ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಮೇರಿ ಕೋಮ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಮೇರಿ ಕೋಮ್
ಮೇರಿ ಕೋಮ್

Kom at the British High Commission in 2011

ಪ್ರಸಕ್ತ
ಅಧಿಕಾರ ಪ್ರಾರಂಭ 
25 April 2016
ಜನನ (1982-11-24) ೨೪ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೮೨ (ವಯಸ್ಸು ೪೧)[೧]
Kangathei, Manipur, India
ಜೀವನಸಂಗಾತಿ Karong Onkholer Kom

ಮಾಂಗ್ಟೆ ಚುಂಗ್ನೀಜಾಂಗ್ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ OLY [೨] (ಜನನ 24 ನವೆಂಬರ್ 1982) [೩] ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಹವ್ಯಾಸಿ ಬಾಕ್ಸರ್, ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಹಾಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯ, ರಾಜ್ಯಸಭೆ.[೪] [೫] [೬] ಆರು ಬಾರಿ ವಿಶ್ವ ಅಮೆಚೂರ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆದ್ದ ಏಕೈಕ ಮಹಿಳೆ, ಮೊದಲ ಏಳು ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಪದಕ ಗೆದ್ದ ಏಕೈಕ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಎಂಟು ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಪದಕಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದ ಏಕೈಕ ಬಾಕ್ಸರ್ (ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆ).[೭] [೮] [೯] [೧೦] ಮ್ಯಾಗ್ನಿಫಿಸೆಂಟ್ ಮೇರಿ ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರು ಹೊಂದಿರುವ ಅವರು 2012 ರ ಬೇಸಿಗೆ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸರ್, ಫ್ಲೈವೇಟ್ (51 ಕೆಜಿ) ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಕಂಚಿನ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. [೧೧] .ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ (ಹವ್ಯಾಸಿ) (AIBA) ಯಿಂದ ಅವರು ವಿಶ್ವದ ನಂ. 1 ಮಹಿಳಾ ಲೈಟ್-ಫ್ಲೈವೇಟ್ ಎಂದು ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆದರು. [೧೨] [೧೩] 2014 ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಇಂಚಿಯಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಷ್ಯನ್ ಗೇಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸರ್ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು ಮತ್ತು 2018 ರ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನ ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸರ್. [೧೪]ಆರು ಬಾರಿ ದಾಖಲೆಯ ಏಷ್ಯನ್ ಅಮೆಚೂರ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆದ ಏಕೈಕ ಬಾಕ್ಸರ್ ಕೂಡ ಆಗಿದ್ದಾಳೆ. [೧೫] [೧೬] ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ 51 ಕೆಜಿ ಚಿನ್ನ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ.[೧೭]

25 ಏಪ್ರಿಲ್ 2016 ರಂದು , ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಕೋಮ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆಯಾದ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿದರು. [೧೮] ಮಾರ್ಚ್ 2017 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಯುವ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಸಚಿವಾಲಯವು ಅಖಿಲ್ ಕುಮಾರ್ ಜೊತೆಗೆ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ಅವರನ್ನು ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು.[೧೯]

2018 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರನೇ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ನಂತರ, ಮಣಿಪುರ ಸರ್ಕಾರವು 11 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2018 ರಂದು ಇಂಫಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಭಿನಂದನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಥವಾ ಅಸಾಧಾರಣ ಮಹಿಳೆ ಎಂದು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಿದ "ಮೀಥೋಯ್ ಲೀಮಾ" ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಮೇರಿ ಕೋಮ್ 2019 ರ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಬಾಕ್ಸರ್ ಆದರು [೨೦] ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಮಣಿಪುರದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಕೋಮ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ನೆಲೆಸಿರುವ ಇಂಫಾಲ್ ಪಶ್ಚಿಮ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಎಂಸಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ರಸ್ತೆ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. [೨೧] [೨೨] ಅವರು 2020 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. [೨೩] [೨೪]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೋಮ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಮಣಿಪುರದ ಚುರಾಚಂದ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೊಯಿರಾಂಗ್ ಲಾಮ್‌ಖೈ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. [೨೫] ಅವಳು ಬಡ ಕೋಮ್ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವಳು. ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು, ಮಾಂಗ್ಟೆ ಟೋನ್ಪಾ ಕೋಮ್ ಮತ್ತು ಮಾಂಗ್ಟೆ ಅಖಮ್ ಕೋಮ್ ಅವರು ಜುಮ್ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರಾಗಿದ್ದರು. [೨೬] ಆಕೆಗೆ ಚುಂಗ್ನೈಜಾಂಗ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಕೋಮ್ ವಿನಮ್ರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು, ತನ್ನ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಕೃಷಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಕೋಮ್ ಅವರ ತಂದೆ ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಸುಕರಾದ ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿದ್ದರು. ಅವಳು ಮೂರು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯಳು - ಆಕೆಗೆ ಒಬ್ಬ ತಂಗಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರ ಇದ್ದಾರೆ. [೨೭] ಅವರು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವರು. [೨೮]

