ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಮನೆ ನೊಣ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಮನೆ ನೊಣ
Scientific classification
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ:
ಅನಿಮಲಿಯಾ
ವಿಭಾಗ:
ಅರ್ತ್ರೊಪೋಡ
ವರ್ಗ:
ಇಂಸೆಕ್ಟ
ಗಣ:
ಡಿಪ್ತೆರ
Section:
ಸ್ಖಿಜಪೋರ
ಕುಟುಂಬ:
ಮಸಿಡೆ
ಕುಲ:
ಮಸ್ಕ
ಪ್ರಜಾತಿ:
ಮಸ್ಕ ಡೊಮೆಸ್ಟಿಕ
Binomial name
ಮಸ್ಕ ಡೊಮೆಸ್ಟಿಕ
Carolus Linnaeus, 1758

ಮನೆ ನೊಣ( ಮಸ್ಕಾ ಡೊಮೆಸ್ಟಿಕಾ ) ಸೈಕ್ಲೋರಫಾ ಗುಂಪಿನ ನೊಣ. ಬಹುಶಃ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು ೬೬ ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿರುವುದಾಗಿ ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಮನುಷ್ಯರು ಹಬ್ಬಿದಂತೆ ಸಹಜೀವಿಗಳಾದ ಈ ನೊಣಗಳೂ ಹಬ್ಬಿವೆ. ಇದು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ನೊಣ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿದೆ. ವಯಸ್ಕ ನೊಣ ಬೂದು ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಎದೆಗೂಡಿನ ಮೇಲೆ ನಾಲ್ಕು ಗಾಢವಾದ ಉದ್ದದ ರೇಖೆಗಳು, ಸ್ವಲ್ಪ ಕೂದಲುಳ್ಳ ದೇಹ, ಕೆಂಪು ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒಂದೇ ಜೋಡಿ ಪೊರೆಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು ನೊಣಗಳಲ್ಲಿ, ಕಣ್ಣುಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]ಸಾಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ಇನೊಸೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್, 1794 ರಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ಬ್ಲೇಕ್ ಅವರ "ದಿ ಫ್ಲೈ" ನ ವಿವರಣೆ

ಹೆಣ್ಣು ನೊಣ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವೀರ್ಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಕೊಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳಾದ ಆಹಾರ ತ್ಯಾಜ್ಯ, ಕೊಳೆತ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕಳೇಬರಗಳು ಅಥವಾ ಮಲಗಳ ಮೇಲೆ ಸುಮಾರು 100 ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಬ್ಯಾಚ್‌ಗಳನ್ನು ಈ ಹೆಣ್ಣು ನೊಣ ಇಡುತ್ತದೆ. ಇವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕಾಲುಗಳಿಲ್ಲದ ಬಿಳಿ ಲಾರ್ವಾಗಳಾಗಿ ಹೊರಬರುತ್ತವೆ, ಇದನ್ನು ಮ್ಯಾಗ್‌ಗೋಟ್ಸ್ (ಮರಿಹುಳುಗಳು) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. 2 ರಿಂದ 5 ದಿನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ನಂತರ, ಸುಮಾರು 8 mm (0.3 in) ಉದ್ದದ, ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಪ್ಯೂಪೆಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ವಯಸ್ಕರ ನೊಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 2 ರಿಂದ 4 ವಾರಗಳವರೆಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಶಿಶಿರ ಸುಪ್ತಿ (ಚಳಿಗಾಲದ ನಿದ್ದೆ) ಮಾಡಬಹುದು. ವಯಸ್ಕ ನೊಣಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ದ್ರವ ಅಥವಾ ಅರೆ-ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳ ಲಾಲಾರಸದಿಂದ ಮೃದುವಾದ ಘನ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಮಲದಲ್ಲಿ ರೋಗಕಾರಕಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಬಹುದು, ಆಹಾರವನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಆಹಾರದಿಂದ ಹರಡುವ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆ ಸಹಕರಿಸಬಹುದು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೆ, ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಕಿರಿಕಿರಿ ಸಹ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಹಾನಿಕಾರಕ ಕೀಟಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ನಿರ್ಣಯದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಈಸೋಪನ ದಿ ಇಂಪರ್ಟೆಂಟ್ ಕೀಟದಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ವಿಲಿಯಂ ಬ್ಲೇಕ್‌ನ 1794 ರ " ದಿ ಫ್ಲೈ " ಕವಿತೆಯಂತೆ, ಲೇಖಕರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಜೀವನದ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ನೊಣವನ್ನು ಆರಿಸುತ್ತಾರೆ. (ಈ ಕವಿತೆಯು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಾಗುವ ಮರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಕವಿತೆಯಾಗಿದೆ) [೧]

ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಪ್ರದೇಶ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ನೊಣಗಳು ಬಹುಶಃ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಅತೀಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಕೀಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮನುಷ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ, ಹಾಗೆಯೇ ಉಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅದು ಹೇರಳವಾಗಿದೆ. ಇದು ಯುರೋಪ್, ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಎಲ್ಲಾ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿದೆ. [೨]

ಮಾನವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನೊಣಗಳು ಒಂದು ಉಪದ್ರವವಾಗಿದ್ದು, ವಿರಾಮ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ತೊಂದರೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದಾಗಿ ಅವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇಷ್ಟವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಮಾನವನ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಕೊಳಕು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರದ ನಡುವೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಹಾರವನ್ನು ಲಾಲಾರಸದಿಂದ ಮೃದುಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಮಲವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. [೩] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಲಾರ್ವಾಗಳು ಮೀನು ಊಟದಷ್ಟು ಪೌಷ್ಟಿಕವಾಗಿದ್ದು , ಮೀನು ಮತ್ತು ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. [೪] ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಮಿಂಗ್ ಅವಧಿಯಿಂದ (ಕ್ರಿ.ಶ. 1386) ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಲಾರ್ವಾಗಳನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಕರ್ಷಣ ನಿರೋಧಕ(ಆಂಟಿಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್) ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿಟೊಸಾನ್‌ನ (ಒಂದು ತರಹದ ಔಷಧೀಯ ಸಕ್ಕರೆ) ಉಪಯುಕ್ತ ಮೂಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮೌಲ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಹುಶರ್ಕರಗಳ(ಪಾಲಿಸ್ಯಾಕರೈಡ್‌ಗಳು) ಮೂಲವೂ ಆಗಿರಬಹುದೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.[೫]

ನೊಣಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಿದೆ. 16 ಮತ್ತು 17ನೇ ಶತಮಾನದ ಯುರೋಪಿಯನ್ ವ್ಯಾನಿಟಾಸ್ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ನೊಣಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೆಮೆಂಟೋ ಮೋರಿಯಂತೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಫ್ಲೆಮಿಶ್ ವರ್ಣಚಿತ್ರ, ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಫ್ರಾಂಕ್‌ಫರ್ಟ್ (1496) ನಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಇತರ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು. ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳ ತಾಯತಗಳು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದವು. [೬] [೭]

ರೋಗವಾಹಕಗಳಾಗಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಒಂದು[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] ತಟ್ಟೆಯಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿರುವುದು

