ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳು

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಈ article ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳು ಬಗ್ಗೆ. ಹಿಂದೂಗಳ ದೇವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಗಾಗಿ, ಈಶ್ವರ ನೋಡಿ. ಮತ್ತು ಗಾಗಿ, ಭಗವಾನ್ ನೋಡಿ.

ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು (ಮೇಲಿನಿಂದ): ಬ್ರಹ್ಮ, ಸರಸ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ವಿಷ್ಣು, ಶಿವ, ದುರ್ಗಾ, ಹರಿಹರ ಮತ್ತು ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರ.

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ದೇವ, ದೇವಿ, ಈಶ್ವರ, ಈಶ್ವರಿ, ಭಗವಾನ್ ಮತ್ತು ಭಗವತಿ ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷಣಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧]

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ದೇವತೆಗಳು ವೈದಿಕ ಯುಗದಿಂದ (2ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನ ಕ್ರಿ.ಪೂ.) ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದ ವರೆಗೆ (1 ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನ ಕ್ರಿ.ಶ.), ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾಗಿ ನೇಪಾಳ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಾದ್ಯಂತ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ.[೨] ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ದೇವತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಂಬಿಕೆಯ ನಿಖರವಾದ ಸ್ವರೂಪ ವಿವಿಧ ಹಿಂದೂ ಪಂಥಗಳು ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ದೇವತಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಹಿಂದೂ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಯೋಗ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇವರಿಂದ ಹಿಡಿದು,[೩] ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ತಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ,[೪] ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ನೂರಾರು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.[೫] ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳ ಚಿತ್ರಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣು, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಶಿವ, ಪಾರ್ವತಿ, ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇವತೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೂ ಅವರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅದೇ ಅಂತಿಮ ವಾಸ್ತವತೆಯ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬] ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ, ದೇವತೆಗಳ ಸಮಾನತೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1 ನೇ-ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಪಾಲಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಹರಿಹರ (ಅರ್ಧ ವಿಷ್ಣು, ಅರ್ಧ ಶಿವ) [೭] ಮತ್ತು ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರರ (ಅರ್ಧ ಶಿವ, ಅರ್ಧ ಪಾರ್ವತಿ) [೮] ಮುಂತಾದ ಶಿಲ್ಪಕಲಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅವರೆಲ್ಲಾ ಒಂದೇ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತವೆ.[೯][೧೦][೧೧] ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳು ವೈಷ್ಣವ, ಶೈವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗಳಂತಹ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿವೆ, ಆದರೂ ಅವೆಲ್ಲವೂ ಪುರಾಣ, ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯಾಕರಣ, ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯೆ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಬಹುಕೇಂದ್ರವಾದಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ.[೧೨][೧೩] 1ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಸ್ಮಾರ್ತದಂತಹ ಕೆಲವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಸಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮನ ಏಕದೇವೋಪಾಸನಾ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೧೪] ಸಾಂಖ್ಯ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ದೇವತೆಗಳನ್ನು "ಶಕ್ತಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮೂಲಗಳು" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವು ಸತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾದ ಗುಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿವೆ.[೧೫]

ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೬][೧೭][೧೮] ಪ್ರಾಚೀನ ಚಾರ್ವಾಕರಂತಹ ಕೆಲವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ದೇವರು ಅಥವಾ ದೇವತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದವು,[೧೯][೨೦][೨೧] ಮತ್ತು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಯುಗದ ಆರ್ಯ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಾಜದಂತಹ ಚಳುವಳಿಗಳು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಅಬ್ರಹಾಮಿಕ್ ಧರ್ಮಗಳಂತೆಯೇ ಏಕದೇವತಾವಾದದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡವು.[೨೨][೨೩] ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಜೈನ ಧರ್ಮದಂತಹ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ,[೨೪] ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬೌದ್ಧ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನಂತಹ ಭಾರತದ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳು ಅಥವಾ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨೫][೨೬]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಮತ್ತು ಮೂರ್ (1967, ಮರುಮುದ್ರಣ 1989), A Source Book in Indian Philosophy, ಪ್ರಿನ್ಸ್‌ಟನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0691019581, pp. 37-39, 401-403, 498-503
  2. ↑ ನಿಕೋಲಸ್ ಗೀರ್ (2000), Spiritual Titanism: Indian, Chinese, and Western Perspectives, ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0791445280, pp. 59-76
  3. ↑ ಮೈಕ್ ಬರ್ಲಿ (2012), Classical Samkhya and Yoga - An Indian Metaphysics of Experience, ರೂಟ್ಲೆಡ್ಜ್, ISBN 978-0415648875, pp. 39-41;
    ಲಾಯ್ಡ್ ಪ್ಲುಗರ್, Person Purity and Power in Yogasutra, in Theory and Practice of Yoga (ಸಂಪಾದಕ: ನಟ್ ಜಾಕೋಬ್ಸೆನ್), ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬನಾರಸಿದಾಸ್, ISBN 978-8120832329, pp. 38-39;
    ಕೋವೂರ್ ಟಿ. ಬೆಹನನ್ (2002), Yoga: Its Scientific Basis, ಡೋವರ್, ISBN 978-0486417929, pp. 56-58
  4. ↑ ಸ್ಕಾರ್ಬರೋ, ಜ್ಯಾಕ್ (2000). The Origins of Cultural Differences and Their Impact on Management (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). ಗ್ರೀನ್ವುಡ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಗ್ರೂಪ್. p. 131. ISBN 978-1-56720-439-1.
  5. ↑ ಸಂಜುಕ್ತಾ ಗುಪ್ತಾ (2013), Lakṣmī Tantra: A Pāñcarātra Text, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬನಾರಸಿದಾಸ್, ISBN 978-8120817357, p. 166
  6. ↑ ನಟ್ ಜಾಕೋಬ್ಸೆನ್ (2008), Theory and Practice of Yoga : 'Essays in Honour of Gerald James Larson, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬನಾರಸಿದಾಸ್, ISBN 978-8120832329, pp. 77-78
  7. ↑ ಡೇವಿಡ್ ಲೀಮಿಂಗ್ (2001), A Dictionary of Asian Mythology, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0195120530, p. 67
  8. ↑ ಎಲ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್ಬರ್ಗ್ (2002), The Lord who is half woman: Ardhanārīśvara in Indian and feminist perspective, ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 0-791453251, pp. 1–4
  9. ↑ ಟಿ.ಎ. ಗೋಪಿನಾಥ ರಾವ್(1993), Elements of Hindu Iconography, ಸಂಪುಟ 2, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬನಾರಸಿದಾಸ್, ISBN 978-8120808775, pp. 334-335
  10. ↑ ಫ಼್ರೆಡ್ ಕ್ಲೀನರ್ (2012), Gardner's Art through the Ages: A Global History, ಸೆಂಗೇಜ್, ISBN 978-0495915423, pp. 443-444