ಕೋಮ್ ತನ್ನ ಆರನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ ಮೊಯಿರಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಲೋಕ್ಟಾಕ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಾಡೆಲ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ 8 ನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ ಮೊಯಿರಾಂಗ್‌ನ ಸೇಂಟ್ ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಾವೆಲಿನ್ ಮತ್ತು 400 ಮೀಟರ್ ಓಟದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪುರಿ ಸಹವರ್ತಿ ಡಿಂಕೊ ಸಿಂಗ್, 1998 ರ ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್ ಏಷ್ಯನ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಿಂದ ಚಿನ್ನದ ಪದಕದೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿದರು. ಇದು ಮಣಿಪುರದ ಅನೇಕ ಯುವಜನರನ್ನು ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು ಎಂದು ಕೋಮ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಾವೂ ಸಹ ಇದನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ಯೋಚಿಸಿದರು. [೨೯]

8 ನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಕೋಮ್ ಅವರು 9 ಮತ್ತು 10 ನೇ ತರಗತಿಯ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಇಂಫಾಲ್‌ನ ಆದಿಮಜಾತಿ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು, ಆದರೆ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಬರೆಯಲು ಬಯಸದೆ, ಅವಳು ತನ್ನ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೊರೆದಳು ಮತ್ತು NIOS, ಇಂಫಾಲ್‌ನಿಂದ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಚುರಾಚಂದ್‌ಪುರ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. [೩೦]

ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕೋಮ್ ವಾಲಿಬಾಲ್, ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಡಿಂಕೋ ಸಿಂಗ್‌ ರವರ ಯಶಸ್ಸು 2000ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್‌ನಿಂದ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಇವರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಇಂಫಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ತರಬೇತುದಾರ ಕೆ. ಕೊಸಾನಾ ಮೈಟೆಯಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವಳು 15 ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ, ಇಂಫಾಲ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ತನ್ನ ತವರು ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಳು. [೩೧] BBC ಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಮೈಟೆಯ್ ಅವರು ಬಲವಾದ ಇಚ್ಛಾ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ಹುಡುಗಿ ಮತ್ತು ಅವಳು ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಲಿತಳು ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ, ಅವರು ಖುಮಾನ್ ಲಂಪಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಣಿಪುರ ರಾಜ್ಯ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ತರಬೇತುದಾರ ಎಂ. ನರ್ಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. [೩೨] ಕೋಮ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ರಹಸ್ಯವಾಗಿಟ್ಟಳು, ಸ್ವತಃ ಮಾಜಿ ಕುಸ್ತಿಪಟು, ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಕೋಮ್‌ನ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಮದುವೆಯ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 2000 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆದ್ದ ನಂತರ ಕೋಮ್ ಅವರ ಫೋಟೋ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಅವರು ಅದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡರು.. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೋಮ್‌ನ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಪ್ರೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಯಿತು. [೩೩] [೩೪]

ವೃತ್ತಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತನ್ನ ಮದುವೆಯ ನಂತರ, ಕೋಮ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ತನ್ನ ಮೊದಲ ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಕೋಮ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [೨೫] ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ 2008 ರ ಏಷ್ಯನ್ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳ್ಳಿ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದರು [೩೫] ಮತ್ತು 2008 ರ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ AIBA ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಸತತ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದರು [೩೬] ನಂತರ 2009 ರ ವಿಯೆಟ್ನಾಂನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಷ್ಯನ್ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದರು. . [೩೫] [೩೭]

2010 ರಲ್ಲಿ, ಕೋಮ್ ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಷ್ಯನ್ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದರು, [೩೫] ಮತ್ತು 2010 ರಲ್ಲಿ ಬಾರ್ಬಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ AIBA ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಸತತ ಐದನೇ ಚಿನ್ನವನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಎಐಬಿಎ 46 ಕೆಜಿ ವರ್ಗವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು 48 ಕೆಜಿ ತೂಕದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಾರ್ಬಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು. [೩೮] 2010 ರ ಏಷ್ಯನ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ, ಅವರು 51 ಕೆಜಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಕಂಚಿನ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದರು. [೩೯] 2011 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಷ್ಯನ್ ಮಹಿಳಾ ಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ 48 ಕೆಜಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನ ಗೆದ್ದರು. [೪೦] [೪೧]

3 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2010 ರಂದು ಅವರು, ಸಂಜಯ್ ಮತ್ತು ಹರ್ಷಿತ್ ಜೈನ್ ಜೊತೆಗೆ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 2010 ರ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಬ್ಯಾಟನ್ ಅನ್ನು ಹೊತ್ತ ಗೌರವವನ್ನು ಪಡೆದರು. [೪೨] ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸದ ಕಾರಣ ಅವರು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲಿಲ್ಲ.

1 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2014 ರಂದು, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಇಂಚಿಯಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ 2014 ರ ಏಷ್ಯನ್ ಗೇಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಫ್ಲೈವೇಟ್ (51 ಕೆಜಿ) ಶಿಖರ ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್‌ನ ಝೈನಾ ಶೆಕರ್ಬೆಕೋವಾ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗೆದ್ದರು.

ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ

8 ನವೆಂಬರ್ 2017 ರಂದು, ವಿಯೆಟ್ನಾಂನ ಹೋ ಚಿ ಮಿನ್ಹ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಏಷ್ಯನ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಕಾನ್ಫೆಡರೇಶನ್ (ಎಎಸ್‌ಬಿಸಿ) ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಐದನೇ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು (48 kg) ಪಡೆದರು. [೪೩]

2018ರ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್‌ ಗೇಮ್ಸ್‌ವರೆಗೆ ಆಕೆಯ ವರ್ಗದ ಲೈಟ್‌ ಫ್ಲೈವೇಟ್‌ ಅನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳದ ಕಾರಣ ಆಕೆ ಪದಕ ಗೆಲ್ಲದ ಏಕೈಕ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯವೆಂದರೆ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್‌ ಗೇಮ್ಸ್‌. ಅವರು 14 ಏಪ್ರಿಲ್ 2018 ರಂದು ಮಹಿಳೆಯರ ಲೈಟ್ ಫ್ಲೈವೇಟ್ 48 ಕೆಜಿಯಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. [೪೪]

24 ನವೆಂಬರ್ 2018 ರಂದು, ಅವರು ಭಾರತದ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ 10 ನೇ AIBA ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ 6 ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. [೪೫]

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2019 ರಲ್ಲಿ, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಒಲಂಪಿಕ್ ಸಮಿತಿ (ಐಒಸಿ) ಟೋಕಿಯೊದಲ್ಲಿ 2020 ರ ಬೇಸಿಗೆ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನ ಅಥ್ಲೀಟ್ ರಾಯಭಾರಿಗಳ ಗುಂಪಿನ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿತು. [೪೬]

ಮಾರ್ಚ್ 2021 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ಮುಂಬರುವ ಬಾಕ್ಸಾಮ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಮ್ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೪೭]

ಏಷ್ಯನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ತನ್ನ 7 ನೇ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡರು, ಅವರು ಭಾನುವಾರ ನಡೆದ ಮಹಿಳೆಯರ 51 ಕೆಜಿ ವಿಭಾಗದ ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಜಕಿಸ್ತಾನ್‌ನ ನಾಜಿಮ್ ಕಜೈಬೇ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು, ಮೇರಿ ಕೋಮ್ 2003 ರಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದರು. [೪೮]

ಏಷ್ಯನ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಅರ್ಹತಾ ಸೆಮಿಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ಚೀನಾದ ಚಾಂಗ್ ಯುವಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು. 6 ಬಾರಿಯ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ 2012 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಚೊಚ್ಚಲ ಗೇಮ್ಸ್ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಂಚಿನ ಪದಕವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದರು. [೪೯]

ಒಲಂಪಿಕ್ ಆಟಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

ಯುವ ಕ್ರೀಡಾ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಮೇರಿ ಕೋಮ್.

ಈ ಹಿಂದೆ 46 ಮತ್ತು 48 ಕೆಜಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದ್ದ ಕೋಮ್, ಕಡಿಮೆ ತೂಕದ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಕೇವಲ ಮೂರು ತೂಕದ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲು ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ನಂತರ 51 ಕೆಜಿ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.[೫೦]

2012 ರ AIBA ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕೋಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ 2012 ಲಂಡನ್ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಅವರು 51 ಕೆಜಿ ಸೆಮಿಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಕೆಯ ನಿಕೋಲಾ ಆಡಮ್ಸ್ರಿಂದ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು, ಆದರೆ ಕಂಚಿನ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಇವರು ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆ. ಲೈಶ್ರಾಮ್ ಸರಿತಾ ದೇವಿ ಲೈಶ್ರಾಮ್ ಸರಿತಾ ದೇವಿ 60 ಕೆಜಿಯ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪದರಲ್ಲೇ ಸ್ಥಾನ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. [೫೧]

ಕೋಮ್ ಅವರು ತಾಯಿಯೊಡನೆ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದ್ದರು. [೫೨] ಕೋಮ್ ಅವರ ತರಬೇತುದಾರ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಅಟ್ಕಿನ್ಸನ್ ಅವರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ (AIBA) 3 ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ವಿಲೇಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸೇರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ, ಇದು ಮಾನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. [೫೩] ತನ್ನ ಮೊದಲ ಏಷ್ಯನ್ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಾಗಿ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆ ಶಿಬಿರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಲಗೇಜ್ ಮತ್ತು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. [೫೪] [೫೫] ಮೊದಲ ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಸುತ್ತನ್ನು 5 ಆಗಸ್ಟ್ 2012 ರಂದು ನಡೆಸಲಾಯಿತು, ಕೋಮ್ ಅವರು ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೂರನೇ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೋಲೆಂಡ್‌ನ ಕರೋಲಿನಾ ಮಿಚಾಲ್‌ಜುಕ್ ಅವರನ್ನು 19-14 ರಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದರು. [೫೬] [೫೭] ಕ್ವಾರ್ಟರ್-ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮರುದಿನ, ಅವರು 15-6 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಟುನೀಶಿಯಾದ ಮರೌವಾ ರಹಾಲಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. [೫೮] ಅವರು 8 ಆಗಸ್ಟ್ 2012 ರಂದು ಸೆಮಿ-ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ UK ಯ ನಿಕೋಲಾ ಆಡಮ್ಸ್ ಅವರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು ಮತ್ತು 11 ಕ್ಕೆ 6 ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳಿಂದ ಸೋತರು [೫೯] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಕಂಚಿನ ಪದಕವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. [೬೦] [೬೧] [೬೨] ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಮಣಿಪುರ ಸರ್ಕಾರವು 9 ಆಗಸ್ಟ್ 2012 ರಂದು ನಡೆದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಗೆ Rs 50 ಲಕ್ಷ ಮತ್ತು ಎರಡು ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು [೬೩]

2016 ರ ರಿಯೊ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದರೂ, ಕೋಮ್ ಅವರು ಈವೆಂಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. [೬೪] 2020 ರ ಟೋಕಿಯೊ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ಬೇಸಿಗೆ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೋಮ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [೬೫]

