ಕ್ಷೀರರಾಮ

ಕ್ಷೀರರಾಮ
ಕ್ಷೀರರಾಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
ಭೂಗೋಳ
ಕಕ್ಷೆಗಳು	16.5333°N 81.7333°E / 16.5333; 81.7333
ದೇಶ	ಭಾರತ
ರಾಜ್ಯ	ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ
ಜಿಲ್ಲೆ	ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋದಾವರಿ
ಸ್ಥಳ	ಪಾಲಕೊಲ್ಲು
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ
ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ	ಚಾಲುಕ್ಯ ಭೀಮ

ಹಿಂದೂ ದೇವರಾದ ಶಿವನಿಗೆ ಪವಿತ್ರವಾದ ಐದು ಪಂಚರಾಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷೀರರಾಮ ಕೂಡ ಒಂದು. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋದಾವರಿಯ ಪಾಲಕೊಲ್ಲುವಿನಲ್ಲಿದೆ. ಶಿವನನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕ್ಷೀರ ರಾಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ಷೀರರಾಮದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಿನ ತಂಗಿದರೆ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ತಂಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸಮ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಇದು ಪಂಚರಾಮ ಕ್ಷೇತ್ರ ವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಐದು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಉಳಿದ ನಾಲ್ಕು ಭೀಮಾವರಂನಲ್ಲಿರುವ ಸೋಮಾರಾಮ ದೇವಾಲಯ; ದ್ರಾಕ್ಷಾರಾಮಮ‍್‍ನ ದ್ರಾಕ್ಷಾರಾಮ ದೇವಾಲಯ; ಸಮಲಕೋಟದ ಕುಮಾರರಾಮ ದೇವಸ್ಥಾನ; ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದ ಅಮರಾವತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಮರರಾಮ ದೇವಾಲಯ.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ

ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯದ ಗೋಪುರಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಗೋಪುರವು ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಗೋಪುರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಎತ್ತರ ೧೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ೯ ಅಂತಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ (೯ ನೇ ಶತಮಾನ) ಚಾಲುಕ್ಯ ಭೀಮನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

ಲಿಂಗವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಹಾಲಿನ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ೭೨ ಕಂಬಗಳಿವೆ. ಗರ್ಭಗೃಹದ ಒಳಗೆ, ಗೋಕರ್ಣೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಗಣೇಶನ ಗರ್ಭಗುಡಿಗಳು ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿವೆ. ಮುಖ್ಯ ದೇವತೆ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಬಲಕ್ಕೆ ಕಾರ್ತಿಕೇಯ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಗಳಿವೆ; ನಂದಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿದೆ.

ಗೋಸ್ತಾನಿ ನದಿಯು ಪಾಲಕೊಲ್ಲುವಿನಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನರಸಾಪುರದ ಬಳಿ ಗೋದಾವರಿ ನದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಗಮವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಅಂತರವೇದಿಯಲ್ಲಿ ನದಿಯು ಸಮುದ್ರ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಲಿಂಗವನ್ನು ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಕಿಟಕಿಗಳಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಕಡೆಯಿಂದ ನೋಡಬಹುದು.

ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಸೂರ್ಯ, ಪಾರ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ನಗರೇಶ್ವರ, ಗಣೇಶ, ವೀರಭದ್ರ, ಎಂಟು ಮಾತೃಕೆಗಳು, ದುರ್ಗಾ, ಬ್ರಹ್ಮ, ಸರಸ್ವತಿ, ಕಾರ್ತಿಕೇಯ, ಭೈರವ, ನಾಗದೇವ, ನಟರಾಜ, ದತ್ತಾತ್ರೇಯ, ನಾಗೇಶ್ವರ, ಶನಿ, ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ರಾಧ, ಮತ್ತು ಶಿವ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ದೇವರು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅನೇಕ ಗುಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಪ್ರಾಕಾರವನ್ನು ೧೦ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ವೇಲುಪತಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು. ನಿರ್ಮಾಣ ತಂತ್ರವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅಲ್ಲಾಡು ರೆಡ್ಡಿ ಅವರ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ಗೋಪುರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪ (ಚೌಲ್ಟ್ರಿ) ಮತ್ತು ಅಷ್ಟ ಭುಜ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

ಹಬ್ಬಗಳು

  ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕ್ಷೀರ ರಾಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಬರುತ್ತಾರೆ.

ಸಾರಿಗೆ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮುಖ್ಯ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಪಾಲಕೊಲ್ಲು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ; ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಪಾಲಕೊಲ್ಲು.

ಛಾಯಾಂಕಣ

• 
  ಕ್ಷೀರರಾಮ ದೇವಾಲಯದ ಗೋಪುರವು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಕ್ಷೀರರಾಮ