ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯ

ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯ - ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೈಸೂರು ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ತನ್ನ ಎಂಟು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯ ಅಥವಾ ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯ(ಗಳು) ದ್ವಾಪರ ಯುಗದಲ್ಲಿ (ಯುಗ) ದ್ವಾರಕದ ರಾಜ ಹಿಂದೂ ದೇವರು ಕೃಷ್ಣನ ಎಂಟು ಪ್ರಮುಖ ರಾಣಿ-ಪತ್ನಿಯರ ಗುಂಪು. ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪಟ್ಟಿಯು ಸೇರಿವೆ: ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಸತ್ಯಭಾಮಾ, ಜಾಂಬವತಿ, ಕಾಳಿಂದಿ, ಮಿತ್ರವಿಂದಾ, ನಾಗನಜಿತಿ, ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣ . ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಹರಿವಂಶದಲ್ಲಿ ಭದ್ರಾ ಬದಲಿಗೆ ಮಾದ್ರಿ ಅಥವಾ ರೋಹಿಣಿ ಎಂಬ ರಾಣಿಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ರಾಜಕುಮಾರಿಯರಾಗಿದ್ದರು.

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ರಾಧಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೃಷ್ಣನ ಎಲ್ಲಾ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವತೆಯ ಅವತಾರಗಳಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಬ್ರಜ್‌ನ ಗೋಪಿಗಳನ್ನು ರಾಧೆಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿದರ್ಭದ ರಾಜಕುಮಾರಿಯಾದ ರುಕ್ಮಿಣಿಯು ಕೃಷ್ಣನ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ದ್ವಾರಕಾದ ಮುಖ್ಯ ರಾಣಿ ( ಪತ್ರಾಣಿ ). ಆಕೆಯನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ದೇವತೆಯಾದ ಶ್ರೀದೇವಿಯ ಅವತಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸತ್ಯಭಾಮಾ, ಮೂರನೇ ಪತ್ನಿ, ಯಾದವ ರಾಜಕುಮಾರಿ, ಭೂದೇವಿ ಭೂದೇವಿಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಅಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಾಂಬವತಿಯು ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಮೂರನೇ ಅಂಶವಾದ ನೀಲಾದೇವಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಯಮುನಾ ನದಿಯ ದೇವತೆಯಾದ ಕಾಳಿಂದಿಯನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯರಲ್ಲದೆ, ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ೧೬,೦೦೦ ಅಥವಾ ೧೬,೧೦೦ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದರು .

ಗ್ರಂಥಗಳು ಕೃಷ್ಣನು ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯದಿಂದ ತಂದೆಯಾದ ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವರು ರಾಜಕುಮಾರ ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ, ರುಕ್ಮಿಣಿಯ ಮಗ.

ಸಾರಾಂಶ

ಕೃಷ್ಣ ತನ್ನ ಇಬ್ಬರು ಪ್ರಧಾನ ರಾಣಿಯರೊಂದಿಗೆ. (ಎಡದಿಂದ) ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಕೃಷ್ಣ, ಸತ್ಯಭಾಮ ಮತ್ತು ಅವನ ಪರ್ವತ ಗರುಡ .

ಸಂಕ್ಷೇಪಣಗಳು

• ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳು
  • ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ
  • ಮಹಾಭಾರತ
  • ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣ
  • ಹರಿವಂಶ
  • ಪದ್ಮ ಪುರಾಣ

