯಂ- ಮತ್ತು ಹೆಟೆರೊ-ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಅನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. |
| ಡ್ಯುಯಲ್ ಪೋಲರೈಸೇಶನ್ ಇಂಟರ್ಫೆರೋಮೆಟ್ರಿ | ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ದರಗಳು, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಅನುರೂಪ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಜೈವಿಕ ಅಣುಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. |
| ಮೆಥಿಲೀಕರಣ (ಸಂಪರ್ಕ) ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ | ಸಕ್ಕರೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು. |
| ಅಮೈನೊ ಆಮ್ಲ ಅಥವಾ ಸಿಡಿಎನ್ಎ ಅನುಕ್ರಮ | ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು. |
ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಶನ್ ಕೋಶದಿಂದ ಜೀವಕೋಶದ ಸಂವಹನದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದರಿಂದ ಉಷ್ಣ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಮಡಚುವಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವವರೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೪][೧೮] ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು.[೧೮] ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ಕ್ರೋನ್ಸ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಅಧಿಕ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಅವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಬಹುದು.[೩]
ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು (ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗೆ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಅನ್ನು ಬಂಧಿಸುವುದು) ಭಾಷಾಂತರದ ನಂತರದ ಮಾರ್ಪಾಡು, ಅಂದರೆ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ನಂತರ ಇದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.[೩] ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಎಂಬುದು ಮಾನವನ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಭಾಗವು ಪ್ರೋಟೀನ್ನನ್‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಒಂದು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.[೩] ಜೀವಕೋಶದೊಳಗೆ, ಎಂಡೋಪ್ಲಾಸ್ಮಿಕ್ ರೆಟಿಕ್ಯುಲಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.[೩]
ಮರುಜೋಡಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳ ಜೋಡಣೆಗೆ ಹಲವಾರು ತಂತ್ರಗಳಿವೆ. ಒಂದು ತಂತ್ರವು ಮರುಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.[೩] ಈ ವಿಧಾನದ ಮೊದಲ ಪರಿಗಣನೆಯೆಂದರೆ ಆತಿಥೇಯದ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಮರುಸಂಯೋಜನೆಯ ಯಶಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅನೇಕ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳಿವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವೆಚ್ಚ, ಆತಿಥೇಯ ಪರಿಸರ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವ ಮತ್ತು ಇತರ ಪರಿಗಣನೆಗಳು.[೩] ಆತಿಥೇಯ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇ. ಕೋಲಿ, ಯೀಸ್ಟ್, ಸಸ್ಯ ಜೀವಕೋಶಗಳು, ಕೀಟ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ತನಿ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೩] ಈ ಆಯ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಸಸ್ತನಿ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ ಏಕೆಂದರೆ ವಿಭಿನ್ನ ಗ್ಲೈಕನ್ ರಚನೆಗಳು, ಕಡಿಮೆ ಅರ್ಧ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯ ಅನಗತ್ಯ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಂತಹ ಇತರ ಆತಿಥೇಯ ಕೋಶಗಳು ಮಾಡುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸಸ್ತನಿ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಬಳಕೆಯು ಎದುರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.[೩] ಸಸ್ತನಿ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ, ಪುನರ್ಸಂಯೋಜಕ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೊಟೀನ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬಳಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೋಶ ರೇಖೆ ಚೀನೀ ಹ್ಯಾಮ್ಸ್ಟರ್ ಅಂಡಾಶಯದ ರೇಖೆಯಾಗಿದೆ.[೩] ಆದಾಗ್ಯೂ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಮರುಸಂಯೋಜಿತ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಮಾನವ ಜೀವಕೋಶ ರೇಖೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಭರವಸೆಯ ಜೀವಕೋಶ ರೇಖೆಗಳಾಗಿವೆ.[೩]
ಗ್ಲೈಕೋಸಲೀಕರಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗ್ಲೈಕನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟೀನ್ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕದ ರಚನೆಯು ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.[೫] ಎನ್-ಸಂಯೋಜಿತ ಗ್ಲೈಕೋಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳ ಗ್ಲೈಕೋಸೈಲೇಷನ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಗ್ಲೈಕಾನ್ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಆಸ್ಪ್ಯಾರಜಿನ್ ನಡುವಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.[೫] ಅದೇ ರೀತಿ, ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸೆರಿನ್ ಅಥವಾ ಥ್ರೆಯೋನಿನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಗ್ಲೈಕೋಸಿಲ್ ದಾನಿಯ ಸೇರ್ಪಡೆಯ ಮೂಲಕ ಒ-ಸಂಯೋಜಿತ ಗ್ಲೈಕೊಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು.[೫]ಈ ಎರಡು ವಿಧಾನಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.[೫] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳ ವಿಧಾನಗಳೂ ಇವೆ.[೫] ಕೆಲವು ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಸೆರಿನ್-ಪಡೆದ ಸಲ್ಫಮೈಡೇಟ್ ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಥಿಯೋಹೆಕ್ಸೋಸ್ ನಡುವಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೫] ಈ ಸಂಪರ್ಕವು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ, ಘನ-ಹಂತದ ಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.[೫]
ಉಲ್ಲೆಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Ruddock LW, Molinari M (November 2006). "N-glycan processing in ER quality control". Journal of Cell Science. 119 (Pt 21): 4373–4380. doi:10.1242/jcs.03225. PMID 17074831.