ನೊಣಗಳು ತಮ್ಮ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಹಲವಾರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರ ಹಾರಬಲ್ಲವು. [೮] ಆಗ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೂದಲು, ಬಾಯಿ, ವಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಲಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಒಯ್ಯುವ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟೊಜೋವಾದ ಚೀಲಗಳು ಇರುತ್ತವೆ, ಉದಾ Entamoeba ಹಿಸ್ಟೋಲೆಟಿಕ ಮತ್ತು ಗಿಯಾರ್ಡಿಯ ಲ್ಯಾಮ್ಲಿಯ ಮತ್ತು ಹೆಲ್ಮಿಂಥ್ಸ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು.[೯] ನೊಣಗಳು ೧೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭೌತಿಕ ಅಥವಾ ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಹಕಗಳಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಟೈಫಾಯಿಡ್, ಕಾಲರಾ, ಸ್ಯಾಲ್ಮನೆಲ್ ಕುಲದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಂದ ಬರುವ ಸೋಂಕು, [೧೦] ಭೇದಿ, [೧೧] ಕ್ಷಯ, ಆಂಥ್ರಾಕ್ಸ್,[೧೨] ಅಲ್ಲದೇ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ರೋಗಗಳ ಉಲ್ಬಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗಿಸುತ್ತವೆ. [೯] ನೊಣದ ಹೊರ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ರೋಗ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಜೀವಿಗಳು ಕೆಲವು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಬದುಕುಳಿಯಬಹುದು, ಆದರೆ ಕರುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ರೋಗಾಣುಗಳು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಬದುಕಿರುತ್ತವೆ. [೩] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸೋಂಕನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ನೊಣಗಳ ಬಾಹ್ಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ (ಬಹುಶಃ ಶಿಗೆಲ್ಲಾ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು ಇರುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾನವನ ಸೋಂಕಿನ ಮುಖ್ಯ ಮಾರ್ಗಗಳು ನೊಣಗಳ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮಲವಿಸರ್ಜನೆಯ ಮೂಲಕ. [೧೩]

20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಕೆನಡಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಕ್ಷಯರೋಗದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದರು. 1912 ರಲ್ಲಿ ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ "ಸ್ವಾಟ್ ದಟ್ ಫ್ಲೈ" ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು. [೧೪] ಪೂರ್ವ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಪೋಲಿಯೊ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ 1916 ರಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ರೋಗ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ನೊಣ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು, ಕೀಟನಾಶಕ ಸಿಂಪಡಿಸುವಿಕೆಯ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ, 1950 ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದವರೆಗೆ, ಸಾಲ್ಕ್‌ನ ಲಸಿಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರವೇ ಕ್ಷೀಣಿಸಿತು. [೧೫] ಚೀನಾದಲ್ಲಿ, 1958 ಮತ್ತು 1962 ರ ನಡುವಿನ ಮಾವೋ ಝೆಡಾಂಗ್ ಅವರ ನಾಲ್ಕು ಕೀಟಗಳ ಅಭಿಯಾನವು ಇಲಿಗಳು, ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ನೊಣಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲಲು ಜನರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿತು. [೧೬]

ಸಮರಗಳಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಪೋಸ್ಟರ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಫ್ಲೈ ಅಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡಿದ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ( ಸು. 1942)

ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಜಪಾನಿಯರು ಶಿರೆ ಇಶಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೀಟಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಪಿಂಗ್‌ಫ್ಯಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಜಪಾನೀಸ್ ಯಾಗಿ ಬಾಂಬ್‌ಗಳು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಒಂದು ಮನೆನೊಣ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದ ಸ್ಲರಿಯೊಂದಿಗೆ ಲೇಪಿಸಿದ ನೊಣಗಳು. ವಿಬ್ರಿಯೊ ಕಾಲರಾೆ ಕಾಲರಾ ಕಾರಣವಾಗುವ, ಆಯ್ಕೆಯ ಏಕಾಣುಜೀವಿಯಾಗಿತ್ತು.1942 ರಲ್ಲಿ, ಚೀನಾದ ಬಾ-ಒಶೊನ್ ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1943 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಷಾನ್ಡಾಂಗ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟವು ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಬಾಷಾನ್ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇದು ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ 60,000 ಜನರನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು 200ಕಿಮೀ ತ್ರಿಜ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 200,000 ಬಲಿಪಶುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಶಾಂಡೊಂಗ್ ದಾಳಿಯು 210,000 ಜನರನ್ನು ಕೊಂದಿತು; ಆಕ್ರಮಿತ ಜಪಾನಿನ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. [೧೭]

ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮರುಬಳಕೆಗೆ ಲಾರ್ವಾಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕೊಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಾವಯವ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [೧೮] ಲಾರ್ವಾಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಿ ಗೊಬ್ಬರದಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಲೇವಾರಿಯ ಪರಿಸರ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [೧೯] [೨೦] ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ಮ್ಯಾಗ್‌ಗೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪೋಷಣೆಗೆ ಆಹಾರವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. [೨೦] [೨೧]

ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಇಂಪರ್ಟಿನೆಂಟ್ ಕೀಟವು ಐದು ನೀತಿಕಥೆಗಳ ಗುಂಪಾಗಿದ್ದು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಈಸೋಪನಿಗೆ, ಕೀಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನೊಣ, ಇದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ತೋರುವಂತೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಉಬ್ಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಬೈಬಲ್ನ ನಾಲ್ಕನೇ ಪ್ಲೇಗ್ನಲ್ಲಿ, ನೊಣಗಳು ಸಾವು ಮತ್ತು ಕೊಳೆತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಫಿಲಿಸ್ಟಿನ್ ದೇವರು ಬೀಲ್ಜೆಬೂಬ್ನ ಹೆಸರು "ನೊಣಗಳ ಅಧಿಪತಿ" ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. [೨೨] ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಮಿಯಾಗ್ರೋಸ್ ಒಬ್ಬ ದೇವರು, ಜೀಯಸ್ ಮತ್ತು ಅಥೇನಾಗೆ ಮಾಡಿದ ತ್ಯಾಗದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಿದನು; ಪೆಗಾಸಸ್ ಅನ್ನು ಕಚ್ಚಲು ಜೀಯಸ್ ಒಂದು ನೊಣವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು, ಬೆಲ್ಲೆರೊಫೊನ್ ರೆಕ್ಕೆಯ ಸ್ಟೀಡ್ ಅನ್ನು ಮೌಂಟ್ ಒಲಿಂಪಸ್ಗೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳಿದನು . [೨೩] ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನವಾಜೋ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಫ್ಲೈ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಚೇತನವಾಗಿದೆ. [೨೪] [೨೫] [೨೬]

ವಿಲಿಯಂ ಬ್ಲೇಕ್ ಅವರ 1794 ರ ಕವಿತೆ "ದಿ ಫ್ಲೈ", ಅವರ ಸಾಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್ಪೀರಿಯೆನ್ಸ್ ಸಂಗ್ರಹದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಕೀಟಗಳ ಮರಣದ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಾನವರಂತೆಯೇ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. [೨೭] ಎಮಿಲಿ ಡಿಕಿನ್ಸನ್ ಅವರ 1855 ರ ಕವಿತೆ "ಐ ಹರ್ಡ್ ಎ ಫ್ಲೈ ಬಝ್ ವೆನ್ ಐ ಡೈಡ್" ಸಾವಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೊಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. [೨೮] ವಿಲಿಯಂ ಗೋಲ್ಡಿಂಗ್ ಅವರ 1954 ರ ಕಾದಂಬರಿ ಲಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಫ್ಲೈಸ್ನಲ್ಲಿ, ನೊಣವು ಮಕ್ಕಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. [೨೯]

ಆಗ್ಡೆನ್ ನ್ಯಾಶ್ ಅವರ ಹಾಸ್ಯಮಯ ಎರಡು ಸಾಲಿನ 1942 ರ ಕವಿತೆ "ದೇವರು ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ನೊಣವನ್ನು ಮಾಡಿದನು / ತದನಂತರ ಏಕೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಮರೆತಿದ್ದಾನೆ." ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಮೌಲ್ಯದ ಕುರಿತಾದ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಮಾನವರು ಹಾನಿಕಾರಕ ಕೀಟಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವವ ಜೀವಿಗಳೂ ಸಹ ವಿಶ್ವದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. [೩೦]

