ಚೀನಾದ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಚೀನಾದ ಕದನ ಕಲೆಗಳು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಈ ಲೇಖನ ಚೀನೀ ಭಾಷೆಯ ಪದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸರಿಯಾದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೆದ್ದರೆ ನಿಮಗೆ ಚೀನೀ ಅಕ್ಷರಗಳು ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ ಚಿನ್ಹೆ, ಚೌಕಗಳು ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೇ ಚಿನ್ಹೆಗಳು ಕಾಣಬಹುದು.
ಸರಣಿಯ ಭಾಗ
ಚೀನೀ ಯುದ್ಧ ಕಲೆಗಳು
ಚೀನೀ ಯುದ್ಧ ಕಲೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
Terms
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು
ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು
ದಂತಕಥೆಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳು
ಸಂಬಂಧಿತ
Wushu
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನೀ 武術
ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ martial art

ಚೀನಾದ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನ ಕಲೆಗಳು , ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಚೀನಾದ ಆಡು ನುಡಿಯ ಶಬ್ದ ವೂಶು (simplified Chinese: 武术; traditional Chinese: 武術; pinyin: wǔshù) ಮತ್ತು ಕುಂಗ್ ಫೂ (Chinese: 功夫 ಪಿನಿಯಿನ್ : ಗಾಂಗ್‌ಫೂ) ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯುವುದಿದೆ, ಇದು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕಾಳಗ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಇವತ್ತಿನ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಗುರು ಭೋಧೀಧರ್ಮರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಕಲರಿಪಯಟ್ಟುವಿನಿಂದ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತ ಬಂದು ವೂಶುವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಈ ಕಾಳಗ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಅದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುಣ ವಿಶೇಷಣಗಳನ್ವಯ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವನ್ನು ಕದನ ಕಲೆಗಳ "ಕುಟುಂಬಗಳು" (家, jiā), "ಒಳಪಂಗಡಗಳು" (派, pài) ಅಥವಾ "ಶಾಲೆಗಳು" (門, ಪುರುಷರು) ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಶೇಷಗುಣಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕೂಗನ್ನು ಅಣುಕಿಸುವದರ ಜೊತೆಗೆ ಭೌತಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮ ಅಥವಾ ಚೀನಿಯರ ತತ್ವಗಳಿಂದ, ಧರ್ಮಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದ ತರಬೇತಿಯ ವೈಖರಿ. ಗಿ ಕೌಶಲ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಕೆಲವು ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಆಂತರಿಕ ವೆಂದು ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ (内家拳, nèijiāquán), ಇನ್ನಿತರವು ಮಾಂಸ ಖಂಡಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಹಾಗೂ ರಕ್ತನಾಳಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದ್ಧಿಸಿದಂತಹವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ (外家拳, wàijiāquán). ಉತ್ತರ (北拳, běiquán) ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ (南拳, nánquán) ಎಂಬ ಭೂಗೋಳಿಕ ವಿಂಗಡಣೆಯೂ ಸಹಾ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಜನಪ್ರಿಯ ವರ್ಗೀಕರಣ.

ಶಾಬ್ದಿಕ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾರ್ಥ[ಪರಿಭಾಷಾ ಶಾಸ್ತ್ರ][ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕುಂಗ್-ಫೂ ಮತ್ತು ವೂಶೂ ಎಂಬುದು ಚೀನಿಯರ ಕದನ ಕಲೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಿಂದ ಪಡೆದ ಎರವಲು ಪದ. ಏನೇ ಆದರೂ, ಚೀನಿಯರ ಕುಂಗ್ ಫೂ (Chinese: 功夫; pinyin: gōngfū) ಮತ್ತು ವೂಶೂ (simplified Chinese: 武术; traditional Chinese: 武術; pinyin: wǔshù listen (Mandarin) ; ಕ್ಯಾಂಟೋನೀಸ್: ಮೌಹ್-ಸೇಅಟ್) ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಅರ್ಥವೇ ಇರುತ್ತದೆ;[೧] "ಚೀನಿಯರ ಕದನ ಕಲೆ"ಯ ಯಥಾವತ್ ಅಥವಾ ಸಮನಾರ್ಥ ಪದದ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ ಜೋಂಗೋ ವೂಶೂ (Chinese: 中國武術; pinyin: zhōngguó wǔshù).

Wǔshù ಅಕ್ಷರಶ: ಅರ್ಥವೆಂದರೆ "ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ ಅಥವಾ ಕದನ ಕಲೆ". ಇದು ಎರಡು ಪದದಿಂದ ರೂಪಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ 武術: (), ಅರ್ಥವೆಂದರೆ "ಕದನ" ಅಥವಾ "ಸೇನೆ" ಮತ್ತು (shù), ಇದು "ಶಿಸ್ತು", "ನಿಪುಣತೆ" ಅಥವಾ "ಕ್ರಮ." ಬರೀ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರದಿಂದ (tàolù 套路) ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಲಾತ್ಮಕತೆಯ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಕ್ರೀಡೆ ಗೆ ವೂಶೂ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿರುತ್ತದೆ.[೨]

"ಕುಂಗ್ ಫೂ"ವಿನ ಸಂದಿಗ್ಧತೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೀನಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಕುಂಗ್ ಫೂ ಶಬ್ದವನ್ನು ಯಾವುದೇ ದೀರ್ಘ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾದ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡ ನಿಪುಣತೆಗೆ, ಅದು ಕದನ ಕಲೆಗೆ ಸಂಬಂದ್ಧಿಸಿದ್ದು ಅಲ್ಲದೇ ಇದ್ದರೂ ಬಳಸುವುದಿದೆ.[೩] ವೂಶೂ ಎಂಬುದು ಮಾತ್ರ ಕದನ ಕಲೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಬ್ದವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರಾಚೀನ ಚೈನಾದಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರ ಈ ಕದನ ಕಲೆಯ ಮೂಲೋದ್ದೇಶ ಸ್ವಯಂ-ರಕ್ಷಣೆ, ಬೇಟೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸೇನೆಯ ತರಬೇತಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೈ-ಕೈ ಮಿಲಾಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರದ ತರಬೇತಿಯು ಪ್ರಾಸೀನ ಚೀನಿ ಸೈನಿಕರು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದವು.[೪][೫]

ಏನ್ಶೀಯೆಂಟ್ ಡೆಪಿಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಮಾಂಕ್ಸ್ ಪ್ರಾಕ್ಟಿಸಿಂಗ್ ದಿ ಆರ್ಟ್ ಆಫ್ ಸೆಲ್ಫ್-ಡಿಫೆನ್ಸ್.

ಪುರಾಣಕತೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಚೀನಿಯರ ಈ ಕದನಕಲೆಯು 4,000 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾಲದ ಅವಧಿಯಾದ ಅರೆ-ಪೌರಾಣಿಕ ಕಾಲ ಜಿಯಾ ಡೈನಾಸ್ಟಿ (夏朝)ಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಗಮಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೬] ಹಳದಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಹ್ಯೂಂಗ್ಡಿ (ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಆರೋಹಣದ ಕಾಲ 2698 BCE) ಚೀನಾದ ಕಾಳಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೭] ಈ ಹಳದಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯನ್ನು ಬಹಳ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಜನರಲ್ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವನು ಚೀನಾದ ನಾಯಕನಾಗುವ ಮೊದಲು ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಜ್ಯೋತಿಶ್ಯಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕದನಕಲೆ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ದೀರ್ಘವಾದ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅವನು ಸ್ವತ: ಜಿಯೋ ಡಿ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ ಅದನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೮]

ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶ್ಯಾಂಗ್ ಡೈನಾಸ್ಟಿಯ (1766–1066 BCE) ಶೌಬೋ ಮತ್ತು 7ನೇ ಶತಮಾನದ BCEಯ ಜಿಯಾಂಗ್ ಬೋo (ಸಂಡಾ ಮಾದರಿಯದು)[೯](手搏) ಎರಡು ಕೂಡ ಚೀನಿಯರ ಕದನಕಲೆಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳು. 509 BCEನಲ್ಲಿ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯಸ್, ಲೂ ಪ್ರದೇಶದ ಡೂಕ್ ಡಿಂಗ್‌ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೂ ಕೂಡ ಈ ಕದನಕಲೆ ಹಾಗೂ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕಲೆಯನ್ನು[೯] ಮಾಡಲಿ ಎಂದು ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರೂ ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂದಾದರು. ಜ್ಯೂಯೆಲಿ ಅಥವಾ ಜಿಯಾವೋಲೊ (角力) ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಈ ಕಾಳಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ರೈಟ್ಸ್ (1ನೇ ಶತಮಾನ BCE)ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೦] ಈ ಕದನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಶನಗಳು, ಎಸೆಯುವುದು, ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಕುಶಲ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೆಶರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ದಾಳಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಕ್ವಿನ್ ಡೈನಾಸ್ಟಿಯ (221–207 BCE) ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿ ರೂಪಗೊಂಡಿತು. ಮಾಜಿ ಹ್ಯಾನ್ ನ (206 BCE – 8 CE) ಹ್ಯಾನ್ ಚರಿತ್ರೆ ಗ್ರಂಥ ಸೂಚಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಗಳ ದಾಖಲೆಯಂತೆ, ಶೌಬೋ (手搏) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ,"ಹೇಗೆ" ಎಂಬ ಕೈಪಿಡಿ ಇರುವ, ನೋ- ಹೋಳ್ಡ್ಸ್-ತಡೆಗಟ್ಟಿದ ಶಸ್ತ್ರರಹಿತ ಕಾಳಗಕ್ಕೂ ಜ್ಯುಎಲಿ ಅಥವಾ ಜಿಯೋಲಿ (角力) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧ ಕ್ರೀಡೆಗೂ ಸರಿಯಾದ ವಿಂಗಡನೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಮಲ್ಲಯುದ್ಧವೂ ಕೂಡ ಶಿ ಜಿ ಯ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹಿಸ್ಟೋರಿಯನ್ ಎಂದು ಸಿಮಾ ಕ್ವೀಯನ್ ಬರೆದಿರುವುದರಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುತ್ತದೆ (ca. 100 BCE).[೧೧]