- ↑ Funakoshi Y, Suzuki T (February 2009). "Glycobiology in the cytosol: the bitter side of a sweet world". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - General Subjects. 1790 (2): 81–94. doi:10.1016/j.bbagen.2008.09.009. PMID 18952151.
- ↑ ೩.೦೦ ೩.೦೧ ೩.೦೨ ೩.೦೩ ೩.೦೪ ೩.೦೫ ೩.೦೬ ೩.೦೭ ೩.೦೮ ೩.೦೯ ೩.೧೦ ೩.೧೧ ೩.೧೨ Picanco e Castro V, Swiech SH (2018). Recombinant Glycoprotein Production Methods and Protocols. Springer. ISBN 978-1-4939-7312-5. OCLC 1005519572.
- ↑ ೪.೦೦ ೪.೦೧ ೪.೦೨ ೪.೦೩ ೪.೦೪ ೪.೦೫ ೪.೦೬ ೪.೦೭ ೪.೦೮ ೪.೦೯ ೪.೧೦ ೪.೧೧ ೪.೧೨ ೪.೧೩ ೪.೧೪ ೪.೧೫ ೪.೧೬ ೪.೧೭ ೪.೧೮ Nelson DL, Cox MM, Hoskins AA, Lehninger AL (2013). Lehninger Principles of Biochemistry (Sixth ed.). Macmillan Learning. ISBN 978-1-319-38149-3. OCLC 1249676451.
- ↑ ೫.೦೦ ೫.೦೧ ೫.೦೨ ೫.೦೩ ೫.೦೪ ೫.೦೫ ೫.೦೬ ೫.೦೭ ೫.೦೮ ೫.೦೯ Gamblin DP, Scanlan EM, Davis BG (January 2009). "Glycoprotein synthesis: an update". Chemical Reviews. 109 (1): 131–163. doi:10.1021/cr078291i. PMID 19093879.
- ↑ Hart GW (2014-10-27). "Three Decades of Research on O-GlcNAcylation - A Major Nutrient Sensor That Regulates Signaling, Transcription and Cellular Metabolism". Frontiers in Endocrinology. 5: 183. doi:10.3389/fendo.2014.00183. PMC 4209869. PMID 25386167.
- ↑ Stepper J, Shastri S, Loo TS, Preston JC, Novak P, Man P, et al. (February 2011). "Cysteine S-glycosylation, a new post-translational modification found in glycopeptide bacteriocins". FEBS Letters. 585 (4): 645–650. doi:10.1016/j.febslet.2011.01.023. PMID 21251913. S2CID 29992601.
- ↑ ೮.೦ ೮.೧ ೮.೨ Murray RC, Granner DK, Rodwell VW (2006). Harper's Illustrated Biochemistry (27th ed.). McGraw–Hill.
- ↑ Glycan classification Archived 27 October 2012 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. SIGMA
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ Dell A, Morris HR (March 2001). "Glycoprotein structure determination by mass spectrometry". Science. 291 (5512): 2351–2356. Bibcode:2001Sci...291.2351D. doi:10.1126/science.1058890. PMID 11269315. S2CID 23936441.
- ↑ Theerasilp S, Kurihara Y (August 1988). "Complete purification and characterization of the taste-modifying protein, miraculin, from miracle fruit". The Journal of Biological Chemistry. 263 (23): 11536–11539. doi:10.1016/S0021-9258(18)37991-2. PMID 3403544.
- ↑ Pritchard LK, Vasiljevic S, Ozorowski G, Seabright GE, Cupo A, Ringe R, et al. (June 2015). "Structural Constraints Determine the Glycosylation of HIV-1 Envelope Trimers". Cell Reports. 11 (10): 1604–1613. doi:10.1016/j.celrep.2015.05.017. PMC 4555872. PMID 26051934.
- ↑ Pritchard LK, Spencer DI, Royle L, Bonomelli C, Seabright GE, Behrens AJ, et al. (June 2015). "Glycan clustering stabilizes the mannose patch of HIV-1 and preserves vulnerability to broadly neutralizing antibodies". Nature Communications. 6: 7479. Bibcode:2015NatCo...6.7479P. doi:10.1038/ncomms8479. PMC 4500839. PMID 26105115.
- ↑ Behrens AJ, Vasiljevic S, Pritchard LK, Harvey DJ, Andev RS, Krumm SA, et al. (March 2016). "Composition and Antigenic Effects of Individual Glycan Sites of a Trimeric HIV-1 Envelope Glycoprotein". Cell Reports. 14 (11): 2695–2706. doi:10.1016/j.celrep.2016.02.058. PMC 4805854. PMID 26972002.
- ↑ Crispin M, Doores KJ (April 2015). "Targeting host-derived glycans on enveloped viruses for antibody-based vaccine design". Current Opinion in Virology. Viral pathogenesis • Preventive and therapeutic vaccines. 11: 63–69. doi:10.1016/j.coviro.2015.02.002. PMC 4827424. PMID 25747313.
- ↑ ೧೬.೦ ೧೬.೧ Ambudkar SV, Kimchi-Sarfaty C, Sauna ZE, Gottesman MM (October 2003). "P-glycoprotein: from genomics to mechanism". Oncogene. 22 (47): 7468–7485. doi:10.1038/sj.onc.1206948. PMID 14576852. S2CID 11259597.
- ↑ "Nomenclature of glycoproteins, glycopeptides and peptidoglycans, Recommendations 1985". www.qmul.ac.uk. Retrieved 16 March 2021.
- ↑ ೧೮.೦ ೧೮.೧ Davis BG (February 2002). "Synthesis of glycoproteins". Chemical Reviews. 102 (2): 579–602. doi:10.1021/cr0004310. PMID 11841255.