ಬಿಳಿಗಿರಿ ರಂಗನಾಥನ ಬೆಟ್ಟ
| ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ | |
|---|---|
 ಹೊಕ್ಕುಬಾರೆ ಮತ್ತು ಹೊನ್ನೆಬರೆ ಶಿಖರಗಳು | |
 ನೀಲಗಿರಿ ಬಯೋಸ್ಫಿಯರ್ ರಿಸರ್ವ್ ನ ನಕ್ಷೆ, ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯವನ್ನು ಅನೇಕ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ | |
| ಸ್ಥಳ | ಯಳಂದೂರು ತಾಲ್ಲೂಕು, ಚಾಮರಾಜನಗರ, ಭಾರತ |
| ಹತ್ತಿರದ ನಗರ | ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ 30 kilometres (19 mi) |
| ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳು | 11°59′38″N 77°8′26″E / 11.99389°N 77.14056°E |
| ಎತ್ತರ | ೧೭೦೭ ಮೀಟರ್ |
| ಸ್ಥಾಪನೆ | ೨೭ ಜೂನ್ ೧೯೭೪ |
| ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ | Karnataka Forest Department |
ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟಗಳು(ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಭೂವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ[೧]) ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ (ಈರೋಡ್ ಜಿಲ್ಲೆ) ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ನೈಋತ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಬೆಟ್ಟ ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬಿಳಿಗಿರಿ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ಬಿಆರ್‌ಟಿ(BRT) ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨] ಇದು ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯಿದೆ ೧೯೭೨ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪವಿರುವ ಈ ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ಎರಡೂ ಪ್ರದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೂವಿನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಜನವರಿ ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಈ ತಾಣವನ್ನು ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.[೩]
ಸ್ಥಳ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಬೆಟ್ಟಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ವಾಯುವ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಪಶ್ಚಿಮ ತುದಿಯಲ್ಲಿವೆ. ೨೭ ಜೂನ್ ೧೯೭೪ ರಂದು ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ೩೨೨.೪ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೧೨೪.೫ ಚದರ ಮೈಲಿ) ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ೧೪ ಜನವರಿ ೧೯೮೭ ರಂದು ೫೩೯.೫೨ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೨೦೮.೩೧ ಚದರ ಮೈಲಿ) ಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ಕನ್ನಡದ ಬಿಳಿಗಿರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ರಂಗನಾಥಸ್ವಾಮಿ (ವಿಷ್ಣು) ದೇವಾಲಯದ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಬಿಳಿ ಕಲ್ಲಿನ ಮುಖದಿಂದ ಅಥವಾ ಬಿಳಿ ಮಂಜು ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಮೋಡಗಳಿಂದ ವರ್ಷದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವಿಷ್ಣು ದೇವರ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ದೂರದೂರುಗಳಿಂದ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬರುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಯಳಂದೂರು, ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ ಮತ್ತು ಚಾಮರಾಜನಗರ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ. ಅವು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಈರೋಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸತ್ಯಮಂಗಲಂ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿವೆ. ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ, ಮೈಸೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು ೯೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೫೬ ಮೈಲಿ) ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೧೬೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೯೯ ಮೈಲಿ) ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲಿರುವ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಯಳಂದೂರು ಅಥವಾ ಚಾಮರಾಜನಗರದಿಂದ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. ಕ್ಯಾತದೇವರ ಗುಡಿ ಅಥವಾ ಕೆ ಗುಡಿಯು ಬಿಆರ್ ಹಿಲ್ಸ್‌ಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸಫಾರಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಗಡಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಚಲಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ಇಡೀ ಡೆಕ್ಕನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಜೀವರಾಶಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಜೈವಿಕ ಸೇತುವೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ಬೆಟ್ಟಗಳ (ಎಮ್‌ಎಮ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು) ಶ್ರೇಣಿಯೊಂದಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರು (~ ೯೦೦ m), ಮೈಸೂರು (~ ೮೦೦m) ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣಗಿರಿ (~ ೪೫೦ m) ನ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಪರ್ವತವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಎತ್ತರದ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಶಿಖರಗಳು ೧,೮೦೦ ಮೀಟರ್ (೫,೯೦೦ ft) (ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ೧,೪೦೦–೧,೮೦೦ ಮೀಟರ್ (೪,೬೦೦–೫,೯೦೦ ft); ಎಮ್‌ಎಮ್ ಹಿಲ್ಸ್ ೧,೦೦೦–೧,೨೦೦ ಮೀಟರ್ (೩,೩೦೦–೩,೯೦೦ ft)) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ೧೮೦೦ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಕತ್ತರಿ ಬೆಟ್ಟ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟವಾಗಿದೆ.