"ಗಟ್ಟಿ" ಮತ್ತು "ಮೃದು" ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯೊಳಗೊಂಡ ಕೈ-ಕೈ ಮಿಲಾಯಿಸುವ ಕಾಳಗದ ತತ್ವವು, (5ನೇ ಶತಮಾನದ BCE)ಯ ವೂ ಮತ್ತು ಯ್ಯೂಎ ನ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಆಂಡ್ ಆಟಮ್ ಅನಾಲ್ಸ್ ನ ಕಥೆ ಮೇಯ್ಡನ್ ಆಫ್ ಯ್ಯೂಎ ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೨]

ಟಾಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯಲ್ಲಿ, ಖಡ್ಗ ನೃತ್ಯದ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಲಿ ಬಾಯಿಯ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಡು ಮತ್ತು ಯ್ಯುಎನ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯಲ್ಲಿ, ಜಿಯಾಂಗ್ಪು (ಸುಮೊ ನ ಪೂರ್ವವರ್ತಿ)ಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದ ನಿವಾಸಗಳು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ವೂಶೂನ ಆಧುನಿಕ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕ್ವಿಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ.[೧೩]

ತತ್ವಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಭಾವಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೀನಿಯರ ಕದನಕಲೆಯ ಹಿಂದಿನ ಅರ್ಥಗಳು, ಚೀನಿ ಸಮಾಜ ಬದಲಾದಂತೆಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಕಾಲ ಬದಲಾಗಿ ತತ್ವವನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಂತೆಲ್ಲಾ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡಿದೆ: ಜ್ಯೂಯಾಂಗ್ಜಿ (庄子), ಒಂದು ಡಾವೋಯಿಸ್ಟ್ ನ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಅದು ಮನಶ್ಯಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಕದನ ಕಲೆಯ ಅಭ್ಯಾಸದ ಭಾಗ. ಜ್ಯೂಯಾಂಗ್ಜಿ, ಮತ್ತದರ ನಾಮಸೂಚಕ ಲೇಖಕ 4ನೇ ಶತಮಾನದ BCEನಲ್ಲಿ ಬಾಳಿದವನು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಲಾಓ ಜಿ ಖ್ಯಾತಿಯ ಟಾಓ ಟೇ ಚಿಂಗ್ ಮತ್ತೊಂದು ಡಾಓಇಸ್ಟ್ ಪಠ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಇದರಲ್ಲಿರುವ ತತ್ವಗಳು ಕದನಕಲೆಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವಂತಹುದು. ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯಾನಿಸಂನ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಎನ್ನಬಹುದಾದ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ, ಜೋವು ಲಿ (周禮/周礼), ಬಿಲ್ಲುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ರಥ ನಡೆಸುವುದು ಕೂಡ "ಆರು ಕಲೆಗಳ" ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು(simplified Chinese: 六艺; traditional Chinese: 六藝; pinyin: liu yi, ಇದರಲ್ಲಿ ಜೋವು ಸಂತತಿಯ (1122–256 BCE) ಸಂಸ್ಕಾರಗಳು, ಸಂಗೀತ, ಸುಂದರಲಿಪಿ ಮತ್ತು ಗಣಿತ) ಸೇರಿರುತ್ತದೆ. 6ನೇ ಶತಮಾನದ BCEನಲ್ಲಿ ಸನ್ ಟ್ಜೂ (孫子)ಬರೆದ ಸಮರ ಕಲೆ ಅಥವಾ ದಿ ಆರ್ಟ್ ಆಫ್ ವಾರ್ (孫子兵法), ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಸೇನೆಯ ಯುದ್ಧಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನ ಕಲೆಯ ಉದ್ದೇಶ, ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಡಾಓಇಸ್ಟ್ ಅಭ್ಯಾಸಿಗಳು ಟಾಓ ಇನ್ ಅಭ್ಯಸಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಕೊನೆ ಪಕ್ಷ 500 BCEಯಷ್ಟು ಹಳೆಯದೆನ್ನಬಹುದಾದ ಟಾಯ್ ಚಿ ಚ್ಯೂವಾನ್ ಗೆ ಮೂಲ ಪ್ರವರ್ತಕವೆನ್ನಬಹುದು ಹಾಗೂ ಕ್ವಿಗಾಂಗ್ ನ ಭೌತಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮದಂತಿರುತ್ತದೆ.[೧೪] 39–92 CEನಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾನ್ ಕು ಬರೆದ ಹ್ಯಾನ್ ಶೂ (ಮಾಜಿ ಹ್ಯಾನ್ ರಾಜ ಸಂತತಿ)ಯಲ್ಲಿ "ಕೈ ಕಾಳಗದ ಬಗ್ಗೆ ಆರು ಅಧ್ಯಾಯ"ಗಳು ಸೇರಿರುತ್ತದೆ. 220 BCEನಲ್ಲಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವೈದ್ಯ, ಹ್ಯೂಆ ಟುಓ, ಹುಲಿ, ಜಿಂಕೆ, ಕೋತಿ, ಕರಡಿ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಯ-"ಫೈವ್ ಅನಿಮಲ್ಸ್ ಪ್ಲೇ" ಎಂಬುದನ್ನು ರಚಿಸಿದನು.[೧೫] ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮದೆಡೆಗೆ ಡಾಓಇಸ್ಟ್ ತತ್ವದವರಿಗಿರುವ ಆಲೋಚನೆಯ ಪ್ರಭಾವವು ಚೀನಿಯರ ಕದನ ಕಲೆಯ ಮೇಲೆ ತಕ್ಕಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿರತ್ತದೆ. ಶಾಶ್ವತವೆನ್ನಬಹುದಾದಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವ ಕಾಳಗದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸುವ "ಎಂಟು ಶಾಶ್ವತಗಳು" ಎಂಬ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಡಾಓಇಸ್ಟ್ ತತ್ವಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನೋಡಬಹುದು.[೧೬]

ಶಾಓಲಿನ್ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನ-ಆಧರಿಸಿದ ಕದನ ಕಲೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶಾಓಲಿನ್ ಶೈಲಿಯ ’ವೂಶು’ವನ್ನು ಚೀನಿಯರ ಮೊದಲ ಕದನ ಕಲೆಯ ಶೈಲಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೭] 728 CEನಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಾಳಗವೇ ಶಾಓಲಿನ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಮೊದಲ ಕಾಳಗಳೆನ್ನಲಾಗಿದೆ : 610 CEನಲ್ಲಿ ಡಕಾಯಿತರಿಂದ ಶಾಓಲಿನ್ ಮೊನಾಸ್ಟರಿ ಅನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ತದನಂತರ 0}ವಾಂಗ್ ಶಿಕಾಂಗ್ ಅನ್ನು ಬ್ಯಾತಲ್ ಆಫ್ ಹುಲಾಓದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಲು ಶಾಓಲಿನ್ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. 8ರಿಂದ 15ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಲಬ್ಧವಿರುವ ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಓಲಿನ್ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲ. ಏನೇ ಆದರೂ, 16 ಮತ್ತು 17ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ನಲವತ್ತು ಮೂಲಗಳಿಂದ ಶಾಓಲಿನ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಕದನ ಕಲೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಾಕ್ಷಿಯಿಂದ ಗೊತ್ತಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಶಾಓಲಿನ್ ಸನ್ಯಾಸಿ ಬದುಕಿನವರು ತಾವು ಹೊಸ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕಾದರೆ ಈ ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿತಿರಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಯೂ ಇದ್ದಾರೆ.[೧೮] ಮಿಂಗ್‍ನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಓಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕದನ ಕಲೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ : ಶಾಓಲಿನ್ ಸೈನಿಕ-ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಸ್ಮಾರಕಲೇಖಗಳು, ಕದನ-ಕಲೆಯ ಕೈಪಿಡಿಗಳು, ಸೇನೆ ಜ್ಞಾನಕೋಶಗಳು, ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಬರಹಗಳು, ಪ್ರವಾಸ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾವ್ಯಗಳು.‌ ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ಮೂಲಗಳು, ಶಾಓಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೈಲಿ ಮೂಡಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ.[೧೯] ಆದರೆ ಈ ಮೂಲಗಳು, ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಟ್ಯಾಂಗ್ ಅವಧಿಯ ಶಾಓಲಿನ್ ಮಾದರಿಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಕಾಳಗವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಾಓಲಿನ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ನಿಪುಣತೆಯು ಇದ್ದು ಅದರಿಂದಾಗಿಯೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರೂ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ— ಸ್ಟಾಫ್ (ಗನ್ , ಕ್ಯಾಂಟೋನೀಸ್ ಗ್ವಾನ್ ). ಮಿಂಗ್‍ನ ಜನರಲ್ ಆದ ಕ್ವಿ ಜಿಕ್ವಾಂಗ್ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕ ಜಿ ಕ್ಸಿಯಾಓ ಕ್ಸಿನ್ ಶೂ (紀效新書)ದಲ್ಲಿ ಶಾಓಲಿನ್ ಕ್ವಾನ್ ಫಾ (ಚೀನಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಲಿಪ್ಯಂತರಗೊಳಿಸಲು ಮಾಡುವ ರೋಮನ್ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ,ರೋಮನೀಕರಣ : ಕ್ಸೀಯಾಓ ಲಿನ್ ಕ್ವಾನ್ ಫಾ ಅಥವಾ ವೇಡ್-ಗೈಲ್ಸ್ ರೋಮನೀಕರಣ ಶಾಓ ಲಿನ್ ಚ್ಯೂವಾನ್ ಫಾ, 少 林 拳 法 "ಫಸ್ಟ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್"; ಜಪಾನೀ ಉಚ್ಚಾರಣೆ: ಶೋರಿನ್ ಕೆಂಪೋ ಅಥವಾ ಕೆನ್ಪೋ) ದ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವರ್ಣನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಫ್ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿದ್ದನು, ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು "ನ್ಯೂ ಬುಕ್ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್ ಎಫೆಕ್ಟೀವ್ ಟೆಕ್ನಿಕ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ಪೂರ್ವ ಏಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಈ ಪುಸ್ತಕ ವ್ಯಾಪಿಸಿದಾಗ ಅದು ಓಕಿನೋವಾ[೨೦] ಮತ್ತು ಕೊರಿಯಾದಂತಹ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿತು.[೨೧]

