ರೋಶನ್ ಕುಮಾರಿ

ರೋಶನ್ ಕುಮಾರಿ
Born	೨೪ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಅಂಬಲಾ, ಹರಿಯಾಣ, ಭಾರತ
Occupation(s)	ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ ನಟಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ
Known for	ಕಥಕ್
Parent(s)	ಫಕೀರ್ ಮಹಮ್ಮದ್ ಜೊಹ್ರಾಬಾಯಿ ಅಂಬಾಲೆವಾಲಿ
Awards	ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೃತ್ಯ ಶಿರೋಮಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೃತ್ಯ ವಿಲಾಸ ವಿಶ್ವ ಉಣ್ಣಯ್ಯನ ಸಂಸದ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಕಥಕ್ ಕೇಂದ್ರ ಮನ್ ಪತ್ರ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಭೂವಲ್ಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹನುಮಂತ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಹಫೀಜ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇತ್ತೀಚಿನದು

ರೋಶನ್ ಕುಮಾರಿ ಫಕೀರ್ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿ, ನಟಿ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ. ಕಥಕ್‌ನ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಇವರನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಜೈಪುರದ ಘರಾನಾವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕಥಕ್‌ಅನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾದ ಮುಂಬೈನ ನೃತ್ಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪಡೆದರು.

ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ

ರೋಶನ್ ಕುಮಾರಿ ಅವರು ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಮುನ್ನಾದಿನದಂದು (ಹುಟ್ಟಿದ ವರ್ಷ ಅನಿಶ್ಚಿತ) ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಹರಿಯಾಣದ (ಹಿಂದಿನ ಪಂಜಾಬ್ ) ಅಂಬಾಲಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತಬಲಾ ವಾದಕ ಚೌಧರಿ ಫಕೀರ್ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕಿ ಜೊಹ್ರಾಬಾಯಿ ಅಂಬಲೇವಾಲಿ ಅವರಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೆಎಸ್ ಮೋರೆ ಅವರಿಂದ ಕಥಕ್‌ನ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ಮುಂಬೈನ ಕಥಕ್‌ನ ಮಹಾರಾಜ್ ಬಿಂದದ್ದೀನ್ ಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಂದರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಜಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಜೈಪುರ ಘರಾನಾವನ್ನು ಕಲಿತರು. ನಂತರ ಅವರು ಗುಲಾಮ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್ ಮತ್ತು ಹನುಮಾನ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ಬಳಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಗೋವಿಂದರಾಜ್ ಪಿಳ್ಳೈ ಮತ್ತು ಮಹಾಲಿಂಗಂ ಪಿಲೈ ಅವರಿಂದ ಭರತ ನಾಟ್ಯವನ್ನು ಕಲಿತರು.

ರೋಷನ್ ಕುಮಾರಿ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರದರ್ಶನ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ, ನಿಕಿತಾ ಕ್ರುಶ್ಚೇವ್, ಮಿಲ್ಟನ್ ,ಒಬೋಟೆ, ಜೋರ್ಡಾನ್ ಹುಸೇನ್ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ರಾಜರಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮುಂದೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮುಂಬೈನ ಬಾಂದ್ರಾದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮುಕ್ತಾ ಜೋಷಿ, ಅದಿತಿ ಭಾಗವತ್, ನಂದಿತಾ ಪುರಿ, ನಿಗಾರ್ ಬಾನೋ, ಶೆಲಿನಾ ವಿರಾನಿ, ಸೆಹಜ್‌ಪ್ರೀತ್ ಸಿಂಗ್, ಹಿಮಾನಿ, ಸಂಗೀತಾ, ಅನೋನ್ನಾ ಗುಹಾ ಮತ್ತು ಶೈಲ್ಲಾ ಅರೋರಾ ಅವರ ಕೆಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು. ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿರುವ ರೋಷನ್ ಕುಮಾರಿ ಜಿ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ವೃತ್ತಿಜೀವನ

೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, ಬಿಮಲ್ ರಾಯ್ ತಮ್ಮ ಪರಿಣೀತಾ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಥಕ್ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಕುಮಾರಿ ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ, ಅವರು ವಾರಿಸ್ ಆಫ್ ನಿತಿನ್ ಬೋಸ್ ಮತ್ತು ಸೊಹ್ರಾಬ್ ಮೋದಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ಹಿಂದಿ / ಉರ್ದು ದ್ವಿಭಾಷಾ ಮಿರ್ಜಾ ಗಾಲಿಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ಮುಂದಿನ ಪಾತ್ರವು ರಾಜಾ ನವಾಥೆಯವರ ೧೯೫೮ ರ ಚಲನಚಿತ್ರವಾದ ಬಸಂತ್ ಬಹಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಆಗಿತ್ತು. ಖ್ಯಾತ ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ ಅವರು ೧೯೫೮ ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ಜಲಸಾಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನೃತ್ಯ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಚಲನಚಿತ್ರ ವಿಭಾಗವು ಕಥಕ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸದ ಕುರಿತು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇದು ರೋಶನ್ ಕುಮಾರಿ ಜೊತೆಗೆ ದಮಯಂತಿ ಜೋಶಿ, ಉಮಾ ಶರ್ಮಾ, ಸುದರ್ಶನ ಧೀರ್ ಮತ್ತು ಶಂಭು ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರಂತಹ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಥಕ್ ಪ್ರತಿಪಾದಕರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನಂತರ ಅವರು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಾದ ಗೋಪಿ, ಲೇಕಿನ್ ... (೧೯೯೦), ಚೈತಾಲಿ (೧೯೭೫) ಮತ್ತು ಸರ್ದಾರಿ ಬೇಗಂ (೧೯೯೬)ಗಳಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ನಿರ್ದೇಶಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು

೧೯೬೩ ರ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸಂಗೀತ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಗ ಸಂಗೀತ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ನೃತ್ಯ ಶಿರೋಮಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕುಮಾರಿ ಪಡೆದರು.೧೯೭೬ ರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಸುರ್ ಸಿಂಗರ್ ಸಂಸದ್ ಅವರಿಗೆ ನೃತ್ಯ ವಿಲಾಸ್ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೮೪ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳ ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಉಣ್ಣಯ್ಯನ್ ಸಂಸದ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಗೌರವ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಮತ್ತು ರಲ್ಲಿ ಜೈಪುರದ ಕಥಕ್ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಮನ್ ಪತ್ರ ಗೌರವವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಎಮೆರಿಟಸ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿರುವ ಕುಮಾರಿ ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಭುವಲ್ಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೨೦೦೫) ಮತ್ತು ಹನುಮಂತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೨೦೦೮) ಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಚಿತ್ರಕಥೆ

• ಪರಿಣೀತಾ (೧೯೫೩ - ನಟಿ
• ವಾರಿಸ್ (೧೯೫೪) - ನಟಿ
• ಮಿರ್ಜಾ ಗಾಲಿಬ್ (೧೯೫೪) - ನಟಿ
• ಬಸಂತ್ ಬಹಾರ್ (೧೯೫೬) - ನಟಿ
• ಜಲಸಾಘರ್ (೧೯೫೮) - ನಟಿ
• ಗೋಪಿ (೧೯೭೦) - ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ
• ಲೆಕಿನ್... (೧೯೯೦) - ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ
• ಚೈತಾಲಿ (೧೯೭೫) - ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ
• ಸರ್ದಾರಿ ಬೇಗಂ (೧೯೯೬) - ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ

ಸಹ ನೋಡಿ

• ಅಂಬಲೇವಾಲಿ
• (೧೯೫೩ ಚಲನಚಿತ್ರ)
• ಬಹಾರ್ (ಚಲನಚಿತ್ರ)