2020 ರ ಬೇಸಿಗೆ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ರಿಯೊ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ಕಂಚಿನ ಪದಕ ವಿಜೇತ ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಬಾಕ್ಸರ್ ಇಂಗ್ರಿಟ್ ವೇಲೆನ್ಸಿಯಾ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದರು. ಪಂದ್ಯ ಮುಗಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ವೀಕ್ಷಕ ವಿವರಣೆಗಾರನು ವಿಭಜಿತ ನಿರ್ಧಾರದ ಮೂಲಕ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಜೇತರನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದನು. ಸ್ವಲ್ಪ ಕ್ಷಣದ ವಿರಾಮವನ್ನು "ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ," ಮತ್ತೊಂದು ಸಣ್ಣ ವಿರಾಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್, ನೀಲಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಮುಷ್ಟಿಯನ್ನು ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಳು ಮತ್ತು "ಇಂಗ್ರಿಟ್ ವೇಲೆನ್ಸಿಯಾ" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ಉಳಿದ ಕಾಮೆಂಟರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಿಲ್ಲ. . ‘‘ಈ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಈ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಮಣಿಸಿದ್ದೆನೆ. ರೆಫರಿ ಅವಳ ಕೈ ಎತ್ತಿದ್ದನ್ನು ನನಗೆ ನಂಬಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ, ನಾನು ಸೋತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಹೊಳೆದಿಲ್ಲ, ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಖಚಿತವಾಗಿತ್ತು" ಎಂದು ಅವರು ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು, [೬೬]

ಸೂಪರ್ ಫೈಟ್ ಲೀಗ್

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸೂಪರ್ ಫೈಟ್ ಲೀಗ್‌ನ ಮಿಶ್ರ ಮಾರ್ಷಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಶೋ - SFL ಚಾಲೆಂಜರ್ಸ್‌ನ ಅಂತಿಮ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೋಮ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೋಮ್ ಮಾಲಕರಾದ ರಾಜ್ ಕುಂದ್ರಾ ಮತ್ತು ಸಂಜಯ್ ದತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿರದೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಎಫ್‌ಎಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದರು. [೬೭]

24 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2012 ರಂದು, ಕೋಮ್ SFL ನ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸೂಪರ್ ಫೈಟ್ ಲೀಗ್ ಘೋಷಿಸಿತು. [೬೮] [೬೯]

ಸಾಧನೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
International Titles[೭೦]
Year Place Weight Competition Location
2001 2 48 AIBA Women's World Championships Scranton, Pennsylvania, USA
2002 1 45 AIBA Women's World Championships Antalya, Turkey
2002 1 45 Witch Cup Pécs, Hungary
2003 1 46 Asian Women's Championships Hisar, India
2004 1 41 Women's World Cup Tønsberg, Norway
2005 1 46 Asian Women's Championships Kaohsiung, Taiwan
2005 1 46 AIBA Women's World Championships Podolsk, Russia
2006 1 46 AIBA Women's World Championships New Delhi, India
2006 1 46 Venus Women's Box Cup Vejle, Denmark
2008 1 46 AIBA Women's World Championships Ningbo, China
2008 2 46 Asian Women's Championships Guwahati, India
2009 1 46 Asian Indoor Games Hanoi, Vietnam
2010 1 48 AIBA Women's World Championships Bridgetown, Barbados
2010 1 46 Asian Women's Championships Astana, Kazakhstan
2010 3 51 Asian Games Guangzhou, China
2011 1 48 Asian Women's Cup Haikou, China
2012 1 41 Asian Women's Championships Ulan Bator, Mongolia
2012 3 51 Summer Olympics London, United Kingdom
2014 1 51 Asian Games Incheon, South Korea
2017 1 48 Asian Women's Championships Ho Chi Minh City, Vietnam
2018 1 45–48 Commonwealth Games Gold Coast, Queensland, Australia
2018 1 45–48 AIBA Women's World Championships New Delhi, India
2019 3 51 2019 AIBA Women's World Boxing Championships Ulan-Ude, Russia
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ
  • ಚಿನ್ನ - 1 ನೇ ಮಹಿಳಾ ನ್ಯಾಟ್. ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್, ಚೆನ್ನೈ 6–12.2.2001
  • ದಿ ಈಸ್ಟ್ ಓಪನ್ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್, ಬೆಂಗಾಲ್ 11–14 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2001
  • 2ನೇ ಸೀನಿಯರ್ ವಿಶ್ವ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್, ನವದೆಹಲಿ 26–30 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2001
  • ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಿಳಾ ವಿಂಗಡಣೆ ಸಭೆ, N. ದೆಹಲಿ 26–30 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2001
  • 32ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟ, ಹೈದರಾಬಾದ್ 2002
  • 3ನೇ ಸೀನಿಯರ್ ವಿಶ್ವ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್, ಐಜ್ವಾಲ್ 4–8.3.2003
  • 4ನೇ Sr WWBC, ಕೊಕ್ರಜಾರ್, ಅಸ್ಸಾಂ 24–28 ಫೆಬ್ರವರಿ 2004
  • 5ನೇ Sr WWBC, ಕೇರಳ 26–30 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2004
  • 6ನೇ Sr WWBC, ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ 29 ನವೆಂಬರ್-3.12.2005
  • 10ನೇ WNBC, 5 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2009 ರಂದು ಜಮ್‌ಶೆಡ್‌ಪುರ QF ಅನ್ನು 1-4 ರಿಂದ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ವೃತ್ತಿಪರ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ಸ್ಪರ್ಧಿಸದೆ ಹವ್ಯಾಸಿ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 2015 ರಲ್ಲಿ, ಗಳಿಕೆಗಳು, ಅನುಮೋದನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದ ಮೊದಲ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕೋಮ್. ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕ್ರೀಡಾಪಟು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
ಇತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ
2012ರ ಲಂಡನ್ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಚಿನ ಪದಕಕ್ಕಾಗಿ

ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಅನ್ಬ್ರೇಕಬಲ್, ದಿನಾ ಸೆರ್ಟೊರಿಂದ ಸಹ-ಲೇಖಕವಾಗಿದೆ [೮೮] ಮತ್ತು 2013 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಪರ್ ಕಾಲಿನ್ಸ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು [೮೯]

ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಚೋಪ್ರಾ 2014 ರ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಮೇರಿ ಕೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೋಮ್ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ಓಮಂಗ್ ಕುಮಾರ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು 5 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2014 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. [೯೦]

ದಿ ಗುಡ್ ನೈಟ್ ಸ್ಟೋರೀಸ್ ಫಾರ್ ರೆಬೆಲ್ ಗರ್ಲ್ಸ್, ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಪುಸ್ತಕ, ಇದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ತ್ರೀ ಮಾದರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ಅವರ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಮಕ್ಕಳ ಪುಸ್ತಕ ದಿ ಗುಡ್ ನೈಟ್ ಸ್ಟೋರೀಸ್ ಫಾರ್ ರೆಬೆಲ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಸ್ತ್ರೀ ಮಾದರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಮೇರಿ ಕೋಮ್ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನಮೂದನೆ ಇದೆ. [೯೧]

2006 ರಿಂದ 2012 ರವರೆಗಿನ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಮಹಿಳಾ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ತಂಡದ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ 2016 ರ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ ವಿತ್ ದಿಸ್ ರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೋಮ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. [೯೨] [೯೩]

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೋಮ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಆಟಗಾರ ಕರುಂಗ್ ಓನ್ಖೋಲರ್ (ಆನ್ಲರ್) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೯೪] 2000 ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ ತನ್ನ ಲಗೇಜ್ ಕಳುವಾದ ನಂತರ ಕೋಮ್ ತನ್ನ ಪತಿಯನ್ನು ಮೊದಲು ಭೇಟಿಯಾದರು. ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಕ್ಕೆ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಓದುತ್ತಿದ್ದ ಓಂಖೋಲರ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಓಂಕೋಲರ್ ಅವರು ಈಶಾನ್ಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೋಮ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಸ್ನೇಹಿತರಾದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪರಸ್ಪರ ಡೇಟಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅವರು 2005 ರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು. [೯೫]

ಅವರಿಗೆ ಮೂವರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ, ಅವಳಿ ಮಕ್ಕಳು 2007 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಗ 2013 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. [೯೬] [೯೭] 2018 ರಲ್ಲಿ, ಕೋಮ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಮೆರಿಲಿನ್ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದರು. [೯೮]

ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೋಮ್ ಅವರು ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪೀಪಲ್ ಫಾರ್ ಎಥಿಕಲ್ ಟ್ರೀಟ್ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಅನಿಮಲ್ಸ್ (PETA) ಇಂಡಿಯಾದ ಬೆಂಬಲಿಗರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆನೆಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡುವ ಜಾಹೀರಾತಿನಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಕ್ರೂರ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಯಿಯಾಗಿ, ಸರ್ಕಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಲು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅವರಿಂದ ದೂರವಿಟ್ಟಾಗ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಏನನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಊಹಿಸಬಲ್ಲೆ. ಇದು ದುಃಖಕರವಾಗಿದೆ," ಎಂದು ಕೋಮ್ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ [೯೯]

ಕೋಮ್ ಅವರು PETA ಇಂಡಿಯಾದ ಮಾನವೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಅಭಿಯಾನವಾದ ಸಹಾನುಭೂತಿಯ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಅಧಿಕೃತ ಶಾಲಾ ಪಠ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, "ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಕ್ರೌರ್ಯವನ್ನು ಹೊಡೆದೋಡಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ ಯುವಜನರಿಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಕಲಿಸುವುದು. ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ನಾವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಿಂಸಾಚಾರವು ತೋರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಇದೆ, ನಾವು ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಗೌರವ ಮತ್ತು ದಯೆಯ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವುದು ಎಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ." [೧೦೦]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

