ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲ ವಿವಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ೧೦ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೬೯ ರಂದು ಅಂತರರಾಜ್ಯ ನದಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದಗಳ ಕಾಯಿದೆ - ೧೯೫೬ ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಮತ್ತು ಗೋದಾವರಿ ನದಿಗಳ, ನದಿ ಜಲಾನಯನ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ನದಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿತು.[೧] ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಶ್ರೀ ಆರ್ಎಸ್ ಬಚಾವತ್ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀ ಡಿ ಎಂ ಭಂಡಾರಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಡಿ ಎಂ ಸೇನ್ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರು. ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶವು ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ತ್ವರಿತ ತೀರ್ಪು ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.[೨] ಆದ್ದರಿಂದ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲ ವಿವಾದಗಳ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ (ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ)ಯ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪನ್ನು ೨೭ ಮೇ ೧೯೭೬ ರಂದು ಗೋಐಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.[೩]
ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯು ಭಾರತದ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮಹಾಬಲೇಶ್ವರದ ಬಳಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ೩೦೩ ಕಿ.ಮೀ ದೂರ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಗಲದಲ್ಲಿ ೪೮೦ ಕಿ.ಮೀ ಹಾಗೂ ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅದರ ಉಳಿದ ೧೩೦೦ ಕಿ.ಮೀ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನದಿ ಜಲಾನಯನದ ೨೫೭,೦೦೦ ಕಿ.ಮೀ೨ ಪ್ರದೇಶವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ೬೮,೮೦೦ ಕಿ.ಮೀ೨ (೨೬.೮%), ೧೧೨,೬೦೦ ಕಿ.ಮೀ೨ (೪೩.೮%) ಮತ್ತು ೭೫,೬೦೦ ಕಿ.ಮೀ೨ (೨೯.೪%) ವರೆಗೆ ಆವರಿಸಿದೆ.[೪][೫]
ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ I ಪ್ರಶಸ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬಚಾವತ್ ಆಯೋಗವು (ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ I) ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿ ೧೯೭೩ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಕೀಮ್ ಎ ಮತ್ತು ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದರೆ, ಅಂತಿಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ಸ್ಕೀಮ್ ಎ ಮತ್ತು ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಕೀಮ್ ಎ ೭೫ % ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ವಿಭಜನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರವು ೩೧ ಮೇ ೧೯೭೬ ರ ತನ್ನ ಅಸಾಧಾರಣ ಗೆಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ಯ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಸ್ಕೀಮ್ ಎ) ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಯಿತು.
ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ತನ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ನಿಖರವಾದ ಪಾಲನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ. ವಿತರಣೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಒಟ್ಟು ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ೨೦೬೦ ಟಿಎಂಸಿ ಎಂದು ೭೫ % ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ವಾದಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ | ೫೬೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ |
ಕರ್ನಾಟಕ | ೭೦೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ |
ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ | ೮೦೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ |
ಮೇಲಿನವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆ/ರಿಟರ್ನ್ ಹರಿವುಗಳನ್ನು ೨೫, ೩೪ ಮತ್ತು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ಅಂತಿಮ ಆದೇಶದ ಷರತ್ತಿನ V ರಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ೨೦೬೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಒಟ್ಟು ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ೧೧ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ನೀರಿನ ಸಮಯ ಮಿತಿಯ ಬಳಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಯೋಜನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಂಚಿಕೆಯಾದ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ. ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ರ ಅಂತಿಮ ಆದೇಶದ V ಮತ್ತು VII ವಿಧಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜ್ಯವು ಯಾವುದೇ ನೀರಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ (ಕೊರತೆಯ ನೀರಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ) ಕ್ಯಾರಿಓವರ್ ಶೇಖರಣಾ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಹಂಚಿಕೆಯಾದ ನೀರನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ನದಿಯಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಇಳುವರಿಯು ೨೦೬೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಇಳುವರಿಯು ಒಟ್ಟು ಅರ್ಹತೆಗಿಂತ (ಸುಮಾರು ೨೧೩೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ) ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ನೀರಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಅರ್ಹವಾದ ರಿಟರ್ನ್ ಹರಿವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ಕ್ಯಾರಿಓವರ್ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ನದಿಯಿಂದ ೨೧೩೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ವರೆಗಿನ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಸರಾಸರಿ ಇಳುವರಿಯಿಂದ ೧೦೦ % ಯಶಸ್ಸಿನ ದರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೭೫ % ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ.[೬][೭] ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ಮೂಲಕ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಸರಾಸರಿ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ೨೫೭೮ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಗೆಜೆಟ್ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ನಂತರ ಹೊಸ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗದ ನೀರನ್ನು ನದಿಯ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡುವವರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗದ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಲು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-I ನಿಂದ ಕೊನೆಯ ನದಿಯ ರಾಜ್ಯ (ಹಿಂದಿನ ಎಪಿ ರಾಜ್ಯ) ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ನದಿಯ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಮಾಪನಗಳ ಮಾನದಂಡಗಳು ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗಿನ ಬಳಕೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ಮತ್ತು ಗೋದಾವರಿ ನದಿ ನ್ಯಾಯಾಧಿಕರಣದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳೆರಡಕ್ಕೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತವೆ.
