ತ್ರಿಜಟಾ

ತ್ರಿಜಟಾ
ವಯಾಂಗ್ ಗೋಲೆಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳಂತೆ ಚಿತ್ರಿತಳಾದ ತ್ರಿಜಟೆಯ ಗೊಂಬೆ
ಸಂಲಗ್ನತೆ	ರಾಕ್ಷಸಿ
ನೆಲೆ	ಲಂಕೆ
ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು	ತರಣಿಸೇನ
ತಂದೆತಾಯಿಯರು	ವಿಭೀಷಣ (ತಂದೆ)

ತ್ರಿಜಟ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಈ ರಾಕ್ಷಸಿಯು ಅಶೋಕವನದಲ್ಲಿದ್ದ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಾಯುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು ರಾಮಾಯಣದ ನಂತರದ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟೆಯನ್ನು ರಾವಣನ ಸಹೋದರ ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳು ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಬರುವ ತ್ರಿಜಟಾ ರಾಕ್ಷಸಿಯು ಒಬ್ಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ವೃದ್ಧೆ ರಾಕ್ಷಸಿಯಾಗಿದ್ದು ಆಕೆಗೆ ರಾವಣನ ವಿನಾಶದ ಕನಸು ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ರಾವಣನ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವ ರಾಮ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣರ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿ ಬಿದ್ದಿದ್ದ ರಾಮನನ್ನು ನೋಡಿ ಆತ ಸತ್ತನೆಂದು ಸೀತೆ ಭಾವಿಸಿದ್ದಾಗ ಆತನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿಜಟೆಯೇ ಸೀತೆಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ನಂತರದ ರಾಮಾಯಣ ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟೆ ರಾಮನ ಪರವಾಗಿರುವ ರಾವಣನ ಸಹೋದರ ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ . ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿರುವ ರಾಮಾಯಣದ ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾಳೆ.

ತ್ರಿಜಟಾ ರಾವಣನನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೀತೆಯ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಒಡನಾಡಿಯಾಗಿಯೇ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಲವಾರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಸೀತೆಗೆ ಸಾಂತ್ವನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ತರುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಸೀತೆಯನ್ನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮನ ವಿಜಯ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ಮರಣದ ನಂತರ, ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಸೀತೆ ಮತ್ತು ರಾಮರಿಂದ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ ಬಹುಮಾನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ರಾಮಾಯಣ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಆಕೆ ರಾಮನ ಭಕ್ತೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರೆ, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಆಕೆಯನ್ನು ರಾಮನ ವಾನರ ಸೇನಾಪತಿ ಹನುಮಂತನ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ರಾಮಾಯಣದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಹನುಮಂತ-ತ್ರಿಜಟೆಯರ ಪುತ್ರನನ್ನೂ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. . ವಾರಣಾಸಿ ಮತ್ತು ಉಜ್ಜಯಿನಿಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹೆಸರುಗಳು

ರಾಮಾಯಣದ ಭಾರತೀಯ, ಜಾವಾನೀಸ್ ಮತ್ತು ಬಲಿನೀಸ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಅವಳನ್ನು ತ್ರಿಜಟಾ ಎಂದು ಕರೆದರೆ, ಅವಳನ್ನು ಲಾವೋಟಿಯನ್ ಭಾಷೆ/ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಫ್ರಾ ಲಕ್ ಫ್ರಾ ಲಾಮ್, ಬೆನ್ಯಾಕೈನಲ್ಲಿ ( เบญกาย ನಲ್ಲಿ ಪುನುಕೇ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.</link> ) ಥಾಯ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮಕಿಯೆನ್‌ ಅಥವಾ ದೇವಿ ಸೆರಿ ಜಾಲಿ ಎಂದೂ ಮತ್ತು ಮಲಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಹಿಕಾಯಾತ್ ಸೆರಿ ರಾಮ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರಾಮಾಯಣ

ರಾಮಾಯರಾಮಾಯಣದ ಯುದ್ಧ ಕಾಂಡದ ದೃಶ್ಯ. ಇಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ಮೂರು ಬ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ. ಮೇಲಿನ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟಾ (ಕೆಂಪು ಸೀರೆಯುಟ್ಟು) ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯನ್ನು ಸರ್ವೇಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಜಿತ್ನ ಆಯುಧದಿಂದ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ (ಕೆಳಗಿನ ಫಲಕ), ಅಶೋಕ ವಾಟಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ.

ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ವಯಸ್ಸಾದ ರಾಕ್ಷಸಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವರು ಎರಡು ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಐದನೇ ಪುಸ್ತಕವಾದ ಸುಂದರ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಪಹರಣಕ್ಕೊಳಗಾದ ರಾಜಕುಮಾರಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ಲಂಕಾದ ಅಶೋಕ ವಾಟಿಕಾದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಲಂಕಾದ ರಾಕ್ಷಸ-ರಾಜ, ರಾವಣನು ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಾವಲುಗಾರರಾದ ರಾಕ್ಷಸಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಧಾನದಿಂದ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು. ಏಕೆಂದರೆ ರಾವಣ ಎಷ್ಟೇ ಕೇಳಿದರೂ ಸೀತೆ ಆತನ ಮಾತನ್ನು ಅಚಲವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿರುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ತನ್ನ ಪತಿ ರಾಮನಿಗೆ ನಂಬಿಗಸ್ತಳಾಗಿರುತ್ತಾಳೆ. ರಾವಣನು ಹೊರಟುಹೋದ ನಂತರ, ರಾಕ್ಷಸಿಯರು ಸೀತೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ವಯಸ್ಸಾದ ತ್ರಿಜಟಾ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ವಿನಾಶ ಮತ್ತು ರಾಮನ ವಿಜಯವನ್ನು ಮುನ್ಸೂಚಿಸುವ ಪ್ರವಾದಿಯ ಕನಸನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾಳೆ.

ತನ್ನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟಾ ರಾಮ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಹೋದರ ಲಕ್ಷ್ಮಣನು ಆಕಾಶದ ಆನೆ ಐರಾವತವನ್ನು ಸೀತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮನು ಸೀತೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತಾನೆ, ಸೀತೆಗೆ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು. ನಂತರ ಮೂವರು ಲಂಕೆಗೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಗೆ ಹಾರಲು ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು (ರಾವಣನ ವೈಮಾನಿಕ ರಥ) ಏರುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ರಾವಣ, ಎಣ್ಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮೈಬಣ್ಣದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮಲಗಿದ್ದಾನೆ. ನಂತರ ರಾವಣನು ಕತ್ತೆಯ ಮೇಲೆ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಸಗಣಿಯ ಗುಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಳುತ್ತಾನೆ. ಕೆಂಪು ಸೀರೆಯುಟ್ಟ ಕಪ್ಪು ಮಹಿಳೆ ಅವನನ್ನು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುತ್ತಾಳೆ. ರಾವಣನ ಕುಟುಂಬದ ಇತರ ಸದಸ್ಯರು, ಅವನ ಸಹೋದರ ಕುಂಭಕರ್ಣ ಮತ್ತು ಮಗ ಇಂದ್ರಜಿತ್‌ನಂತಹವರು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸಂಕಷ್ಟವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾವಣನ ಸಹೋದರ ವಿಭೀಷಣನು ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನದ ಬಳಿ ನಾಲ್ಕು ದಂತಗಳ ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಿಳಿಯ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಲಂಕಾ ನಗರವು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಾನರ ) ರಾಮನ ದೂತನು ನಗರವನ್ನು ಸುಡುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಲು ರಾಕ್ಷಸಿಗಳಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ; ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ತ್ರಿಜತೆಯ ಕನಸು ಸಾಕಾರಗೊಂಡರೆ, ತನ್ನ ರಾಕ್ಷಸಿ ಕಾವಲುಗಾರರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದಾಗಿ ಸೀತೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ.

ಎರಡನೆಯ ಘಟನೆಯು ಆರನೇ ಪುಸ್ತಕವಾದ ಯುದ್ಧ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜನ ಹಿಡಿತದಿಂದ ಸೀತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ರಾಮ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಹೋದರ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ವಾನರ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಯುದ್ಧದ ಮೊದಲ ದಿನದಂದು, ರಾವಣನ ಮಗ ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಸಹೋದರರನ್ನು ನಾಗಪಾಶಾ (ಸರ್ಪ-ಕುಣಿಕೆ) ಆಯುಧದಿಂದ ಬಂಧಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರರು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ರಾವಣನು ಸೀತೆಯನ್ನು ತ್ರಿಜಟೆಯೊಂದಿಗೆ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಸತ್ತನೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಸೀತೆ ದುಃಖಿತಳಾಗುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ಸಹೋದರರು ಇನ್ನೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತ್ರಿಜಟಾ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ . ಸೀತಿಯ ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸೌಮ್ಯ ಸ್ವಭಾವವೇ ಅವಳನ್ನು ತಾನು ಇಷ್ಟಪಡುವಂತೆ ಮಾಡಿತು ಎಂದು ತನ್ನ ಸ್ನೇಹದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ.

ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ವಿಭೀಷಣ

ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ಸೀತೆಗೆ ತ್ರಿಜಟೆಯಲ್ಲದೆ ಇತರ ಕೆಲವು ರಾಕ್ಷಸಿ ದಾಸಿಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಸೀತೆಯನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಹೊಣೆ ಹೊತ್ತಿದ್ದ ರಾಮನ ವಾನರ ಸೇನಾಪತಿಯಾದ ಹನುಮಂತನು ಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಅವಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ, ವಿಭೀಷಣನ ಹೆಂಡತಿ (ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ರಾಮನ ಪರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ರಾವಣನ ಸಹೋದರ) ತನ್ನ ಮಗಳು ಕಲಾಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ . ರಾಮಾಯಣದ ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳು ಕಲಾಳನ್ನು ನಂದಾ ಅಥವಾ ಅನಲ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾವಣ ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಅವಿಂಧ್ಯಾ ಮತ್ತು ವಿಭೀಷನ ಸಲಹೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸೀತೆಯನ್ನು ರಾಮನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸದಿರುವ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ರಾವಣನು ಸೀತೆಗೆ ರಾಮನ ಭ್ರಮೆಯ ಕತ್ತರಿಸಿದ ತಲೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದಾಗ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಸರಮಾ ಸೀತೆಗೆ ಸಾಂತ್ವನ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ರಾಮನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಲಂಕೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮಾಯಣದ ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಸೀತೆಯೊಂದಿಗಿನ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಹನುಮಂತನು ಲಂಕಾವನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಬಗ್ಗೆ ಸರಮಾ ಸೀತೆಗೆ ಹೇಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟೆಡ್ ಕ್ಯಾಂಟೊ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ರಾವಣನ ಪತ್ನಿ ಮಂಡೋದರಿಯು ಸೀತೆಯನ್ನು ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಿದಳು ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ರಾವಣ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ. ನಂತರದ ರಾಮ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಸರಮಾವನ್ನು ವಿಭೀಷಣನ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ಅವನ ಮಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು.

ತಮಿಳು ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಕಂಬ ರಾಮಾಯಣ, ರಾಮಾಯಣ ( ಭೂಷಣ ), ಒರಿಯಾ ಬಲರಾಮದಾಸ ರಾಮಾಯಣ, ಜಾವಾನೀಸ್ ಕಾಕವಿನ್ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಲಯ್ ಸೆರಿ ರಾಮನ ಮೇಲೆ ಗೋವಿಂದರಾಜನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಮಾಯಣದ ನಂತರದ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಗೋವಿಂದರಾಜನ ರಾಮಾಯಣದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ಮಹಾಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಮೂಲ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವಳ ಮುಂದುವರಿದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಗೋಲ್ಡ್ಮನ್ ಇದನ್ನು ವಿಚಿತ್ರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳು ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ವಿಭೀಷಣನ ಮಗಳಲ್ಲದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿವೆ. ಏಕನಾಥನ ಆನಂದ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮರಾಠಿ ಭಾವಾರ್ಥ ರಾಮಾಯಣವು ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ವಿಭೀಷಣನ (ರಾವಣನ ಸಹೋದರಿ) ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ರಾವಣ, ವಿಭೀಷಣ, ಕುಂಭಕರ್ಣ ಮತ್ತು ಶೂರ್ಪನಖಾ ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಎಂದು ಸಮಘದಾಸ ಗಾನಿಯ ವಾಸುದೇವಹಿಂಡಿ ಜೈನ ಆವೃತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಜಯಮಂಗಲದ ಭಟ್ಟಿಕಾವ್ಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ರಾವಣನ ಸಹೋದರಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ಸೀತೆ

ಹನುಮಂತನು ಅಶೋಕ ವಾಟಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವಳು ತ್ರಿಜಟಾ ಮುಂತಾದ ರಾಕ್ಷಸಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದ್ದಾಳೆ.

ನಂತರದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕಲಾ, ಸರಮ ಮತ್ತು ಮಂಡೋದರಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ತ್ರಿಜಟಾ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮಾಯಣದ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇಂಡೋನೇಷಿಯನ್ ಮರುಕಥೆಗಳಾದ ಕಕಾವಿನ್ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಅವಳು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ.

ರಾಮೋಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ( ಮಹಾಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಮನ ನಿರೂಪಣೆ), ತ್ರಿಜಟಾ ರಾಮನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ಅವಿಂಧ್ಯದಿಂದ ತನಗೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ತಂದಳು ಎಂದು ಸೀತೆ ಹನುಂತನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಅವನು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅವಳನ್ನು ಲಂಕೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಬರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ತ್ರಿಜಟೆ ತಿಳಿಸಿದಳು ಎಂದು ಸೀತೆ ಹನುಮಂತನಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಹೀಗೆ ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಕಾಲಾಗೆ ವಹಿಸಲಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ತ್ರಿಜಟಾ ವಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಘುವಂಶ, ಸೇತುಬಂಧ, ಬಲರಾಮದಾಸ ರಾಮಾಯಣ, ಕಾಕವಿನ್ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಸೀರಿರಾಮ ಎಲ್ಲವೂ ಸರಮಾವನ್ನು ತ್ರಿಜಟಾಳಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮನ ಭ್ರಮೆಯ ತಲೆಯ ಸತ್ಯವನ್ನು ಸೀತೆಗೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸನ್ನರಾಘವ ನ ರಾಮಾಯಣದಳ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ಲಂಕೆಯ ದಹನದ ಬಗ್ಗೆ ಸೀತೆಗೆ ಸರಮಾಳ ಬದಲಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಬಲರಾಮದಾಸ ರಾಮಾಯಣವು ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ಸೀತೆಯ ರಕ್ಷಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವಳು ಅಶೋಕ ವಾಟಿಕಾದಲ್ಲಿ ರಾವಣ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಮೂಲ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಮಂಡೋದರಿಗ ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನ ಮಗ ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ನಂತರ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ರಾವಣನು ತನ್ನ ಸೆರೆಯಾಳಾಗಿರುವ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಧಾವಿಸಿದಾಗ ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತೆ ಸೀತೆಯ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ಸುಪಾರ್ಶ್ವ - ರಾವಣನ ಮಂತ್ರಿ - ಅವನನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ಇತರ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಅವಿಂಧ್ಯಾ ಅಥವಾ ಮಂಡೋದರಿ ಈ ರೀತಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಿವೆ.

ಮೂಲ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಇತರರಿಗೆ ಆರೋಪಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ನಂತರದ ಸಾಹಿತ್ಯವು ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡುವ ಹೊಸ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ಹನುಮಂತನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಮೊದಲು, ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯ ಆಲೋಚನೆಯು ಸೀತೆಯ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅವಳು ಅದನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರಸನ್ನರಾಘವದಲ್ಲಿ, ರಾವಣನು ತನ್ನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಬರುವ ಮೊದಲು ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ಸೀತೆ ಸ್ನೇಹಪರ ಸಂಭಾಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ. ರಾವಣನ ನಿರ್ಗಮನದ ನಂತರ, ಸೀತೆ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಮರದ ಪೈರನ್ನು ರಚಿಸಲು ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಸಾಕಷ್ಟು ಉರುವಲು ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತ್ರಿಜಟಾ ಇದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಕಾಕವಿನ್ ರಾಮಾಯಣವು ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರ ಮಾಯಾ ತಲೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಅವಳು ಪೈರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ತಾನೂ ಸಾಯಲು ಸಿದ್ಧಳಾಗುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ ಮೊದಲು ತನ್ನ ತಂದೆ ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ರಾಮನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಸುದ್ದಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವಳು ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾಳೆ. ನಂತರ, ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಇಂದ್ರಜಿತ್‌ನ ನಾಗಪಾಶದಿಂದ ಬಂಧಿಸಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ, ಸೀತೆ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಮತ್ತೆ ಪೈರನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ತ್ರಿಜಟಾ ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಸತ್ಯವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವವರೆಗೂ ತಡೆಹಿಡಿದು, ರಾಮ ಜೀವಂತವಾಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿಯೊಂದಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾಳೆ.