ನಿಯಂತ್ರಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸ್ಪರ್ಶ[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ] ಥೀಮ್‌ನ ನವೋದಯ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ನೊಣವನ್ನು ಬಳಸುವ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ವ್ಯಾನ್ ಡೆರ್ ಮಿಜ್ನ್ ಅವರ 1742 ರ ವರ್ಣಚಿತ್ರ

ನೊಣಗಳನ್ನು ಭೌತಿಕ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಥವಾ ಜೈವಿಕ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು. ಸಣ್ಣ ಜಾಲರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಕ್ರೀನಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ನೊಣಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ದ್ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅಥವಾ ಮಣಿಗಳ ತಂತಿಗಳ ಲಂಬ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು. ದ್ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯ ಚಲನೆ ಅಥವಾ ವಾಯು ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಫ್ಯಾನ್ ಗಳಿಂದ ನೊಣಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸದಂತೆ ತಡೆಯಬಹುದು. ಆಹಾರ ತಯಾರಿಸುವ ಆವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೊಣವನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಚಾವಣಿಯಿಂದ ನೇತಾಡುವ ಜಿಗುಟಾದ ನೊಣ ಪೇಪರ್‌ಗಳು ಸಹ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ, [೧೩] ಆದರೆ ಕಲುಷಿತ ಕೀಟಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಚದುರಿಸುವ ಕಾರಣ ಆಹಾರ-ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೇ ಬಳಸಬಾರದು. [೩೧] ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ತಾಣಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಕಸವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದ ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು, ಯಾವುದೇ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ವಯಸ್ಕ ನೊಣಗಳಾಗಿ ಬೆಳೆಯದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆರೋಗ್ಯಕರವಲ್ಲದ ಕಸದ ಸುಳಿವುಗಳು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ನೊಣ-ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಕಸವನ್ನು ಮಣ್ಣಿನ ಪದರದಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದರೆ, ಮೇಲಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನ, ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. [೩೨]

ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಲಾರ್ವಿಸೈಡ್ಗಳು (ಲಾರ್ವಾನಾಶಕಗಳು) ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಲಾರ್ವಾಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮೇಲ್ಮೈಗಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. "ಜ್ಯಾಪ್" ನೊಣಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಏರೋಸಾಲ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಹೊರಗಿನ ಅನ್ವಯಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ. ಗೋಡೆಗಳು ಅಥವಾ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ದ್ರವೌಷಧಗಳು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತವೆ. [೧೩] ಅನೇಕ ಮನೆ ನೊಣದ ತಳಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಕೀಟನಾಶಕಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ. [೩೩] [೩೪]

ಜೈವಿಕ ಕೀಟ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಹಲವಾರು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಜಾತಿಯ ಪರಿಚಯಸುವಿಕೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಕಪ್ಪು ಸೈನಿಕ ನೊಣ ( ಹರ್ಮೆಟಿಯಾ ಇಲ್ಯೂಸೆನ್ಸ್ ), ಇದರ ಲಾರ್ವಾಗಳು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗಾಗಿ ಮನೆ ನೊಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತವೆ.