ಪುನರುತ್ಪಾದನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಬಳಕೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಒಟ್ಟು ನೀರು ಸುಮಾರು ೭೩೪ ಟಿಎಮ್ಸಿ. ಈ ಪೈಕಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಮೇಲ್ದಂಡೆ ಯೋಜನೆಗೆ ೧೭೩ ಟಿಎಮ್ಸಿ.[೮]
ಯೋಜನೆ ಬಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ತನ್ನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರು ಒಟ್ಟು ೩೩೦ ಟಿಎಂಸಿ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ೨೫ %, ೫೦ % ಮತ್ತು ೨೫ % ರ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರು ೨೦೬೦ ಟಿಎಂಸಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದಾಗ ಸ್ಕೀಮ್ ಎ ಹಂಚಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣಾ ನೀರನ್ನು ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೇಲಿನ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ರಾಜ್ಯವು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕರಿಸದಿದ್ದರೆ, ಸಂಸತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಶಾಸನದ ಮೂಲಕ ವಿತರಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ (ಪುಟ ೧೬೩ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ವರದಿ ಸಂಪುಟ II ).
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಒಂದು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ (ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ಕಣಿವೆ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ) ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅಂತಹ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಸಂವಿಧಾನವು ೧೯೫೬ ರ ಅಂತರ ರಾಜ್ಯ ಜಲ ವಿವಾದಗಳ ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಅಧಿಕಾರದ ಹೊರಗಿದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ನ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ಕೀಮ್ ಬಿ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಗೆಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ಅಧಿಸೂಚನೆಗಾಗಿ ಸ್ಕೀಮ್ ಎ ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಯಿತು.[೯]
ಆದ್ದರಿಂದ, ಸದ್ಯಕ್ಕೆ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು [ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ - ೧ ನ ಷರತ್ತು ವಿ(ಸಿ)] ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ, ಆದರೂ ಅದು ಯಾವುದೇ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವಿಮರ್ಶೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧, ೩೧ ಮೇ ೨೦೦೦ ರ ನಂತರ ತನ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅದರ ನಂತರ ೩ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿಲ್ಲ.
ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡನೇ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿನಂತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ೧೬.೦೭.೦೭ ರಿಂದ ತನ್ನ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.
ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ II ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಎರಡನೇ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲ ವಿವಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ೩೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೦ ರಂದು ತನ್ನ ಕರಡು ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀಡಿತು.[೧೦] ಕಳೆದ ೪೭ ವರ್ಷಗಳ ನೀರಿನ ಹರಿವಿನ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ೬೫ % ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕೆಡಬ್ಲ್ಯುಡಿಟಿ II ಪ್ರಕಾರ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ೧೦೦೧ ಟಿಎಂಸಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ೯೧೧ ಟಿಎಂಸಿ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ೬೬೬ ಟಿಎಮ್ಸಿ ನೀರು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮುಂದಿನ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ೨೦೫೦ ರ ನಂತರ ನಡೆಯಲಿದೆ.[೧೧]
ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ೧೬ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರಾಸರಿ ನೀರಿನ (೨೫೭೮ ಟಿಎಮ್ಸಿ) ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ, ಇದನ್ನು ವಿಜಯವಾಡದ ಬಳಿಯ ಪ್ರಕಾಶಂ ಬ್ಯಾರೇಜ್ನ ಕೆಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಪರಿಸರ ಹರಿವಿನಂತೆ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಡಬೇಕು. ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆ ಇಲ್ಲ. ಮಳೆ ನೀರು ಮಣ್ಣಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಅದು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಕರಗಿದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಲವಣಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನದಿಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುವ ಒಟ್ಟು ಕರಗಿದ ಲವಣಗಳು ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗದೆ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ತಲುಪಬೇಕು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು "ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಬಿಡದೆ ಎಲ್ಲಾ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ, ನೀರಿನ ಲವಣಾಂಶ / ಒಟ್ಟು ಕರಗಿದ ಲವಣಗಳು (ಟಿಡಿಎಸ್) ತುಂಬಾ ಅಧಿಕವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಮಾನವ, ಜಾನುವಾರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಬಳಕೆಗೆ ಅನರ್ಹವಾಗುತ್ತದೆ.[೧೨] ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮತ್ತು ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೋಡಿಯಂ ಅಥವಾ ನೀರಾವರಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪಾಳು ಸೋಡಿಕ್ ಕ್ಷಾರೀಯ ಮಣ್ಣಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.[೧೩][೧೪] ಸಾಕಷ್ಟು ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ನಡೆಯದಿದ್ದರೆ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕ್ಷಾರ ಮತ್ತು ಲವಣಾಂಶದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗುತ್ತವೆ.[೧೫]