ರಾಮಾಯಣದ ಅನೇಕ ರೂಪಾಂತರಗಳು ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ಸೀತೆಯ ನಡುವೆ ಬೆಳೆದ ಸ್ನೇಹ ಮತ್ತು ಒಡನಾಟವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಾಳೆ: ಅವಳು ಸೀತೆಯನ್ನು ಸಾಂತ್ವನಗೊಳಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದ ಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಮನ ಕಲ್ಯಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ಸೀತೆಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ. ಬಲರಾಮದಾಸ ರಾಮಾಯಣವು ಇಂದ್ರಜಿತ್ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯ ದುಃಖವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜಶೇಖರನ ಬಲರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಿಂದ ತನ್ನ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ತರಲು ಇಬ್ಬರು ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ. ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಶಂಖದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ಸೀತೆ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಏನಾಯಿತು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಆನಂದ ರಾಮಾಯಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣನಿಂದ ಇಂದ್ರಜಿತ್‌ನ ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಸೀತೆಗೆ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತುಳಸಿದಾಸರ ರಾಮಚರಿತಮಾನಸ್ ಕೂಡ ತ್ರಿಜಟಾ ಇಂದ್ರಜಿತ್ ಸಾವಿನ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಸೀತೆಗೆ ತಿಳಿಸುವುದನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿನ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಯುದ್ಧದ ಅಂತಿಮ ದಿನದಂದು ರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣರ ನಡುವೆ ನಡೆಯಲಿರುವ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧವನ್ನು ಇಬ್ಬರೂ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹತ್ತು ತಲೆಯ ರಾವಣನು ಅಜೇಯನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಕತ್ತರಿಸಿದ ತಲೆಗಳನ್ನು ಮಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಸೀತೆ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಕ್ಷಸ-ರಾಜನ ಹೃದಯದ ಮೂಲಕ ಬಾಣವನ್ನು ಹೊಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ರಾಮನು ರಾವಣನನ್ನು ಸಂಹರಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ರಾಮನ ಭಕ್ತ ಎಂದು ಪಠ್ಯವು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಭಾವಾರ್ಥ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಕಾಕವಿನ್ ರಾಮಾಯಣ ಹೇಳುವಂತೆ, ಸೀತೆಯನ್ನು ಅವಳ 300 ರಕ್ಷಸಿ ಕಾವಲುಗಾರರು ಪೀಡಿಸಿದಾಗ, ತ್ರಿಜಟಾ ಮಾತ್ರ ಅವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಬರುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವಳಿಗೆ ಸಾಂತ್ವನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಈಕೆ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಸೆರಿ ರಾಮದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟಾ (ಇಲ್ಲಿ "ದೇವಿ ಸೃಜತಿ" ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಸೀತೆಯ ಬಂಧನದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ರಾವಣನ ಮದುವೆಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ರಾವಣನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಅವನ ತಲೆಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಅವನು ಸತ್ತನೆಂದು ನಂಬುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಸೀತೆ ರಾವಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಸೀತೆಯನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು, ರಾವಣನು ಎರಡು ತಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅದು ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರಿಗೆ ಸೇರಿದುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ತ್ರಿಜಟಾ ಅವನನ್ನು ತಡೆದು ಮರುದಿನ ಹಿಂತಿರುಗುವಂತೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆ ತಲೆಗಳನ್ನು ಆಕೆ ಸೀತೆಗೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದೊಡನೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಸೀತೆಗೆ ತಾನು ಸತ್ಯವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವವರೆಗೆ ಕಾಯುವಂತೆ ಕೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಸೀತೆಯ ಕಠಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು, ಅವಳು ರಾಮನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ರಾಮನಿಂದ ಸೀತೆ ನೇಯ್ದ ನಡುಕಟ್ಟನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳನ್ನು ಹನುಮಂತನು ಲಂಕೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮರುದಿನ ರಾವಣ ಬಂದಾಗ, ತ್ರಿಜಟ ಅವನ ಮೋಸಕ್ಕಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಖಂಡಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ದಿನ ರಾಮನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಕೋಪಗೊಂಡ ರಾವಣನು ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವಳು ಓಡಿಹೋಗಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸುತ್ತಾರೆ, ತ್ರಿಜಟಾಳ ಕೃತ್ಯದಿಂದ ಸಿಟ್ಟುಗೊಂಡ ರಾವಣ ಅವಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಿಂದ ತೆಗೆಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೋಟೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತಾನೆ . ಇಲ್ಲಿ ರಾವಣನ ಮಂತ್ರಿಯೊಬ್ಬರು ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದ ಸೈನ್ಯ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಾಯುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ.

ರಾವಣನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ತ್ರಿಜಟಾ

ಬಲಿನೀಸ್ ಕೇಕಕ್ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ, ತ್ರಿಜಟಾ ರಾವಣನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಸೀತೆಯನ್ನು ಮನವೊಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.

ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದಂರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ರಾಮಾಯಣದ ಮೊದಲ ಜೈನ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಅವಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ರಾವಣನ ಏಜೆಂಟ್ ಎಂಬಂತೆ ರಾಕ್ಷಸೀಯವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ವಯಂಭುದೇವನ ಪೌಮಾಕ್ರಿಯು, ಹಾಗೆಯೇ ಹೇಮಚಂದ್ರನ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣ, ಹನುಮಂತನು ಸೀತೆಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ಮತ್ತು ಅವಳಿಗೆ ರಾಮನ ಮುದ್ರೆ-ಉಂಗುರವನ್ನು ತೋರಿಸಿದಾಗ, ಸೀತೆಯು ಅತೀವವಾಗಿ ಸಂತೋಷಪಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಜಟಾ ಇದನ್ನು ತನ್ನ ಒಡೆಯನಾದ ರಾವಣನಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾವಣನ ಆಜ್ಞೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಸೀತೆಯನ್ನು "ಪ್ರಲೋಭನೆ" ಮಾಡುವುದು ತ್ರಿಜಟೆಯ ಕೆಲಸವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಮಚಂದ್ರ ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಾಯಶಃ ಜೈನ ನಿರೂಪಣೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ ಕೃತ್ತಿವಾಸಿ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ರಾವಣನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಮತ್ತು ಲಂಕಾದ ರಾಣಿಯಾಗಿ ಆಳಲು ಸೀತೆಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡುವಂತೆ ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ; ಈ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸೀತೆಯ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವವಳು ಸರಮ.

ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ತ್ರಿಜಟೆ

ಹಲವಾರು ರಾಮಾಯಣ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಸೀತಾ ಮತ್ತು ರಾಮ ತ್ರಿಜಟೆಗೆ ತಿಳಿಸಿದ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತವೆ. . ಮಹಾಭಾರತದ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಯುದ್ಧದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ರಾಮನು ಬಹುಮಾನ ಮತ್ತು ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ.

ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವಾದ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸೀತೆಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ಬರುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಬಲರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಮನು ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಮರಳಲು ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾನೆ. ಆನಂದ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ಸರಮ ಇಬ್ಬರೂ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ, ಸೀತೆ ಲಂಕೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಅವಳು ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ತನ್ನಂತೆಯೇ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸರಮಾಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಕಾಕವಿನ್ ರಾಮಾಯಣವು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೀತೆ ತನ್ನ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಒಡನಾಡಿ ಮತ್ತು ಸಾಂತ್ವನ ಮತ್ತು ಅವಳ ಜೀವವನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಉಳಿಸಿದವನಾಗಿ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಶ್ರೀಮಂತ ಉಡುಗೊರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಳು ಎಂಬುದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಭಾರತೀಯ ಹಸ್ತಪ್ರತಿ ಪೌಮಾಕ್ರಿಯು ಆಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಉಲ್ಲೇಖದಂತೆ ಸೀತೆಯ ವನವಾಸದ ನಂತರ ಮತ್ತು ರಾಮ ಮತ್ತು ಅವನ ಮಕ್ಕಳ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಸೀತೆಯನ್ನು ರಾಮನು ಪುನಃ ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕೆಂದು ಹಲವರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸೀತೆಯ ಪರಿಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಲಂಕಾದಿಂದ ತ್ರಿಜಟಾ ಮತ್ತು ಲಂಕಾಸುಂದರಿಯನ್ನು ಕರೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಅವಳ ಪರಿಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ.