ಆಧುನಿಕ ಯುಗ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇವತ್ತಿನ ಕಾಳಗದ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿರುವುದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅದರ ಆಕಾರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತ ಬಂದು ಅದು ಇವತ್ತು ಹೇಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೋ ಆ ರೀತಿ ರೂಪಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಗೂವಾ, ಡ್ರಂಕನ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್, ಈಗಲ್ ಕ್ಲಾವ್, ಫೈವ್ ಅನಿಮಲ್ಸ್, ಹ್ಸಿಂಗ್ I, ಹುಂಗ್ ಗಾರ್, ಲಾ ಗಾರ್, ಮಂಕಿ, ಬಾಕ್ ಮೇಯ್ ಪೈ, ಪ್ರೇಯಿಂಗ್ ಮಂಟಿಸ್, ಫ್ಯೂಜಿಯನ್ ವೈಟ್ ಕ್ರೇನ್, ವಿಂಗ್ ಚುನ್ ಮತ್ತು ಟಾಯ್ ಚಿ ಚೂವಾ ಸೇರಿರುತ್ತದೆ.

1900-01ರಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯನಿಷ್ಠ ಮತ್ತು ಸಮರಸವಾದ ಮುಷ್ಟಿ ಗುದ್ದುಗಳು ವಿದೇಶದಿಂದ ಬಂದು ನೆಲೆಸುವವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಚೈನಾದ ಕ್ರೈಸ್ತ ಮಿಷನರಿಗಳಿಗಾಗಿಯೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದವು. ಈ ರೀತಿ ಕದನಕಲೆ ಮತ್ತು ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಮುಖಾಂತರ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುವುದನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಬಾಕ್ಸರ್ ಬಂಡಾಯಗಾರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದರೂ ಮಂಚೂ ಕ್ವಿಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿ, ಎಂಪರರ್ ದೋವಾಗರ್ ಸಿಕ್ಸಿಗಳು ವಿದೇಶಿ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯಗಾರರನ್ನು ಹದ್ದು ಬಸ್ತಿನಲ್ಲಿಡಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಬಂಡಾಯಗಾರರ ಸೋಲಿನಿಂದಾಗಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ತರುವಾಯ ಕ್ವಿಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯ ಕೊನೆಗಾಣಿತು ಮತ್ತು ಚೀನಿಯರ ಗಣರಾಜ್ಯ ಉದಯವಾಯಿತು.

ಗಣರಾಜ್ಯದ ಅವಧಿ (1912–1949)ರ ಘಟನೆಗಳು ಇವತ್ತಿನ ಚೀನಿಯರ ಕದನ ಕಲೆಯ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ವಿಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ಬೀಳುವುದರ ಮತ್ತು ಜಪಾನೀಯರ ದಾಳಿ ಹಾಗೂ ಚೀನಿಯರ ನಾಗರೀಕ ಸಮರದ ಸಂಕ್ಷೋಭೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಕ್ರಮಣ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರ ಕದನ ಕಲೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯಜನರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಎಟುಕುವಂತಹದಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಕದನಕಲೆಯ ನಿಪುಣರಿಗೆ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಸಲು ಬಹಿರಂಗ ಬೆಂಬಲ ದೊರಕುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಬಲಿಷ್ಠ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಈ ಕದನಕಲೆಯು ಕೂಡ ಒಂದು ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅನೇಕ ’ತರಬೇತಿ ಕೈಪಿಡಿಗಳು’ (拳谱) ಪ್ರಕಟವಾದವು, ತರಬೇತಿ ಅಕಾಡಮಿಯೇ ತೆರೆಯಲ್ಪಟಿತು, ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು, ಈ ಕದನಕಲೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಕಾರರು ಸಾಗರದಾಚೆಯೂ ತೆರಳಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಕೊಡುವಂತಾಯಿತು,[೨೨] ಮತ್ತು ಚೀನಾದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ಕದನಕಲೆಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು ರಚನೆಗೊಂಡವು ಹಾಗೂ ಸಾಗರದಾಚೆಯಿರುವ ಚೀನಿಯರ ನಡುವೆಯೂ ಈ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ದಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಘೋಶೂ ಅಕಾಡಮಿ (ಜೋಗ್ಯಾಂಗ್ ಘೋಷೂಗುವಾನ್, 中央國術館/中央国术馆) 1928[೨೩] ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಜಿಂಗ್ ವೂ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ (精武體育會/精武体育会) ಹ್ಯೂಓ ಯುವಾಂಜಿಯಾ 1910ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು- ಎರಡೂ ಚೀನಿಯರ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಕೊಡಲು ರೂಪಗೊಂಡ ಸಂಘಟನೆಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ.[೨೪][೨೫][೨೬] 1932ರಿಂದೀಚೆ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಸರಕಾರಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಈ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿತು. ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ 1936ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ 11ನೇ ಓಲೈಂಪಿಕ್ ಆಟದಲ್ಲಿ ಚೀನೀಯ ಒಂದು ಗುಂಪು ಈ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು, ವಿದೇಶಿಯರ ಮುಂದೆ ಇದು ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಯಿತು. ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇದೊಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆ ಎಂದು ಜನ ಕಾಣುವಂತಾಯಿತು.

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1, 1949ರಂದು ಕೊನೆಗಂಡ ಚೀನಿಯರ ನಾಗರೀಕ ಸಮರ ಮತ್ತು ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೈನಾ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ಹೊತ್ತಿಗೆ ಈ ಚೀನಿಯರ ಕದನಕಲೆ ಅಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವೇಗವಾದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅನೇಕ ಕದನಕಲೆಯ ಕಲಾವಿದರು PRCಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತೈವಾನ್, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್,[೨೭] ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವದ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪಲಾಯನ ಗೈಯ್ದರು. ಈ ಮಾಸ್ಟರುಗಳು ಕಡಲಾಚೆಯ ಚೀನಿಯರು ಎಂದಷ್ಟೇ ನೋಡದೆ ಇತರ ಜನಾಂಗೀಯರಿಗೂ ಅದನ್ನು ಕಲಿಸಲು ಮುಂದಾದರು.

ಚೈನಾದೊಳಗಡೆ ಈ ಕದನಕಲೆಯ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ (1969–1976)ರ ಗೊಂದಲದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.[೨೮] ಚೀನಿಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬದುಕಿನ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆವಂತೆ ಈ ಕದನಕಲೆಯನ್ನೂ ಮಾವೋವಾದಿ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಜೊತೆ ನಿಲ್ಲಿಸಲು, ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೈನಾ ದವರು ಅಮೂಲಾಗ್ರ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದರು.[೨೮] PRCಯು ಸಮಿತಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವೂಶೂ ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ಕದನಕಲೆಯ ಬದಲಾಗಿ ಕದನಕಲೆ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. ಈ ಹೊಸ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು, ವಿಧ್ವಂಸಕ ಸ್ವಯಂ ರಕ್ಷಣೆ ಮುಂತಾದ ಕದನಕಲೆಯ ಅಂಶಗಳ ಪಂಕ್ತಿಯ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಜೊತೆಗಿನ ಸಂಬಂದ್ಧದಿಂದ ದೂರವುಳಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೮] ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವ ಆಡುಮಾತಿನ ಶಬ್ದ ಗೋಂಗ್‌ಫೂ ಗಿಂತ ವಾಗ್ಮೀತಾಕಲೆಯ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಕುಓಶು ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಲು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಗಿದೆ (ಅಥವಾ ಗುಓಶು ಅಂದರೆ "ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಲೆ" ಎಂದೂ ಆಗುತ್ತದೆ), ಇದರಿಂದಾಗಿ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯನ್ನಾಗಿಸುವ ಇರಾದೆಯೂ ಇದರಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.[೨೮] ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ 1958ರಲ್ಲಿ, ಸರಕಾರವು ಆಲ್-ಚೈನಾ ವೂಶೂ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಅದರಡಿಯಲ್ಲಿ ತಂದಿತು. ಚೀನಾ ಸರಕಾರದ ಭೌತಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಯ ಕಮೀಷನ್ ಕಛೇರಿಯು ಎಲ್ಲಾ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆಕಾರವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರದ ವೂಶೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗುಣ ಮಟ್ಟವನ್ನು, ಕಲಿಕಾ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕಲಿಸುವವರ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೂಶೂವನ್ನು ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೆರಡಲ್ಲೂ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. (1976–1989)ರ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯೂನಿಸ್ಟ್ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ದೃಷ್ಠಿಕೋನಗಳಿಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಂತೆಲ್ಲಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲಿಕೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅದುಮಿಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ವಿರಾಮಕೊಡಲಾಯಿತು.[೨೯] 1979ರಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯ ಭೌತಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಯ ಆಯೋಗವು ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯ ತಂಡವನ್ನು ವೂಶೂವಿನ ಕಲಿಕಾ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಪುನರ್ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ನಿಯೋಜಿಸಿರುತ್ತದೆ. 1986ರಲ್ಲಿ, ವೂಶೂವಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತದಡಿ ತರಬೇಕೆಂದು ’ದಿ ಚೈನೀಸ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್‌ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೂಶೂ’ ಎಂಬ ಸಂಸಥೆಯನ್ನು ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೈನಾದವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.[೩೦] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸರಕಾರದ ಕ್ರೀಡೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದು ರಾಜ್ಯ ಕ್ರೀಡಾ ಆಯೋಗ (ದಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಅಥಾರಿಟಿ) 1998ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತೀರ್ಮಾನದಿಂದ ಸಂಘಟಿತ ಕ್ರೀಡೆಯ ಭಾಗಶ: ರಾಜಕೀಯದಿಂದ ದೂರವೂಳಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು-ಹೆಚ್ಚು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ನಡೆವ ನಾಣ್ಯದಂತೆ ಮಾಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ.[೩೧] ಚೀನಾದ ಒಳಗಡೆ ನಡೆವ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ವೂಶೂವಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಾಗೂ ಆಧುನಿಕ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು, ಚೀನಿ ಸರಕಾರವೇ ಪ್ರಮೋಟ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆ.[೩೨] ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆ ಇಂದು ಚೀನಿಯರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಮಗ್ರತೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.[೩೩]

ಶೈಲಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದಿ ಯಾಂಗ್ ಸ್ಟೈಲ್ ಆಫ್ ಟೈಜಿಕ್ವಾನ್ ಬೀಯಿಂಗ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ಡ್ ಆನ್ ದಿ ಬಂಡ್ ಇನ್ ಶಾಂಘಾಯ್

ಚೀನಾಗೆ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಇತಿಹಾಸವೇ ಇರುತ್ತದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಶೈಲಿ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಎರಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಭಿನ್ನವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಒಂದೊಂದೂ ಅದರದೇ ಆದ ಸ್ವಂತ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಐಡಿಯಾಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೩೪] ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಂದೇ ವಸ್ತುವಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇವನ್ನು "ಕುಟುಂಬಗಳು" (家, ಜಿಯಾ), "ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ" (派, ಪೈ) ಅಥವಾ "ಶಾಲೆಗಳು (門, ಪುರುಷರು) ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಶೈಲಿಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಚಲನವಲನವನ್ನು ಅಣುಕಿಸುವಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ನಾನಾ ವಿಧವಾದ ಚೀನಿಯರ ತತ್ವಚಿಂತನೆ, ಪುರಾಣ ಹಾಗೂ ದಂತಕತೆಗಳಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಶೈಲಿಗಳು ಭಾರ ಎಳೆಯುವಂತ ಕ್ವೀ ರೀತಿಗೆ ಸಜ್ಜಾದಂತೆ ಇದ್ದರೆ ಮತ್ತೂ ಕೆಲವು, ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳ ಮೇಲೆ ದೃಷ್ಟಿ ಹರಿಸುತ್ತದೆ.

ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಎರಡು ರೀತಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ : ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬಾಹ್ಯ (外家拳) ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ (内家拳).[೩೫] ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ಅವುಗಳು ಉಗಮವಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಉತ್ತರ ದ್ದು ಎಂದು (北拳) ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ದ್ದು ಎಂದು (南拳) ಚೀನಾದ ಯಾವ ಭಾಗದಿಂದ ಅದು ಉಗಮವಾಗಿರುವುದು ಎನ್ನುವುದರ ಮೇಲೆಯೂ ಈ ವಿಂಗಡಣೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಯಾಂಗ್ಟ್‌ಜೀ ನದಿಹತ್ತಿರ ಉಗಮವಾದ ಕಲೆಗೆ (ಚಾಂಗ್ ಜಿಯಾಂಗ್); ಪ್ರದೇಶ ಅಥವಾ ನಗರದ ಬಳಿಯಿಂದ ಉಗಮವಾದುದಕ್ಕೆ ಆ ಪ್ರದೇಶ ಯಾ ನಗರದ ಹೆಸರಿನಿಂದಲ್ಲೂ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೨] ಉತ್ತರದ ಶೈಲಿಗೂ ದಕ್ಷಿಣದ ಶೈಲಿಗೂ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಉತ್ತರದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ವೇಗದ ಮತ್ತು ಮೇಲಕ್ಕೆಗರಿ ಬಲವಾದ ಒದೆತಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿರುತ್ತದೆ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫ್ಲ್ಯೂವಿಡ್ ಮತ್ತು ಶೀಘ್ರ ಚಲನವಲನವಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೆಯೇ ದಕ್ಷಿಣದ್ದರಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ತೋಳು ಮತ್ತು ಕೈಚಳಕ, ಅಲುಗಾಡದೆ ವೇಗವಾಗಿ ಕಾಲಿನ ಕೆಲಸವಿರುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರದ ಶೈಲಿಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಾಂಗ್ಕುವಾನ್ ಮತ್ತು ಜಿಂಗ್ಯೀಕ್ವಾನ್ ಸೇರಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ಶೈಲಿಗೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಬಾಕ್ ಮೇಯಿ, ಚಾಯ್ ಲೀ ಫಟ್ ಮತ್ತು ವಿಂಗ್ ಚುನ್. ಈ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ಧರ್ಮ,ಅಣುಕು-ಶೈಲಿ (象形拳) ಮತ್ತು ಹಂಗ್ ಗಾರ್ (洪家)ನಂಥ ಕುಟುಂಬ ಶೈಲಿ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ವರ್ಗೀಕರಣ ಹೇಗೆ ಇದ್ದರೂ ಅವುಗಳ ತರಬೇತಿ ವೈಖರಿ ಮಾತ್ರ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏನೇ ಅಗಲಿ, ಕೆಲವು ಅನುಭವಸ್ಥ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಕಲಾವಿದರು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಕೊಡುವಾಗ ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಉತ್ತರದ ಒದೆತದ ಮಾದರಿ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣದ ದೇಹದ ಮೇಲ್ಮೈ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶೈಲಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಆಂತರಿಕ ಶೈಲಿಯೋ ಬಾಹ್ಯ ಶೈಲಿಯೋ ಅನೇಕ ಶೈಲಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಲಘು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಒದೆತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಯಿನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗ್ ನಡುವಣ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ಎರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಅದು ಅಭ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಅಪೂರ್ಣವೇ ಆಗುತ್ತದೆ ಯಾಕೆಂದರೆ ಎರಡೂ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿಯೇ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಆಗ ಅದು ಅಸ್ಪಷ್ಟವೆನ್ನಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ.

ತರಬೇತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೀನೀಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಭಾಗಗಳಿರುತ್ತದೆ : ಅಡಿಪಾಯ, ಆಕಾರಗಳು, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ; ವಿವಿಧ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳದ್ದೇ ಆದ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಗಗಳಿರುತ್ತದೆ.[೩೬] ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ತತ್ವಚಿಂತನೆ, ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದ್ಧತಿ[೩೭] ಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ತರಬೇತಿಯೆಂದರೆ ಚೀನಿಯರ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅರಿವನ್ನು ಕೊಡುವುದೂ ಆಗಿದೆ.[೩೮]

ಮೂಲಗಳು ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೂಲಗಳು ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯಗಳು (基本功) ಎಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವೆಂದರೆ ಯಾರೇ ಒಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗೆ ಇದಿಲ್ಲದೆ ಮುಂದಿನ ಹಂತದ ತರಬೇತಿ ಅಸಾಧ್ಯ ; ಮೂಲಗಳು ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯಗಳು ಮೂಲಾಂಕುರ ತಂತ್ರಗಳಾದ,ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗಳಿರುವ ಸಮತೋಲನ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಅಡಿಪಾಯದ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸರಳ ಚಲನವಲನಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ-ಮತ್ತೆ ಮಾಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ; ಅಡಿಪಾಯದ ತರಬೇತಿಯ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಅವು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು ಅಂದರೆ ಸ್ಟ್ರೆಚಿಂಗ್, ಧ್ಯಾನ ಬಡಿಯುವುದು, ಎಸೆಯುವುದು ಅಥವಾ ಎಗರುವುದು. ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದಾದ ಮಾಂಸಲಗಳು, ಕ್ವಿ ಅಥವಾ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗದಿದ್ದರೆ, ದೇಹವು ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಯಾವುದೇ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಈ ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯಲ್ಲು ಮುಂದುವರೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.[೩೯][೪೦] ಕದನಕಲೆಯ ಮೂಲ ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯದ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾತುಗಳೆಂದರೆ :[೪೧]

内外相合,外重手眼身法步,内修心神意氣力。

ಇವುಗಳನ್ನು ತರ್ಜುಮೆ ಮಾಡುವುದಾದರೆ ಅದು ಹೀಗಿರುತ್ತದೆ :

Train both Internal and External.

External training includes the hands, the eyes, the body and stances.

Internal training includes the heart, the spirit, the mind, breathing and strength.

ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗಳು (ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಅಥವಾ 步法) ಎಂದರೆ ಕದನಕಲೆಯ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ದೇಹದ ಭಂಗಿಗಳು.[೪೨][೪೩] ಇವು ಕಾಳಗ ಮಾಡುವವನ ಅಡಿಪಾಯ ಮತ್ತು ಭವ್ಯಕರೀಸಿದ ಆಕಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರತಿ ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹೆಸರಿರುತ್ತದೆ. ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲುವ ಸ್ಥಾನದಿಂದ, ತೂಕದ ಹಂಚಿಕೆಯಿಂದ, ದೇಹವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವೈಖರಿಯಿಂದ, ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೊಡೆತದ ಭಂಗಿಗಳನ್ನು ನಿಂತ ನಿಲುವಿನಲ್ಲೇ ಅಭ್ಯಸಿಸಬಹುದು, ಇದರ ಗುರಿಯೆಂದರೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯುಕ್ತವಾಗಿ ಚಲನವಲನಗಳನ್ನು ಪದೇ-ಪದೇ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಕುದುರೆ-ಸವಾರಿ ಭಂಗಿ (骑马步/马步 ಕಿ ಮಾ ಬು/ಮಾ ಬು) ಮತ್ತು ಬಾಗುವ ಭಂಗಿಗಳು ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.

ಧ್ಯಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನೇಕ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಧ್ಯಾನ. ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ತದೇಕಚಿತ್ತವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ಧ್ಯಾನವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಕಿಗಾಂಗ್ ತರಬೇತಿಗೆ ಒಳ್ಳೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.[೪೪][೪೫]

ಕ್ವಿಯ ಬಳಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನೇಕ ಕದನಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ವೀ ಅಥವಾ ಚಿ (氣/气) ಯನ್ನು ಎನ್‌ಕೌಂಟರ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕ್ವೀ ಅನ್ನು ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿ ಅಥವಾ "ಜೀವ ಶಕ್ತಿ" ಎಂದು ನಾನಾ ರೀತಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ ಇದು ಜೀವರಾಶಿಗಳ ಚಲನವಲನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆನ್ನಲಾಗಿದೆ ; ಮೂಳೆಗಳ ಸರಿಯಾದ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಬಳಕೆಗೆ ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ (ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಫಾ ಜಿನ್ ಅಥವಾ ಜಿನ್ ); ಅಥವಾ ತತ್ವಗಳ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕದನಕಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆಯೂ ಇರಬಹುದು. ಈ ಅರ್ಥಗಳು ಒಬ್ಬರಿಗೊಂದೊಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿರಬೇಕಿಲ್ಲ.[note ೧]

ಕ್ವಿಗಾಂಗ್ ಮುಖಾಂತರ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕ್ವೀಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಭೌತಿಕ ಹಾಗೂ ಮಾನಸಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮ ಸತತವಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ವಿಗಾಂಗ್ ಎನ್ನುವುದು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ಗೆ ಸಂಬಂದ್ಧಪಟ್ಟಿರುವುದು ಅಲ್ಲವಾದರೂ ಅದನ್ನು ಅದರೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಅದು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾಣಲಾಗಿದೆ.

ಕ್ವಿ ಶಕ್ತಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಐಡಿಯಾಗಳಿವೆ ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ ಅದನ್ನು ಒಬ್ಬರ ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲೂ ಕೂಡ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ : ಇದನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಗುರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕ್ವಿಗಾಂಗ್. ಕೆಲವು ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನ ದೇಹದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಎಡೆಯಲ್ಲಿ ಗುರಿಯಿಟ್ಟರೆ ಅದು ಕ್ವಿ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿದಂತೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಡಿಮ್ ಮ್ಯಾಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ತತ್ವವು ಅಕ್ಯೂಪ್ರೆಶರ್ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತದೆ.[೪೬]

ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ತರಬೇತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನೇಕ ಚೀನಿಯರ ಶೈಲಿಗಳು, ದೇಹದ ಸಮತೋಲನಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಮರ ತಂತ್ರದ ಡ್ರಿಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವ ಚೀನಿಯರ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತದರ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ.[೪೭] ಒಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಬೇಸಿಕ್ಸ್ ಅಂದರೆ ಮೂಲ ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯ, ಆಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯ ತರಬೇತಿ ಆದ ಮೇಲೆಯೇ ಅವನು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ತರಬೇತಿಗೆ (ಕ್ವಿಕ್ಸೀ 器械) ಅರ್ಹನಾಗುವುದು. ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ತರಬೇತಿಯ ಮೂಲತತ್ವವೆಂದರೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನೂ ದೇಹದ ಒಂದು ಅಂಗ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದು. ಫುಟ್‌ವರ್ಕ್ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಲ್ಲೂ ಇದೇ ಅಗತ್ಯಗಳು ಮೂಲ ತತ್ವಗಳಾಗಿವೆ.[೪೮] ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ತರಬೇತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿಯೊಡನೆ ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ಆನಂತರ ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯ ತರಬೇತಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ವೂಶೂವಿನ ಹದಿನೆಂಟು ಮುಷ್ಟಿ (ಶಿಬಾಬಾಂಬಿಂಗ್‌ಕ್ವೀ 十八般兵器) ಗೆ ಅನೇಕ ತರಬೇತಿಯ ಮಾದರಿಗಳಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಆಯುದ್ಧಗಳ ಪರಿಣಿತಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ.

ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನ್ವಯಿಸುವುದು ಎನ್ನುವುದು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವಂತ ಬಳಕೆಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ತಂತ್ರವು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.[೪೯][೫೦][೫೧] ಆಂತರಿಕ ಮಾರ್ಶಿಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅನುವರ್ತನಶೀಲವಾಗಿರದ ಡ್ರಿಲ್‌ಗಳಾದ ಪುಷಿಂಗ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಂಭವಿಸುವುದು ಸ್ಪರ್ಷದ ನಾನಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ.

ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಒಂದೊಂದು ಶೈಲಿಗೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವತ್ತು, ಅನೇಕ ಶೈಲಿಗಳು ಹೊಸ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದಷ್ಟು ಕಾಳಗದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯುಳ್ಳ ವ್ಯಾಯಾಮದೆಡೆಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ ; ಈ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅರೆ-ಅನುವರ್ತನಶೀಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅಂದರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯು ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಅದು ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಲು ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಜೀವಂತ ಡ್ರಿಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಬೇಕೆಂದು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ’ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್' ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯ ತರಬೇತಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ ಇದರಲ್ಲಿ ನಿಯಮಾನುಸಾರವಾಗಿಯೇ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಇರುವ ಕಾಳಗದ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಆದರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗೆ ಆದಷ್ಟೂ ಕಡಿಮೆ ಏಟು ಅಥವಾ ಗಾಯವಾಗುವಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ಚೀನಿಯ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲೀಯ್ ಟಾಯ್ (擂臺/擂台, ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯ ಕಾಳಗ) ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಂಡಾ (散打) ಅಥವಾ ಸ್ಯಾನ್‌ಶೌ (散手) ಇರುತ್ತದೆ.[೫೨] ಸಾಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾದ ಲೀಯ್‌ಟಾಯ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಗುರಿಯೆಂದರೆ ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ವೇದಿಕೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಗತ್ಯ ಕ್ರಮದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬೀಳಿಸಬಹುದು. ಸ್ಯಾನ್ ಶೌ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಂಡಾ ಲೀಯ್‌ಟಾಯ್‌ನ ಆಧುನಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಗಂಭೀರ ಗಾಯಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದಿರುವುದೇ ನಿಯಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಶಾಲೆಗಳು ಸ್ಯಾನ್ ಶೌ ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಂಡಾದ ನಿಯಮಗಳನುಸಾರವಾಗಿಯೇ ಕಲಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಚಲನವಲನಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ, ತತ್ವ ಮತ್ತು ಗುಣವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೫೩] ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಕಲಾವಿದರು ಚೀನಿಯೇತರರೊಡನೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್, ಕಿಕ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರಿತ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಒಳಗೊಂಡ ಕಾಳಗದ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರಕಾರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರಕಾರಗಳು ಅಥವಾ ಟಾಓಲು (Chinese: 套路; pinyin: tào lù) ಅಂದರೆ ಚೀನಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತವಾದ ಚಲನವಲನ ಸರಣಿಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಲಂಬದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಕಾರಗಳು, ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿದೆ ಇದನ್ನು ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆನ್ನುವ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಗಂಭೀರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅಭ್ಯಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮಗಳೆರಡನ್ನೂ ಹೊಂದಿರಬೇಕು-ಇದರಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿರುವ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಮುಖಾಂತರ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫೪]

ಇವತ್ತು ಅನೇಕರು ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದುದೆಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಇವು ಕಾಳಗ ಅನ್ವಯಿಸುವೆಡೆ ಬಹಳ ಸಣ್ಣ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್, ಡ್ರಿಲ್ ಹಾಗೂ ಕಂಡೀಷನಿಂಗ್ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ನಡುವೆ ಮಸುಕಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರಕಾರಗಳು ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಫ್ಲೆಕ್ಸಿಬಿಲಿಟಿ, ಆಂತರಿಕ ಹಾಗೂ ಬಾಹ್ಯ ಬಲವನ್ನು, ವೇಗ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಮಿನಾವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದಲ್ಲದೆ ಸಮತೋಲನ ಹಾಗೂ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನೂ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾರಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಅಳತೆಯ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಕರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಶೈಲಿಗಳಂತೂ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರವನ್ನೇ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಳ್ಳೆ ಹರಿವು, ಧ್ಯಾನ, ಬಾಗುವಿಕೆ, ಸಮತೋಲನ ಮತ್ತು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಕಾರಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕತೆ, ಬಳಸುವಿಕೆ ಎರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅನೇಕ ತರಬೇತುದಾರರು ಆಗಾಗ್ಗೆ "ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿದೇವೆ ಅಂದುಕೊಂಡು ಮಾಡಿ ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಅಂದುಕೊಂಡು ಮಾಡಿ" ಎನ್ನುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ.

ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಪ್ರಕಾರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದುದೆಂದರೆ ಅದು "ಸೋಲೋ ಪ್ರಕಾರ" ಇದನ್ನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. "ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್" ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಎರಡು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನೀಯುವಂತೆ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಆರಂಭದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಈ ವಿದ್ಯೆ ಚನ್ನಾಗಿ ಪರಿಚಯ ಇರುವವರಿಗೂ ಮೂಲ ತತ್ವಗಳೊಡನೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೊಡಲೂ ಈ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾದ ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕೆಂದು ಕಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿವಾದ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಆದಷ್ಟೂ ವಾಸ್ತವಿಕ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರಬೇಕೆಂದು ಅಂದುಕೊಂಡರೂ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಎಷ್ಟೋ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಒಳ್ಳೆ ಕಾಳಗವನ್ನು ಕೊಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅದನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಕಾಳಗವು ನೋಡಲು ಕೂಡ ಸುಂದರವಾಗಿಸಲು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಳಗದನ್ವದಾಚೆಗೂ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕಾದರೆ ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರದ ಭಂಗಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಎಳೆದ ಕಿಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದ ಕುಶಲಗಳನ್ನು ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬೇಕಾದರೆ ಅದು ಅವಾಸ್ತವೇ ಸರಿ! ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಯಾಮದ ಅಭ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.[೫೫] ಅನೇಕ ಆಧುನಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ಇವಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ವಾಸ್ತವಿಕ- ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟಿಕ್ ಅಂದರೆ ದೊಂಬರಾಟದಂತಹ ಹೆಜ್ಜೆಗಳೊಡನೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸುಂದರವಾಗಿ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ವಸ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸುವುದಿದೆ.[note ೨] ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ದೊಂಬರಾಟದಂತಹ ಹೆಜ್ಜೆ ಇರುವ, ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಗಿರುವ ವೂಶೂ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳು ಇದನ್ನು ಟೀಕಿಸಿರುತ್ತಾರೆ.[೫೬] ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಚನ್ನಾಗಿ ಕಾಣಬೇಕೆಂಬುದು ಮುಖ್ಯವಾದರೂ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಎಲ್ಲಾ ಶೈಲಿಗಳೂ ಉದ್ಭವಾಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಬರೀ ಮನರಂಜನೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಇದ್ದವು ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೂ ಎಷ್ಟೋ ಅವಧಿಯ ಮುನ್ನ ಆಧುನಿಕ ವೂಶೂ ಕಲಾವಿದರು ಇದನ್ನು ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನಾಟಕರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಆದಾಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಬರೀ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆಂದೇ ರೂಪಿಸಲಾದ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು ಯುವಾನ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ.

ಅನೇಕ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಕ್ರೀಡಾ ಕಾಳಗದ ಅಭ್ಯಾಸಿಗಳು ಟೀಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ ಕಾರಣ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಿಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಅನ್ವವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಕಲೆಗೆ ಒಲಿದಂತೆ ಇದೆ ಎಂಬುದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೋ ಮಂದಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಆ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲೇ ಇರಬೇಕೆಂದು ಮತ್ತು ಕಾಳಗಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುವಂತೆ ಇರಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ, ಶಾಓಲಿನ್, ಭೌತಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ.[೫೭]

ಸ್ಪಾರ್ರಿಂಗ್ ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯೊಡನೆ ಏಕೆ ಈ ಪ್ರಕಾರಗಳು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿ ಕಾಣುವುದಕ್ಕೆ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅದು ಆಚಿನಿಂದ ಬಂದವರು ಯಥಾವತ್ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.[೫೮]

ವೂಶೂ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಾಡರ್ನ್ ಫಾರ್ಮ್ಸ್ ಆರ್ ಯೂಸ್ಡ್ ಇನ್ ದಿ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ವೂಶೂ, ಆಸ್ ಸೀನ್ ಇನ್ ದಿಸ್ ಸ್ಟಾಫ್ ರೂಟೀನ್

ಪ್ರಕಾರಗಳು ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೆಯಿಂದ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲೂ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿಯೂ ಬೆಳೆದಿರುತ್ತದೆ, ಕೆಲವು ಪ್ರಕಾರಗಳಂತೂ ಇಡೀ ಜೀವನ್ಪೂರ್ತಿ ಅಭ್ಯಸಿಸುವಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ, ಆಧುನಿಕ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಶೈಲಿಗಳೂ ಕೂಡ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲೇ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಶೈಲಿಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲೆಂದೇ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗುರಿಯನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡೇ ರೂಪಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಇದರಲ್ಲಿ ದೊಂಬರಾಟದಂತಹ ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟಿಕ್ ಎಗರಾಟವನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಗಳಿಗಿಂತ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸುಂದರವಾಗಿರುವಂತೆ[೫೯] ಕೆಲವು ಚಲನವಲನಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯಾವ ಅಭ್ಯಾಸಿಯು ಪ್ರದರ್ಶನ ಯೋಗ್ಯ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೋ ಅವನನ್ನು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳು ಇವತ್ತಿನ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುವಂತಹುದಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಕಲೆ ತನ್ನ ಮೂಲ ತತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು "ಹೂವಿನಂಥಹ ಮುಷ್ಟಿ ಗುದ್ದುಗಳು ಹಾಗೂ ಕಿಕ್‌ಗಳೆಲ್ಲಾ ಕಸೂತಿ ಮಾಡಿರುವಂತಹುದು".[೬೦][೬೧]

"ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ನೈತಿಕತೆ"[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಶಾಲೆಗಳು ಶಾಓಲಿನ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಂತೆ ಮಾರ್ಶಿಯ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಕೇವಲ ಸ್ವಂತ ರಕ್ಷಣೆ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ತರಬೇತಿಯನ್ನಷ್ಟೇ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳದೇ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ತತ್ವವನ್ನೂ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.[೩೮][೬೨] ವೂಡೇ ( ) ಅನ್ನು "ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ನೈತಿಕತೆ ಎಂದು ತರ್ಜುಮೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ "ವೂ" (), ಅಂದರೆ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್, ಹಾಗೂ "ಡೇ" () ಎಂದರೆ ನೈತಿಕತೆ ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ವೂಡೇ (武德) ಎರಡು ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ ; "ನೈತಿಕತೆಯ ಕಾರ್ಯ" ಮತ್ತು "ಮನಸ್ಸಿನ ನೈತಿಕತೆ". ನೈತಿಕ ಕಾರ್ಯವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂದ್ಧಗಳ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ; ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆ ಮನಸ್ಸು (ಕ್ಸಿನ್, ) ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯ ಮನಸ್ಸಿನ ನಡುವೆ (ಹ್ಯೂಯಿ, ) ನೈತಿಕತೆಯ ಆಂತರಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯೆಂದರೆ ಪರಮಾವಧಿ ಇಲ್ಲದ (ವೂಜಿ, ) ಸ್ಥಿತಿ ತಲುಪುವುದು (ಇದು ಟಾಓಇಸ್ಟ್ ತತ್ವದ ವೂ ವೇಯಿಗೆ ಹತ್ತಿರ ಸಂಬಂದ್ಧವಿದೆ), ಇಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆ ಎರಡೂ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದಿರುವುದಾಗಿದೆ.

ಸದ್ಗುಣಗಳು:

ಕಾರ್ಯತ:
ಕಲ್ಪನೆ ಯಾಲೇ ರೋಮನೀಕರಣ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಹ್ಯಾಂಜಿ ಸರಳಿಕೃತ ಹ್ಯಾಂಜಿ ಪುಟೋಂಗುವಾ ಕ್ಯಾಂಟೋನೀಸೆ
ವಿನಯ ಕ್ವಿಆನ್ ಕ್ವಿಆನ್ ಅವನು
ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಚೆಂಗ್ ಚೆಂಗ್ ಹಾಡು
ವಿನೀತವಾಗಿ ಲಿ ಲಿ ಲಾಯಿ
ನಿಷ್ಠೆ ಯಿ ಯಿ ಜಿ
ನಂಬಿಕೆ ಕ್ಸಿನ್ ಕ್ಸಿನ್ ಸೂರ್ಯ
ಮನಸ್ಸು
ಕಲ್ಪನೆ ಯಾಲೇ ರೋಮನೀಕರಣ ಹ್ಯಾಂಜಿ ಪುಟೋಂಗುವಾ ಕ್ಯಾಂಟೋನೀಸ್
ಧೈರ್ಯ ಯಾಂಗ್ ಯಾಂಗ್ ಯಂಗ್
ಸಂಯಮ ರೆನ್ ರೆನ್ ಜನ್
ಸಹನೆ ಅಥವಾ ತಾಳ್ಮೆ ಹೆಂಗ್ ಹೆಂಗ್ ಹ್ಯಾಂಗ್
ದೃಢನಿಷ್ಠೆ ಯಿ ಯಿ ಎನ್ಗಾಯಿ
ಸಂಕಲ್ಪ ಝಿ ಝಿ ಜಿ

ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವೃತ್ತಿಗಾರರು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜೊತೆಗೆ ನೋಡಿ : ವರ್ಗ: ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ವರ್ಗ : ವೂಶೂ ವೃತ್ತಿಗಾರರು

ಚರಿತ್ರೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಉದಾಹರಣೆಗಳು (武术名师) :

ಆನ್ ಅಲೇಜ್ಡ್ ಫೋಟೋ ಆಫ್ ವಾಂಗ್ ಫೇಯಿ ಹಂಗ್. ಸಮ್ ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟ್ ದಿಸ್, ಹೌಎವರ್, ಪಾಂಯ್ಟಿಂಗ್ ಟು ದಿ ಸ್ಟ್ರೈಕಿಂಗ್ ಸಿಮಿಲಿಯಾರಿಟಿ ಟು ಎ ಫೋಟೋ ಆಫ್ ಎ ಮ್ಯಾನ್ ಕ್ನೋನ್ ಟೂ ಹ್ಯಾವ್ ಬೀನ್ ಎ ಸನ್ ಆಫ್ ವಾಂಗ್ ಫೇಯಿ ಹಂಗ್.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ತತ್ವ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಚೀನಿಯರ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಏಷಿಯಾದ ಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಂತೂ ಈ ಪ್ರಭಾವವು ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನಗಳಿಂದಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಚೀನಿ ಕದನಕಲೆಯು ತನ್ನ ಹುಟ್ಟಿನ-ಬೇರಿನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಿಂತ ಎಷ್ಟೋ ದೂರ ಸಾಗಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.[೬೪][೬೫]

ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯು ವೂಕ್ಸಿಯಾ (武侠小说) ಎನ್ನುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ. ಚೀನಿ ಶೈಲಿಯ ದೀನರಕ್ಷಣಾ ತತ್ವದ ಅಡಿಪಾಯದ ಕಥೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ, ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಸಮಾಜ (ವುಲಿನ್, 武林) ಮತ್ತು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯೊಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವಸ್ತುವಿರುತ್ತದೆ.[೬೬] ವುಕ್ಸಿಯಾ ಕಥೆಗಳು ಬಹಳ ಹಿಂದೆ ಅಂದರೆ 2ನೇಯ ಮತ್ತು 3ನೇಯ ಶತಮಾನ BCEಯವರೆಗೂ ಇರುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಿಂಗ್ ರಾಜವಂಶದ ಬಗ್ಗೆ ಕಾದಂಬರಿ ರೂಪ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಂಗ್ ರಾಜ ಸಂತತಿಯ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕಾರವು ಏಷಿಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಭಾವವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಚೀನಿ ಆಪೇರಾದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಬೀಜಿಂಗ್ ಆಪೇರಾ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಉದಾಹರಣೆ. ಈ ಪ್ರಕಾರದ ನಾಟಕದ ಕಾಲ ಟ್ಯಾಂಗ್ ವಂಶದ ಕಾಲದ ಹಿಂದಿನವರೆಗೂ ಸಾಗಿ ಇವತ್ತಿಗೂ ಚೀನಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಚೀನಿ ಆಪೇರಾದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಕದನಕಲೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕಂಡರೆ ಕೆಲವು ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರದರ್ಶನಕಾರರಾಗಿ ಈ ಚೀನಿ ಆಪೇರಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ.

ಆಧುನಿಕ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಎಂಬ ಪ್ರಕಾರವನ್ನೇ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಹುತೇಖ ಕಾರಣ ಬ್ರೂಸ್ ಲೀಯ ಚಿತ್ರಗಳು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ 1970ರಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡಿರುವುದೆ ಆಗಿದೆ.[೬೭]

ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ನಟರುಗಳಾದ ಜೆಟ್ ಲೀ ಮತ್ತು ಜ್ಯಾಕೀ ಚಾನ್ ಯವರುಗಳು ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತ ಮುಂದುವರೆದರು. ಚೀನಾದಿಂದ ತಯಾರಾಗಿ ಬರುವ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು "ಕುಂಗ್ ಫೂ ಮೂವೀಸ್" (功夫片) ಅಥವಾ "ವೈರ್-ಫೂ" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚಿತ್ರದ ವಿಶೇಷ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವೈ-ಫೂ ಅನ್ನು ಮಾಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಕುಂಗ್ ಫೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಉತ್ತಮ ಭಾಗವೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.(ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: ವುಕ್ಸಿಯಾ, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿನಿಮಾ).

ಪಶ್ಚಿಮದ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕುಂಗ್ ಫೂ ಅನ್ನುವುದು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಂತೂ ಇದು "ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್" ಅಂತ ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ದಿ ಮ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ಸ್ ಟ್ರಿಲಾಜಿ, ಕಿಲ್ ಬಿಲ್ ಮತ್ತು ದಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟರ್ ಹಾಗೂ ಈ ಪಟ್ಟಿ ಇಷ್ಟಕ್ಕೇ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ.

ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ವಸ್ತುಗಳು ದೂರದರ್ಶನ ಜಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. 1970ರ U.S. TV ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಜಾಲದ ಸರಣಿಗಳು ಕುಂಗ್ ಫೂ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಚೀನಿ ಕದನಕಲೆಯನ್ನು ದೂರದರ್ಶನದ ಮೇಲೆ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿತು. ಮೂರು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 60 ಮಾಲಿಕೆಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ TV ಶೋ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ತತ್ವ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಜನಮಾನಸಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.[೬೮][೬೯] TV ಆಕ್ಷನ್ ಮಾಲಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಿ ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಈಗಲೂ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ ಆದರೆ ಅದರ ತತ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಹಳ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಆಳವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುವುದು ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.

ಇವುಗಳನ್ನೂ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. Pages 26–33[೨೨]
  2. Pages 118–119[೫೪]

ಆಕರಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "Kung Fu Fighting for Fans". Newsweek. 2010-02-18. Archived from the original on 2008-08-30. Retrieved 2010-06-28.
  2. Price, Monroe (2008). Owning the Olympics: Narratives of the New China. Chinese University of Michigan Press. p. 309. ISBN 9780472070329.
  3. Jamieson, John C. (2002). Kung Fu (I): An Elementary Chinese Text. Chinese University Press. pp. xvi. ISBN 9789622018679.
  4. Van de Ven, Hans J. (2000). Warfare in Chinese History. Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-11774-1. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  5. Graff, David Andrew (2002). A Military History of China. Westview Press. ISBN 0-8133-3990-1. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)Peers, C.J. (2006-06-27). Soldiers of the Dragon: Chinese Armies 1500 BC–1840 AD. Osprey Publishing. ISBN 1-84603-098-6. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  6. Green, Thomas A. (2001). Martial arts of the world: an encyclopedia. ABC-CLIO. pp. 26–39. ISBN 9781576071502.
  7. Bonnefoy, Yves (1993-05-15). Asian Mythologies. trans. Wendy Doniger. University Of Chicago Press. p. 246. ISBN 0-226-06456-5. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  8. ಚೀನಿ ಕುಓಶೋ ಇನ್ಸ್‌ಟಿಟ್ಯೂಟ್. ಹಿಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಶುಆಯಿ ಜಿಆಓ Archived 2008-07-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ಜನವರಿ 30, 2006ರಂದು ಸಂಕಲನಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
  9. ೯.೦ ೯.೧ Gewu, Kang (1995). Spring Autumn: The Spring and Autumn of Chinese Martial Arts—5000 Years. Plum Publishing. ASIN B000GGXF7I. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)
  10. ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಆಫ್ ರೈಟ್ಸ್. ಚಾಪ್ಟರ್ 6, ಯುಎಲಿಂಗ್. ಲೈನ್ 108.
  11. Henning, Stanley E. (Fall 1999). "Academia Encounters the Chinese Martial arts" (PDF). China Review International. 6 (2): 319–332. doi:10.1353/cri.1999.0020. ISSN 1069-5834. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)CS1 maint: date and year (link)
  12. ಟ್ರಾನ್ಸ್. ಮತ್ತು ಎಡ್. ಜಾಂಗ್ ಜುಎ (1994), pp. 367–370, ಸೈಟೆಡ್ ಆಫ್ಟರ್ ಹೆನ್ನಿಂಗ್ (1999) p. 321 ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪಣಿ 8.
  13. Sports & Games in Ancient China (China Spotlight Series). China Books & Periodicals Inc. 1986. ISBN 0-8351-1534-8. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  14. Lao, Cen (1997). "The Evolution of T'ai Chi Ch'uan". The International Magazine of T'ai Chi Ch'uan. Vol. 21, no. 2. Wayfarer Publications. ISSN 0730-1049. {{cite magazine}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  15. Dingbo, Wu (1994). Handbook of Chinese Popular Culture. Greenwood Press. ISBN 0-313-27808-3. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  16. Padmore, Penelope (2004). "Druken Fist". Black Belt. Active Interest Media. p. 77. {{cite magazine}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  17. Wong, Kiew Kit (2002). The Complete Book Of Shaolin. Cosmos Internet Sdn Bhd. ISBN 983-40879-1-8.
  18. Shahar, Meir (2000). "Epigraphy, Buddhist Historiography, and Fighting Monks: The Case of The Shaolin Monastery". Asia Major Third Series. 13 (2): 15–36. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)
  19. Shahar, Meir (2001). "Ming-Period Evidence of Shaolin Martial Practice". Harvard Journal of Asiatic Studies. Harvard-Yenching Institute. 61 (2): 359–413. doi:10.2307/3558572. ISSN 0073-0548. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |value= ignored (help)
  20. Kansuke, Yamamoto (1994). Heiho Okugisho: The Secret of High Strategy. W.M. Hawley. ISBN 0-910704-92-9. {{cite book}}: Check |first= value (help)
  21. Kim, Sang H. (2001). Muyedobotongji: The Comprehensive Illustrated Manual of Martial Arts of Ancient Korea. Turtle Press. ISBN 978-1880336533. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  22. ೨೨.೦ ೨೨.೧ ೨೨.೨ Kennedy, Brian (2005-11-11). Chinese Martial Arts Training Manuals: A Historical Survey. North Atlantic Books. ISBN 1-55643-557-6. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  23. Morris, Andrew (2000). National Skills: Guoshu Martial arts and the Nanjing State, 1928–1937. 2000 AAS Annual Meeting, March 9–12, 2000. San Diego, CA, USA. Archived from the original on 2011-04-04. Retrieved 2008-06-04. {{cite conference}}: Unknown parameter |conferenceurl= ignored (help)
  24. Brownell, Susan (1995-08-01). Training the Body for China: sports in the moral order of the people's republic. University of Chicago Press. ISBN 0-226-07646-6. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  25. Mangan, J. A. (2002-09-29). Sport in Asian Society: Past and Present. UK: Routledge. p. 244. ISBN 0-7146-5342-X. {{cite book}}: Check date values in: |year= / |date= mismatch (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  26. Morris, Andrew (2004-09-13). Marrow of the Nation: A History of Sport and Physical Culture in Republican China. University of California Press. ISBN 0-520-24084-7. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  27. ಅಮೋಸ್, ಡ್ಯಾನೀಯಲ್ ಮೈಲ್ಸ್ (1983) "ಮಾರ್ಜಿನಾಲಿಟಿ ಆಂಡ್ ದಿ ಹೀರೋಸ್ ಆರ್ಟ್: ಮಾರ್ಶಿಯಲ್ ಆರ್ಟಿಸ್ಟ್‌ಸ್ ಇನ್ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಆಂಡ್ ಗುಆಂಘ್ಜೋಉ (ಕ್ಯಾಂಟನ್)", ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಆಟ್ ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್ (US), ಜುಲೈ 1984, UM 8408765
  28. ೨೮.೦ ೨೮.೧ ೨೮.೨ ೨೮.೩ Fu, Zhongwen (2006-05-09). Mastering Yang Style Taijiquan. Louis Swaine. Berkeley, California: Blue Snake Books. ISBN 1-58394-152-5 (trade paper). {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  29. Kraus, Richard Curt (2004-04-28). The Party and the Arty in China: The New Politics of Culture (State and Society in East Asia). Rowman & Littlefield Publishers, Inc. p. 29. ISBN 0-742-52720-4. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  30. Bin, Wu (1995-01-01). Essentials of Chinese Wushu. Beijing: Foreign Languages Press. ISBN 7-119-01477-3. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help); Unknown parameter |unused_data= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  31. Riordan, Jim (1999-09-14). Sport and Physical Education in China. Spon Press (UK). ISBN 0-419-24750-5. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link) p.15
  32. ಮಿನಿಟ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ 8th IWUF ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ Archived 2007-06-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ವೂಶೂ ಫೆಡರೇಷನ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ 9, 2005 (ಅಸೆಸ್ಡ್ 01/2007)
  33. Zhang, Wei (1994). Wushu. Greenwood Publishing Group. pp. 155–168. 9780313278082. {{cite conference}}: Unknown parameter |booktitle= ignored (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  34. Yan, Xing (1995-06-01). Liu Yamin, Xing Yan (ed.). Treasure of the Chinese Nation—The Best of Chinese Wushu Shaolin Kungfu (Chinese ed.). China Books & Periodicals. ISBN 7-800-24196-3. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  35. Tianji, Li (1995-01-01). A Guide to Chinese Martial Arts. Foreign Languages Press. ISBN 7-119-01393-9. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  36. Liang, Shou-Yu (2006-04-01). Kung Fu Elements. The Way of the Dragon Publishing. ISBN 1-889-65932-0. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  37. Schmieg, Anthony L. (2004). Watching Your Back: Chinese Martial Arts and Traditional Medicine. University of Hawaii Press. ISBN 0-824-82823-2. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  38. ೩೮.೦ ೩೮.೧ Hsu, Adam (1998-04-15). The Sword Polisher's Record: The Way of Kung-Fu (1st ed.). Tuttle Publishing. ISBN 0-8048-3138-6. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  39. Wong, Kiew Kit (2002-11-15). The Art of Shaolin Kung Fu: The Secrets of Kung Fu for Self-Defense, Health, and Enlightenment. Tuttle Publishing. ISBN 0-804-83439-3. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  40. Kit, Wong Kiew (2002-05-01). The Complete Book of Shaolin: Comprehensive Program for Physical, Emotional, Mental and Spiritual Development. Cosmos Publishing. ISBN 9-834-08791-8. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  41. Zhongguo da bai ke quan shu zong bian ji wei yuan hui "Zong suo yin" bian ji wei yuan hui, Zhongguo da bai ke quan shu chu ban she bian ji bu bian (1994). Zhongguo da bai ke quan shu (中国大百科全书总编辑委員会) [Baike zhishi (中国大百科 , Chinese Encyclopedia)] (in Mandarin). Shanghai:Xin hua shu dian jing xiao. p. 30. ISBN 7-500-00441-9. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  42. Mark, Bow-Sim (1981). Wushu basic training (The Chinese Wushu Research Institute book series). Chinese Wushu Research Institute. ASIN B00070I1FE. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)
  43. Wu, Raymond (2007-03-20). Fundamentals of High Performance Wushu: Taolu Jumps and Spins. Lulu.com. ISBN 1-430-31820-1. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  44. Jwing-Ming, Yang (1998-06-25). Qigong for Health & Martial Arts, Second Edition: Exercises and Meditation (Qigong, Health and Healing) (2 ed.). YMAA Publication Center. ISBN 1-886-96957-4. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  45. Raposa, Michael L. (2003). Meditation & the Martial Arts (Studies in Rel & Culture). University of Virginia Press. ISBN 0-813-92238-0. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  46. Montaigue, Erle (1997). The Main Meridians (Encyclopedia Of Dim-Mak). Paladin Press. ISBN 1-581-60537-4. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  47. Yang, Jwing-Ming (1999-06-25). Ancient Chinese Weapons, Second Edition: The Martial Arts Guide. YMAA Publication Center. ISBN 1-886-96967-1. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  48. Wang, Ju-Rong (2006-06-13). Sword Imperatives--Mastering the Kung Fu and Tai Chi Sword. The Way of the Dragon Publishing. ISBN 1-889-65925-8. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  49. Lo, Man Kam (2001-11-01). Police Kung Fu: The Personal Combat Handbook of the Taiwan National Police. Tuttle Publishing. ISBN 0-804-83271-4. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  50. Shengli, Lu (2006-02-09). Combat Techniques of Taiji, Xingyi, and Bagua: Principles and Practices of Internal Martial Arts. trans. Zhang Yun. Blue Snake Books. ISBN 1-583-94145-2. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  51. Zhongyi, Tong (2005-10-21). The Method of Chinese Wrestling. trans. Tim Cartmell. Blue Snake Books. ISBN 1-556-43609-2. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  52. Hui, Mizhou (1996). San Shou Kung Fu Of The Chinese Red Army: Practical Skills And Theory Of Unarmed Combat. Paladin Press. ISBN 0-873-64884-6. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  53. Liang, Shou-Yu (1997-04-25). Chinese Fast Wrestling for Fighting: The Art of San Shou Kuai Jiao Throws, Takedowns, & Ground-Fighting. YMAA Publication Center. ISBN 1-886-96949-3. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  54. ೫೪.೦ ೫೪.೧ Bolelli, Daniele (2003-02-20). On the Warrior's Path: Philosophy, Fighting, and Martial Arts Mythology. Frog Books. ISBN 1-583-94066-9. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  55. Kane, Lawrence A. (2005). The Way of Kata. YMAA Publication Center. p. 56. ISBN 1-594-39058-4.
  56. Johnson, Ian (August 20, 2008). "Inner Peace? Olympic Sport? A Fight Brews". Wall Street Journal. Archived from the original on 2008-12-17. Retrieved 2008-08-22. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  57. Fowler, Geoffrey (December 14, 2007). "Kung Fu Monks Don't Get a Kick Out of Fighting". Wall Street Journal. Retrieved 2008-08-22. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); line feed character in |title= at position 15 (help)
  58. Seabrook, Jamie A. (2003). Martial Arts Revealed. iUniverse. p. 20. ISBN 0595282474.
  59. Shoude, Xie (1999). International Wushu Competition Routines. Hai Feng Publishing Co., Ltd. ISBN 9-622-38153-7. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)
  60. Parry, Richard Lloyd (August 16, 2008). "Kung fu warriors fight for martial art's future". London: Times Online. Retrieved 2008-08-22.
  61. Polly, Matthew (2007). American Shaolin: Flying Kicks, Buddhist Monks, and the Legend of Iron Crotch : an Odyssey in the New China. Gotham. ISBN 9-781-59240262-5. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (help)
  62. Deng, Ming-dao (1990-12-19). Scholar Warrior: An Introduction to the Tao in Everyday Life (1st ed.). HarperOne. ISBN 0-062-50232-8. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  63. Joel Stein (1999-06-14). "ТІМЕ 100: Bruce Lee". Time. Archived from the original on 2009-12-02. Retrieved 2008-06-09. {{cite news}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  64. Prashad, Vijay (2002-11-18). Everybody Was Kung Fu Fighting: Afro-Asian Connections and the Myth of Cultural Purity. Beacon Press. ISBN 0-807-05011-3. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  65. Kato, M. T. (2007-02-08). From Kung Fu to Hip Hop: Globalization, Revolution, and Popular Culture (Suny Series, Explorations in Postcolonial Studies). State University of New York Press. ISBN 0-791-46992-1. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  66. Denton, Kirk A. (2003-08-15). "Chapter 87. Martial-Arts Fiction and Jin Yong". In Joshua S. Mostow (ed.). The Columbia Companion to Modern East Asian Literature. Columbia University Press. p. 509. ISBN 0-231-11314-5. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  67. Schneiderman, R. M. (2009-05-23). "Contender Shores Up Karate's Reputation Among U.F.C. Fans". ದ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್. Retrieved 2010-01-30.
  68. Pilato, Herbie J. (1993-05-15). Kung Fu Book of Caine (1st ed.). Tuttle Publishing. ISBN 0-804-81826-6. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  69. Carradine, David (1993-01-15). Spirit of Shaolin. Tuttle Publishing. ISBN 0-804-81828-2. {{cite book}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: date and year (link)
  1. REDIRECT Template:Kung Fu schools
  2. REDIRECT Template:Martial arts by country of origin
  3. REDIRECT Template:China topics