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಡೆಕ್ಕನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ, ಇದು ದಪ್ಪವಾದ ಬಸಾಲ್ಟ್ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೧೬] ಬಸಾಲ್ಟ್ ರಾಕ್ ರಾಸಾಯನಿಕ ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನದಿ ನೀರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಟಿಡಿಎಸ್ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಟಿಡಿಎಸ್ ೫೦೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ/ಲೀ ಮೀರಿದರೆ ನೀರು ಕುಡಿಯಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಲ್ಲ. ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಂ ಬ್ಯಾರೇಜ್ವರೆಗೆ ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಅಗತ್ಯವು ಸುಮಾರು ೧೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ಗಳಷ್ಟಿದೆ. ೫೦೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ/ಲೀ ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ನೀರಿನ ಟಿಡಿಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಕನಿಷ್ಠ ೮೫೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ನೀರು ಅಗತ್ಯವಿದೆ.[೧೭] ಇದರಲ್ಲಿ ೩೬೦ ಟಿಎಂಸಿ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ನೀರನ್ನು ಎಪಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಹೊರಗೆ ಬಳಸುವ ಈ ನೀರು ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಸಹ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಲವಣಗಳನ್ನು ಜಲಾನಯನದ ಹೊರಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇನ್ನೂ ೪೯೦ ಟಿಎಂಸಿ ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಡಬೇಕಿದೆ. ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ಈ ಹಿಂದೆ ಮಾಡಿದ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಹಂಚಿಕೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ನಿಂದ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲ.[೧೮][೧೯] ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವು ಪಕ್ಕದ ನದಿಗಳಾದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಗೋದಾವರಿ ನದಿ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಒಟ್ಟು ಉಪ್ಪು ಹೊರೆಯನ್ನು ೫೦೦ ಪಿಪಿಎಮ್ ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ನೀರಿನ ಲವಣಾಂಶವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ೮೫೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಂ ಬ್ಯಾರೇಜ್ನ ಕೆಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ನೇರವಾಗಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಡಬೇಕು.
ಮೇಲ್ಮೈ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಕ್ಕೆ (ಅಂದರೆ ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನು ಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಲು) ಪರ್ಯಾಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನು ಬಳಸದಿರಲು ಎಲ್ಲಾ ನದಿಯ ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ಅಂತರ್ಜಲ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಬಳಕೆಗಳಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ೩೫ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಶೋಷಣೆ ಹಲವು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಂತರ್ಜಲದ ಬಳಕೆಯು ನದಿಯ ಒಳಹರಿವು ಮತ್ತು ನದಿ ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿಲ್ಲ. ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ರ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಯು ೨೫೭೮ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಒಟ್ಟು ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯ ೮೩ % ಆಗಿದೆ. ೧೯೯೮ - ೨೦೦೭ ರ ದಶಕ/ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ೨೪೦೨ ಟಿಎಮ್ಸಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ (ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ಪುಟ ೩೦೩) ೧೮೯೨ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಅನ್ನು ನದಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ನಂತರ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ ೫೦೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಯನ್ನು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಿಡಲಾಯಿತು, ಇದು ಒಟ್ಟು ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ ೨೧ % ಮಾತ್ರ. ಈಗಾಗಲೇ ಕೃಷ್ಣಾ ನೀರಿನ ಬಹು ವರ್ಷದ ಸರಾಸರಿ ಟಿಡಿಎಸ್ ಸುಮಾರು ೪೫೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ/ಲೀ ಆಗಿದೆ ಇದು ಸುರಕ್ಷಿತ ಗರಿಷ್ಠ ೫೦೦ ಪಿಪಿಎಮ್ ಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ.