ಜಯತೀರ್ಥ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಜಯತೀರ್ಥ
ಜನನ1345 CE
ಮಂಗಳವೇಧ, (ಈದಿನ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ)
ಜನ್ಮ ನಾಮದಂಡೋಪಂತ ರಘುನಾಥ ದೇಶಪಾಂಡೆ[೧][೨][೩]
ಗೌರವಗಳುಟೀಕಾಚಾರ್ಯರು
Orderವೇದಾಂತ
ಗುರುಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ತೀರ್ಥ
ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ್ವೈತ ದರ್ಶನ
ಪ್ರಮುಖ ಶಿಷ್ಯರು/ಅನುಯಾಯಿಗಳುವಿದ್ಯಾಧಿರಾಜತೀರ್ಥ, ವ್ಯಾಸತೀರ್ಥ
Part of a series on
Dvaita
Saints
Haridasas
Literature
Mathas
Holy places
Hinduism portal

ಶ್ರೀ ಜಯತೀರ್ಥರನ್ನು ಠೀಕಾಚಾರ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. c. 1345 c. 1388 [೪] [೫] [೬] ), ಇವರೊಬ್ಬ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ತರ್ಕ ಚತುರ ಮತ್ತು ೧೩೬೫ ರಿಂದ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಆರನೇ ಮಠಾಧೀಶರು. ಅವರು ದ್ವೈತ ಚಿಂತನೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ದಾರ್ಶನಿಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಕೃತಿಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಅವರು ದ್ವೈತದ ತಾತ್ವಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಮಕಾಲೀನ ಚಿಂತನೆಯ ಸಾಲಿನೊಂದಿಗೆ ಸಮನಾದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಏರಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೭] ಜೊತೆಗೆ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ, ಜಯತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಸತಿರ್ಥ, ಈ ಮೂವರನ್ನು ಮಹಾನ್ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಋಷಿಗಳು ಎಂದು ಅಥವಾ ದ್ವೈತ ಮುನಿತ್ರಯ ಎಂದು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಯತೀರ್ಥರು ಇಂದ್ರನ (ದೇವರ ಅಧಿಪತಿ) ಆದಿ ಶೇಷನ ಅವತಾರ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಅವರು ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಸ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, [೮] ನಂತರ ದ್ವೈತ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷೋಭ್ಯತೀರ್ಥರಿಂದ (ಮರಣ ೧೩೬೫) ಪ್ರಭಾವಗೊಂಡರು. ಅವರು ೨೨ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಮಾಧ್ವರ ಕೃತಿಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಲ್ಲದೆ ಸಮಕಾಲೀನ ಆಲೋಚನಾ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸುವ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅದ್ವೈತ) ಹಲವಾರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ದ್ವೈತ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕಿಕ ಕುಶಾಗ್ರಮತಿಯು ಅವರಿಗೆ ಠೀಕಾಚಾರ್ಯ ಅಥವಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿ ಕೊಟ್ಟಿತು. [೮]   ಜಯತೀರ್ಥರ ಜೀವನದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೂಲಗಳು ಅತ್ಯಲ್ಪ. [೮] ಅವರ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಾದ ಅನು ಜಯತೀರ್ಥ ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಬೃಹದ್ ಜಯತೀರ್ಥ ವಿಜಯ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರ ಸಂತರ ಚರಿತ್ರೆಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. [೯] ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂತಚರಿತ್ರೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಜಯತೀರ್ಥ ಇಂದ್ರನ ಅವತಾರವಾಗಿದೆ, ಆದಿ ಶೇಷನ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇವತೆಗಳ ಅಧಿಪತಿ ಮತ್ತು ದುರ್ಗಾದೇವಿಯಿಂದ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಒಲವು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಪೂರ್ವ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನಾಗಿ ಮತ್ತು ಅರ್ಜುನನಾಗಿ ಅವತರಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು. ಉಡುಪಿ ಮತ್ತು ಬದರೀನಾಥ್ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ತಿರುಗಾಡಿದ್ದಾರೆಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ . [೮] [೧೦] [೧೧]

