ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಲಿಯೋ

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಲಿಯೋ
ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಲಿಯೋ
	ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಲಿಯೋ, ಭರತನಾಟ್ಯ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ಯೂಸ್
Born	ಮುರುಗಶಂಕರಿ.ಎಲ್; ೧೯೮೩; ಚೆನ್ನೈ, ಭಾರತ
Occupation(s)	ಭರತನಾಟ್ಯ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ, ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ವಾಂಸೆ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿ ನಟಿ
Years active	೨೦೦೦–ಪ್ರಸ್ತುತ
Spouse	ವಿವೇಕ್ ಕುಮಾರ್
Parent(s)	'ಕಲೈಮಾಮಣಿ' ಲಿಯೋ ಪ್ರಭು, ಉಷಾ ಪ್ರಭು
Website	kalaikoodam.org

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಲಿಯೋ ಅವರು ಒಬ್ಬ ಭರತನಾಟ್ಯ ಕಲಾವಿದರು, ಶಿಕ್ಷಕಿ, ರಂಗಭೂಮಿ ನಟಿ, ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ವಾಂಸೆ. ಭರತನಾಟ್ಯ ಭರತಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಸೌಂದರ್ಯ, ಅನುಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಅನನ್ಯತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇತರೆ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಾಚನ ಗೋಷ್ಠಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಚೆನ್ನೈ ಮತ್ತು ಮಧುರೈನಲ್ಲಿ ಕಲೈ ಕೂಡಂ - ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಭರತನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನಟುವಾಂಗಂನಲ್ಲಿಯೂ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರು ಮಧುರೈನ ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಶಿವಾನಂದ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಯೋಗ ಶಿಕ್ಷಕರೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆ.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಕಲಾವಿದರ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರ ತಂದೆ ಲಿಯೋ ಪ್ರಬು ಹಿರಿಯ ನಾಟಕಕಾರ, ದೂರದೃಷ್ಟಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ತಮಿಳು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ನಟ. ಅವರು ರೆಂದುಂ ರೆಂದುಂ ಅಂಜು, ನಾನ್ ಮಹಾನ್ ಅಲ್ಲಾ, ಅಣ್ಣೇ ಅಣ್ಣೇ, ಪೇರ್ ಸೊಳ್ಳುಂ ಪಿಳ್ಳೈ ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ತಮಿಳು ಚಲನ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮಿಳು ಥಿಯೇಟರ್‌ಗಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಕಲೈಮಾಮಣಿ ನೀಡಿದೆ. ನಟಿಯಾಗಿ ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತದ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಚೆನ್ನೈನ ಆದರ್ಶ ವಿದ್ಯಾಲಯ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಹೈಯರ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಶಾಲೆಯ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಕೆಮಿಕಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ತಿರುಚ್ಚಿಯ ಕಲೈ ಕವಿರಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಆಕೆಗೆ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಮಾಡಲು ಭಾರತದ ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ ಜೂನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಪುಣೆಯ ಸಿಂಬಿಯಾಸಿಸ್‌ನಿಂದ ವ್ಯವಹಾರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಡಿಪ್ಲೊಮಾವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.

ನೃತ್ಯ ವೃತ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮುರುಗಶಂಕರಿ ೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಪೌರಾಣಿಕ ನೃತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕಿ 'ಕಲೈಮಾಮಣಿ' ಕೆಜೆ ಸರಸ ಅವರಿಂದ ಭರತನಾಟ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಿಕ್ಷಕಿ 'ಕಲೈಮಾಮಣಿ' ಪಾರ್ವತಿ ರವಿ ಘಂಟಸಾಲ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ರಂಗೇತ್ರಂ (ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರದರ್ಶನ) ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿರುವ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ತನ್ನ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣ ಸಮಯದ ಕಲಾವಿದರಾಗುವ ತನ್ನ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಭಾರತಿದಾಸನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಭರತನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈಗ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರವಾಸಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಸಭೆಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಆಯ್ದ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ:

