ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಹಣಕಾಸು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ) ಸಾಲದಾತರು, ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರ ನಡುವೆ ಹಣದ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಠೇವಣಿದಾರರ ನಡುವೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ನಿಯಮಿತ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿರುವ ಸಂಕೀರ್ಣ, ನಿಕಟವಾದ ಸಂಬಂಧಿತ ಸೇವೆಗಳು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿವೆ. [೧] ಹಣ, ಸಾಲದ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸುಗಳನ್ನು ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ವಿನಿಮಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಲು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ವಿನಿಮಯವಾಗುವಂತಹ ಮೌಲ್ಯದ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಅವರು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಧುನಿಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯ ಅಥವಾ ಖಾಸಗಿ ವಲಯ), ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು, ಹಣಕಾಸಿನ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹಣವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯಗಳ ನಡುವೆ ನಿಯೋಜಿಸಲು, ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಗಳ ಸಂಬಂಧಿತ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. [೨]
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಒಂದು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ಎರಡನ್ನೂ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಸೇವರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಬಂಡವಾಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಅಪಾಯದ ಹಂಚಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಹಣಕಾಸಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಉತ್ತಮ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ೪ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ಬಳಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಬಂಡವಾಳ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. [೩]
ಉಳಿತಾಯದ ಒಳಹರಿವು:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಳಿತಾಯಗಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಮೌಲ್ಯದ ಅಂಗಡಿಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಹಣಕಾಸಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮೌಲ್ಯದ ಅಂಗಡಿಗಳಂತೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಪತ್ತಿನ ಹಿಡುವಳಿದಾರರಿಗೆ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ವರಮಾನಗಳು, ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಇಳುವರಿಯ ಆಕರ್ಷಕ ಸಂಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಂಡವಾಳಗಳ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಪೋರ್ಟ್‌ಫೋಲಿಯೊ ಆಯ್ಕೆಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಆರ್ಥಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಉಳಿತಾಯ-ಆದಾಯ ಅನುಪಾತವು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರಗತಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅದೇ ಮಟ್ಟದ ನೈಜ ಆದಾಯದಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಉಳಿತಾಯದ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವಿಕೆ:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಣಕಾಸಿನ ಆಸ್ತಿಗಳು ನೈಜ (ದೈಹಿಕ) ಹೂಡಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯದಿಂದ ಉಳಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತವೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ, ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅಥವಾ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಕೊರತೆಗಾರರಿಂದ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಈ ಎಲ್ಲಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಲು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಣಗಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಅದರ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಹಣದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಾಗ ಇದನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ತಕ್ಷಣದ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವಲ್ಲ. ಬಳಸಿದ ಇತರ ಹಣಕಾಸಿನ ವಿಧಾನಗಳು ಪ್ರೊವಿಡೆಂಟ್ ಫಂಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಉಳಿತಾಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಉಳಿತಾಯಗಾರರಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಆಸ್ತಿಗಳಾಗಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವುದು, ಕರೆನ್ಸಿ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿಗಳು, ಅಂಚೆ ಕಛೇರಿ ಉಳಿತಾಯ ಠೇವಣಿಗಳು, ಜೀವ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಗಳು, ಬಿಲ್‌ಗಳು, ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ಇಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ. [೪]
ನಿಧಿಗಳ ಹಂಚಿಕೆ:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ, ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಾಲವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವುದು. ಹಣ ಸಾಲಗಾರರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ಯಾಂಕರ್ಗಳು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅವರ ಹಣಕಾಸು ಹಲವಾರು ದೋಷಗಳಿಂದ ನರಳುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ, ಹೊಸ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸ್ವತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಸಂಘಟಿತವಾಗಲು ಬಂದಿವೆ. ಅವುಗಳು ಸಾಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹಿಂದಿನ ಉಪ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭದ್ರತೆಗಳ ನೇರ ಖರೀದಿ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಈಗಾಗಲೇ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಲವು ಅಂತಹ ನೇರ ಸಾಲವನ್ನು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಬಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇಕ್ವಿಟಿಗಳಂತಹ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಆಸ್ತಿಗಳ ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ಸಾಧ್ಯಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು, ವಿಮೆ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇವೆ. ಅವರು ಅಂತಿಮ ಸಾಲದಾತ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಸಾಲಗಾರನ ನಡುವೆ ಹಣಕಾಸು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು (ಠೇವಣಿಗಳು, ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ) ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮೊದಲಿನ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಅವರು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ನಿಧಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ಕೊರತೆ ಖರ್ಚುದಾರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅನೇಕ ರಕ್ಷಕರು ಹಣಕಾಸಿನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ದ್ವಿತೀಯ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸಾಲಗಾರರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಭದ್ರತೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವೆಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಉತ್ಪಾದನೆ, ವ್ಯಾಪಾರ, ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಳಿತಾಯ ಪ್ರಚಾರ, ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಸೇವೆಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆ, ಬಂಡವಾಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಹೂಡಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಅನುಗುಣವಾದ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಹೂಡಿಕೆಯು ಆಂತರಿಕ ಉಳಿತಾಯದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕಾದರೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ದರವು ತೀರಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಲ್ಲದವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆಂತರಿಕ ಹಣಕಾಸು (ಅಥವಾ ಸಮತೋಲಿತ ಬಜೆಟ್) ನೇರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮುರಿಯುವುದೇ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಇದು ಇತರರು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ವಿಲೇವಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಹೂಡಿಕೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ದರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ನಾವು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ತಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ತು ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಉಳಿತಾಯಗಾರರಿಗೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತದ ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾವು ಹೇಳಿದ್ದೇವೆ. ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ (ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಪಕರು) ಒದಗಿಸುವ ಹೋಲಿಸಬಹುದಾದ ಸೇವೆಯೂ ಇದೆ. ಸಾಲಗಾರರು ಎಂದು ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಆದ್ಯತೆಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವರು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಅಥವಾ ದೀರ್ಘಕಾಲದ, ಸಂಚಿಕೆ ಬಿಲ್ಲುಗಳು ಅಥವಾ ಬಂಧಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರುಗಳು ಅಥವಾ ಆದ್ಯತೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಸಾಲ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಬಂಧಗಳು ಇಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಆಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವಾಗಿರಬಹುದು.
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಘಟಕಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಅಂಶಗಳಿವೆ:
- ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು: ಖರೀದಿದಾರರು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರು ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುವ ಮತ್ತು ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ಷೇರುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳು: ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅನ್ವೇಷಕರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳು ಸಹ ಪರಸ್ಪರ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ.
- ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು: ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಉಳಿತಾಯದಾರರು ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಉಳಿತಾಯವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು (ಠೇವಣಿಗಳು, ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳು) ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಅವರು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
- ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು: ಸ್ವತ್ತುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳು. ಅವರು ಅಗತ್ಯವಾದ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. (ಉದಾ. ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳು, ವಿಮಾ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ಸೇವೆಗಳು)
ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಆದಾಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಮತ್ತು ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಹಣವನ್ನು ಸಾಲ ನೀಡುವ ಹಣಕಾಸು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಅವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಸೇರಿವೆ:
ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹೂಡಿಕೆ, ಅಪಾಯದ ಪೂಲ್, ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬ್ರೋಕಿಂಗ್ ನಂತಹ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ಣ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. [೫]
ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳು, ಸರಕುಗಳು, ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಾಗಿವೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಎಂಬ ಪದವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂತಹ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ಖರೀದಿದಾರರು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರ ಒಟ್ಟು ವಿನಿಮಯದ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. [೬]
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ (ಅಥವಾ ಆರಂಭಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ಅಥವಾ ಇತರ ಹಣಕಾಸು ವಿಷಯಗಳ ಹೊಸ ಸಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ
ದ್ವಿತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದ್ವಿತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಈ ಹಿಂದೆ ನೀಡಲಾದ ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಆಸ್ತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ, ಒಂದು ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಆಸಕ್ತಿಯ ಪುರಾವೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿ ಸೇರಿದೆ. [೭]
ವ್ಯುತ್ಪನ್ನ ಉಪಕರಣಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉತ್ಪನ್ನ ಸಾಧನ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಅಂತರ್ಗತ ಘಟಕಗಳಿಂದ (ಆಸ್ತಿ, ಸೂಚ್ಯಂಕ, ಅಥವಾ ಬಡ್ಡಿ ದರ) ಅದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. [೮]
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಪಾಯ ಹಂಚಿಕೆ:
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸಾಲಗಾರರು ಅನೇಕ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಪಾಯ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಅಪಾಯದಿಂದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರ್ಥ. ಉಳಿತಾಯಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಹಣಕಾಸಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ರಿಟರ್ನ್ ಅಥವಾ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ, ಉಳಿತಾಯ ಇವೆಲ್ಲವು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಅಪಾಯವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಇಚ್ಛಿಸುವ ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಸಾಲವನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ಅಪಾಯ ಹಂಚಿಕೆ ಒದಗಿಸಲು ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ರಕ್ಷಕರು ಐಒಯು ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮ್ಮತಿಯು, ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಲಗಾರರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒದಗಿಸುವ ಎರಡನೆಯ ಸೇವೆ ದ್ರವ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಇತರ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಒಂದು ಆಸ್ತಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲಗಾರರು ಲಾಭಾಂಶವನ್ನು ಲಾಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತಮ್ಮ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಬಳಕೆಗೆ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಅವರು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳು ಅಥವಾ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಲು ಲಿಕ್ವಿಡ್ ಆಸ್ತಿಗಳು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಬಾಂಡ್‌ಗಳ, ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳ ಅಥವಾ ತಪಾಸಣೆ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಆಸ್ತಿಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಕಾರುಗಳು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದ್ರವ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಹಣಕಾಸಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರನೆಯ ಸೇವೆ ಮಾಹಿತಿಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸಿನ ಆಸ್ತಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಆದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ, ಸಾಲಗಾರರ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದ ಸಾಲಗಾರರ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಎರವಲು ಪಡೆದಿರುವ ಹಣವನ್ನು ಏನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆ ಅಸಮ್ಮಿತ ಮಾಹಿತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ಸಾಲಗಾರರು ತಮ್ಮ ಅವಕಾಶಗಳು ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅವರು ಸಾಲದಾತರು ಪಿಆರ್ ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರು ಆಸ್ತಿ ರಿಟರ್ನ್ಸ್ ಕೊಡುವ ಮೂಲಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ "Back to Basics: What Is Money? - Finance & Development, September 2012". www.imf.org. Retrieved 2016-01-10.
- ↑ Allen, Franklin; Gale, Douglas (2000-01-01). Comparing Financial Systems (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). MIT Press. ISBN 9780262011778.
- ↑ "Financial Systems" (PDF).
- ↑ Gurusamy,S. (2008).id=nPOSoSoRnycC&dq=set+of+complex+and+closely+interconnected+financial+institutions,+markets,+instruments,+services,+practices,+and+transactions&pg=PA3 Financial Services and Systems 2nd edition, p. 3. Tata McGraw-Hill Education. ISBN 0-07-015335-3
- ↑ Carmichael, Jeffrey; Pomerleano, Michael (2002-03-05). Development and Regulation of Non-Bank Financial Institutions. The World Bank. doi:10.1596/0-8213-4839-6. hdl:10986/15236. ISBN 978-0-8213-4839-0.
- ↑ "Online Manual - BSA InfoBase - FFIEC". www.ffiec.gov. Archived from the original on 2019-02-01. Retrieved 2016-01-10.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ "Accounting for Financial Instruments". www.fasb.org. Retrieved 2016-01-10.
- ↑ "Understanding Derivatives: Markets and Infrastructure". Federal Reserve Bank of Chicago. Retrieved 2016-01-10.