ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಚೀನಾದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಚೀನಾದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ
ಚೀನಾದ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಣ

ಚೀನಾ ದೊಡ್ಡ ಭೌಗೋಳಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ದೇಶದ ಪೂರ್ವ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕರಾವಳಿಗಳು ಫಲವತ್ತಾದ ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿವೆ. ಅವು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು ( ಯಾಂಗ್ಟ್ಜಿ ನದಿಯ ದಕ್ಷಿಣ) ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಮತ್ತು ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ದೇಶದ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುಳಿಬಿದ್ದ (ಹೂತು ಹೋಗಿರುವ) ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗೋಬಿ ಮತ್ತು ತಾಕ್ಲಾ ಮಾಕಾನ್ ), ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುನ್ನತವಾದ ಪುಂಜಕಗಳು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ . ಇದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ , ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಕೃಷಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ

ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ ಸುಮಾರು 9,600,000 km2 (3,700,000 sq mi) ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳಿಂದ ನಿಖರವಾದ ಭೂ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತೈವಾನ್, ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್, ಟ್ರಾನ್ಸ್-ಕರಕೋರಮ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಟಿಬೆಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಸಿಐಎಯ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್‌ಬುಕ್ ಪ್ರಕಾರ ಚೀನಾದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ 9,596,960 km2 (3,705,410 sq mi) ಚೀನಾ ವಿಶ್ವದ ಮೂರನೇ ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಅಮೆರಿಕ ದೇಶದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೇಗೆ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಚೀನಾದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಗಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಾ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಕೆನಡಾಕ್ಕಿಂತ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್ಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿವೆ.

ಭೌತಿಕ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಚೀನಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭೌತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಭಾಗಗಳು
ಚೀನಾದ ಸ್ಥಳಾಕೃತಿ ನಕ್ಷೆ

ಚೀನಾದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಚೀನಾ ಸರ್ಕಾರವು ಐದು ಏಕರೂಪದ ಭೌತಿಕ ಸ್ಥೂಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಪೂರ್ವ ಚೀನಾ (ಈಶಾನ್ಯ ಬಯಲು, ಉತ್ತರ ಬಯಲು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಬೆಟ್ಟಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ), ಕ್ಸಿನ್‌ಜಿಯಾಂಗ್-ಮಂಗೋಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಹಿಮದಿಂದ ಆವೃತವಾದ ಪರ್ವತಗಳು, ಆಳವಾದ ನದಿ ಕಣಿವೆಗಳು, ವಿಶಾಲ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಎತ್ತರದ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗಳು, ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಟೆರೇಸ್ಡ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು, ಅನೇಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮರಳು ದಿಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಇತರ ಭೂರೂಪಗಳೊಂದಿಗೆ ಇದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಚೀನಾದ ನೆಲವು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರವಾಗಿದ್ದು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯ ಸಮೀಪ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ. ಪರ್ವತಗಳು (33 ಪ್ರತಿಶತ), ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗಳು (26 ಪ್ರತಿಶತ) ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳು (10 ಪ್ರತಿಶತ) ದೇಶದ ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 70 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ದೇಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೃಷಿಯೋಗ್ಯ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ತಗ್ಗು ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ (12 ಪ್ರತಿಶತ) ಮತ್ತು ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ (19 ಪ್ರತಿಶತ) ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ, ಆದರೂ ಕೆಲವು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮರುಭೂಮಿಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ದೇಶದ ಒರಟಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶವು ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಟೆರೇಸಿಂಗ್ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅರಣ್ಯ, ಖನಿಜ ಮತ್ತು ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ.

ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಶಿಖರಗಳು

ಮೌಂಟ್ ಎವೆರೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕೆ 2 ಜೊತೆಗೆ ವಿಶ್ವದ 17 ಎತ್ತರದ ಶಿಖರಗಳು ಚೀನಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿವೆ : ಲೋಟ್ಸೆ (8516 ಮೀ, 4 ನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರ), ಮಕಾಲು (8485 ಮೀ, 5 ನೇ), ಚೋ ಒಯು (8188 ಮೀ, 6 ನೇ), ಗಯಾಚುಂಗ್ ಕಾಂಗ್ (7952 ಮೀ, 15 ನೇ ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಶರ್‌ಬ್ರಮ್ I (8080 ಮೀ, 11 ನೇ), ಬ್ರಾಡ್ ಪೀಕ್ (8051 ಮೀ, 12 ನೇ), ಗ್ಯಾಶರ್‌ಬ್ರಮ್ II (8035 ಮೀ, 13 ನೇ), ಗ್ಯಾಶರ್‌ಬ್ರಮ್ III (7946 ಮೀ, 16 ನೇ) ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಶರ್‌ಬ್ರಮ್ IV ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಹಿಮಾಲಯದ 15 ನೇ ಸ್ಥಾನ (7932 ಮೀ, 17 ನೇ) ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾರಕೋರಂ. ನ್ಯಾಲಂ ವಿಭಾಗದ ಟಿಬೆಟ್ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಪ್ರದೇಶದ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಶಿಶಪಾಂಗ್ಮ ಪರ್ವತವು (8013 ಮೀ) ಚೀನಾದೊಳಗಿನ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರವಾಗಿದೆ . ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, 8,000 ಮೀಟರ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಶ್ವದ 14 ಪರ್ವತ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲಿ 9 ಚೀನಾದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇವೆ. ಚೀನಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ಹಿಮಾಲಯ ಶಿಖರವೆಂದರೆ ಪೂರ್ವ ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಯಾರ್ಲುಂಗ್‌ಸನ್‌ಪೋ (ಮೇಲಿನ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ) ನದಿಯ ದೊಡ್ಡ ಬೆಂಡ್ ಬಳಿ ನಾಮ್‌ಚಬರ್ವಾ (7782 ಮೀ, 28 ನೇ ಸ್ಥಾನ) ಮತ್ತು ಹಿಮಾಲಯದ ಪೂರ್ವ ಆಧಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ನದಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಚೀನಾದ ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳು

ಚೀನಾ ಮೂಲತಃ 50,000 ನದಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು, ನೀರು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಂದಾಜು 22,000 ನದಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿವೆ. [] ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ ನದಿಗಳು ಒಟ್ಟು 420,000 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. 1,500 ಜನರು 1,000 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಮೀರಿದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ನದಿಗಳು ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತವೆ. ಯಾಂಗ್ಟ್ಜೆ (ಚಾಂಗ್ ಜಿಯಾಂಗ್) ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತದೆ, ಮಧ್ಯ ಚೀನಾದ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಾಂಘೈ ಬಳಿಯ ಪೂರ್ವ ಚೀನಾ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾಂಗ್ಟ್ಜಿ 6,300 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿದ್ದು, 1.8 ದಶಲಕ್ಷ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಮೆಜಾನ್ ಮತ್ತು ನೈಲ್ ನಂತರ ಇದು ವಿಶ್ವದ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಚೀನಾದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿ ಹುವಾಂಗ್ ಹಿ ( ಹಳದಿ ನದಿ ). ಇದು ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಚೀನಾದ ಮೂಲಕ 5,464 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಶಾಂಡೊಂಗ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಉತ್ತರ ಕರಾವಳಿಯ ಬೊ ಹೈ ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಖಾಲಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು 752,000 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೈಲಾಂಗ್ಜಿಯಾಂಗ್ (Heilong ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ನದಿ ) ರಲ್ಲಿ 3,101 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಹರಿದು ಈಶಾನ್ಯ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ 1,249 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ರಷ್ಯಾ ಇದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಮುರ್ . ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿ ಜುಜಿಯಾಂಗ್ ( ಪರ್ಲ್ ನದಿ ), ಇದು 2,214 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಮೂರು ಉಪನದಿಗಳಾದ ಕ್ಸಿ (ಪಶ್ಚಿಮ), ಡಾಂಗ್ (ಪೂರ್ವ) ಮತ್ತು ಬೀ (ಉತ್ತರ) ನದಿಗಳೊಂದಿಗೆ, ಇದು ಗುವಾಂಗ್‌ ಝೌ, ಜುಹೈ, ಮಕಾವು ಮತ್ತು ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಬಳಿ ಪರ್ಲ್ ನದಿ ಡೆಲ್ಟಾವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಲಿಯೋಹೆ, ಉತ್ತರದೆಡೆಗೆ ಹೈಹೆ , ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಕ್ವಿಂಟಂಗ್ , ಮತ್ತು ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಂಕಂಗ್ ನದಿಗಳಿವೆ.

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. Miao, Angel Hsu, William (2013-04-29). "28,000 Rivers Disappeared in China: What Happened?". The Atlantic. Archived from the original on 2018-09-14. Retrieved 2018-09-14.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)