[೨೦] ದಶಕದಲ್ಲಿ (ವರ್ಷಗಳು ೧೯೯೮ ರಿಂದ ೨೦೦೭) ನಿಜವಾದ ಸರಾಸರಿ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ರ ಅಂದಾಜು ಸರಾಸರಿ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ ೨೫೭೮ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಗೆ ೧೭೬ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ನಿಂದ ಅನುಮತಿಸಲಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ೨೧೩೦ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಯಷ್ಟು ಸಾಧಿಸಿದರೆ, ಬಳಕೆಯು ೨೪೦೨ ಟಿಎಮ್ಸಿ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯ ೮೮.೬೭ % ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ನೀರಿನ ಲವಣಾಂಶವನ್ನು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಲ್ಲದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ರಿಂದ ಸರಾಸರಿ ೨೧೩೦ ಟಿಎಂಸಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ಮೂಲಕ ನದಿ ತೀರದ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಾಗಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೧ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯ ಹಂಚಿಕೆಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಮಧ್ಯಮ ಪರಿಸರದ ಹರಿವಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕಾದರೆ ನದಿಯಿಂದ ಸಮರ್ಥನೀಯ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮೀರಿದೆ.[೨೧]
ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮುರ್ರೆ-ಡಾರ್ಲಿಂಗ್ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಯೋಜಿತವಲ್ಲದ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ ಸುರಕ್ಷಿತ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನದಿಯ ನೀರಿನ ಕ್ಷಾರೀಯತೆ ಮತ್ತು ಲವಣಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ, ಇದು ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸಮರ್ಥನೀಯ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೨೨][೨೩] ಆದ್ದರಿಂದ ಮುರ್ರೆ-ಡಾರ್ಲಿಂಗ್ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪಾದಕತೆಗೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಹಾನಿಯನ್ನು ಮರುಪಡೆಯಲು ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೪] ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಲವಣಾಂಶ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ದೈನಂದಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನೀರಿನ ಟಿಡಿಎಸ್ ಮಿತಿ ೫೦೦ ಮಿ.ಗ್ರಾಂ/ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವಧಿಯ ೯೫ % ಅನ್ನು ಮೀರಬಾರದು ಎಂದು ಅದು ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸಿದೆ. ಉಪ್ಪು ರಫ್ತಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪರಿಸರದ ಹರಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಇದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ/ನೀರಾವರಿ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ.
ನೀರಿನ ಲವಣಾಂಶವನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನದಿ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಯುಎಸ್ಎ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಕೊಲೊರಾಡೋ ನದಿ.[೨೫] ಕೊಲೊರಾಡೋದ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ೧೯೪೪ ರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್-ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಒಪ್ಪಂದವು ಮೆಕ್ಸಿಕೊಕ್ಕೆ ನದಿಯಿಂದ ವಾರ್ಷಿಕ ನೀರಿನ ಖಾತರಿಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಒಪ್ಪಂದವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇದು ೧೯೫೦ ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಕ್ಷಿಪ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಕೃಷಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಯು ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಅವನತಿಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ, ಈ ಮಾತುಕತೆಗಳು ೧೯೪೪ ರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಅದೇ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ನೀರನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಿತು. ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥನೀಯವಲ್ಲದ ಅಂತರ್ಜಲ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಅಂತರ್ಜಲ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಂತರ್ಜಲ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಈಗಾಗಲೇ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದು, ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೬][೨೭] ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಉಪ್ಪು ರಫ್ತಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ ನೀರನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ತಜ್ಞರು ವಿವರವಾದ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು. ಮುರ್ರೆ-ಡಾರ್ಲಿಂಗ್ ನದಿಯ ನೀರನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಕೆಟ್ಟ ಅನುಭವದಿಂದ ಭಾರತ ಕಲಿಯಬೇಕು. ಮುರ್ರೆ-ಡಾರ್ಲಿಂಗ್ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ರ ಪುರಾತನ ನದಿ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಪರಿಸರ, ನೀರಾವರಿ, ಕೃಷಿ, ಅಂತರ್ಜಲ, ಭೂವಿಜ್ಞಾನ, ಆರೋಗ್ಯ, ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅದರ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಬೇಕು.[೨೮][೨೯] ಕ್ಷಾರೀಯತೆ, ಪಿಎಚ್, ಲವಣಾಂಶ, ಆರ್ಎಸ್ಸಿ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂಭವನೀಯ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಹೊರೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಜಲವಿಜ್ಞಾನದ ಸಾರಿಗೆ ಮಾದರಿ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು.
ಎಪಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ವಿಶೇಷ ರಜೆ ಅರ್ಜಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ೧೫ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೧ ರಂದು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ - II ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಪನ್ನು ಯಾವುದೇ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ನದಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದಗಳ ಕಾಯಿದೆ ೧೯೫೬ ರ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಾಗಿ ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸುವವರೆಗೆ ಅದನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸದಂತೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ).[೩೦][೩೧]
ಕಾವೇರಿ ಜಲವಿವಾದಗಳ ನ್ಯಾಯಾಧಿಕರಣದ ಆದೇಶವನ್ನು ೨೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೩ ರಂದು ಜಿಒಐ ಸೂಚಿಸಿದೆ.[೩೨] ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ೭೪೦ ಟಿಎಮ್ಸಿಎಪ್ಟಿ ಒಟ್ಟು ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕವು ವರ್ಷವಿಡೀ ಮಾಸಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಮಿಳುನಾಡಿಗೆ ೧೯೨ ಟಿಎಮ್ಸಿಎಪ್ಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ೧೯೨ ಟಿಎಮ್ಸಿಎಪ್ಟಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಪ್ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ೩೭ % ಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ. ಕೆಳಗಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಇಳುವರಿ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಲಭ್ಯವಿರುವ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಸಹ ಇದು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನದ ನೀರನ್ನು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-II ಮೂಲಕ ಮಾಸಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೇಲಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಕೆಳಭಾಗದ ರಾಜ್ಯ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕು.
ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ II ಅಂತಿಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬ್ರಿಜೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ೨೯ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ/ಹೆಚ್ಚಿನ ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀಡಿತು, ಇದು ತನ್ನ ಕರಡು ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವಂತೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವಿಶಾಲವಾದ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು (ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಗುಣವಾದ ಕಡಿತದೊಂದಿಗೆ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ೪ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಬದಲಾಯಿಸಿಲ್ಲ.[೩೩][೩೪] ಪರಿಸರದ ಹರಿವುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಉಪ್ಪು ರಫ್ತುಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ನೀರನ್ನು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-II ನಿಂದ ೧೭೧ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಗೆ (೧೬ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಕನಿಷ್ಠ ನಿರಂತರ ಪರಿಸರ ಹರಿವು ಸೇರಿದಂತೆ) ೪೪೮ ಟಿಎಮ್ಸಿ ನಿಂದ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ೨೭೭ ಟಿಎಮ್ಸಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಅವರ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[೩೫] ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಪರಿಸರ ಹರಿವಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ತು ಉಪ್ಪು ರಫ್ತು ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖ ಅಥವಾ ಚರ್ಚೆ ಇಲ್ಲ, ಇದು ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಲದ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪರಿಸರವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿ ಅಗತ್ಯ ಅಗತ್ಯಗಳಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ. ಅಂತಿಮ ಪ್ರದೇಶಗಳು.[೩೬]
ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮರುಸಂಘಟನೆ ಕಾಯಿದೆ, ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಹೊಸ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡಲು ೦೧-೦೮-೨೦೧೪ ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ-೨ ರ ಅವಧಿಯನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.[೩೭]
ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮರುಸಂಘಟನೆ ಮಸೂದೆ, ೨೦೧೪
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸಂಸತ್ತಿನ ಈ ಶಾಸನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ II ಅನ್ನು ಯೋಜನಾವಾರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಉಲ್ಲೇಖದ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಂತಹ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಮೊದಲೇ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ನೀರಿನ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಕೊರತೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ.[೩೮]
ಮೇಲಿನ ಮಸೂದೆಯು ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಂಡಳಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಸೀಮಾಂಧ್ರ ಅಥವಾ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕಾರ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ರಚಿಸುತ್ತದೆ.[೩೯]
- ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳು ನೀಡಿದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ನದಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದ ಕಾಯ್ದೆ, ೧೯೫೬ ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಇತರ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿತು.
- ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಥವಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಧಿಕಾರ ವಿತರಣೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಅಧಿಕಾರ ಪೂರೈಕೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣ.
- ಅಧಿಕೃತ ಗೆಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಬಹುದಾದಂತೆ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ನದಿಗಳು ಅಥವಾ ಅವರ ಉಪನದಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಳಿದಿರುವ ಅಥವಾ ಹೊಸ ಕೃತಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ.
- ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಅನುಮತಿ ನೀಡುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ಮಾಡುವುದು, ಅಂತರ-ರಾಜ್ಯ ನದಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದಗಳ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ರಚಿಸಲಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅಂತಹ ಯೋಜನೆಗಳು ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಿದ ನಂತರ , ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ಅಥವಾ ನೇಮಕಗೊಂಡ ದಿನದ ಮೊದಲು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದೆ.
- ಮಸೂದೆಯ ಹನ್ನೊಂದನೇ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ತತ್ವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಂತಹ ಇತರ ಕಾರ್ಯಗಳು ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಬಹುದು.
ಸುಮಾರು ೭ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಎಪಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಯೋಜನಾವಾರು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ನಂತರ, ಕೆಆರ್ಎಂಬಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದೆ.[೪೦][೪೧]
ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಹೊಸದಾಗಿ ರಚನೆಯಾದ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯವು ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ನದಿಯ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.[೪೨] ಹಿಂದಿನ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ೧ ಮತ್ತು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ೨ ತೀರ್ಪುಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಪಕ್ಷವಾಗಿರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ರಾಜ್ಯವು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಹೊಸದಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಧಿಕರಣವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ ಅವಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಜಲ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.[೪೩] ವಿಸ್ತೃತ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ೨ ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ನೀರಿನ ಮರುಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು.[೪೪][೪೫] ಸುದೀರ್ಘ ಅವಧಿಯ ನಂತರ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿ ನೀರು ಹಂಚಿಕೆ ವಿವಾದದ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಾಧಿಕರಣದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ.[೪೬]
ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ೨ ಗೆ ಹೊಸ ಉಲ್ಲೇಖದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, ಅದರ ಹಿಂದಿನ ತೀರ್ಪನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು. ೬ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೩ ರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖದ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ ೧ ನ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗದ ನೀರನ್ನು ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ವಿತರಿಸಬೇಕು.[೪೭]
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀರಿನ ಆಮದು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಪಕ್ವವಾದ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದದ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ I ರ ಅಂತಿಮ ಆದೇಶದ ಷರತ್ತು XIV ಬಿ ಯಿಂದ ಇತರ ನದಿಗಳಿಂದ ನೀರು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶವು ಕೃಷ್ಣ ಡೆಲ್ಟಾ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ಯಾಟಿಸೀಮಾ ಲಿಫ್ಟ್ ಸಹಾಯದಿಂದ ಪೋಲವರಂ ಬಲ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕಾಲುವೆಯ ಮೂಲಕ ಗೋದಾವರಿ ನೀರನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಮಂಜಿರಾ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ಯೆಲ್ಲಂಪಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಗಳು.[೪೮] ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಗೋದಾವರಿ ನೀರಿನ ೮೦ % ಪುನರುತ್ಪಾದಿತ ನೀರಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ I ರ ಅಂತಿಮ ಆದೇಶದ ಷರತ್ತು VII ಎ ಪ್ರಕಾರ ತೆಲಂಗಾಣದ ಕೃಷ್ಣ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.[೧] ಅಲ್ಲದೆ, ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯವು ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಸಾಗರ್ ಮತ್ತು ದೇವದುಲಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಗೋದಾವರಿ ನೀರು ತನ್ನ ಕೃಷ್ಣ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಣಹಿತಾ ಚೆವೆಲ್ಲಾ ಲಿಫ್ಟ್ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆ, ತೆಲಂಗಾಣದಲ್ಲಿ ಡುಮ್ಮುಗುಡೆಮ್ ಲಿಫ್ಟ್ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆ ಸಹ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗೋದಾವರಿ ನೀರನ್ನು ತನ್ನ ಕೃಷ್ಣ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕವು ಮಾಂಡೋವಿ ಮತ್ತು ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಗಳ ನೀರನ್ನು ತನ್ನ ಕೃಷ್ಣ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದೆ.[೪೯] ಕೆಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಟಿ I ರ ಅಂತಿಮ ಆದೇಶದ XIV ಬಿ ಯ ಪ್ರಕಾರ ರಿಪೇರಿಯನ್ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರಿನ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಹೊಸ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುವುದು.[೧]
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಕ್ಷಾರ ಮಣ್ಣು
- ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ಬಲಿಮೇಲ ಜಲಾಶಯ
- ಗೋದಾವರಿ ಜಲ ವಿವಾದ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿ
- ಹೆಲ್ಸಿಂಕಿ ನಿಯಮಗಳು
- ಇಚ್ಚಂಪಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆ
- ಭಾರತೀಯ ನದಿಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಯೋಜನೆ
- ಜಲಪುಟ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ಕಾವೇರಿ ನದಿ ನೀರಿನ ವಿವಾದ
- ನಾಗಾರ್ಜುನ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ನಾಗಾವಳಿ ನದಿ
- ನಾರಾಯಣಪುರ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ನಿಜಾಮ್ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ಪಾಲಾರ್ ನದಿ
- ಪೆನ್ನಾ ನದಿ
- ಪೋಲವರಂ ಯೋಜನೆ
- ಪುಲಿಕಾಟ್ ಸರೋವರ
- ರಾಜೋಲಿಬಂಡಾ ತಿರುವು ಯೋಜನೆ
- ರವಿ ನದಿ
- ಮಣ್ಣಿನ ಲವಣಾಂಶ ನಿಯಂತ್ರಣ
- ಶ್ರೀರಾಮ ಸಾಗರ ಯೋಜನೆ
- ಶ್ರೀಶೈಲಂ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ತುಂಗಭದ್ರಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ಉಜ್ಜನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು
- ವಂಶಧಾರ ನದಿ
- ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾನೂನು
- ನೀರಿನ ಹಕ್ಕು
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ "Krishna Water Disputes Tribunal final order" (PDF). Archived from the original (PDF) on 12 January 2011. Retrieved 27 November 2015.
