ಭದ್ರ (ಕೃಷ್ಣನ ಪತ್ನಿ)

ಭದ್ರ (ಕೃಷ್ಣನ ಪತ್ನಿ)
ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ಇತರ ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯ, ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಲೆ.
ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು	ದ್ವಾರಕೇಶ್ವರಿ
ನೆಲೆ	ದ್ವಾರಕಾ
ಮಕ್ಕಳು	ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್, ಬೃಹತ್ಸೇನ, ಶೂರ, ಪ್ರಹರಣ, ಅರಿಜಿತ್, ಜಯ, ಸುಭದ್ರ, ವಾಮ, ಆಯುರ್ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಕ (ಪುತ್ರರು)
ಗ್ರಂಥಗಳು	ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ, ಮಹಾಭಾರತ
ತಂದೆತಾಯಿಯರು	ಧೃಷ್ಟಕೇತು (ತಂದೆ) ಶ್ರುತಕೀರ್ತಿ (ತಾಯಿ)

  ಭದ್ರಾ ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಂದೂ ದೇವರು ಕೃಷ್ಣನ ಎಂಟು ಪ್ರಮುಖ ರಾಣಿ-ಪತ್ನಿಗಳು. ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ಅವಳನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ಎಂಟನೆಯ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವಳನ್ನು ಏಳನೇ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಹರಿವಂಶವು ಅಷ್ಟಭಾರ್ಯರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರನನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವಳನ್ನು 'ಧೃಷ್ಟಕೇತುವಿನ ಮಗಳು' ಅಥವಾ 'ಕೇಕೆಯ ರಾಜಕುಮಾರಿ' ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ದಂತಕಥೆ

ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ಅವಳಿಗೆ ಕೈಕೇಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಕುಮಾರಿ ಕೈಕೇಯಿ ಎಂಬ ಉಪನಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವಳು ರಾಜ ಧೃಷ್ಟಕೇತು ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಶ್ರುತಕೀರ್ತಿಯ ಮಗಳು, ಕುಂತಿಯ ಸಹೋದರಿ ಮತ್ತು ವಾಸುದೇವನ (ಕೃಷ್ಣನ ತಂದೆ) ಸಹೋದರಿ (ಅಥವಾ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ) ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಕೃಷ್ಣನ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ. ಹಿರಿಯ ರಾಜಕುಮಾರ ಸಂತಾರ್ದನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಭದ್ರನ ಐದು ಸಹೋದರರು ಭದ್ರನನ್ನು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಇನ್ನೊಂದು ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಯಂವರ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅವಳು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ತನ್ನ ಪತಿಯಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಂಡಳು ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ವಧುವು ಕೂಡಿದ ಸೂಟರ್‌ಗಳಿಂದ ವರನನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಅವನ ರಾಣಿಯರು ಒಮ್ಮೆ ಕುಂತಿ, ಅವಳ ಮಕ್ಕಳಾದ ಪಾಂಡವರು ಮತ್ತು ಪಾಂಡವರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪತ್ನಿ ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಹಸ್ತಿನಾಪುರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ಕುಂತಿಯ ನಿರ್ದೇಶನದಂತೆ, ದ್ರೌಪದಿ ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಣಿಯರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭದ್ರನು ದ್ರೌಪದಿಗೆ ತಾನು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಹೇಗೆ ಮದುವೆಯಾದಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ.

ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಭದ್ರನಿಗೆ ಸಂಗ್ರಾಮಜಿತ್, ಬೃಹತ್ಸೇನ, ಶೂರ, ಪ್ರಹರಣ, ಅರಿಜಿತ್, ಜಯ, ಸುಭದ್ರ, ವಾಮ, ಆಯುರ್ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಕ ಎಂಬ ಹತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಮಹಾಭಾರತದ ಮೌಸಲ ಪರ್ವವು ಕೃಷ್ಣನ ಮರಣ ಮತ್ತು ಅವನ ಜನಾಂಗದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ಭದ್ರ ಮತ್ತು ಇತರ ಏಳು ಮುಖ್ಯ ರಾಣಿಯರ ಅಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ನಂತರದ ಕೃಷ್ಣನ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಚಿತಾಗಾರದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಜಿಗಿತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ ( ಸತಿ ನೋಡಿ). ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ಎಲ್ಲಾ ರಾಣಿಯರು ಸತಿಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಮಹಾಭಾರತವು ಭದ್ರ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾಲ್ಕನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ

ಭದ್ರಾ ಕಲ್ಯಾಣಂ (ಅಂದರೆ: ಭದ್ರನ ಮದುವೆ) ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಡಾ.ಕೆ.ವಿ.ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ ಅವರು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಸತ್ಯ ಸಾಯಿ ಬಾಬಾ ಅವರ ೮೦ ನೇ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದಂದು ಅವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಭದ್ರನನ್ನು ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ (ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹೆಂಡತಿ) ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗಿನ ಅವಳ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅವನ ಏಳನೇ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ "ಸೌಂದರ್ಯ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಗಮ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾಳೆ.