ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ
ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ | |
---|---|
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | ಭಾರತ |
ನಾಗರಿಕತೆ | ಭಾರತೀಯ |
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ | ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ, ಗಣಿತ |
ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆ | ಪುಣೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ |
ವೃತ್ತಿ(ಗಳು) | ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನರ್ತಕಿ, ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕ, ಸಂಶೋಧಕ |
Organization | ನೃತ್ಯಾಧಮ್ |
Style | ಕಥಕ್ |
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | ದೇವದಾಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |
ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು.[೧]
ಅವಳು ಏಳು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ಶರದಿನಿ ಗೋಲ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು. ಅವಳ ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನ ಅವಳು ಹದಿನೈದು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ. ನಂತರ ಅವರು ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರಾ ಸಂಪ್ರದಾಯದಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ ಅನ್ನು ಲಖನೌದ ರೋಹಿಣಿ ಭಾಟೆ,[೨] ಮತ್ತು ಜೈಪುರ ಘರಾನಾಗಳಿಂದ ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವಳು ತನ್ನ ಆಕರ್ಷಕ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಕಥಕ್ ನ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳಾದ ಅಭಿನಯ (ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ)ಮತ್ತು ಲಯಾ (ರಿದಮ್) ಮೇಲೆ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ.[೩] ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರು ಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಭಾರತದ ಪುಣೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ (ಲಲಿತ್ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ) ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಥಕ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಮುಗಿಸಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು. ಅವಳು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಸಹ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದಳು, ಮತ್ತು ಈ ಪಚಾರಿಕ ಗಣಿತ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅವಳ ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ತನ್ನ ಕಲೆಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆಯಾಗಿ, ದೇಶಪಾಂಡೆ ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ನೃತ್ಯಾಧಮ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು , ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸುಧಾರಿತ ಪ್ರದರ್ಶಕರ ಸ್ಥಿರ ಗುಂಪನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.[೪]
ಕುಟುಂಬ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ರೇರಣಾ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ತಬಲಾ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಾದಕ ಶ್ರೀ ಸುಪ್ರೀತ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ಏಕೈಕ ಮಗಳು, ಈಶ್ವರಿ ದೇಶಪಾಂಡೆ, ಅವರು ನರ್ತ್ಯಾಧಮ್ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮುಂದುವರಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಈಶ್ವರಿ ಅವರು ಮೂರು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು,[೫] 1999 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಮತ್ತು ಅವರು ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷದಿಂದಲೂ ಕಥಕ್ ನರ್ತಕಿಯಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.[೬]
ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಸಹಯೋಗ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮೀರಾ ಬಾಯಿ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಕುರಿತು 'ಮಹರೋ ಪ್ರಾಣಂ' ಹೆಸರಿನ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಸಹಯೋಗವನ್ನುಹೇಮಂತ್ ಪೆಂಡ್ಸೆರವರೊಂದಿಗೆ , ಪಂ. ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದರು.[೭]
2007 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರೇರಣಾ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಒಡಿಸ್ಸಿ ನರ್ತಕಿ ಸುಜಾತಾ ಮೊಹಾಪಾತ್ರ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕಥಕ್ - ಒಡಿಸ್ಸಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾದ ಅಜಂತಾ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲೋರಾದಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಅಜಂತಾ ಕಮ್ಸ್ ಅಲೈವ್ - ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟ್ ಟು ಅಜಂತಾ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲೋರಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ನಿರ್ಮಾಣವು ಫೆಬ್ರವರಿ 18, 2007 ರಂದು ಪುಣೆಯ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು. ನೃತ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸ ಸುನಿಲ್ ಕೊಥಾರಿ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು, ಈ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ನಂತರ ದೇಶದ ವಿವಿಧ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು.[೮]
2010 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರೇರಣಾ ಮತ್ತು ಸುಜಾತ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. 2018 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರೇರಾನಾ ಸ್ಪೇಸ್: ತಾಲ್-ಮಾಲಾ, ನರ್ತ್ಯಾಧಮ್ನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ದೀರ್ಘ ತುಣುಕು, ನರ್ತಕಿ ಪಂ. ಅವರ ಲಯಬದ್ಧ ಕೆಲಸದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ಮೋಹನ್ರಾವ್ ಕಲ್ಲಿಯನ್ಪುರ್ಕರ್. ಆ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ರತಿಕಾಂತ್ ಮೊಹಾಪಾತ್ರಾ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಒಡಿಸ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು.[೯][೧೦]
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- 2016: ದೇವದಾಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ [೧೧]
- ಗೌರವ್ ಪುರುಷಸ್ಕರ್ ಪಂ. ಬಿರ್ಜು ಮಹಾರಾಜ್[೧೨]
- ಸಿಂಗಾರ್ ಮಣಿ ಶೀರ್ಷಿಕೆ, ಮುಂಬೈನ ಸುರ್ ಸಿಂಗಾರ್ ಸಂಸಾದ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ[೧೩]
- 1994: ಕಿರಣ್, ಕಟಾನಿ ಅವರಿಂದ ನರ್ತ್ಯಾಶ್ರಿ ಶೀರ್ಷಿಕೆ [೧೪]
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ' ಕಥಕ್ ಘಾತಾಂಕಗಳ ಪಟ್ಟಿ List of Kathak exponents
- ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಟ್ಟಿ List of Indian women in dance
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ https://indianexpress.com/article/cities/pune/step-by-step-3/
- ↑ http://thegoldensparrow.com/lifestyle/they-have-danced-their-way-to-glory/[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
- ↑ https://www.nytimes.com/2009/08/22/arts/dance/22borders.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20170110185518/http://www.preranadeshpande.com/page/Nrityadham
- ↑ https://web.archive.org/web/20161222112745/http://www.happiness-inc.org/ishwari-deshpande
- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/city/pune/Dancers-win-national-kathak-awards/articleshow/3934977.cms
- ↑ https://mharopranam.weebly.com/index.html
- ↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2016-11-26. Retrieved 2020-01-04.
- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/marathi/theatre/an-evening-dedicated-to-kathak-odissi-and-more-/articleshow/62743323.cms
- ↑ https://www.thehindu.com/arts/Statuesque-postures/article16840209.ece
- ↑ https://indianexpress.com/article/cities/pune/prerana-deshpande-gets-devadasi-national-award-4438035/
- ↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2016-11-26. Retrieved 2020-01-04.
- ↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2017-01-06. Retrieved 2020-01-04.
- ↑ https://web.archive.org/web/20170106011727/http://www.funasia.net/banner_images/Flyer-Dance-2014-Rev.pdf