ಚಿದಂಬರಂ ನಾಟ್ಯಾಂಜಲಿ
ತಮಿಳುನಾಡು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಮಾಮಲ್ಲಪುರಂ ನೃತ್ಯೋತ್ಸವ,
ದರ್ಪಣ ಮತ್ತು WZCC ಯಿಂದ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ನಟರಾಣಿ ಉತ್ಸವ,
ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಉದಯ್ ಶಂಕರ್ ಉತ್ಸವ
ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಾದ ನೀರಾಜನಂನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಟಿಟಿಡಿಸಿ ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೦ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೇರ ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು.
ಕಪರ್, ಶಾ ಆಲಂ ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್, ಮಲೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಚಾರಿಟಿ ಕನ್ಸರ್ಟ್‌ಗಳು
ಸಿಂಗಾಪುರದ ಇಂಡಿಯನ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ SIFAS ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ
ನಳಂದ ನೃತ್ಯೋತ್ಸವ, ಮುಂಬೈ
ನೃತ್ಯಭಾರತಿ ನೃತ್ಯೋತ್ಸವ, ಭಾರತ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ, ನವದೆಹಲಿ
ನಿನಾದ್ ಕನ್ಸರ್ಟ್ ಸರಣಿ, ಮುಂಬೈ
ವಸುಂಧರೋತ್ಸವ, ಮೈಸೂರು
ಕಟಕ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ, ಕಟಕ್, ಒರಿಸ್ಸಾ
ಕಿಂಕಿಣಿ ಉತ್ಸವ, ಮುಂಬೈ
ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆ, ಪಾಂಡಿಚೇರಿಯಿಂದ ನಾಟ್ಯ ವಿಜಾ
ನವದೆಹಲಿಯ ಇಂಡಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್
ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಜಾಫ್ನಾದಲ್ಲಿರುವ ತಿರುಮರೈ ಕಲಾಮಂಡರಂಗಾಗಿ ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು
ಪೇರೂರ್ ನಾಟ್ಯಾಂಜಲಿ ಉತ್ಸವ, ಕೊಯಮತ್ತೂರು
ಮಧುರೈ ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಅಮ್ಮನ್ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಧುರೈನಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿ ಉತ್ಸವ
ಕೇರಳದ ಕೊಟ್ಟಾಯಂನ ಪಣಚಿಕ್ಕಾಡ್ ಶ್ರೀ ದಕ್ಷಿಣ ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ರುಜುವಾತುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೆನ್ನೈ ದೂರದರ್ಶನದ ಗ್ರೇಡ್ ಕಲಾವಿದೆ
ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಡಾ. ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ ಅವರಿಂದ ವಿಪಂಚೀ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾದ ನಾಟ್ಯ ಕಲಾ ವಿಪಂಚೀ.
ಉತ್ಕಲ್ ಯುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಘದಿಂದ ನೃತ್ಯ ಶಿರೋಮಣಿ, ಕಟಕ್.
ನಟರಾಜ್ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ "ವಿಶ್ವ ನೃತ್ಯ ದಿನದ ಪುರಸ್ಕಾರ", ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಮಂಡಳಿಯ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಸದಸ್ಯ.
ಪರಿಚಯ್ ಅವರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ೨೦೧೨, ಲೋಕಸಭೆಯ ಸಂಸದರು, ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸಚಿವರು, ಒಡಿಶಾ ಅವರಿಂದ
ಮಲೇಷ್ಯಾದ ಸೆಲಂಗೋರ್‌ನಲ್ಲಿ 'ನಾಟ್ಟಿಯ ತಿಲಗಂ' ಎಂಬ ಬಿರುದು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.
೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನೈನ ಸಾಲಂಗೈ ಒಲಿ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ನರ್ತನ ಶಿರೋನ್ಮಣಿ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.
೨೦೦೬ ರ ಯುವ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ನೃತ್ಯಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡು ಇಯಲ್ ಇಸೈ ನಾಟಕ ಮಂಡ್ರಮ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.
೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ ಸ್ವಾಮಿ ಸಭಾದಿಂದ ಅವರ ೧೧೨ ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಇಂಡಿಯನ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿ ನಡೆಸಿದ ಸೌತ್ ಝೋನ್ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.

