ಮತ್ತಿ (ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯ)
Terminalia arjuna | |
---|---|
![]() | |
Arjuna fruit | |
![]() | |
Arjuna flowers with a Sykes's Warbler | |
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವರ್ಗೀಕರಣ | |
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ: | Plantae |
ವಿಭಾಗ: | Magnoliophyta |
ವರ್ಗ: | Magnoliopsida |
ಗಣ: | Myrtales |
ಕುಟುಂಬ: | Combretaceae |
ಕುಲ: | Terminalia |
ಪ್ರಭೇದ: | T. arjuna |
ದ್ವಿಪದ ಹೆಸರು | |
Terminalia arjuna (Roxb.) Wight & Arn. |
ಮತ್ತಿ (ಅರ್ಜುನ) (ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯ) ಇದು ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸಸ್ಯ. ಅರ್ಜುನ ಮರವು ಟರ್ಮಿನಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅರ್ಜುನ್ ಮರ, ಥಲ್ಲಾ ಮಡ್ಡಿ, ಕುಂಬಕ್, ಮಧು ಮರಣ ಮತ್ತು ನೀರೂ ಮಾರುತು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧][೨]
ಇತರೆ ಹೆಸರು: ಥಲ್ಲಾ ಮಡ್ಡಿ (ತೆಲುಗು), ಕುಂಬಕ್ (ಸಿಂಹಳ), ಹೋಲ್ ಮ್ಯಾಥಿ, ಅರ್ಜುನ ಮರ
ಪರಿವಿಡಿ
ದೈಹಿಕ ರಚನೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅರ್ಜುನ ಮರವು ೨೦-೨೫ಮೀ ಎತ್ತರವಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಟ್ರೆಸ್ಟೆಡ್ ಕಾಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಎಲೆಗಳು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಎಲೆಯ ಕೆಳಭಾಗವು ಕಂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ನಯವಾದ ಬೂದು ತೊಗಟೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮಾರ್ಚ್ ಮತ್ತು ಜೂನ್ ನಡುವೆ ಕಾಣುವ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಹೂವುಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.[೩]
ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅರ್ಜುನ ಮರ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ, ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನದಿಯ ದಡಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಶುಷ್ಕ ನದಿ ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಬಳಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಠಿಮಾರಾ, ಮಲಯಾಳಂನಲ್ಲಿ 'ಮಾರುತ ಮಾರಮ್' (ಮಾರುತಮ್ ಪ್ಯಾಟೈ), ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ತೆಲ್ಲಾ ಮಡ್ಡಿ (ತೆಳು ಮಡಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪][೫]
ಉಪಯೋಗ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ರೇಷ್ಮೆ ಉತ್ಪಾದನೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅರ್ಜುನವು ಆಂಥೆರಿಯಾ ಪ್ಯಾಫಿಯಾ ಪತಂಗವುಳ್ಳ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುವ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಟಸ್ಸರ್ ರೇಷ್ಮೆಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಒಂದು ಕಾಡು ರೇಷ್ಮೆ.
ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಥೇರವಾಡದ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ ಮರದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ[೬]
ಔಷಧೀಯ ಬಳಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ವಗುಭಟ ಕ್ರಿ.ಶ. ೭ನೇ ಶತಮಾನಲ್ಲಿ ಹೃದಯ ರೋಗದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಅರ್ಜುನವನ್ನು ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹಾಲಿನ ಕಷಾಯದಂತೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಗಾಯಗಳು, ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಮತ್ತು ಹುಣ್ಣುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ ಮರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.[೭]<ref>http://www.planetayurveda.com/library/arjuna-terminalia-arjuna</
- ಇದರ ತೊಗಟೆಯನ್ನು ತಂಪುಗೊಳಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ
- ಮೂತ್ರಪ್ರತಿಬಂಧಕವಾಗಿ
- ಹೃದಯದ ರಕ್ತಪೂರೈಕೆಗಾಗಿ
- ಕಾಮೋತ್ತೇಜಕವಾಗಿ.
- ಹಣ್ಣನ್ನು ಯಕೃತ್[೧] ಸಮಸ್ಯೆ, ಮೂಳೆ ಮುರಿತ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ [೨] ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ http://www.ecoindia.com/flora/trees/arjun-tree.html
- ↑ https://books.google.co.in/books?id=eL8RlQBNRjoC&pg=PA7&dq=terminalia+arjuna&redir_esc=y&hl=en#v=onepage&q=terminalia%20arjuna&f=false
- ↑ http://www.worldagroforestry.org/treedb/AFTPDFS/Terminalia_arjuna.PDF
- ↑ http://vikaspedia.in/agriculture/crop-production/package-of-practices/medicinal-and-aromatic-plants/terminalia-arjuna
- ↑ https://www.grow-trees.com/trees.php?tree_id=98&tree_name=arjuna--sadad--arjun
- ↑ https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-811/terminalia
- ↑ http://www.gyanunlimited.com/health/arjuna-best-ayurvedic-medicine-for-heart-diseases/11572/