- ↑ Appendix U (pages 293 and 294) of Volume III, KWDT report in 1973
- ↑ "Refer page 8, Volume 1 of GWDT Award" (PDF). Government of India. Archived (PDF) from the original on 26 November 2015. Retrieved 21 March 2015.
- ↑ "Map of Krishna River basin" (PDF). Archived (PDF) from the original on 4 October 2013. Retrieved 30 January 2012.
- ↑ "Status report on Krishna river basin" (PDF). Archived (PDF) from the original on 17 November 2015. Retrieved 17 August 2015.
- ↑ "Further report of KWDT 1, Volume IV". 1976. Archived from the original on 27 June 2010. Retrieved 17 August 2014.
- ↑ "KWDT 1 & 2 full reports". Archived from the original on 26 November 2015. Retrieved 17 August 2014.
- ↑ "BJP MLA misleading people on use of Krishna waters for irrigation: M.B. Patil". Retrieved 27 April 2019.
- ↑ "Supreme court judgement on Almatti dam height". Archived from the original on 26 March 2012. Retrieved 12 July 2011.
- ↑ "Draft report of KWDT 2" (PDF). 2010. Archived from the original (PDF) on 30 June 2014. Retrieved 17 August 2014.
- ↑ "Krishna water dispute resolved, Andhra Pradesh gets the biggest share". NDTV. 2010. OCLC 405970510. Retrieved 23 August 2021.
- ↑ I.P. Abrol; J.S.P. Yadav; F.I. Massoud. "Salt-Affected Soils and their Management, refer para 2.3.2". Archived from the original on 14 November 2012. Retrieved 23 December 2012.
- ↑ S. M. Lesch; D. L. Suarez. "A short note on calculating the adjusted SAR index". Archived from the original on 8 April 2013. Retrieved 5 October 2012.
- ↑ Oregon State University, USA. "Managing irrigation water quality" (PDF). Archived (PDF) from the original on 19 October 2013. Retrieved 28 August 2012.
- ↑ "Mass transport in krishna river basin" (PDF). Archived from the original (PDF) on 19 June 2015. Retrieved 25 April 2015.
- ↑ "Deccan basalt volcanism, Geological survey of India.]". Archived from the original on 12 March 2012. Retrieved 28 February 2013.
- ↑ "Chemical weathering in the Krishna Basin and Western Ghats of the Deccan Traps, India" (PDF). Archived (PDF) from the original on 21 July 2011. Retrieved 25 February 2011.
- ↑ V. Smakhtin; M. Anputhas. "An assessment of environmental flow requirements of Indian river basins" (PDF). Archived from the original (PDF) on 18 May 2014. Retrieved 25 August 2012.
- ↑ Mihir Shah. "Water: Towards a Paradigm Shift in the Twelfth Plan" (PDF). Archived (PDF) from the original on 11 November 2013. Retrieved 5 March 2013.
- ↑ "Water Quality Database of Indian rivers, MoEF". Archived from the original on 7 October 2016. Retrieved 15 September 2016.
- ↑ IWMI Research Report 83. "Spatial variation in water supply and demand across river basins of India" (PDF). Archived (PDF) from the original on 6 March 2012. Retrieved 23 August 2012.