ಪಟ್ಟಿಗಳು

ಹೆಸರು	ಎಪಿಥೆಟ್ಸ್	ರಾಜಕುಮಾರಿ	ಪೋಷಕರು	ಮದುವೆಯ ವಿಧಾನ	ಮಕ್ಕಳು
ರುಕ್ಮಿಣಿ	ವೈದರ್ಭಿ, ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿ, ಭೈಷ್ಮಕಿ	ವಿದರ್ಭ	ಭೀಷ್ಮಕ (ಎಫ್)	ರುಕ್ಮಿಣಿಯು ಶಿಶುಪಾಲನೊಂದಿಗೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾದಾಗ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ವೀರೋಚಿತವಾಗಿ ಓಡಿಹೋದಳು	ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ, ಚಾರುದೇಷ್ಣ, ಸುದೇಷ್ಣ, ಚಾರುದೇಹ, ಸುಚರು, ಚಾರುಗುಪ್ತ, ಭದ್ರಚಾರು, ಚಾರುಚಂದ್ರ, ವಿಚಾರರು ಮತ್ತು ಚಾರು ; ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ, ಚಾರುದೇಷ್ಣ, ಸುದೇಷ್ಣ, ಚಾರುದೇಹ, ಸುಷೇಣ, ಚಾರುಗುಪ್ತ, ಭದ್ರಚಾರು, ಚಾರುವಿಂದ, ಸುಚರು, ಚಾರು, ಚಾರುಮತಿ ; ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ, ಚಾರುದೇಷ್ಣ (ಇದೇ ಹೆಸರಿನ 2 ಪುತ್ರರು), ಚಾರುಭದ್ರ, ಚಾರುಗರ್ಭ, ಸುದೇಷ್ಣ, ದ್ರುಮ, ಸುಷೇಣ, ಚಾರುವಿಂದ, ಚಾರುಬಾಹು, ಚಾರುಮತಿ
ಸತ್ಯಭಾಮಾ	ಸುಗಂತಿ, ಕಮಲಾಕ್ಷಿ, ಸತ್ರಾಜಿತಿ	ಯಾದವ ಕುಲದ ಭಾಗ	ಸತ್ರಾಜಿತ್ (ಎಫ್)	ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ( ಸ್ಯಮಂತಕ ಪ್ರಸಂಗ)	ಭಾನು, ಸುಭಾನು, ಸ್ವರ್ಭಾನು, ಪ್ರಭಾನು, ಭಾನುಮಾನ್, ಚಂದ್ರಭಾನು, ಸಾವಿತ್ರಿ, ಬೃಹದ್ಭಾನು, ಅತಿಭಾನು, ಶ್ರೀಭಾನು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭಾನು. (ಬಿಪಿ); ಭಾನು, ಭೈಮಾರಿಕಾ (ವಿಪಿ); ಭಾನು, ಭೀಮರಥ, ರೋಹಿತ, ದೀಪ್ತಿಮಾನ್, ತಾಮ್ರಪಕ್ಷ, ಜಲಂತಕ, ಭಾನು , ಭೀಮಿಕಾ , ತಾಮ್ರಪಾಣಿ , ಜಲಂಧಾಮ
ಜಾಂಬವತಿ	ನರೇಂದ್ರಪುತ್ರಿ, ಕಪೀಂದ್ರಪುತ್ರಿ, ಪೌರವಿ	-	ಜಾಂಬವನ್ (ಎಫ್)	ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು (ಸ್ಯಮಂತಕ ಪ್ರಸಂಗ)	ಸಾಂಬ, ಸುಮಿತ್ರ, ಪುರುಜಿತ್, ಶತಜಿತ್, ಸಹಸ್ರಜಿತ್, ವಿಜಯ, ಚಿತ್ರಕೇತು, ವಸುಮನ್, ದ್ರಾವಿಡ ಮತ್ತು ಕ್ರತು ; ಸಾಂಬಾ (ವಿಪಿ) ನೇತೃತ್ವದ ಪುತ್ರರು; ಸಾಂಬಾ, ಮಿತ್ರವನ್, ಮಿತ್ರವಿಂದ, ಮಿತ್ರಾವತಿ
ಕಾಳಿಂದಿ	ಯಮುನಾ, ಮಿತ್ರವಿಂದ (HV) ಜೊತೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ		ಸೂರ್ಯ (ಎಫ್), ಸರಣ್ಯು	ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ	ಶ್ರುತ, ಕವಿ, ವೃಷ, ವೀರ, ಸುಬಾಹು, ಭದ್ರ, ಸಂತಿ, ದರ್ಶ, ಪೂರ್ಣಮಾಸ ಮತ್ತು ಸೋಮಕ ; ಶ್ರುತಾ (ವಿಪಿ) ನೇತೃತ್ವದ ಪುತ್ರರು; ಅಶ್ರುತಾ ಮತ್ತು ಶ್ರುತಸಮ್ಮಿತಾ
ನಾಗನಜಿತಿ	ಸತ್ಯ, ಕೌಸಲ್ಯ	ಕೋಸಲ	ನಾಗನಜಿತ್ (ಎಫ್)	ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಏಳು ಗೂಳಿಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಗೆದ್ದನು	ವೀರ, ಚಂದ್ರ, ಅಶ್ವಸೇನ, ಸಿಟ್ರಗು, ವೇಗವನ್, ವೃಷ, ಅಮ, ಶಂಕು, ವಸು ಮತ್ತು ಕುಂತಿ ; ಭದ್ರವಿಂದ (ವಿಪಿ) ನೇತೃತ್ವದ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರು; ಮಿತ್ರಬಾಹು, ಸುನೀತಾ, ಭದ್ರರಕರ, ಭದ್ರವಿಂದ, ಭದ್ರಾವತಿ