ತ್ರಿಜಟೆ ಮತ್ತು ಹನುಮಂತ

ಥಾಯ್ ರಾಮಕಿಯನ್ ನಲ್ಲಿ, ಹನುಮಾನ್ ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ (ಇಲ್ಲಿ ಫಿಪೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಹನುಮಂತನು ನಂತರ ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು (ಬೆಂಚಕೈ) ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅವರಿಗೆ ಅಸುರಪಾದ ಎಂಬ ಮಗ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾನೆ.ಈತ ಕೋತಿಯ ತಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಕ್ಷಸ. ಮಲಯ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ವಿಭೀಷಣನು ಹನುಮಂತನು ತನ್ನ ಮಗಳು ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗುವಂತೆ ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಹನುಮಂತನು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಮಾತ್ರ ಇರಬೇಕೆಂಬ ಷರತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಒಪ್ಪುತ್ತಾನೆ. ಹನುಮಂತನು ರಾಮನೊಂದಿಗೆ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಹೊರಟಾಗ, ತ್ರಿಜಟಾ ಅವನ ಮಗ ಹನುಮಾನ್ ತೇಗಂಗ (ಅಸುರಪಾದ) ಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಜಾವಾನೀಸ್ ಮತ್ತು ಸುಂದನೀಸ್ ವಯಾಂಗ್ ಬೊಂಬೆ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ತ್ರಿಜಟಾವನ್ನು ಹನುಮಂತನ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ವಿಮರ್ಶಕರ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟೆ

ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯ ಅಗತ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಒಡನಾಡಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ರಾಮಾಯಣದ ವಿಮರ್ಷಕರಾದ ಕ್ಯಾಮಿಲ್ಲೆ ಬುಲ್ಕೆ ಅವರು ತ್ರಿಜಟಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ:

ಇಪ್ಪತ್ತು ಶತಮಾನಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ರಾಮ-ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುವ ಕವಿಗಳು, ಸೀತೆ- ತ್ರಿಜಟೆಯರ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ [...] [ತ್ರಿಜಟಾ] ಆ ಕವಿಗಳ ಹೃದಯವನ್ನು ಗೆದ್ದಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಮೂಲಕ ರಾಮ ಕಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಪರಿಚಯವಾದ ಎಲ್ಲರ ಹೃದಯಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಳು. [...] ರಾಮಾಯಣದ ಕವಿಗಳು [...] ವಿನಮ್ರ ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ಅಮರತ್ವದ ವರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ತ್ರಿಜಟಾ ಅವರ ಕನಸು ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದಷ್ಟು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಕನಸೂ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಿಲ್ಲ. ಸೀತೆಯು ಅತೀವ ದುಃಖದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈಕೆ ಸೀತೆಯನ್ನು ಸಾಂತ್ವನಗೊಳಿಸಿದ್ದಳು. ಆಪತ್ತಿಗಾದ ಸ್ನೇಹಿತನೇ ನಿಜವಾದ ಸ್ನೇಹಿತ. . ಹಾಗಾಗಿ ತ್ರಿಜಟೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ನಿಜವಾದ ಸ್ನೇಹಿತನ ಆದರ್ಶವಾಗಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಬದುಕುತ್ತಾರೆ. .

ಭಾರತದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟೆ

ವಾರಣಾಸಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ದೇವಾಲಯವಾದ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ (ಇಲ್ಲಿನ ಜನರ ಆಡುಮಾತಿನಲ್ಲಿ "ತಿರ್ಜಾತ") ದೇವಿ/ರಾಕ್ಷಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ತ್ರಿಜಟಾ ಸೀತೆಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಹೋಗಲು ಬಯಸಿದ್ದಳು. ಆದರೆ ಆಕೆ ರಾಕ್ಷಸಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಬರಲು ಸೀತೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ . ರಾಕ್ಷಸಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಆಕೆ ಮೋಕ್ಷ ಪಡೆಯಲು ವಾರಣಾಸಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವಂತೆ ಸೀತೆ ಸೂಚಿಸಿದಳು. ಮುಂದೆ ಅವಳನ್ನು ದೇವತೆಯಾಗಿ ಜನ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದಳು. ಅಂದಿನಿಂದ ತ್ರಿಜಟಾ ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಯಾಗಿ ದೈನಂದಿನ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಆನಂದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.

ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯರು ತ್ರಿಜಟೆಗೆ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯರು - ಸತತ ಏಳು ಬುಧವಾರಗಳ ಕಾಲ ಆಕೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದರೆ ಸಂತಾನ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಮೇಲೆ ದೇವಿಯ ರಕ್ಷಣೆ ದೊರಕುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಕರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ತ್ರಿಜಟಾ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ತನ್ನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ಎಲ್ಲರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ದೇವಿ ಪೂರೈಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷದ ಮೊದಲ ದಿನದಂದು, ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ವ್ರತವನ್ನು (ಉಪವಾಸ) ಆಚರಿಸಿದ ಆರಾಧಕರು ತ್ರಿಜಟಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ದಶಾಶ್ವಮೇಧ ಘಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಸ್ನಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವ್ರತವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಮನು ತ್ರಿಜಟಾಗೆ ವರವನ್ನು ನೀಡಿದನೆಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಪುರಾಣಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ: ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದ ನಂತರ ಅವಳ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡದಿರುವವರು ಉಪವಾಸದಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಪುಣ್ಯವನ್ನು ( ಪುಣ್ಯ ) ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದೂ ಸ್ಥಳೀಕರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಉಜ್ಜಯಿನಿಯ ಬಲ್ವೀರ್ ಹನುಮಾನ್ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ತ್ರಿಜಟಾ ದೇವಾಲಯವೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಇಲ್ಲಿ ದೇವಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ

ತೆಲುಗಿನ ಸೀತಾ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಚೌದರಿ ತ್ರಿಜಟಾಳನ್ನು ದ್ರಾವಿಡ ವಿಭೀಷಣ ಮತ್ತು ಆರ್ಯ ಗಂಧರ್ವೆಯಾದ ಸರಮೆಯ ಮಗಳಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತ್ರಿಜಟಾ, ಅರ್ಧ-ಆರ್ಯನ್ ಆದ ಈಕೆ ತನ್ನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ರಾವಣನಿಗೆ ದ್ರೋಹ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಸೀತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ದೇಶದ್ರೋಹಿ ಎಂಬಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಭೀಷಣನು ತನ್ನ ಸಹೋದರನಿಗೆ ಮಾಡಿದ ದ್ರೋಹ ಮತ್ತು ರಾಮನಿಗೆ ಪಕ್ಷಾಂತರ ಮಾಡಿದ್ದು ಅವನ ಆರ್ಯ ಪತ್ನಿಯ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಎಂದು ಆತನ ಪತ್ನಿ ಸರಮೆಯ ಮೇಲೂ ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

• Leodardi, G. G. (1973). Bhaṭṭikāvyam. Brill. ISBN 90-04-03555-9.
• Bose, Mandakranta, ed. (2004). The Ramayana Revisited. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-803763-7.
• Bulcke, Camille (2010) [1964]. "Sita's Friend Trijata". In Prasāda, Dineśvara (ed.). Rāmakathā and Other Essays. Vani Prakashan. pp. 104–112. ISBN 978-93-5000-107-3.
• Goldman, Robert P.; Goldman, Sally J. Sutherland (1996). The Ramayana Of Valmiki: Sundarakāṇḍa. The Ramayana Of Valmiki: An Epic Of Ancient India. Vol. V. Princeton University Press. ISBN 0-691-06662-0.
• Kam, Garrett (2000). Ramayana in the Arts of Asia. 시사영어사. ISBN 978-0-07-115785-8.
• Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. pp. 792–793. ISBN 0-8426-0822-2.
• Nagar, Shanti Lal (1999). Genesis and Evolution of the Rāma Kathā in Indian Art, Thought, Literature, and Culture: From the Earliest Period to the Modern Times. Vol. 2. B.R. Publishing Company. ISBN 978-81-7646-084-2.
• Pintchman, Tracy (2005). Guests at God's Wedding: Celebrating Kartik among the Women of Benares. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6595-0.
• Rao, Velcheru Narayana (1 January 2001). "The Politics of Telugu Ramayanas". In Richman, Paula (ed.). Questioning Ramayanas: A South Asian Tradition. University of California Press. ISBN 978-0-520-22074-4.
• Shah, Umakant P. (2003). "Ramayana in Jaina Tradition". Asian Variations in Ramayana: Papers Presented at the International Seminar on 'Variations in Ramayana in Asia: Their Cultural, Social and Anthropological Significance', New Delhi, January 1981. Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-1809-3.