ಪ್ರೇರಕ ಭಾಷಣಕಾರ್ತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರು ಪ್ರೇರಕ ಭಾಷಣಕಾರರೂ ಹೌದು. ಅವರು ವಿವಿಧ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಯುವಕರನ್ನು ಅವರ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಾಚೀನ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವಾದ ಭರತನಾಟ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ವೈಭವವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವರು ಅನೇಕ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ದೆಹಲಿ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಗುವಾಹಟಿ, ತೇಜ್‌ಪುರ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜು, TEDx SSN ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜು, ಮಧುರೈನಲ್ಲಿರುವ ರಾಜಾ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಿಯನ್ ಸರಸ್ವತಿ ಯಾದವ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್ ಅವರು ಮಾತನಾಡಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು.

ರಂಗಭೂಮಿ ನಟಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸ್ಟೇಜ್ ಇಮೇಜ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ತಮಿಳು ನಾಟಕ ನೆರುಪ್ಪು ಕೋಲಂಗಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಾಟಕವನ್ನು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾಟಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ನಟನೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿ ಲೇಖನಗಳು ಬಂದವು. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಹಾಡು ಎರಡನ್ನೂ ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭರತನಾಟ್ಯ - ಸಮಯವನ್ನು ಮೀರಿದ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್
http://www.thehindu.com/features/friday-review/review-of-l-murugashankaris-dance-recital/article7180882.ece . ಶುಕ್ರವಾರ ವಿಮರ್ಶೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ, ಬೆಂಗಳೂರು, ೮ ಮೇ ೨೦೧೫
http://www.newindianexpress.com/cities/chennai/A-Visually-Scintillating-Performance/2014/01/13/article1996996.ece Archived 2016-03-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ಸಿಟಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್, ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಪೂರಕ, ಚೆನ್ನೈ, ೧೩ ಜನವರಿ ೨೦೧೪
ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಳ್ ಅವರಿಗೆ ತಾಳಮದ್ದಲೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ . ಶುಕ್ರವಾರ ವಿಮರ್ಶೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ, ಚೆನ್ನೈ
http://www.thehindu.com/features/friday-review/music/kaleidoscope-of-art-forms/article2795707.ece . ಶುಕ್ರವಾರ ವಿಮರ್ಶೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ, ತಿರುಚಿರಾಪಳ್ಳಿ
ಪುಷ್ಪಾಂಜಲಿ - ಮುರುಗಶಂಕರಿ . ಪ್ರದರ್ಶನ ಗ್ಲಿಂಪ್ಸ್
ಒಂದು ಹೊಳೆಯುವ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ D&C, ಮುಂಬೈ
http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-fridayreview/celebration-of-dance/article5531273.ece . ಶುಕ್ರವಾರದ ವಿಮರ್ಶೆ, ದಿ ಹಿಂದೂ, ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, 3 ಜನವರಿ ೨೦೧೪
ಕಲೈಂಜರ್ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ನಾಟ್ಯ ಕಲಾ ವಿಪಂಚೆ' ಎಲ್.ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ಸಂದರ್ಶನ . ಕಲೈಂಜರ್ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿಯವರ ಸಂದರ್ಶನ
https://www.youtube.com/watch?v=yBrgV0d8yZ0 . ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಸಿಂಗಪುರದ ವಸಂತಂ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ
https://www.youtube.com/watch?v=ZsR3YT04CDE . ಸಿಂಗಪುರದ ವಸಂತಂ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ 'ತಾಳಂ-ಇಂಡಿಯನ್ ಬೀಟ್' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
https://web.archive.org/web/20160915160354/http://carnaticdarbar.com/review/2011/review_99.asp . ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ವಾಚನಗೋಷ್ಠಿಗಳ ವಿಮರ್ಶೆ/ವರದಿ.