ಜೈವಿಕ ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ, ಅಭಯಾರಣ್ಯವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ೧೧° ಮತ್ತು ೧೨° ಎನ್(N) ನಡುವೆ ಇದೆ. ಬೆಟ್ಟಗಳ ಸಾಲುಗಳು ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಒಡೆದ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ೭೮ ° ಈ(E) ನಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಈ ಅನನ್ಯ ವಿಸ್ತರಣೆ / ಶಾಖೆಯು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಅಭಯಾರಣ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ಈ ಸೇತುವೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದೆ.
ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯವರ್ಗ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅಭಯಾರಣ್ಯ, ~೩೫ ಕಿಮೀ ಉದ್ದದ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ~೧೫ ಕಿಮೀ ಅಗಲ ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮ, ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ (೯ °C ನಿಂದ ೧೬ °C ಮತ್ತು ೨೦ °C ನಿಂದ ೩೮ °C ವರೆಗೆ) ೫೪೦ ಚದರ ಕಿಮೀ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ (ಬೆಟ್ಟಗಳ ತಳದಲ್ಲಿ ೬೦೦ ಮಿಮೀ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ೩೦೦೦ ಮಿಮೀ) ಬೆಟ್ಟದ ಶ್ರೇಣಿಗಳು, ಅಭಯಾರಣ್ಯದೊಳಗೆ ೬೦೦ ಮೀ ತಳದ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಿಂದ ೧೨೦೦ ಮೀ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣವಾಗಿ ಎರಡು ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಸಣ್ಣ ಪ್ರದೇಶದೊಳಗಿನ ಎತ್ತರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಇದನ್ನು ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳ ಅತ್ಯಂತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಮೊಸಾಯಿಕ್ ಆಗಿ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿವೆ. ಅಂದರೆ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಅರಣ್ಯ ಸಸ್ಯವರ್ಗದ ಪ್ರಕಾರಗಳಾದ ಕುರುಚಲು, ಪತನಶೀಲ, ನದಿ, ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ಶೋಲಾಗಳು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ಕಾಡುಗಳು ಸುಮಾರು ೮೦೦ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದಕ್ಷಿಣ ಡೆಕ್ಕನ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಒಣ ಪತನಶೀಲ ಕಾಡುಗಳ ಪರಿಸರ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಅರಣ್ಯಗಳು ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಕುರುಚಲು ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅತಿ-ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪರಿಸರ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಎತ್ತರದ ಪತನಶೀಲ ಕಾಡುಗಳು, ಕುಂಠಿತಗೊಂಡ ಶೋಲಾ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ೧೮೦೦ ಮೀಟರ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಮಲೆನಾಡಿನ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳವರೆಗೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಿದವು. ಕಾಡುಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರಮುಖ ವನ್ಯಜೀವಿ ಕಾರಿಡಾರ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದ ಆನೆಗಳು ಮತ್ತು ಹುಲಿಗಳ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಿಆರ್ ಹಿಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಎದ್ದುಕಾಣುವ ಸಸ್ತನಿಗಳು ಕಾಡು ಆನೆಗಳ ಹಿಂಡುಗಳಾಗಿವೆ. ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮಧ್ಯ ದಕ್ಷಿಣ ಪೆನಿನ್ಸುಲಾದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಮುಖ್ಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಏಕೈಕ ಅರಣ್ಯ. ಎಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಆನೆಗಳ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಆರ್.ಸುಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಅರಣ್ಯಗಳೇ ಅಧ್ಯಯನ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಇತ್ತೀಚಿನ (೨೦೧೭) ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಈ ಅಭಯಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ೬೨ ಹುಲಿಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.[೪] ಕಾಡುಗಳು ಅನೇಕ ಕಾಡುಕೋಣ, ದೊಡ್ಡ ಗೋವುಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಅನೇಕ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಅಭಯಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೬ ಜಾತಿಯ ಸಸ್ತನಿಗಳು ದಾಖಲಾಗಿವೆ.
ಇತರ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಬಾರ್, ಚಿತಾಲ್, ಜಿಂಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅಪರೂಪದ ನಾಲ್ಕು ಕೊಂಬಿನ ಹುಲ್ಲೆ ಸೇರಿವೆ. ಮಾಂಸಾಹಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹುಲಿಗಳು, ಚಿರತೆಗಳು, ಕಾಡು ನಾಯಿಗಳು, ಬೆಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೋಮಾರಿ ಕರಡಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ವೃಕ್ಷದ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಜಾತಿಯ ಸಸ್ತನಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹಾರುವ ಅಳಿಲು ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂರು ಜಾತಿಯ ಅಳಿಲುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹುಲಿಗಳ ಇತ್ತೀಚಿನ (೨೦೧೭) ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಕ್ಯಾಟ್ ಮಾದರಿಗಳ ಡಿಎನ್‌ಎ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ ೬೨ ಹುಲಿಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೂ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿರಬಹುದು. ಬಿಆರ್ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ೨೫೪ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ದಾಖಲಾಗಿವೆ.[೫][೬][೭][೮] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗೂಢವಾದ ದಕ್ಷಿಣದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಿಳಿ ರೆಕ್ಕೆಯ ಚೇಕಡಿ ಹಕ್ಕಿ (ಪಾರಸ್ ನುಚಾಲಿಸ್) ಸೇರಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪತ್ತೆಯಾದ ಜಾತಿಯೆಂದರೆ ಮೈಕ್ರೋಹೈಲಿಡ್ ಕಪ್ಪೆ ಮೈಕ್ರೋಹೈಲಾ ಶೋಲಿಗರಿ.