  1. ↑ Kom, Mary (2013). Unbreakable. Harper. p. 1. ISBN 9789351160106.
  2. ↑ "Six-time world champion Mary Kom becomes 'Mary Kom OLY'". India Today. November 7, 2019. Retrieved August 16, 2021.
  3. ↑ "Mary Kom Review". mid-day.com. 5 September 2014. Retrieved 5 September 2014. {{cite web}}: External link in |ref= (help)
  4. ↑ "London Olympics – Womens fly 51kg, Semi-finals – India vs Great Britain". www.olympic.org. World Olympics Committee. Archived from the original on 5 July 2015. Retrieved 9 December 2016.
  5. ↑ "AIBA Legends – Mary Kom – AIBA". AIBA (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 17 ಜೂನ್ 2021. Retrieved 26 November 2018.
  6. ↑ "Magnificent Mary". iseeindia.com. 13 August 2011. Archived from the original on 22 ಮೇ 2012. Retrieved 7 June 2012.
  7. ↑ "Mary Kom wins record sixth World Championships gold". The Indian Express (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 25 November 2018. Retrieved 25 November 2018.
  8. ↑ "World Boxing Championships: Mary Kom wins record sixth gold medal, Sonia Chahal takes silver". The Times of India. 24 November 2018. Retrieved 25 November 2018.
  9. ↑ Ude, Ulan (12 October 2019). "MC Mary Kom crashes out but bags historic bronze in World Boxing Championships". India Today. Retrieved 18 October 2019.
  10. ↑ "Olympics: Mary Kom loses SF 6–11, wins bronze". IBN Live. Archived from the original on 9 August 2012. Retrieved 8 August 2012.
  11. ↑ "AIBA World Women's Ranking". AIBA. Archived from the original on 29 ಮೇ 2012. Retrieved 5 June 2012.
  12. ↑ Women's Light Fly (45 – 48kg) Rankings (November 2018).
  13. ↑ "Asian Games 2014 Day 12: Mary Kom punches first boxing gold, India add 1 silver, 3 bronzes to tally". indianexpress.com. 1 October 2014. Retrieved 15 December 2018.
  14. ↑ "Mary Kom becomes first boxer to win five gold medals at the Asian Championships". The Economics Times. PTI. 8 November 2017. Retrieved 18 October 2019.
  15. ↑ "Mary Kom crowned champion for 5th time at Asian Boxing Championships". Asian News International. India Today. 8 November 2017. Retrieved 18 October 2019.
  16. ↑ DelhiJuly 28, Press Trust of India New; July 28, 2019UPDATED; Ist, 2019 16:18. "Mary Kom wins gold in President's Cup ahead of world championships". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-03. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  17. ↑ Bhandaram, Vishnupriya (26 April 2016). "Parliament Live: Mary Kom and Subramanian Swamy take oath in Rajya Sabha". Firstpost. Retrieved 26 April 2016.
  18. ↑ "Government designates 12 Olympians as National Observers". The Indian Express. PTI. 20 March 2017. Retrieved 30 March 2017.
  19. ↑ "Government designates 12 Olympians as National Observers". The Indian Express. PTI. 20 March 2017. Retrieved 30 March 2017.
  20. ↑ DelhiDecember 16, India Today Web Desk New; December 16, 2019UPDATED; Ist, 2019 20:57. "Not easy to comeback after getting married and having children: Mary Kom". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-03. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  21. ↑ Leivon, Jimmy (12 December 2018). "Manipur government confers boxer MC Mary Kom with 'Meethoileima' title". The Indian Express. Retrieved 18 October 2019.
  22. ↑ Gadiya, Monish (4 October 2019). "Mary Kom Biography: The Magnificent Story of India's Legendary Boxing Star". kreedon.com. Archived from the original on 18 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2019. Retrieved 18 October 2019.
  23. ↑ "Mary Kom will be conferred with Padma Vibhushan, PV Sindhu to get Padma Bhushan". The Economic Times. 26 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
  24. ↑ ೨೪.೦ ೨೪.೧ "MINISTRY OF HOME AFFAIRS" (PDF). padmaawards.gov.in. Retrieved 25 January 2020.
  25. ↑ ೨೫.೦ ೨೫.೧ Mary Kom, M.C. (1 August 2013). Unbreakable -: An Autobiography (First ed.). Delhi: Harper Collins. ISBN 978-9351160090.
  26. ↑ "Travel trends in the post-COVID world - Sentinelassam". www.sentinelassam.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 26 August 2020. Retrieved 29 August 2020.
  27. ↑ "About Marykom". www.wban.org. World Boxing Archive Network. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 9 December 2016.
  28. ↑ "Asian Boxing Championships: How Mary Kom's determination and 'faith in God' helped her to overcome challenges". Firstpost. 10 November 2017. Retrieved 3 September 2020.
  29. ↑ "Interview with Mary Kom". The Deccan Herald. 30 September 2004. Retrieved 9 December 2016.
  30. ↑ Chitra Garg (2010). Indian Champions: Profiles Of Famous Indian Sportspersons. Rajpal & Sons. pp. 93–. ISBN 978-81-7028-852-7. Retrieved 29 June 2012.
  31. ↑ "World Olympic dreams – Meeting Mary Kom". BBC World News. 7 February 2012. Retrieved 9 December 2016.
  32. ↑ Williams, Dee (6 February 2008). "Mary Kom". (WBAN) Women Boxing Archive Network. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 8 May 2010.
  33. ↑ Gaur, Anita (1 June 2016). The Life and Times of M.C. Mary Kom. Delhi: Prabhat Prakashan. ISBN 978-9351865995.
  34. ↑ "Mary Kom enters semis, assured of record-extending 8th World Championship medal – Times of India ►". The Times of India. Retrieved 10 October 2019.
  35. ↑ ೩೫.೦ ೩೫.೧ ೩೫.೨ E-Pao. "Mangte Chungneijang Mary Kom :: Manipur Olympic Dreams 2012 London". About Mary Kom. E-Pao. Retrieved 6 August 2012.
