ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ

ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯಾ ಎಂಬುದು ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಬಿಗ್ನೋನಿಯಾಸಿಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಮೊನೊಟೈಪಿಕ್ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದರ ಏಕೈಕ ಪ್ರಭೇದವಾದ ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪನುಲಾಟಾವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಟುಲಿಪ್‌ ಟ್ರೀ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮರವು ೭ ರಿಂದ ೨೫ ಮೀಟರ್(೨೩-೮೨ ಅಡಿ) ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಒಣಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಲ್ಲಿ ೧೦೦ ರಲ್ಲಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಮರವನ್ನು ಉಷ್ಣವಲಯದಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮರವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನೆಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೊಳೆಯುವ ಕೆಂಪು-ಕಿತ್ತಳೆ ಅಥವಾ ಕಡುಗೆಂಪು(ವಿರಳವಾಗಿ ಹಳದಿ), ಕ್ಯಾಂಪನ್ಯುಲೇಟ್ ಹೂವುಗಳು ಮೆಚ್ಚುಗೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಪದಗಳಾದ σπθη (ಸ್ಪಾಥೆ) ಮತ್ತು οιδα (ಒಯ್ಡ) ಎಂಬ ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಸ್ಪಾಥೆಯಂತಹ ಕ್ಯಾಲಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರು ೧೭೮೭ ರಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಗೋಲ್ಡ್ ಕೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿದರು.

ವಿವರಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ಹೂವಿನ ಮೊಗ್ಗು ಆಂಪುಲ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊಗ್ಗುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಚಿಮುಕಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಾರೆ. ರಸವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬೆರಳುಗಳು ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ. ತೆರೆದ ಹೂವುಗಳು ಕಪ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಳೆ, ಇಬ್ಬನಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಹೂವಿನ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆಫ್ರಿಕನ್ ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು ಸುಮಾರು ಐದು ದಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ೮ ರಿಂದ ೧೫ ಸೆಂ.ಮೀ. ಉದ್ದವಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಕೆಂಪು-ಕಿತ್ತಳೆ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಹೂವುಗಳು ದ್ವಿಲಿಂಗಿ ಮತ್ತು ಜ಼ೈಗೋಮಾರ್ಫಿಕ್ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಟರ್ಮಿನಲ್ ಕೊರಿಂಬ್ ತರಹದ ರೇಸೆಮ್ ಹೂಗೊಂಚಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ತೊಟ್ಟು ಸುಮಾರು ೬ ಸೆಂ.ಮೀ. ಉದ್ದವಿದೆ. ಈ ಹೂವು ಹಳದಿ ಅಂಚು ಮತ್ತು ಗಂಟಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶಲಾಕೆಯನ್ನು ಕೊರೊಲ್ಲಾ ಕೊಳವೆಯ ಮೇಲೆ ಸೇರಿಸಲಾದ ನಾಲ್ಕು ಕೇಸರಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಹೂವು ತೆಳುವಾದ ಅಂಡಾಶಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು ಉತ್ಕ್ರಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಮರದ ಬೀಜಗಳು ಚಪ್ಪಟೆಯಾಗಿ, ತೆಳುವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಗಲವಾಗಿ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. [೧]

ಪ್ರಭೇದಗಳ ಸಂಘಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನಿಯೋಟ್ರೋಫಿಕಲ್ ಉದ್ಯಾನಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಾನವನಗಳಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಮಕರಂದವು ಕಪ್ಪು-ಗಂಟಲಿನ ಮಾವು (ಆಂಥ್ರಕೊಥೊರಾಕ್ಸ್ ನಿಗ್ರಿಕೊಲಿಸ್), ಕಪ್ಪು ಜಾಕೋಬಿನ್ (ಫ್ಲೋರಿಸುಗಾಫುಸ್ಕಾ), ಅಥವಾ ಗಿಲ್ಡೆಡ್ ಹಮ್ಮಿಂಗ್ ಬರ್ಡ್ (ಹೈಲೋಚಾರಿಸ್ ಕ್ರೈಸುರಾ) ನಂತಹ ಅನೇಕ ಹಮ್ಮಿಂಗ್ ಬರ್ಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಮರದ ತಿರುಳು ಮೃದುವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬೆಟ್‌ಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಗೂಡುಕಟ್ಟಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಈ ಹೂವುಗಳು ಜೇನುನೊಣಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಾಗವನ್ನು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವ ಇತರ ವಿವಿಧ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨]

ಭೌಗೋಳಿಕ ಹಂಚಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

===ಸ್ಥಳೀಯ:=== ಅಂಗೋಲಾ, ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ, ಘಾನಾ, ಕೀನ್ಯಾ, ಸುಡಾನ್, ತಾಂಜೇನಿಯ, ಉಗಾಂಡಾ, ಜಾಂಬಿಯಾ.

===ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳು:=== ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಬ್ರೆಜಿಲ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಕೋಸ್ಟಾರಿಕ, ಕ್ಯೂಬಾ, ಫಿಜಿ, ಭಾರತ, ಜಮೈಕಾ, ಮಾರಿಷಸ್, ಮೆಕ್ಸಿಕೊ, ಪಪುವಾ ನ್ಯೂ ಗಿನಿಯಾ, ಪೋರ್ಟೊ‌ರಿಕೊ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಝಾಂಜಿಬಾರ್, ಹವಾಯಿ, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್. ಹವಾಯಿ, ಕ್ವೀನ್ಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್(ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ), ಫಿಜಿ, ಪಪುವಾ ನ್ಯೂ ಗಿನಿಯಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ತೇವ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ವಲಯಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪಾನುಲಾಟಾ ಎಂಬುದು ಭೂ ಸಂರಕ್ಷಣೆ (ಕೀಟ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಕ್‌ರೂಟ್ ನಿರ್ವಹಣೆ) ಕಾಯ್ದೆ ೨೦೦೨ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿತ ೩ನೇ ದರ್ಜೆಯ ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಟುಕುರಹಿತ ಜೇನುನೊಣಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲಿಪೋಟ್ರಿಚ್‌ಗಳು (ಆಸ್ಟ್ರೋನೋಮಿಯಾ) ಫ್ಲೇವೊವಿರಿಡಿಸ್.[೩]

ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಗಾಂಡಾದಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಲೆಪಿಡೋಪೈರಾನ್ ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಎರಡು ಗೆದ್ದಲು ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಮತ್ತು ಒಂದು ತೊಗಟೆ ಜೀರುಂಡೆಗಳು ಕ್ಯಾಂಪನುಲಾಟಾದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಪೋರ್ಟೊರಿಕೊದಲ್ಲಿ ಹೆಮಿಪೈರಾ, ಹೈಮೆನೊಪೈರಾ, ಲೆಪಿಡೋಪೈರಾ ಮತ್ತು ಥೈಸಾನೊಪೈರಾ ಎಂಬ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕ್ಯಾಂಪನುಲಾಟಾದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಭೇದವು ಬಟ್ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆಗೆ ತುತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಮರದ ತಿರುಳು ನೆಲದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಬೇಗನೆ ಕೊಳೆಯುತ್ತದೆ. [೪]

ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಆಫ್ರಿಕನ್: ಫಕ್ಕೆಲ್ಬೂಮ್, ಅಫ್ರಿಕನ್-ವ್ಲಾಂಬೂಮ್.
  • ಕನ್ನಡ: ನೀರುಕಾಯಿ ಮರ, ಜೀರ್ಕೊಳವಿ ಮರ.
  • ಇಂಗ್ಲೀಷ್: ಆಫ್ರಿಕನ್ ಟುಲಿಪ್ ಮರ, ಫೌಂಟೇನ್ ಟ್ರೀ, ನಂದಿಜ್ವಾಲೆ, ನೈಲ್ ಫ್ಲೇಮ್, ಸ್ಕ್ವಿರ್ಟ್ ಟ್ರೀ, ಉಗಾಂಡಾ ಫ್ಲೇಮ್, ಫ್ಲೇಮ್ ಟ್ರೀ ಆಫ್‌ ಥಿಕಾ.
  • ಬಾಂಗ್ಲಾ: ರುದ್ರಪಾಲಶ್
  • ಹಿಂದಿ: ರುಗ್ತೂರಾ
  • ಮಲಯಾಳಂ: ಆಫ್ರಿಕನ್ ಪೂಮಾರಮ್.
  • ಉಗಾಂಡ: ಕಿಫಾಬಕಾಜಿ
  • ಲುಹ್ಯಾ: ಮುಜರಿಯೊ
  • ಮಲಯಾಳಂ: ಪಂಚುತ್-ಪಂಚುತ್
  • ಸಿಂಹಳ: ಕುದೆಲ್ಲ ಗಹಾ, ಕುಡುಲು
  • ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಭಾಷೆ: ಅಮಾಪೋಲಾ, ಎಸ್ಪಾಟೋಡಿಯಾ, ಮಾಂಪೊಲೊ, ಟುಲಿಪಾನ್ ಅಫ್ರಿಕನೊ, ಇನ್ ಪೋರ್ಟೊ‌ರಿಕೊ ಮೀಯೆಟೊ.
  • ತೆಲುಗು: ನೀತಿ ಬುಡ್ಡಾ, ಗೊನುಗಂಟಾ.
  • ಸ್ವಾಹಿಲಿ: ಕಿಬೋಬಕಸಿ, ಕಿಫಬಕಾಜಿ.
  • ತಮಿಳು: ಪಟಾಡಿ.
  • ವ್ಯಾಪಾರದ ಹೆಸರು: ನಂದಿಜ್ವಾಲೆ.

ಉಲ್ಲೇಖ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. https://www.proflowers.com/blog/flower-anatomy/
  2. https://www.encyclopedia.com/earth-and-environment/ecology-and-environmentalism/environmental-studies/plant-association
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Spathodea#Geographic_distribution
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_pests_and_diseases_of_roses