ಮಿತ್ರವಿಂದಾ	ಸುದತ್ತ , ಶೈಬ್ಯ ಅಥವಾ ಶೈವ್ಯ, [ಕಾಳಿಂದಿಗೆ ಮಿತ್ರವಿಂದಾ ಎಂಬ ವಿಶೇಷಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ; ಶೈಬ್ಯಾ (ಸುದತ್ತಾ)ಯಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ರಾಣಿ]	ಅವಂತಿ	ಜಯಸೇನ, ರಾಜಾಧಿದೇವಿ - ಕೃಷ್ಣನ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ , ಶಿಬಿ	ತನ್ನ ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಅವರು ಒಪ್ಪದ ಕಾರಣ ಅವಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಕೃಷ್ಣ ಅವಳ ಸಹೋದರರನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದನು	ವೃಕ, ಹರ್ಷ, ಅನಿಲ, ಗೃಧ್ರ, ವರ್ಧನ, ಉನ್ನತ, ಮಹಾಂಸ, ಪಾವನ, ವಹ್ನಿ ಮತ್ತು ಕ್ಷುಧಿ ; ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್ ನೇತೃತ್ವದ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರು; ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್, ಸತ್ಯಜಿತ್, ಸೇನಾಜಿತ್, ಸಪತ್ನಜಿತ್, ಅಂಗದಾ, ಕುಮುದಾ, ಶ್ವೇತಾ ಮತ್ತು ಶ್ವೇತಾ
ಲಕ್ಷ್ಮಣ	ಲಕ್ಷಣ, ಚಾರುಹಾಸಿನಿ, ಮಾದ್ರಿ (ಬಿಪಿ), ಮದ್ರಾ	ಮದ್ರಾ , ಅಜ್ಞಾತ , ಗಾಂಧಾರ	ಬೃಹತ್ಸೇನ , ಹೆಸರಿಲ್ಲದ	ಅವಳ ಸ್ವಯಂವರದಿಂದ ಅಪಹರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ದಾಳಿಕೋರರನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ	ಪ್ರಘೋಷ, ಗಾತ್ರವನ್, ಸಿಂಹ, ಬಲ, ಪ್ರಬಲ, ಊರ್ಧ್ವಗ, ಮಹಾಶಕ್ತಿ, ಸಹಾ, ಓಜ ಮತ್ತು ಅಪರಾಜಿತಾ ; ಗತ್ರವನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರು; ಗಾತ್ರವನ್, ಗಾತ್ರಗುಪ್ತ, ಗಾತ್ರವಿಂದ, ಗಾತ್ರಾವತಿ
ಭದ್ರ	ಕೈಕೇಯಿ	ಕೇಕಾಯ	ದೃಷ್ಟಕೇತು, ಶ್ರುತಕೀರ್ತಿ - ಕೃಷ್ಣನ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ	ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಸಹೋದರರಿಂದ ಮದುವೆ.	ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್, ಬೃಹತ್ಸೇನ, ಶೂರ, ಪ್ರಹರಣ, ಅರಿಜಿತ್, ಜಯ, ಸುಭದ್ರ, ವಾಮ, ಆಯುರ್ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಕ
ಮಾದ್ರಿ	ಸುಭಿಮಾ	ಮದ್ರಾ	-	-	ವಿಪಿ, ಎಚ್ವಿ	ವೃಕಾ ನೇತೃತ್ವದ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರು; ವೃಕಾಶ್ವ, ವೃಕನಿವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ವೃಕದೀಪ್ತಿ
ರೋಹಿಣಿ	ಜಾಂಬವತಿ	-	-	ನರಕಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ ಕೃಷ್ಣ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದನು (ಕಿರಿಯ ಹೆಂಡತಿಯರ ನಾಯಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದಾಗ)	ದೀಪ್ತಿಮಾನ್, ತಾಮ್ರಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಇತರರು

ಸಾಂಕೇತಿಕತೆ

ಅವರ ರಾಜ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಪತ್ನಿಯರ ಕ್ರಮಾನುಗತವು ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ಪ್ರಕೃತಿಯ (ಶ್ರೀ) ಅವತಾರವಾದ ರುಕ್ಮಿಣಿಯು ಕೃಷ್ಣನ ಮಹಿಮೆ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಮೂಲ ಪ್ರಕೃತಿಯ ( ಭೂದೇವಿ ) ಅವತಾರವಾದ ಸತ್ಯಭಾಮಾ, ಭಗವಂತನ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಜಾಂಬವತಿಯು ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ವಿಜಯನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಗೆದ್ದಳು. ಎರಡನೆಯ ಗುಂಪು ಆರ್ಯಾವರ್ತದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾಗಿದ್ದು ಕಾಳಿಂದಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ನಾಗನಜಿತಿ ಪೂರ್ವ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ (ಸೌರ ರಾಜವಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ) ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೂರನೆಯ ಗುಂಪಿನ ಹೆಂಡತಿಯರು ಮಿತ್ರವಿಂದ ಮತ್ತು ಭದ್ರ ಅವರ ಪಿತೃಪ್ರಭುತ್ವದ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಾತ್ವತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವನ ಯಾದವ ಕುಲವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ.

ದಂತಕಥೆಗಳು

ಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರೂಪವಾದ ವಿಠ್ಠಲನ ಮುಖ್ಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ.

ಕೃಷ್ಣನ ಮುಖ್ಯ ಪತ್ನಿ ರುಕ್ಮಿಣಿಯು ಕೃಷ್ಣನ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು ಆಕೆಯ ಆಯ್ಕೆಯ ವರನೊಂದಿಗೆ ಮದುವೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದರೆ, ರುಕ್ಮಿಣಿಯ ಸಹೋದರ ರುಕ್ಮಿ ತನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಶಿಶುಪಾಲನೊಂದಿಗೆ ಅವಳ ಮದುವೆಯನ್ನು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದರು. ರುಕ್ಮಿಣಿ ತನ್ನನ್ನು ಅದರಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು. ತನ್ನ ಸಹೋದರ ರುಕ್ಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದ ನಂತರ ಕೃಷ್ಣ ತನ್ನ ಸ್ವಯಂವರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದನು. ಅವನ ಸಹೋದರ ಬಲರಾಮನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನ ಸೈನ್ಯವು ರುಕ್ಮಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಇತರ ರಾಜರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿತು. ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣನ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪತ್ನಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಅವರ ಪಕ್ಷಪಾತವು ಅವರ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿ ಸತ್ಯಭಾಮೆಯ ಕೋಪವನ್ನು ಕೆರಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಮತ್ತು ಜಾಂಬವತಿಯ ಕೃಷ್ಣನ ವಿವಾಹವು ಸ್ಯಮಂತಕಮಣಿಯ ಕಥೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಸೂರ್ಯ ದೇವರು ತನ್ನ ಭಕ್ತ ಸತ್ಯಭಾಮೆಯ ತಂದೆ ಸತ್ರಾಜಿತನಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅಮೂಲ್ಯ ವಜ್ರ. ಯಾದವ ಹಿರಿಯ ಉಗ್ರಸೇನನಿಗೆ ರತ್ನವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಕೃಷ್ಣನು ಸತ್ರಾಜಿತನನ್ನು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಅವನು ಅದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಪ್ರಸೇನನಿಗೆ ಅದನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಸೇನನು ಬೇಟೆಯ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಸಿಂಹದಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು. ಅವನು ಕರಡಿ-ರಾಜನಾದ ಜಾಂಬವನ್‌ನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು. ಆಭರಣವನ್ನು ಕದ್ದಿದ್ದಾನೆಂದು ಸತ್ರಾಜಿತ್ ಆರೋಪಿಸಿದಾಗ, ಕೃಷ್ಣನು ಅದರ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಸೇನ ಮತ್ತು ಸಿಂಹದ ಶವಗಳ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಜಾಂಬವಂತನನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾನೆ. ೨೭/೨೮ ದಿನಗಳ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಜಾಂಬವಂತ - ರಾಮನ ಭಕ್ತ (ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರ) - ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವನು ಅರಿತುಕೊಂಡನು. ರತ್ನವನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿ ಜಾಂಬವತಿಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಕೃಷ್ಣನು ದ್ವಾರಕೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದಾಗ ಅವಮಾನಿತನಾದ ಸತ್ರಾಜಿತ್ ತನ್ನ ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಬೇಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆಭರಣದೊಂದಿಗೆ ಸತ್ಯಭಾಮೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವಂತೆ ಅವಳನ್ನುಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಭಾಮರು ನರಕಾಸುರನ ಸೇನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ -ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಿಂದ ಚಿತ್ರಕಲೆ