ಗ್ಯಾಲರಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]-
ಕಂದು ಮೀನು ಗೂಬೆ, ಬಿಆರ್‌ಟಿ(BRT) ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಕಡು ನೀಲಿ ಹುಲಿ ಚಿಟ್ಟೆಗಳು, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್(WLS) ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಪಟ್ಟೆ ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾರತೀಯ ಕಾಗೆ ಚಿಟ್ಟೆಗಳು, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಮರಾಜನಗರ -
ಗೌರ್ (ಕಾಡೆಮ್ಮೆ) ಚಿತ್ತಾಲ ಹಿಂಡು, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾರತೀಯ ಮುಂಟ್ಜಾಕ್ ಅಥವಾ ಬಾರ್ಕಿಂಗ್ ಜಿಂಕೆ (ಗಂಡು), ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಸಾಂಬಾರ್ ಸಾರಂಗ, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಸ್ಲಾತ್ ಬೇರ್ ಜೋಡಿ, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಸ್ಪಾಟ್ ಬೆಲ್ಲಿಡ್ ಹದ್ದು ಗೂಬೆ, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ -
ಪರ್ಪಲ್ ರಂಪ್ಡ್ ಸನ್ ಬರ್ಡ್, ಬಿಆರ್‌ಟಿ ಡಬ್ಲೂ‌ಎಲ್‌ಎಸ್ ಚಾಮರಾಜನಗರ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Pichamuthu, C. S. (1959). "Trap-Shotten Rock from the Biligirirangan Hills, Mysore State, India". Nature. 183 (4659): 483–484. Bibcode:1959Natur.183..483P. doi:10.1038/183483b0. S2CID 4196566.
- ↑ "BR Tiger Reserve and Wildlife Sanctuary". Archived from the original on 6 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2024. Retrieved 21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2024.
- ↑ Anon. "Karnataka Gazette Notification" (PDF). Karnataka Rajyapatra. Government of Karnataka. Archived (PDF) from the original on 19 ನವೆಂಬರ್ 2015. Retrieved 16 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2015.
- ↑ Ganeshaiah, K. N., R. Uma Shaanker and K. S. Bawa. (1998) Biligiri Rangaswamy Temple Wildlife Sanctuary: Natural history, biodiversity and conservation. ATREE and VGKK, Bangalore
- ↑ Srinivasa, T. S., S. Karthikeyan. and J. N. Prasad. (1997) Faunal survey of the Biligirirangan Temple Wildlife Sanctuary. Merlin Nature Club, Bangalore.
- ↑ Islam, Z. and A. R. Rahmani. (2004) Important Bird Areas in India: Priority areas for conservation. Bombay Natural History Society, Mumbai, BirdLife International, UK and Oxford University Press, Mumbai
- ↑ Aravind, N. A., D. Rao, and P. S. Madhusudan. (2001) Additions to the Birds of Biligiri Rangaswamy Temple Wildlife Sanctuary, Western Ghats, India. Zoos' Print Journal 16 (7): 541–547.
- ↑ Srinivasan, U. and Prashanth N.S. (2005): Additions to the Avifauna of the Biligirirangans. Indian Birds. 1(5): 104 [೧] Archived 19 November 2015 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Media related to ಬಿಳಿಗಿರಿ ರಂಗನಾಥನ ಬೆಟ್ಟ at Wikimedia Commons- BR hills elephants encounter – Loaps
- Tiger census at BRT WLS
- ATREE
- Vivekananda Girijana Kalyana Kendra – A 25-year-old NGO dedicated to integrated tribal development in BR Hills Archived 18 April 2019[Date mismatch] ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಇದು ಸುಪ್ಪ್ರಸಿದ್ದ ಥನ
- Pages using gadget WikiMiniAtlas
- Pages using the JsonConfig extension
- ವೆಬ್ ಆರ್ಕೈವ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟಿನ ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಕೊಂಡಿಗಳು
- Articles with short description
- Short description matches Wikidata
- Use British English from March 2013
- Use dmy dates from January 2022
- Coordinates on Wikidata
- Webarchive template warnings
- ಬೆಟ್ಟ
- ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೆಟ್ಟಗಳು
- ಪರ್ವತಗಳು
- ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ
- ಯಳಂದೂರು ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು
- ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