[೩೫] ಗೊಬ್ಬರದ ರಾಶಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಮಥಿಸಿ ನೊಣಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸಗಣಿ ಜೀರುಂಡೆಗಳ ಪರಿಚಯ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. [೩೫] ಪರಾವಲಂಬಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವರ್ಧಕ ಜೈವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಆದರೆ ನೊಣಗಳು ಎಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. [೩೬]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ "Appendix C: The State Emblem of India (Prohibition of Improper Use) Act, 2005", Righteous Republic, Harvard University Press, ISBN 978-0-674-06728-8, retrieved 2020-03-06
  2. ↑ Hewitt, C. Gordon (2011). The House-Fly: Musca Domestica Linn: Its Structure, Habits, Development, Relation to Disease and Control. Cambridge University Press. pp. 5–6. ISBN 978-0-521-23299-9. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  3. ↑ ೩.೦ ೩.೧ "Houseflies" (PDF). World Health Organization. Retrieved 25 September 2017.
  4. ↑ "Sustainable production of housefly (Musca domestica) larvae as a protein-rich feed ingredient by utilizing cattle manure". PLOS ONE. 12 (2): e0171708. 2017. Bibcode:2017PLoSO..1271708H. doi:10.1371/journal.pone.0171708. PMC 5295707. PMID 28170420. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  5. ↑ "Antioxidant, antifungal and antiviral activities of chitosan from the larvae of housefly, Musca domestica L". Food Chemistry. 132 (1): 493–8. May 2012. doi:10.1016/j.foodchem.2011.11.033. PMID 26434321.
  6. ↑ Connor, Steven (2006). Fly. Reaktion Books. pp. 20, 27. ISBN 978-1861892942. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  7. ↑ "Fly Pendants and Cylindrical and Spherical Beads, ca. 1539–1292 B.C.E. Gold, lapis lazuli, Length: 9 11/16 in. (24.6 cm). Brooklyn Museum, Charles Edwin Wilbour Fund, 08.480.198". Retrieved 8 December 2017.
  8. ↑ "Determination of the flight range and dispersal of the house fly, Musca domestica (L.) using mark release recapture technique". Tropical Biomedicine. 22 (1): 53–61. June 2005. PMID 16880754. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
  9. ↑ ೯.೦ ೯.೧ "Detection of Campylobacter and Escherichia coli O157:H7 from filth flies by polymerase chain reaction". Medical and Veterinary Entomology. 18 (3): 241–6. September 2004. doi:10.1111/j.0269-283X.2004.00502.x. PMID 15347391.
  10. ↑ "The House Fly as a Vector of Food Poisoning Organisms in Food Producing Establishments". American Journal of Public Health and the Nation's Health. 32 (5): 487–94. May 1942. doi:10.2105/ajph.32.5.487. PMC 1526899. PMID 18015612.
  11. ↑ "Houseflies (Musca domestica) as mechanical vectors of shigellosis". Reviews of Infectious Diseases. 13 (4): 688–96. 1991. doi:10.1093/clinids/13.4.688. PMID 1925289.
  12. ↑ "The house fly (Musca domestica) as a potential vector of metazoan parasites caught in a pig-pen in Germany". Veterinary Parasitology. 160 (1–2): 163–7. March 2009. doi:10.1016/j.vetpar.2008.10.087. PMID 19081196.
  13. ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ Service, Mike (2008). Medical Entomology for Students. Cambridge University Press. pp. 140–141. ISBN 978-0-521-70928-6. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  14. ↑ "Swatting Flies for Health:Children and Tuberculosis in Early Twentieth-Century Montreal" (PDF). Urban History Review. 36 (1): 32–44. 2007. doi:10.7202/1015818ar.
  15. ↑ Cirillo, Vincent J. (2016). ""I Am the Baby Killer!" House Flies and the Spread of Polio". American Entomologist. 62 (2): 83. doi:10.1093/ae/tmw039.
  16. ↑ "Eliminate the Four Pests (1958)". chineseposters.net. Archived from the original on 2 ನವೆಂಬರ್ 2019. Retrieved 7 December 2017.
  17. ↑ "Insects as weapons of war, terror, and torture". Annual Review of Entomology. 57: 205–27. 2012. doi:10.1146/annurev-ento-120710-100618. PMID 21910635.
  18. ↑ "Digestion of poultry manure by Musca domestica". British Poultry Science. 15 (2): 231–1. March 1974. doi:10.1080/00071667408416100. PMID 4447887.