ರಾಣಿಯರಲ್ಲಿ, ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸತ್ಯಭಾಮೆಯು ತುಂಬಾ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದಳು. ಆದರೆ ಅವಳು ಬಿಲ್ಲುಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ರಾಕ್ಷಸ ನರಕಾಸುರನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಅವಳು ಕೃಷ್ಣನ ಜೊತೆಗೂಡಿದಳು. ಕೃಷ್ಣ-ಆಧಾರಿತ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಂದರೆ, ಭೂದೇವಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾದ ಸತ್ಯಭಾಮೆ - ನರಕಾಸುರನ ತಾಯಿ, ದೇವಿ ಕೇಂದ್ರಿತ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಾಯಿಯಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಡುವ ಶಾಪವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಸತ್ಯಭಾಮೆಯ ಆಜ್ಞೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಕೃಷ್ಣನು ಸ್ವರ್ಗ ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳ ರಾಜನಾದ ಇಂದ್ರನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೆ ರುಕ್ಮಿಣಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ನಂತರ ಅವಳಿಗೆ ಸ್ವರ್ಗೀಯ ಪಾರಿಜಾತವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ.

ಭಾರತೀಯ ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣನ ಪೈಪೋಟಿಯ ಪತ್ನಿಯರ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತವೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಭಾಮೆ. ಒಮ್ಮೆ ಸತ್ಯಭಾಮೆಯು ತನ್ನ ಸಂಪತ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಟ್ಟು, ದೈವಿಕ ಋಷಿಯಾದ ನಾರದನಿಗೆ ಕೃಷ್ಣನ ತೂಕದಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅವನಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅವನನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವುದಾಗಿ ವಾಗ್ದಾನ ಮಾಡಿದಳು ಎಂಬುದನ್ನು ಒಂದು ಕಥೆಯು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಒಂದು ತೂಗುವ ತಕ್ಕಡಿಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಸತ್ಯಭಾಮೆಯು ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತವಾಗಿ ಬಂದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಬಾಣಲೆಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಿದಳು. ಆದರೆ ಅದು ಕೃಷ್ಣನ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಲಿಲ್ಲ. ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ ಪತ್ನಿಯರು ಅನುಸರಿಸಿದರು ಆದರೆ ಕೃಷ್ಣನ ಹರಿವಾಣವು ನೆಲವನ್ನು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಪತ್ನಿಯರು ಸತ್ಯಭಾಮೆಯನ್ನು ರುಕ್ಮಿಣಿಯ ಬಳಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಕೋರಿದರು. ಅಸಹಾಯಕಳಾದ ಸತ್ಯಭಾಮೆಯು ತನ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾದ ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಳಿದಳು. ತಕ್ಕದಡಿಯಿಂದ ಸತ್ಯಭಾಮಾ ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಣಿಯರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು.ರುಕ್ಮಿಣಿಗೆ ಸ್ವಂತ ಸಂಪತ್ತು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಪಠಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಪವಿತ್ರ ತುಳಸಿ ಎಲೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ತಕ್ಕಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದಳು. ಕೃಷ್ಣನ ಹರಿವಾಣವು ಹಠಾತ್ತನೆ ಗಾಳಿಗೆ ಏರಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಹರಿವಾಣವು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿತು ಅದರಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ ಎಲೆ ಮಾತ್ರ ಇತ್ತು.

ಸಹ ನೋಡಿ

• ಕೃಷ್ಣನ ಕಿರಿಯ ಹೆಂಡತಿಯರು