ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಅಸಫುದ್ದೌಲಾ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ
ಮಿರ್ಜಾ (ರಾಯಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ)

ಅವಧ್ ನ ನವಾಬ ವಜೀರ್

ಖಾನ್ ಬಹದ್ದೂರ್
ಅದನ್ ಮುಖಮ್[nt ೧]
ಝೋಫಾನಿ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಣ್ಣ
ಆಳ್ವಿಕೆ 1775–1797
ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ 26 ಜನವರಿ 1775
ಪೂರ್ವವರ್ತಿ ಶುಜಾ-ಉದ್-ದೌಲಾ
ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ವಜೀರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್
ಹುಟ್ಟು (1748-09-23)23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1748

ಫೈಜಾಬಾದ್, ಔದ್ ರಾಜ್ಯ
ನಿಧನ 21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1797(1797-09-21) (ವಯಸ್ಸು 48)

ಲಕ್ನೋ, ಔದ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
ಸಮಾಧಿ
ಸಮಸ್ಯೆ ದತ್ತುಪುತ್ರ ವಜೀರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್
ಹೆಸರುಗಳು
ಮುಹಮ್ಮದ್ ಯಾಹಿಯಾ ಮೀರ್ಜಾ ಅಮಾನಿ ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ
ರಾಜವಂಶ ನಿಶಾಪುರಿ
ತಂದೆ ಶುಜಾ-ಉದ್-ದೌಲಾ
ತಾಯಿ ಉಮತ್ ಉಜ್-ಜೋಹ್ರಾ ಬೇಗಂ ಸಾಹಿಬಾ
ಧರ್ಮ ಶಿಯಾ ಇಸ್ಲಾಂ
ಮಿಲಿಟರಿ ವೃತ್ತಿ
ನಿಷ್ಠೆ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
ಸೇವೆ/ಶಾಖೆ ಔಧ್ ನವಾಬ
ಶ್ರೇಣಿ ಸುಬಾದರ್, ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ವಿಜಿಯರ್,ನವಾಬ್

ಮಿರ್ಜಾ ಅಸಫುದ್ದೌಲಾ (23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1748 - 21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1797) 26 ಜನವರಿ 1775 ರಿಂದ 21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1797 ರವರೆಗೆ ಎರಡನೇ ಷಾ ಆಲಂ ರಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಔಧ್ ನವಾಬ್ ವಜೀರ್, [] ಮತ್ತು ಶುಜಾ-ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರ ಮಗ. ಅವರ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಅಜ್ಜಿ ಔದ್‌ನ ಬೇಗಂ.

ಆಳ್ವಿಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ 28 ಜನವರಿ 1775 ರಂದು ಅವರ ತಂದೆ ಶುಜಾ-ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ [] ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನವಾಬ್ ಆದರು. ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಪಡೆದರು, ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ದಂಗೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಅವರ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಸಾದತ್ ಅಲಿಯನ್ನು ಮೀರಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕರ್ನಲ್ ಜಾನ್ ಪಾರ್ಕರ್ ದಂಗೆಕೋರರನ್ನು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದರು, ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಿದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮುಖ್ತಾರ್-ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರು ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ಯೆಯಾದರು. []

ಅಸಫ್‌ನ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸವಾಲೆಂದರೆ ಅವನ ತಾಯಿ ಉಮತ್-ಉಲ್-ಜೊಹ್ರಾ (ಬಹು ಬೇಗಂ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ), ಅವರು ಖಜಾನೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಜಾಗೀರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವಳು, ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಅಸಫ್ ವಿರೋಧಿ ಮಂತ್ರಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ನೇರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದಳು. ಶುಜಾ-ಉದ್-ದೌಲಾ ಮರಣಹೊಂದಿದಾಗ ಅವರು ಎರಡು ಮಿಲಿಯನ್ ಪೌಂಡ್‌ಗಳನ್ನು ಜೆನಾನಾದ ಕಮಾನುಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಳಿದರು. ಮೃತ ರಾಜಕುಮಾರನ ವಿಧವೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿಯು ಈ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಉತ್ಪಾದಿಸದ ಉಯಿಲಿನ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದರು. ವಾರೆನ್ ಹೇಸ್ಟಿಂಗ್ಸ್ ಕಂಪನಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಸಾಲವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನವಾಬನನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದಾಗ, ಅವನು ತನ್ನ ತಾಯಿಯಿಂದ 26 ಲಕ್ಷ (2.6 ಮಿಲಿಯನ್) ರೂಪಾಯಿಗಳ ಸಾಲವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡನು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವನು ಅವಳಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯದ ಜಾಗೀರ್ (ಭೂಮಿ) ನೀಡಿದರು; ಸಂಪೂರ್ಣ ಖುಲಾಸೆಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ 30 ಲಕ್ಷ (3 ಮಿಲಿಯನ್) ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಿಲ್ಲದೆ ಅವಳ ಜಾಗೀರ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಜಾಗೀರ್‌ಗಳನ್ನು ನಂತರ ಚೈತ್ ಸಿಂಗ್‌ನ ಉದಯಕ್ಕೆ ಬೇಗಮ್‌ನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು, ಇದು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಿಂದ ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇದು ಅಸಫ್ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿ ಉಮತ್-ಉಲ್-ಜೊಹ್ರಾನನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿತು.