  11. ↑ ಸಿಂಥಿಯ ಪ್ಯಾಕರ್ಟ್ ಏಥರ್ಟನ್ (1997), The Sculpture of Early Medieval Rajasthan, ಬ್ರಿಲ್, ISBN 978-9004107892, pp. 42-46
  12. ↑ ಲಾನ್ಸ್ ನೆಲ್ಸನ್(2007), An Introductory Dictionary of Theology and Religious Studies (ಸಂಪಾದಕರು: ಒರ್ಲ್ಯಾಂಡೊ ಒ. ಎಸ್ಪಿನ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಬಿ. ನಿಕೊಲೊಫ್), ಲಿಟರ್ಜಿಕಲ್ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0814658567, pp. 562-563
  13. ↑ ಜೂಲಿಯಸ್ ಜೆ. ಲಿಪ್ನರ್ (2009), Hindus: Their Religious Beliefs and Practices, 2 ನೇ ಆವೃತ್ತಿ, ರೂಟ್ಲೆಡ್ಜ್, ISBN 978-0-415-45677-7, pp. 371-375
  14. ↑ ಮೈಕಲ್ ಮೈಯರ್ಸ್ (2000), Brahman: A Comparative Theology, ರೂಟ್ಲೆಡ್ಜ್, ISBN 978-0700712571, pp. 124-127
  15. ↑ ಶರ್ಮ, ಕೆ.ಎನ್. (1 ಮಾರ್ಚ್ 1990). "Varna and Jati in Indian Traditional Perspective". Sociological Bulletin. 39 (1–2). Sage Publication, Inc.: 15–31. doi:10.1177/0038022919900102. JSTOR 23634524. S2CID 151534129.
  16. ↑ ಕ್ಲೌಸ್ ಕ್ಲೋಸ್ಟರ್ಮೇಯರ್ (2010), A Survey of Hinduism, ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0791470824, pp. 264-267
  17. ↑ "pratima (Hinduism)". Encyclopædia Britannica. Retrieved 21 ಆಗಸ್ಟ್ 2011.
  18. ↑ ಪಿ.ಕೆ. ಆಚಾರ್ಯ, An Encyclopedia of Hindu Architecture, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, p. 426
  19. ↑ ವಿ.ವಿ. ರಾಮನ್ (2012), Hinduism and Science: Some Reflections, ಝೈಗಾನ್ - ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ರಿಲಿಜನ್ ಅಂಡ್ ಸೈನ್ಸ್, 47(3): 549–574, Quote (p. 557): "ಸಾಂಖ್ಯ ಮುಂತಾದ ನಾಸ್ತಿಕ ಶಾಲೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಾಸ್ತಿಕ ಶಾಲೆಗಳೂ ಇವೆ. ಒಂದು ತೀವ್ರವಾದ ಅಲೌಕಿಕ-ವಿರೋಧಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಚಾರ್ವಾಕ ಶಾಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ."
  20. ↑ ಜಾನ್ ಕ್ಲೇಟನ್ (2010), Religions, Reasons and Gods: Essays in Cross-cultural Philosophy of Religion, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0521126274, p. 150
  21. ↑ ಎ ಗೋಯಲ್ (1984), Indian philosophy: Nyāya-Vaiśeṣika and modern science, ಸ್ಟರ್ಲಿಂಗ್, ISBN 978-0865902787, pages 149-151;
    ಆರ್. ಕೊಲಿನ್ಸ್ (2000), The Sociology of Philosophies, ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0674001879, p. 836
  22. ↑ ನಾಯ್ಡು, ತಿಲ್ಲೈವೇಲ್ (1982). The Arya Samaj Movement in South Africa. ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬನಾರಸಿದಾಸ್. p. 158. ISBN 81-208-0769-3.
  23. ↑ ಗ್ಲಿನ್ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ (1990), The World's Religions: The Religions of Asia (ಸಂಪಾದಕರು: ಫ್ರೀಡ್ಹೆಲ್ಮ್ ಹಾರ್ಡಿ), ರೂಟ್ಲೆಡ್ಜ್, ISBN 978-0415058155, pp. 173-176
  24. ↑ ಜಾನ್ ಈ. ಕಾರ್ಟ್ (1998), Open Boundaries: Jain Communities and Cultures in Indian History, ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಪ್ರೆಸ್, ISBN 978-0791437865, pp. 218-220
  25. ↑ ಎಲ್ಲೆನ್ ಲಂಡನ್ (2008), Thailand Condensed: 2,000 Years of History & Culture, ಮಾರ್ಷಲ್ ಕ್ಯಾವೆಂಡಿಷ್, ISBN 978-9812615206, p. 74
  26. ↑ ಟ್ರುಡಿ ರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇತರರು (1996), International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania, ರೂಟ್ಲೆಡ್ಜ್, ISBN 978-1884964046, p. 692


"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಹಿಂದೂ_ದೇವತೆಗಳು&oldid=1253293" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