  36. ↑ "Mary makes women's boxing's Olympic case stronger: AIBA President". Archived from the original on 28 May 2012. Retrieved 28 December 2019.
  37. ↑ "India boxers Mary Kom, Kavita win golds at Asian Indoor Games". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 4 November 2009. Retrieved 26 November 2018.
  38. ↑ Laxmi Negi (19 September 2010). "Mary Kom wins fifth successive World Boxing Championship gold". The Times of India. Archived from the original on 4 November 2012.
  39. ↑ "Magnificent Mary!". Rediff. Retrieved 26 November 2018.
  40. ↑ "For her little son in hospital, Mary Kom wins another gold medal – Indian Express". archive.indianexpress.com (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 29 ನವೆಂಬರ್ 2018. Retrieved 26 November 2018.
  41. ↑ "Mary Kom triumphs in Haikou – AIBA". AIBA (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 12 May 2011. Archived from the original on 26 ನವೆಂಬರ್ 2018. Retrieved 26 November 2018.
  42. ↑ "Baton for Commonwealth Games to enter India today". The Times of India. 25 June 2010. Archived from the original on 6 January 2014. Retrieved 21 May 2012.
  43. ↑ "Mary Kom strikes gold at Asian Women's Boxing Championships". 8 November 2017.
  44. ↑ "2018 Commonwealth Games boxing: MC Mary Kom, Gaurav Solanki lead India's medal rush". www.hindustantimes.com. Hindustan Times. 14 April 2018. Retrieved 22 November 2018.
  45. ↑ "Women's World Boxing Championship 2018: Sonia Chahal takes silver; Mary Kom wins record sixth gold". 24 November 2018. Retrieved 24 November 2018.
  46. ↑ "IOC names Mary Kom in boxing's athlete ambassadors group for 2020 Olympics". Press Trust of India. Business Standard India. 31 October 2019. Retrieved 4 November 2019.
  47. ↑ "Mary Kom to Make Comeback After a Year in Spain in March". TheQuint (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 13 February 2021. Retrieved 25 February 2021.
  48. ↑ "Idealizing the Bourgeois Family: Final Reflections", Mary Shelley, Routledge: 241–246, 2012-08-06, doi:10.4324/9780203435588-18, ISBN 978-0-203-43558-8, retrieved 2021-08-03
  49. ↑ AmmanMarch 11, Press Trust of India; March 11, 2020UPDATED; Ist, 2020 13:50. "Mary Kom hits back at critics after securing Olympic berth: Talking outside the ring can only fetch headlines". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-03. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  50. ↑ "Women's boxing gains Olympic spot" (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 13 August 2009. Retrieved 26 November 2018.
  51. ↑ Times of India (18 May 2012). "Mary Kom qualifies for London Olympics". Times of India. Retrieved 7 June 2012.
  52. ↑ "London calling for Mary Kom's mom too". The Times of India. 20 July 2012.
  53. ↑ "Mary Kom's American coach not to be with her at Olympics". The Times of India. Retrieved 2 August 2012.
  54. ↑ "Mary Kom Biography". women planet. Archived from the original on 2021-11-02. Retrieved 2021-11-02.
  55. ↑ "Mary Kom, husband disclose their love story". The Times of India. 9 December 2013.
  56. ↑ AIBA (5 August 2012). "Women make history". Retrieved 5 August 2012.
  57. ↑ "Mary Kom proud to win on historic day". The Times of India. 5 August 2012. Retrieved 5 August 2012.
  58. ↑ "Mary Kom storms into semis, assures India of a medal". The Hindustan Times. 6 August 2012. Archived from the original on 6 August 2012. Retrieved 6 August 2012.
  59. ↑ Bakowski, Gregg (8 August 2012). "Nicola Adams beats Mary Kom to reach 51kg Olympic final". The Guardian. London. Retrieved 8 August 2012.
  60. ↑ PTI (8 August 2012). "Mary Kom attempts to create history in Olympics boxing by reaching final". The Times of India. Retrieved 10 February 2021.
  61. ↑ "Sorry I couldn't win Gold or Silver: Mary Kom after winning Bronze". 8 August 2012. Archived from the original on 10 June 2014. Retrieved 8 August 2012.
  62. ↑ PTI (8 August 2012). "Mary Kom didn't play her natural game, say pugilists". The Times of India. Retrieved 8 August 2012.
  63. ↑ PTI (10 August 2012). "London Olympics 2012: Manipur to award ₹. 75 lakh to Mary Kom". The Times of India. Retrieved 10 February 2021.
  64. ↑ "Heartbreak for Indian boxing fans as Mary Kom denied Rio 2016 ticket". Hindustan Times. PTI. 23 June 2016. Retrieved 9 December 2016.
  65. ↑ DelhiJuly 13, India Today Web Desk New; July 13, 2021UPDATED; Ist, 2021 23:52. "Muhammad Ali is my hero, inspired me to take up boxing: MC Mary Kom tells PM Narendra Modi". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-03. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  66. ↑ Imtiaz, Md (2021-07-29). "Confusion over Mary Kom's defeat, how did she lose despite winning 2 rounds: Explained". thebridge.in (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-06.
  67. ↑ "Mary Kom to strike long-term partnership with SFL owners". hindustantimes.com. 26 September 2012. Archived from the original on 10 September 2012. Retrieved 10 September 2012.
  68. ↑ "Mary Kom brand ambassador of Raj Kundra's SFL". newstrackindia.com. 24 September 2012. Retrieved 24 September 2012.
  69. ↑ "Super Fight League ropes in Mary Kom as brand ambassador". The Times of India. 26 September 2012. Archived from the original on 19 April 2013. Retrieved 24 September 2012.