{{cite web}}
: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "Murray- Darling river basin development plan, Volume 1". Archived from the original on 7 March 2016. Retrieved 9 September 2017.
- ↑ "Murray- Darling river Basin Salinity Management 2030" (PDF). Archived (PDF) from the original on 23 September 2016. Retrieved 3 September 2016.
- ↑ "Murray- Darling river: Water quality management". Archived from the original on 15 August 2016. Retrieved 23 August 2016.
- ↑ "Colorado River Water Dispute (Colorado case)". Archived from the original on 11 August 2011. Retrieved 24 May 2011.
- ↑ J. Keller; A. Keller; G. Davids. "River basin development phases and implications of closure". Retrieved 25 September 2020.
- ↑ "Alkalinity and salinity bane of soil in T state". Archived from the original on 26 August 2015. Retrieved 23 October 2015.
- ↑ "Don't Give Nod to New Dams, Water Ministry Tells CWC". Archived from the original on 18 November 2015. Retrieved 5 September 2015.
- ↑ "River basin management, UNESCO- IHE, Parts 1 & 2" ([೧] Archived 12 December 2013 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., [೨] Archived 12 December 2013 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.)
- ↑ Hindu daily dated. "Court: do not publish KWDT-II decision". Retrieved 5 November 2012.
- ↑ "Interstate river water disputes act 1956 including 2002 amendment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 26 March 2012. Retrieved 19 September 2011.
- ↑ "Reports of Cauvery water disputes tribunal (Final order), MoWR, GoI". 2007. Archived from the original on 25 June 2014. Retrieved 17 February 2013.
- ↑ "Further report of KWDT 2" (PDF). 2013. Archived (PDF) from the original on 5 March 2016. Retrieved 17 August 2014.
- ↑ "AP to move Supreme Court against Krishna Water Tribunal award". 2013. Archived from the original on 2 December 2013. Retrieved 1 December 2013.
- ↑ Andrew Keller; Jack Keller; David Seckler. "Integrated Water Resource Systems: Theory and Policy Implications" (PDF). Archived (PDF) from the original on 3 March 2016. Retrieved 5 January 2014.
- ↑ "A 21st Century Institutional Architecture for India's Water Reforms" (PDF). 2016. Archived (PDF) from the original on 2 May 2019. Retrieved 3 April 2019.
- ↑ "Centre extends KWDT2 term" (PDF). 2014. Archived (PDF) from the original on 14 July 2014. Retrieved 3 June 2014.
- ↑ "Dams, Barrages, Weirs, Anicuts & Lifts in Krishna river basin". Archived from the original on 28 May 2015. Retrieved 11 March 2015.
- ↑ "Part IX of The Andhra Pradesh Reorganisation Bill, 2014" (PDF). Archived (PDF) from the original on 27 March 2014. Retrieved 11 March 2014.
- ↑ "Petition filed by Andhra Pradesh over sharing of Krishna river water, July 2021". Retrieved 23 July 2021.
- ↑ "Functions of Krishna River Management Board and Godavari River Management Board" (PDF). Retrieved 16 July 2021.
- ↑ "T-State wants tribunal to adjudicate water disputes". Retrieved 12 July 2014.
- ↑ "Water brings Telangana State and Andhra Pradesh close". Archived from the original on 24 September 2014. Retrieved 22 September 2014.
- ↑ "Irrigation expert wants TS, AP to look at the bigger picture". Retrieved 21 October 2016.
- ↑ "Verdict of KWDT2 dated 19 October 2016" (PDF). Retrieved 21 September 2020.
- ↑ "Centre takes lead as Andhra Pradesh, Telangana fail to reach consensus". Retrieved 7 October 2020.
- ↑ "KWDT2 terms of reference dated 6 October 2023". Retrieved 5 November 2023.
- ↑ "Pattiseema project advanced". Archived from the original on 17 November 2015. Retrieved 17 November 2015.
- ↑ "Minister promises help for Netravati scheme". The Hindu. Chennai, India. 2009-07-20. Archived from the original on 7 November 2012. Retrieved 2010-02-01.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Major and medium dams and barrages location map in India
- Wetlands atlas of India
- IWMI Research report nos # 1, 3, 14, 56, 72, 83, 107, 111, 121, 123, 125 etc.
- The new era of water resources management – From 'dry' to 'wet' water savings: by David Seckler
- Dissolved-Solids Sources, Loads, Yields, and Concentrations in Streams of the Conterminous United States, National Water Quality Assessment Program – 2014, U.S. Geological Survey.
- US rivers are becoming saltier – and it's not just from treating roads in winter
- River Krishna Archived 27 December 2010 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.