ಮುರುಗಲ ಹಣ್ಣು

Garcinia indica
	Kokum fruits, seeds, pulp and rinds
Conservation status
	; Vulnerable (IUCN 3.1)
Scientific classification
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ:	ಸಸ್ಯ
ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗ:	ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯ
ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗ:	ಯೂಡೈಕಾಟ್‍ಗಳು
ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗ:	ರೋಸಿಡ್ಸ್
ಗಣ:	ಮ್ಯಾಲ್ಪಿಘಿಯಾಲೆಸ್
ಕುಟುಂಬ:	ಕ್ಲೂಸಿಯೇಸೀ
ಕುಲ:	ಗಾರ್ಸೀನಿಯಾ
ಪ್ರಜಾತಿ:	G. indica
Binomial name
	Garcinia indica; Choisy

ಮುರುಗಲ ಹಣ್ಣು, ಕೋಕಂ ಅಥವಾ ಪುನರ್ಪುಳಿ ಬೆಳೆಯು ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದು ನೆಡುತೋಪು ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಅಪ್ರಧಾನ ಹಣ್ಣು ಅಥವಾ ಸಾಂಬಾರು ಬೆಳೆ. ಇದರ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನ ಭಾರತ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಗಾರ್ಸಿನಿಯಾ ಇಂಡಿಕ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಇದು ಗಟ್ಟಿಫೆರೆ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ೧೦-೧೫ ಮೀ. ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವ ಗಡಸು ಮರವಾಗಿದ್ದು, ಬಾಗಿರುವ ರೆಂಬೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.^[೨]

ಮುರುವನ ಹುಳಿ, ಮೂರ್ಗಿನಹುಳಿ ಮರ, ಬಿರಿಂಡ ಪರ್ಯಾಯನಾಮಗಳು. ಉಪಾಗಿ (ಮಂತುಳ್ಳಿ), ಮಂಗೊಸ್ಟೀನ್, ದೇವನಹುಳಿ, ದೇವಗರಿಗೆ ಮುಂತಾದ ಮರಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರ ಸಂಬಂಧಿಯಾದ ಇದು ಅವುಗಳಂತೆಯೇ ಗಾರ್ಸೀನಿಯ ಎಂಬ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಮತ್ತು ಕೇರಳದ ವೈನಾಡಿನ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕೊಂಕಣ ಸೀಮೆಯಲ್ಲೂ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ನೀಲಗಿರಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲೂ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದುಂಟು.

ಸಸ್ಯ ವಿವರಣೆ

ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಮರ ಇದು; ಸುಮಾರು 10 ಮೀ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಹಣ್ಣುಗಳು 2-4 ಸೆಂಮೀ ವ್ಯಾಸದ ಚೆಂಡುಗಳಂತಿವೆ. ಮಾಗಿದಾಗ ಕಡುನೀಲಿ ಬಣ್ಣ ತಳೆಯುತ್ತವೆ. ಒಳಗೆ ರಸಭರಿತ ತಿರುಳೂ 5-8 ಬೀಜಗಳೂ ಇವೆ. ಹಣ್ಣಿಗೆ ಸುವಾಸನಾಯುಕ್ತ ಸ್ವಾದವೂ ಸಿಹಿಮಿಶ್ರಿತ ಹುಳಿ ರುಚಿಯೂ ಉಂಟು. ಹಣ್ಣಿನ ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ತಿರುಳಿನ ರಸದಲ್ಲಿ ಕೆಲಕಾಲ ನೆನೆಯಿಕ್ಕಿ ತೆಗೆದು ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಿ ಕೋಕಮ್ ಎಂಬ ಹುಳಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೩] ಇದರಲ್ಲಿ ಶೇ. 10 ಮ್ಯಾಲಿಕ್ ಆಮ್ಲ, ಕೊಂಚ ಮೊತ್ತದ ಸಿಟ್ರಿಕ್ ಅಥವಾ ಟಾರ್ಟಾರಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಇದೆ.