  70. ↑ "AIBA Women's World Boxing Championships Qinhuangdao 2012 Athletes Biographies" (PDF). International Boxing Association. Archived from the original (PDF) on 4 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2012. Retrieved 3 June 2012.
  71. ↑ ೭೧.೦ ೭೧.೧ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015.
  72. ↑ "President Pratibha Patil presents Khel Ratna, Arjuna awards". Hindustan Times. 29 August 2009. Archived from the original on 9 October 2013. Retrieved 2 June 2012.
  73. ↑ "Mary Kom, Vijender and Sushil get Khel Ratna". The Hindu. Chennai, India. 29 July 2009. Archived from the original on 7 November 2012. Retrieved 8 May 2010.
  74. ↑ "MC Mary Kom gets AIBA's Legends Award, Vikas Krishnan wins Best Boxer trophy". hindustantimes.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 21 December 2016. Retrieved 25 November 2017.
  75. ↑ "AIBA announces Mary Kom as a Brand Ambassador for Women's World Championships". nbc40.net/. AIBA. Archived from the original on 15 April 2016. Retrieved 15 January 2019.
  76. ↑ Manipur Express, 31 June 2006 Sat, Ed. L. Chinkhanlian, Lamka; The Sangai Express, 19 April 2008, Imphal
  77. ↑ Zamzachin, Dr. G. (3 November 2009). "MARY KOM MC (Mangte Chungneijang)". Zogam.Com. Retrieved 8 May 2010.
  78. ↑ "Sahara Sports Awards: Sushil Kumar, Mary Kom get top honours". 31 October 2010. Archived from the original on 13 March 2012.
  79. ↑ "olympians.org". Olympians for Life Project proves popular at Olympians Reunion Centre by EY. World Olympians Association. Retrieved 15 January 2019.
  80. ↑ "Age no bar for doctorate". telegraphindia.com. The Telegraph. Retrieved 15 January 2019.
  81. ↑ "Mary Kom And Jadav Payeng Receive Honorary Doctorate From KU". northeasttoday.in. Northeast today. 14 January 2019. Retrieved 15 January 2019.
  82. ↑ "Manipur govt announces Rs 75 lakh award for Mary Kom – The Times of India". Timesofindia.indiatimes.com. 10 August 2012.
  83. ↑ PTI (19 September 2010). "Rajasthan announces cash awards for Olympic winners Vijay Kumar, Sushil Kumar, Mary Kom, Saina Nehwal and others – Economic Times". Economictimes.indiatimes.com.
  84. ↑ Bikash Singh (9 August 2012). "London Olympics: Assam announces Rs 20 lakh for Mary Kom – Economic Times". Articles.economictimes.indiatimes.com. Archived from the original on 2013-08-25. Retrieved 2021-11-02.
  85. ↑ ANI (20 April 2011). "Arunachal Govt. honours Mary Kom, announces 10 lakh award – Yahoo! News India". In.news.yahoo.com.
  86. ↑ "Rs 10 Lakh Reward to Mary Kom for Olympics Feat". news.outlookindia.com. 10 August 2012. Archived from the original on 30 January 2013.
  87. ↑ "Olympics 2012: Bronze medalist Mary Kom to get Rs 40 lakh from NEC – Sport – DNA". Dnaindia.com. 13 August 2012.
  88. ↑ KHELEN THOKCHOM (18 December 2013). "Twins release Unbreakable". The Telegraph. Calcutta. Retrieved 18 September 2014.
  89. ↑ "Mary Kom's autobiography released by Sushmita Sen". The Times of India. 16 December 2013. Archived from the original on 21 December 2013. Retrieved 20 December 2013.
  90. ↑ Masand, Rajeev (8 September 2014). "'Mary Kom' review: The film is watchable, but never great like it should've been". CNN-IBN. Archived from the original on 7 September 2014. Retrieved 7 January 2015.
  91. ↑ Ramkumar, Anitha (16 May 2017). "Why Good Night Stories For Rebel Girls Is A Must Read For Both Girls AND Boys [#BookReview]". Women's Web (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್).
  92. ↑ Joshi, Ameesha; Sarkissian, Anna, With This Ring (Documentary, Biography, Drama, Sport), retrieved 2 October 2020
  93. ↑ Bhalerao, Yamini Pustake (10 April 2019). "Meet The Women Behind The Documentary Film On 'With This Ring'". SheThePeople TV (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2 October 2020.
  94. ↑ Garoo, Rohit (13 September 2016). "Mary Kom's Marriage: The Boxer's Softer Side Is Still Inspiring". The Bridal box. Retrieved 12 December 2016.
  95. ↑ "Olympian Mary Kom was molested when she was 18". Biharprabha News. Retrieved 16 January 2014.
  96. ↑ Kumar, Priyanka (8 March 2012). "MC Mary Kom: Boxer, mother, icon". IBN Live. Archived from the original on 10 March 2012. Retrieved 2 June 2012.
  97. ↑ "For Mary Kom, life comes second to Olympic dream". First Post. 23 May 2012. Retrieved 2 June 2012.
  98. ↑ kamala, Gandharv (20 October 2019). "Champion M C Mary Kom in a world of her own". Deccan Chronicle (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 1 March 2021.
  99. ↑ "Boxer Mary Kom lends support to PETA campaign for elephants". Times of India. 26 October 2014.
  100. ↑ "Mary Kom joins hands with PETA to promote humane education". The Times of India. 25 September 2013.
  • Chungneijang Mary Kom Hmangte (page 8) at 2018 AIBA Women's World Boxing Championships at the Wayback Machine (archived 2018-11-15)
  • Boxing record for Chungneijang Marykom from BoxRec
  • Mary Kom at the International Olympic Committee
  • Mary Kom at Olympics.com
  • Mary Kom at Olympedia
  • Mary Kom at Olympics at Sports-Reference.com (archived)
  • Mary Kom on Twitter
  • ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯದಲ್ಲಿ ಕೋಮ್
Olympic Games
Preceded by Flagbearer for  ಭಾರತ
(with Manpreet Singh)
Tokyo 2020 		Succeeded by
Incumbent
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಮೇರಿ_ಕೋಮ್&oldid=1258711" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