http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-fridayreview/visually-pleasing/article6246365.ece . ೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೧೪ ರ ಶುಕ್ರವಾರದ ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ವಿಮರ್ಶೆ.
http://www.thehindu.com/features/friday-review/review-of-l-murugashankaris-dance-recital/article7180882.ece . ೭ ಮೇ ೨೦೧೫ ರ ಶುಕ್ರವಾರದ ದಿ ಹಿಂದೂ ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ವಿಮರ್ಶೆ.
http://www.newindianexpress.com/cities/chennai/The-Kuravanci-Key-to-Mass-Appeal/2015/05/12/article2809233.ece Archived 2016-03-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ೧೨ ಮೇ ೨೦೧೫ ರಂದು ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಿಷ್ಯೆ (ಕಲೈ ಕೂಡಂನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು) ತಮಿಳರಸಿ ಕುರವಂಚಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ.
http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-fridayreview/vasant-utsav-dance-festival/article7206987.ece . ೧೫ ಮೇ ೨೦೧೫ ರಂದು ಶುಕ್ರವಾರ ರಿವ್ಯೂ, ದಿ ಹಿಂದೂನಲ್ಲಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಿಷ್ಯೆ (ಕಲೈ ಕೂಡಂನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು) ತಮಿಳರಸಿ ಕುರವಂಚಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ವರದಿ.
http://epaper.tamilmirror.lk/index.php?option=com_content&view=article&id=899:20150814&catid=35:epaper Archived 2015-09-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ಪುಟ ೧೬ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶನ.
https://www.youtube.com/watch?v=KZ0gYUSikIE&hd=1 . ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಜನಪ್ರಿಯ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ ದಿನಮಲರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ವೆಬ್ ಟಿವಿಯಾದ Dinamalar.com ಗಾಗಿ ಮಹಿಳಾ ದಿನದ ಸಂದರ್ಶನ.
http://www.thehindu.com/entertainment/dance/dance-is-lmurugasankaris-first-love-she-tells-her-story-about-how-her-father-leo-prabhu-the-renowned-dramatist- ಎಲ್ಲಾ-ಆಡ್ಸ್/ಆರ್ಟಿಕಲ್19270933.ece ವಿರುದ್ಧ-ಅವಳ-ಪ್ರೇರಣೆ-ಇರಿಸಲಾಯಿತು . ಎಲ್.ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಅವರ ಕಲಾ ಪಯಣದ ಕುರಿತು ಲೇಖನ.
http://www.thehansindia.com/posts/index/Telangana/2017-08-08/Mesmerising-classical-dances/317480 . ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಶಿಲ್ಪಾರಾಮದಲ್ಲಿ ಎಲ್.ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಮತ್ತು ತಂಡದ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಕುರಿತು ಲೇಖನ.
http://timesofindia.indiatimes.com/city/hyderabad/an-ode-to-classical-dance-forms/articleshow/59955611.cms . ೮ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೭, ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಶಿಲ್ಪಾರಾಮದಲ್ಲಿ ಎಲ್.ಮುರುಗಶಂಕರಿ ಮತ್ತು ತಂಡದ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಕುರಿತು ಲೇಖನ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

http://www.artindia.net/murugashankari.html . ಭರತನಾಟ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಪಾದಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ http://features.kalaparva.com/2013/12/dance-like-thyself-murugashankari-leo.html Archived 2016-03-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶನ.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

https://web.archive.org/web/20140203094144/http://sriparthasarathyswamisabha.com/ ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ ಸ್ವಾಮಿ ಸಭೆಗೆ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್
http://www.parvathiravighantasala.com/ Archived 2020-10-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. 'ಕಲೈಮಾಮಣಿ' ಪಾರ್ವತಿ ರವಿ ಘಂಟಸಾಲ ಅವರ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್
https://www.youtube.com/watch?v=NfEYiN_AAxk . ಮಕ್ಕಳ ದೂರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಮುರುಗಶಂಕರಿಯವರ ಸಂದರ್ಶನ