ಉಪಯೋಗ

ಕೋಕಂ ತಿರುಳನ್ನು ಹುಣಸೆ ಹುಳಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.^[೪] ಪ್ರತಿ ೧೦೦ ಗ್ರಾಂ ತಿರುಳಿನಿಂದ ೮೦ ಗ್ರಾಂ ತೇವಾಂಶ, ೨.೪ ಗ್ರಾಂ ಆಂತೊಸಯನಿನ್, ೧.೦ ಗ್ರಾಂ ಸಸಾರಜನಕ, ೧.೭ ಗ್ರಾಂ ಟ್ಯಾನಿನ್, ೪.೧ ಗ್ರಾಂ ಸಕ್ಕರೆ, ೧.೪ ಗ್ರಾಂ ಕಚ್ಚಾಕೊಬ್ಬು, ೦.೯ ಗ್ರಾಂ ಪೆಕ್ಟಿನ್ ಮತ್ತು ೫.೯ ಗ್ರಾಂ ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಆಮ್ಲ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.^[೫] ಇದನ್ನು ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ ಮಾಢಬಹುದು. ಸಿರಪ್‌, ಪಾನೀಯ, ಸಾರು, ತಂಬುಳಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕೊಂಕಣ್‌ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಗೋವಾಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣಿನ ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ಅಡುಗೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಹಣ್ಣಿಗೆ ಬಾಯಾರಿಕೆ ನೀಗುವ ವಿಶೇಷ ಗುಣವಿದೆ. ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಪುನರ್ಪುಳಿ ಹಣ್ಣಿನ ಒಣ ಸಿಪ್ಪೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಟ್ಟು, ಹತ್ತಿಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಮಡಕೆಯ ಬಾಯನ್ನು ಬಿಗಿದಿಟ್ಟರೆ ಮೂರು ವರುಷವಾದರೂ ತಾಜಾ ಆಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.^[೬]

ಮೂರ್ಗಿನಹುಳಿಹಣ್ಣಿನ ಬೀಜದಿಂದ ಕೋಕಮ್ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹದು. ಖಾದ್ಯಯೋಗ್ಯವಾಗಿರುವ ಈ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಸೇವಿಸುವುದಲ್ಲದೆ ತುಪ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಮಿಶ್ರಮಾಡಿ ಬಳಸುವುದುಂಟು. ಇದು ಶಕ್ತಿವರ್ಧಕ, ತಂಪುಕಾರಕ, ಪ್ರತಿಬಂಧಕವೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮುಲಾಮಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೈ, ತುಟಿ ಬಿರುಕುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದಿದೆ. ಬೆಣ್ಣೆ ತೆಗೆದಮೇಲೆ ಉಳಿಯುವ ಹಿಂಡಿ ಗೊಬ್ಬರವಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ.

ಹಣ್ಣು ಜಂತುನಾಶಕ, ಹೃದಯೋತ್ತೇಜಕವಾಗಿದೆಯಲ್ಲದೆ ಮೂಲವ್ಯಾಧಿ, ಆಮಶಂಕೆಗಳಿಗೂ ಔಷಧಿಯಾಗಿದೆ. ಹಣ್ಣಿನ ರಸ ಪಿತ್ತಹರ.

ಕೃಷಿ

ಪುನರ್ಪುಳಿ ಮರ ನವೆಂಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಹೂವು ಬಿಟ್ಟು ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣುಗಳು ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತವೆ. ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ಮರ ೩೦-೫೦ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ ಹಣ್ಣು ನೀಡಬಲ್ಲದು. ದುಂಡಾದ ಮಾಗಿದ ಹಣ್ಣುಗಳು ೨.೫-೩.೦ ಸೆಂ.ಮೀ. ವ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದ್ದು ದಟ್ಟ ಕೆಂಪು/ನೇರಳೆಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ತಿರುಳಿನಲ್ಲಿ ೩-೮ ದೊಡ್ಡ ಬೀಜಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕೋಕಂನಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮರಗಳಿದ್ದು ಗಂಡು ಮರದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಕಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬೀಜದ ಸಸಿಗಳಿಂದ ತೋಟ ಮಾಡಿದರೆ ಹೆಣ್ಣು ಹೂವುಗಳ ಪರಾಗ ಸ್ಪರ್ಶ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಗಂಡು ಮರಗಳು ಅಗತ್ಯ. ವಾಣಿಜ್ಯ ಉದ್ದೇಶದ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಸಿಗಿಡಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋಕಂನಲ್ಲಿ ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆಸಿದ ಬೇರುಗಿಡಗಳಿಗೆ ಹೆಣ್ಣು ಗಿಡಗಳಿಂದ ತಂದ ೯ ತಿಂಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಸಿಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಮೆದುಕಾಂಡಕಸಿ ಮಾಡಿ ಕಸಿಗಿಡಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳು ಕಸಿಕಟ್ಟಲು ಸೂಕ್ತ ಕಾಲ. ಒಂದು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ೬ ಮೀ. x ೬ ಮೀ. ಅಂತರದಲ್ಲಿ ೧೧೦-೧೧೫ ಕಸಿ ಗಿಡಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ.^[೭]

ಛಾಯಾಂಕಣ

Ripe Kokum fruit
Fresh Kokum fruit filled with sugar in glass jar and kept under the sun to make kokum syrup for refreshments.
Kokum fruits being prepared to make syrup
Kokum drink prepared from dried rinds
Goan fish curry Agsol with dried kokum rinds for flavoring
Solkadhi made from coconut milk and kokum