  19. ↑ "Biodegradation of pig manure by the housefly, Musca domestica: a viable ecological strategy for pig manure management". PLOS ONE. 7 (3): e32798. 2012. Bibcode:2012PLoSO...732798C. doi:10.1371/journal.pone.0032798. PMC 3303781. PMID 22431982.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  20. ↑ ೨೦.೦ ೨೦.೧ "Rapid production of maggots as feed supplement and organic fertilizer by the two-stage composting of pig manure". Bioresource Technology. 116: 485–91. July 2012. doi:10.1016/j.biortech.2012.04.008. PMID 22541952. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=6 (help)
  21. ↑ "Utilization of house fly-maggots, a feed supplement in the production of broiler chickens". Journal of Environmental Biology. 30 (4): 609–14. July 2009. PMID 20120505.
  22. ↑ "The etymology of Beelzebul has proceeded in several directions. The variant reading Beelzebub (Syriac translators and Jerome) reflects a long-standing tradition of equating Beelzebul with the Philistine deity of the city of Ekron mentioned in 2 Kgs 1:2, 3, 6, 16. Baalzebub (Heb ba˓al zĕbûb) seems to mean "lord of flies" (HALAT, 250, but cf. LXXB baal muian theon akkarōn, "Baal-Fly, god of Akkaron"; Ant 9:2, 1 theon muian).", Lewis, "Beelzebul", in Freedman, D.N. (1996). Vol. 1: The Anchor Yale Bible Dictionary (639). New York: Doubleday.
  23. ↑ Parker, Robert (2011). On Greek Religion. Cornell University Press. pp. 105–106. ISBN 978-0801477355. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  24. ↑ Wyman, Leland Clifton (1983). "Navajo Ceremonial System" (PDF). Handbook of North American Indians. p. 539. Archived from the original (PDF) on 2016-03-05. Retrieved 2020-03-17. Nearly every element in the universe may be thus personalized, and even the least of these such as tiny Chipmunk and those little insect helpers and mentors of deity and man in the myths, Big Fly (Dǫ' soh) and Ripener (Corn Beetle) Girl ('Anilt' ánii 'At' ééd) (Wyman and Bailey 1964:29–30, 51, 137–144), are as necessary for the harmonious balance of the universe as is the great Sun. {{cite book}}: |work= ignored (help); Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  25. ↑ Wyman, Leland Clifton; Bailey, Flora L. (1964). Navaho Indian Ethnoentomology. Anthropology Series. University of New Mexico Press. LCCN 64024356. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  26. ↑ "Native American Fly Mythology". Native Languages of the Americas. Retrieved 8 December 2017.
  27. ↑ Miner, Paul (2011). "Blake's Swedenborgian Fly". Notes and Queries. 58 (4): 530. doi:10.1093/notesj/gjr180.
  28. ↑ Priddy, Anna (2009). Bloom's How to Write about Emily Dickinson. Infobase Publishing. p. 169. ISBN 978-1-4381-1240-4. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  29. ↑ Golding, William (2013). Lord of the Flies : Text, Criticism, Giossary and Notes. Al Manhal. p. 8. ISBN 9796500118451. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  30. ↑ Henschel, Joh R. (2015). Toktok Talkie: Ancient Mariner to Zophosis Moralesi. Wordweaver Publishing House. p. 6. ISBN 978-99945-82-04-4. Ogden Nash was neither the first nor the last person to puzzle about the value of the fly, not only because flies are frequently considered a nuisance, but also because biodiversity in general is a puzzle. Nash's question can also be interpreted as going to the heart of conservation {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  31. ↑ "Insect Control Devices, Design and Installation". FDA Food Code 2017. U.S. Food and Drug Administration. 2017. Retrieved 18 June 2019.
  32. ↑ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Service
  33. ↑ "Insecticide resistance resulting from sequential selection of houseflies in the field by organophosphorus compounds". Bulletin of the World Health Organization. 45 (1): 43–51. 1971. PMC 2427889. PMID 5316852.
  34. ↑ "Problems of housefly (Musca domestica) control due to multiresistance to insesticides". Journal of Hygiene, Epidemiology, Microbiology, and Immunology. 19 (3): 340–55. 1975. PMID 52667.
  35. ↑ ೩೫.೦ ೩೫.೧ DeBach, Paul; Rosen, David (1991). Biological Control by Natural Enemies. CUP Archive. p. 348. ISBN 978-0-521-39191-7. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
  36. ↑ Capinera, John L. (2008). Encyclopedia of Entomology. Springer Science & Business Media. p. 1880. ISBN 978-1-4020-6242-1. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಮನೆ_ನೊಣ&oldid=1160872" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