ಭೈರವಿ (ಕರ್ನಾಟಕ)
| ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ | |
|---|---|
| ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು | |
|
ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್ ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ | |
| ಸಂಗೀತಕಾರರು | |
ಭೈರವಿಯು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜನ್ಯ ರಾವಾಗಿದೆ . ಇದು <i id="mwFA">ಸಂಪೂರ್ಣ</i> ರಾಗವಾಗಿದ್ದರೂ (ಎಲ್ಲಾ 7 ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ), ಅದರ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಧೈವತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಭಾಷಾಂಗ ರಾಗವಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಸುಮಾರು 1500 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿವೆ.
ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಭೈರವಿ ಎಂಬ ರಾಗವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆಯಾದರೂ, ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತ ಬಹಳ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿಯ ಭೈರವಿ, ಅದರ ಆರೋಹ ಮತ್ತು ಅವರೋಹದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ತೋಡಿಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ.
ಇದು ೨೦ ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ನಟಭೈರವಿಯ ಜನ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ <i id="mwIg">ಸ್ವರಗಳನ್ನು</i> ನೋಡಿ):
- ಆರೋಹಣ: ಸ ರಿ₂ಗ₂ ಮ₁ ಪ ದ₂ನಿ₂ ಸ [lower-alpha 1]
- ಅವರೋಹಣ: ಸ‘ ನಿ₂ ದ₁ಪ ಮ₁ಗ ₂ರಿ₂ಸ [lower-alpha 2]
ಇತರ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ:
- ಆರೋಹಣ: ಸ ಗ₂ರಿ₂ಗ₂ಮ₁ಪ ದ₂ ನಿ₂ಸ [lower-alpha 3]
- ಅವರೋಹಣ: ಸ ನಿ₂ ದ₁ ಪ ಮ₁ಗ₂ರಿ₂ಸ[lower-alpha 4]
ಚತುಶ್ರುತಿ ರಿಷಭ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ,, ಚತುಶ್ರುತಿ ಧೈ ವತ,& ಶುದ್ಧ ದೈವತ ಮತ್ತು ಕೈಶಿಕಿ ನಿಷಾದ ಎಂಬ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಚತುಶ್ರುತಿ (D2) ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ (D1) ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.
ನಟಭೈರವಿ ಮೇಳದ ಜನ್ಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಭೈರವಿಯು ಪ ದ2 ನಿ2 ಸ ಎಂಬ ಪದಗುಚ್ಛದಲ್ಲಿ ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಅನ್ಯ ಸ್ವರ ದ2 ಅನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪ ದ ನಿ ದ ಪ ಎಂಬ ಪದಗುಚ್ಛದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ದ1 ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಮಕವಿಲ್ಲದೆ ರಿ2 ಮತ್ತು ಮ1 ಮಾತ್ರ ದೀರ್ಘವಾಗಬಲ್ಲದು. ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಗ2 ಅನ್ನು ರಿ2 ಜೊತೆಗೆ ಸಣ್ಣ ಅಥವಾ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಆಂದೋಲನದೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ-ನಂತರದ ಸ ಗ ರಿ ಗ ಮ . ಗ ನಲ್ಲಿನ ಗಮಕವು ರಿ ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಮಪ ಗರಿ ಪದವನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ2 ಮ1 ನಿಂದ ಸ್ಲೈಡ್ ಆಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಂದೋಲನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಸ ಗ ರಿ ಗ ಎಂಬ ಪದಗುಚ್ಛ ಮತ್ತು ಗ ನಲ್ಲಿ ಗಮಕಂ ಅಂತ್ಯವು ಸ ಗ ರಿ ಗ ಅನ್ನು ಬಳಸದ ಖರಹರಪ್ರಿಯದ ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ ನಲ್ಲಿ ಗಮಕವು ಗ ನಲ್ಲಿಯೇ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪ ದ2 ನಿ2 ಸ ಮತ್ತು ಸ ಗ2 ರಿ2 ಗ2 ಮ1 ಎಂಬ ಪದಗುಚ್ಛಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಭೈರವಿಯನ್ನು ಮುಖಾರಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ2 ನಿ2 ದ2 ಮತ್ತು ದ1 ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಗಮಕಗಳ ಚತುರ ಬಳಕೆಯು ರಾಗಕ್ಕೆ ಅದರ ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ವಿವರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಭೈರವಿಯು ಸಂಗೀತ ಕಛೇರಿಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದರ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ವಿಶಾಲ ಅವಕಾಶ ಇದೆ. ಈ ರಾಗವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಸ್ಥಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ಪರಿಣಾಮಕ್ಕೆ ವಿವರಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ತಾರ ಸ್ಥಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಶೋಭಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಷಾದ, ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಜೀವ ಸ್ವರ, ಯಾವ ದೈವತವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗಮಕದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರೂಪಿಸಬಹುದು. ಈ ರಾಗದ ತೂಕ ಮತ್ತು ವಕ್ರ ಸಂಚಾರಗಳ ಕೊರತೆಯು ಬೃಘಾಗಳು ಮತ್ತು ನಿಧಾನವಾದ ಪದಗುಚ್ಛಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಗವು ತಾನಂ, ಕಣಕ್ಕು, ಸರ್ವಲಘು ಸ್ವರಗಳಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಈ ಲಕ್ಷಣವು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ರಾಗಂ-ತಾನಂ-ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಭೈರವಿ ಕೂಡ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ವಿಸ್ತಾರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಿಂದ. ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಅನಂತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿವೆ, ಇದನ್ನು ದಿನದ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಡಬಹುದು. ಭೈರವಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಮೂರ್ಚನಗಳು ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಅನ್ಯ ಸ್ವರ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಂಜಿ, ಮುಖಾರಿ ಮತ್ತು ಹುಸೇನಿ ಸೇರಿವೆ.
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಭೈರವಿಯನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಯೋಜಕರು ಹಲವಾರು ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪಚ್ಚಿಮಿರಿಯಮ್ ಆದಿಯಪ್ಪ ಅವರ ಅಟಾ ತಾಳದಲ್ಲಿ ವಿರಿಬೋನಿ ವರ್ಣಂ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಗಂನಲ್ಲಿರುವ ನೂರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮಿಗಿಲಾದ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
| ಮಾದರಿ | ಸಂಯೋಜನೆ | ಸಂಯೋಜಕ | ತಾಲಂ |
|---|---|---|---|
| ವರ್ಣಮ್ | ವಿರಿಬೋನಿ | ಪಚ್ಚಿಮಿರಿಯಂ ಆದಿಯಪ್ಪ | ಖಂಡಜಾತಿ ಅತಾ |
| ಕೃತಿ | ಉಪಚಾರಮು ಜೇಸೇವರುನ್ನರನಿ | ತ್ಯಾಗರಾಜ | ರೂಪಕಮ್ |
