ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ I
| ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ I | |
|---|---|
| |
| Kanthirava Naurasaraja I, ruler of the principality of Mysore, 1638–1659. | |
| 12th ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜ | |
| ಆಳ್ವಿಕೆ | 1638–1659 |
| ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ | ರಾಜ ವೊಡೆಯರ್ II (first cousin) |
| ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ | ದೊಡ್ಡ ಕೆಂಪದೇವರಾಜ (first cousin) |
| ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು | |
| ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ವೊಡೆಯರ್ | |
| ತಂದೆ | ಬೆಟ್ಟದ ಚಾಮರಾಜ |
| ಮರಣ | 31 July 1659 |
| ಧರ್ಮ | ಹಿಂದೂ |
ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ I (1615 - 31 ಜುಲೈ 1659) 1638 ರಿಂದ 1659 ರವರೆಗೆ ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಮಹಾರಾಜರಾಗಿದ್ದರು .
ಪ್ರವೇಶ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಿಂದಿನ ಆಡಳಿತಗಾರ, ರಾಜ ಒಡೆಯರ್ II, ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಯಾಗಿದ್ದು,ಮಹಾರಾಜರಾದ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವರ ದಳವಾಯಿ ವಿಕ್ರಮರಾಯರ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ವಿಷ ಉಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಮೊದಲ ರಾಜ ಒಡೆಯರ್ I ರ ವಿಧವೆಯಿಂದ ದತ್ತು ಪಡೆದ ೨೩ ವರ್ಷದ ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ I, ೧೬೩೮ ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಹೊಸ ಮಹಾರಾಜರಾದರು . ಮೈಸೂರು ಅರಸರಾಗುವ ಮುನ್ನ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ಬಳಿಯ ತೆರಕಣಾಂಬಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು. [೧]
ಆಡಳಿತ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ನಂತರ, ಬಿಜಾಪುರದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಗಳ ಆಕ್ರಮಣಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಕರೆಸಲಾಯಿತು, ಅವರು ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಷ್ಟವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಜೊತೆಗೆ ಪಟ್ಟಣವನ್ನೂ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ತನಗಿಂತ ಮೊದಲಿದ್ದ ಇಬ್ಬರು ಒಡೆಯರ್‌ಗಳ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಇದು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಮಧುರೈನ ನಾಯಕರಿಂದ ಸತ್ಯಮಂಗಲವನ್ನು ವಶಕ್ಕೆಪಡೆಯುವುದು, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಪಿರಿಯಾಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿನ ಚಿಂಗಾಲ್ವಾರನ್ನು ಅವರ ನೆಲೆಯಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸುವುದು, ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೊಸೂರು ( ಸೇಲಂ ಬಳಿ) ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಕೆಂಪೇಗೌಡರ ಕುಟುಂಬದ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಹೊಡೆತವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಸೇರಿದೆ. ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿ ಅವರಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಗೌರವವನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಯಿತು. [೧] ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ I ಅವರು ಮೈಸೂರಿನ ಮೊದಲ ಒಡೆಯರ್ .ಅವರು ರಾಜಮನೆತನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ರಾಜ ಲಾಂಛನಗಳು, ಟಂಕಸಾಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ನಂತರ ಕಂಠೀರಯ್ಯ ಎಂಬ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವುದು. [೧] ಇವುಗಳು ಒಂದು ಶತಮಾನಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಮೈಸೂರಿನ 'ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣ'ದ ಭಾಗವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. [೧]
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸರ್ಜನೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಬಹಮನಿ ಮತ್ತು ಡೆಕ್ಕನ್ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಳ್ಳೆಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೆಸರಿನ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಶ್ರೀರಂಗ III ರನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಆದರೆ ಆ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಶ್ರೀರಂಗ III ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ.
ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜರಿಗೆ ಹತ್ತು ಜನ ಹೆಂಡತಿಯರು. ಅವರು ೩೧ ಜುಲೈ ೧೬೫೯ ರಂದು ೪೪ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹದಿನಾರನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ — ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ — ಮಲಬಾರ್ ಕರಾವಳಿ, ಕೆನರಾ ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಕೋರಮಂಡಲ್ ಕರಾವಳಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿದ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಹದಿನಾರನೇ ಶತಮಾನದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ತನಕ ಭೂ-ಆವೃತವಾದ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿಲ್ಲ. ಮೈಸೂರು ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ೧೬೪೯ರಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಜೆಸ್ಯೂಟ್ ಲಿಯೊನಾರ್ಡೊ ಸಿನ್ನಾಮಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. [೨] ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಕಂಠೀರವನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿರೋಧದ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಿನ್ನಮಿ ಮೈಸೂರಿನಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರೂ, ಕಂಠೀರವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಸಿನ್ನಾಮಿ ಅರ್ಧ ಡಜನ್ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಷನ್ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮರಳಿದರು. [೨] ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಿನ್ನಾಮಿ ಕಂಠೀರವರಿಂದ ಪ್ರಜೆಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಪಡೆದರು; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಠೀರವ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಪೂರ್ವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು, ನಂತರ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯ ಭಾಗವಾಯಿತು. [೨] ( ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು, ". . . ೧೬೬೦ ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಮಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾದ ೧೭೦೦ ಮತಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು ಕನ್ನಡಿಗರು ( ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುವವರು), ಉಳಿದವರು ಆಧುನಿಕ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ತಮಿಳು ಮಾತನಾಡುವವರು. . ." . [೨]
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರ ಜೀವನ ಕಥೆಯನ್ನು ೧೯೬೦ ರ ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. [೩]
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಮೈಸೂರು ಮತ್ತು ಕೂರ್ಗ್ ಇತಿಹಾಸ, 1565–1760
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedigimc-20 - ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedsubrahmanyam1989-208-209 - ↑ "Team 'Daredevil Musthafa' to Release a Special Animation Song Tribute to Dr. Rajkumar — KSHVID". 4 October 2021. Archived from the original on 11 ಮೇ 2023. Retrieved 14 ಜೂನ್ 2023.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Imperial Gazetteer of India: Provincial Series (1908), Mysore and Coorg, Calcutta: Superintendent of Government Printing. Pp. xvii, 365, 1 map.
- Michell, George (1995), Architecture and Art of Southern India: Vijayanagara and the successor states: 1350–1750, Cambridge and New York: Cambridge University Press. Pp. 250, ISBN 0-521-44110-2
- Subrahmanyam, Sanjay (1989), "Warfare and state finance in Wodeyar Mysore, 1724–25: A missionary perspective", Indian Economic and Social History Review, 26 (2): 203–233, doi:10.1177/001946468902600203