ಸಾದತ್‌ನ ದಂಗೆಯ ನಂತರ, ಅಸಫ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಪುನರ್ರಚಿಸಲು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ವರಿಷ್ಠರನ್ನು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿಗೆ ನೇಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಅಸಫ್ ಹಸನ್ ರಿಜಾ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಅನುಭವವಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಸಹಾಯಕ ಹೇದರ್ ಬೇಗ್ ಖಾನ್ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಟಿಕಾಯ್ತ್ ರೇ ಅವರನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. []

ಅಸಫ್ ಅವರ ಉದಾರತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕ್ಷಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯೋಗದ ಕೊಡುಗೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಲಕ್ನೋದ ಬಾರಾ ಇಮಾಂಬರಾ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಹುಡುಕುವ ನಿರ್ಗತಿಕ ಕಾರ್ಮಿಕರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅವರ ಉಪಕಾರದ ಸಮಯದ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾತು: ಜಿಸ್ಕೋ ನಾ ಡಿ ಮೌಲಾ, ಉಸ್ಕೊ ಡಿ ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ "(ಅನುವಾದ: ಯಾರಿಗೆ ದೇವರು ಕೂಡ ನೀಡುದಿಲ್ಲವೋ ಅವನಿಗೆ, ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ ನೀಡುತ್ತಾನೆ."

ಅವರನ್ನು ಜೋಹಾನ್ ಝೋಫಾನಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. []

ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

1775 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಅವಧ್‌ನ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಫೈಜಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಲಕ್ನೋಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಾರಾ ಇಮಾಂಬರಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಲಕ್ನೋ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ವಿವಿಧ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೊಡುಗೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ನವಾಬ್ ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರನ್ನು ಲಕ್ನೋದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಜನರಲ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊಘಲ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಭವವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯೊಂದಿಗೆ, ಅವರು ಹಲವಾರು ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಲಕ್ನೋ ನಗರವನ್ನು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅಸಾಫಿ ಇಮಾಂಬರಾ ಮತ್ತು ಡೌನ್‌ಟೌನ್ ಲಕ್ನೋದ ಕೈಸರ್ ಬಾಗ್ ಪ್ರದೇಶ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಪುನರುತ್ಥಾನಗೊಂಡ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಅಸಾಫಿ ಇಮಾಂಬರವು ಸುಂದರವಾದ ಉದ್ಯಾನವನಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಮಾನಿನ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, 1784 ರ ಬರಗಾಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ನವಾಬನು ದತ್ತಿ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಆ ಕ್ಷಾಮದಲ್ಲಿ ಗಣ್ಯರು ಕೂಡ ದೀನದಲಿತರಾದರು. ನವಾಬ್ ಅಸಫ್ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ 20,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ (ಸಾಮಾನ್ಯರು ಮತ್ತು ಕುಲೀನರು ಸೇರಿದಂತೆ), ಇದು ಮಸೀದಿಯಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಸಮಾಧಿಯಾಗಲೀ ಇರಲಿಲ್ಲ (ಕಟ್ಟಡಗಳ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಮಕಾಲೀನ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ). ಇಮಾಂಬರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ನವಾಬನ ಸಂವೇದನಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಗಲಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ, ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರು ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ನಾಲ್ಕನೇ ದಿನದ ರಾತ್ರಿ, ಉದಾತ್ತ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಜನರನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ರಚನೆಯನ್ನು ಕೆಡವಲು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಪಾವತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಅವರ ಘನತೆ ಉಳಿಯಿತು.

ನವಾಬನು ತನ್ನ ಔದಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದನೆಂದರೆ, "ಅಲಿ-ಮೌಲಾರಿಂದ (ಜೀವನವನ್ನು) ಸ್ವೀಕರಿಸದವನು ಅದನ್ನು ಅಸಫ್-ಉದ್-ದೌಲಾನಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ" ( ಜಿಸ್ಕೋ ನಾ ಡಿ ಮೌಲಾ ಉಸ್ಕೊ ಅಸಫುದ್ದೌಲ ನೆ ಡಿ) ಎಂಬುದು ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಮಾತು..

ರೂಮಿ ದರ್ವಾಜಾ ( ಟರ್ಕಿಶ್ ಗೇಟ್ )

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅರವತ್ತು ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿರುವ ರೂಮಿ ದರ್ವಾಜಾ, [] ಇಸ್ತಾನ್‌ಬುಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸಬ್‌ಲೈಮ್ ಪೋರ್ಟೆ (ಬಾಬ್-ಐಹುಮಾಯೂನ್) ನಂತರ (1784) ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಎರಡು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವಿನ ವಿನಿಮಯದ ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. []

ಬಾರಾ ಇಮಾಂಬರಾ ಒಳಗೆ ಮೇಲಾವರಣದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಸಫ್ ಉದ್-ದೌಲಾ ಅವರ ಸರಳ ಸಮಾಧಿ; ಸೀತಾ ರಾಮ್ ಅವರಿಂದ ಜಲವರ್ಣ, c.1814-15 (ಗಮನಿಸಿ: ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಧ್ವಜವು ಅವಧ್ ಧ್ವಜಕ್ಕಿಂತ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ)

ಅವರು 21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1797 ರಂದು ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು ಮತ್ತು ಲಕ್ನೋದ ಬಾರಾ ಇಮಾಂಬರಾದಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಗ್ಯಾಲರಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. title after death

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

  1. "Indian Princely States A-J".
  2. "Full text of "Oudh And The East India Company"". Maxwell Company Lucknow.
  3. ೩.೦ ೩.೧ Chancey, Karen (2007). "Rethinking the Reign of Asaf-ud-Daula, Nawab of Awadh, 1775-1797". Journal of Asian History. 1 (41): 1–56. JSTOR 41925390.
  4. "RCT - Zoffany, Portrait Drawing of Asaf-ud-Daula".
  5. "Rumi Darwaza".
  6. "Lucknow". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2008-05-20.