| ಕೃತಿ | ಕೊಲುವೈಯುನ್ನಡೆ | ತ್ಯಾಗರಾಜ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಉಪಚಾರಮುಲನು ಚೇಕೋನವಯ್ಯ | ತ್ಯಾಗರಾಜ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಏನತಿ ನೋಮು ಫಲಮೋ | ತ್ಯಾಗರಾಜ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಲಲಿತೆ ಶ್ರೀ ಪ್ರೌಢೆ | ತ್ಯಾಗರಾಜ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಶ್ರೀ ಕಮಲಾಂಬಾಯಃ ಪರಮ್ | ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ್ | ಮಿಶ್ರಾ ಝಂಪಾ |
| ಕೃತಿ | ಚಿಂತಯ ಮಕಾಂದ | ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ್ | ರೂಪಕಮ್ |
| ಕೃತಿ | ಬಾಲಗೋಪಾಲ ಪಾಲಯಶುಮಂ | ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ್ | ಆದಿ |
| ಸ್ವರಜತಿ | ಕಾಮಾಕ್ಷಿ ಅಂಬಾ | ಶ್ಯಾಮ ಶಾಸ್ತ್ರಿ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ಯಾರೋ ಇವರ್ ಯಾರೋ | ಅರುಣಾಚಲ ಕವಿ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ನೀ ಪಾದಮೂಲೆ | ಪಟ್ನಂ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ ಅಯ್ಯರ್ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಜನನಿ ಮಾಮವ (5 ನೇ ನವರಾತ್ರಿ ಕೃತಿ) | ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ರಘುಕುಲ ತಿಲಮಯಿ | ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಎತ್ತಣೈ ಕೇಳ್ತಾಳು | ಊಟುಕ್ಕಾಡು ವೆಂಕಟ ಕವಿ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ಸತ್ಯವಂತರಿಗಿದು ಕಾಲವಲ್ಲ | ಪುರಂದರ ದಾಸ | ಖಂಡ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ಓಡಿ ಬಾರಯ್ಯ (4ನೇ ನವರತ್ನ ಮಾಲಿಕೆ) | ಪುರಂದರ ದಾಸರು | ಆದಿ |
| ಕೃತಿ | ಓಲಗ ಸುಲಭವೋ | ವ್ಯಾಸತೀರ್ಥ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ಇಂದು ಎನಗೆ ಗೋವಿಂದಾ | ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
| ಕೃತಿ | ಇಕಾನನ್ನೂ ಬ್ರೋವಕುನ್ನ | ಪಲ್ಲವಿ ಶೇಷಯ್ಯರ್ | ಆದಿ |
| ತಿರುಪ್ಪಾವೈ 7 | "ಕೀಸು ಕೀಸೇಂದ್ರು" | ಆಂಡಾಳ್ ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಅರಿಯಾಕುಡಿ ರಾಮಾನುಜ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್ ಅವರ ಭೈರವಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ | "ಆದಿ" |
| ಪದಮ್ | ರಾಮ ರಾಮ ಪ್ರಾಣ ಸಖೀ | ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞ | "ಆದಿ" |
| ಜಾವಳಿ | ಎಲಾರ್ ಆದಯನೇ ಕಾಮಿನಿ | ಚಿನ್ನಯ್ಯ | "ಆದಿ" |
| ಕೃತಿ | ಶ್ರೀ ಕಾಮಾಕ್ಷಿ | ಸ್ಪೆನ್ಸರ್ ವೇಣುಗೋಪಾಲ್ | ಮಿಶ್ರಾ ಚಾಪು |
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
|---|---|---|---|
| ಉನ್ನೈ ಕಂಡು ಮಾಯಾಂಗತ | ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ | ಆಲತ್ತೂರ್ ವಿ. ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ | ಎಂ.ಕೆ.ತ್ಯಾಗರಾಜ ಭಾಗವತರು |
| ತಿರುಪರ್ಕದಲಿಲ್ | ಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಪ್ಪನ್ | ಜಿ.ದೇವರಾಜನ್ | ಕೆಜೆ ಯೇಸುದಾಸ್ |
| ಅತಿಶಯ ರಾಗಂ ("ಒರು ಪುರಂ" ಸಾಲಿನಿಂದ ಆರಂಭ) | ಅಪೂರ್ವ ರಾಗಂಗಲ್ | ಎಂಎಸ್ ವಿಶ್ವನಾಥನ್ | |
| ಆದಿ ಆದಿ ಅಸೈಂಥಲ್ | ಯಾರ್ ಜಂಬುಲಿಂಗಂ | ಟಿಆರ್ ಪಪ್ಪಾ | ಬಾಂಬೆ ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್ |
| ಥಾಯ್ ಥಾಯ್ ಥಕ್ಕ ಅರುಳ್ ಸೇಯಿ | ಪೆರಿಯಾರ್ | ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್ | ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ |
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- Kumar, Ranee (23 November 2012). "How well do we know Bhairavi?". The Hindu (in Indian English). Retrieved 18 September 2018.