ಜಯತೀರ್ಥ ಧೋಂಡೋಪಂತ್ (ಅಥವಾ Dhondorao) ರಘುನಾಥ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಸೇರಿದ ಗಣ್ಯರ ಕುಟುಂಬದ ಮರಾಠಿ ದೇಶಸ್ಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯ ದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. (ಸೋಲಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ . [೯] )ಅವರ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ರಘುನಾಥ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಮತ್ತು ಅವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಸಕುಬಾಯಿ. ಅವರ ತಂದೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಕುಲೀನರಾಗಿದ್ದರು. ಧೋಂಡೋ ಪಂತ್ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು, ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕುದುರೆ ಸವಾರಿಯ ಕಡೆಗೆ ಒಲವು ತೋರಿದರು. [೮] ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಭೀಮಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ತಪಸ್ವಿ ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ತೀರ್ಥರೊಂದಿಗಿನ ಆಕಸ್ಮಿಕ ಮುಖಾಮುಖಿಯ ನಂತರ, ಅವರು ರೂಪಾಂತರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು, ಅದು ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಜೀವನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಆದರೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಪ್ರತಿರೋಧವಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಯ ನಂತರ, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಜಯತೀರ್ಥ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ತೀರ್ಥರಿಂದ ದ್ವೈತ Jayatīrtha . [೮] ಜಯತೀರ್ಥರು 1365 ರಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ಅವರ ನಂತರ ಮಠಾಧೀಶರಾದರು. ಅವರು 1388 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ದೀಕ್ಷಾ ಮತ್ತು ಮರಣದ ನಡುವಿನ 23 ವರ್ಷಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.

ಕಾರ್ಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಯತೀರ್ಥರ ೨೨ ಕೃತಿಗಳು ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೧೮ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಕೃತಿಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಾಗಿವೆ. [೮] ನ್ಯಾಯ ಸುಧಾ , ಇದು ಮಧ್ವರ ಅನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದೆ, ಇದು ಅವರ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ೨೪,೦೦೦ ಶ್ಲೋಕಗಳವರೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ವಿವಿಧ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ತತ್ತ್ವಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಲೋಚನಾ ದಾಟಿಗಳಾದ ಮೀಮಾಂಸ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮದಂತಹ ದ್ವೈತದ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. [೮] ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಅವರು 4 ಮೂಲ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ವಡಾವಳಿಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿವೆ. ಪ್ರಮಾಣ ಪದ್ಧತಿ ಸಣ್ಣ ದ್ವೈತ ಜ್ಞಾನಮೀಮಾಂಸೆಯ ಪ್ರಬಂಧಳಾಗಿವೆ .ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಭ್ರಮೆ ಸ್ವರೂಪಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರಂಪರೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ದ್ವೈತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಜಯತೀರ್ಥರು ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ಅಳತೆಯ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಹರಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು, ನಂತರದ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ವ್ಯಾಸತೀರ್ಥ, ರಘೂತ್ತಮ ತೀರ್ಥ, ರಾಘವೇಂದ್ರ ತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ವಾದಿರಾಜ ತೀರ್ಥರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಂದ ಬಲಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ಮೇರುಕೃತಿ, ನ್ಯಾಯ ಸುಧಾ ಅಥವಾ ತರ್ಕದ ತಂತ್ರ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿದ್ದ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. "ತರ್ಕದ ಅವರ ಸ್ಮಾರಕ ಮಕರಂದವು ಭಾರತೀಯ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಾಧನೆಯ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ " ಎಂದು ಪೆರೇರಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. [೧೨] ದಾಸ್‌ಗುಪ್ತರು "ಜಯತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಸತೀರ್ಥರು ಭಾರತೀಯ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಆಡುಭಾಷೆಯ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [೭]

ಬೃಂದಾವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜಯತೀರ್ಥರು 1388 ರಲ್ಲಿ ಮಲಕೇಡ ಕಾಗಿನಿ ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ನದಿ ದಡದಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅನನ್ನೇ ಬೃಂದಾವನ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ . ಜಯತೀರ್ಥರ ಬೃಂದಾವನ (ಸಮಾಧಿ) ಅಕ್ಷೋಭ್ಯ ತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ರಘುನಾಥ ತೀರ್ಥರ ಬೃಂದಾವನಗಳ ನಡುವೆ ಇದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಆರಾಧನಾ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. [೧೩] [೧೪] [೧೫]


ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • Sharma, B. N. Krishnamurti (2000). A History of the Dvaita School of Vedānta and Its Literature, Vol 1. 3rd Edition. Motilal Banarsidass (2008 Reprint). ISBN 978-8120815759.
  • Sheridan, Daniel P (1995). Great Thinkers of the Eastern World. Harper Collins. ISBN 978-0062700858.
  • Dasgupta, Surendranath (1991). A History of Indian Philosophy, Vol 4. Motilal Banarsidass. ISBN 978-8120804159.
  • Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0143414216.
  • Sharma, B.N.K (2001). Nyayasudha of Sri Jayatirtha (3 vols). Vishwa Madhva Parishad. ASIN B0010XJ8W2.
  • Pereira, Jose (1976). Hindu theology: A reader. Image Books. ISBN 978-0385095525.
  • Chang, Chen-chi (1991). A Treasury of Mahāyāna Sūtras: Selections from the Mahāratnakūṭa Sūtra. Motilal Banarsidass. ISBN 978-8120809369.
  • Sharma, B. N. Krishnamurti (1986). Philosophy of Śrī Madhvācārya. Motilal Banarsidass (2014 Reprint). ISBN 978-8120800687.
  • Leaman, Oliver (2006). Encyclopedia of Asian Philosophy. Routledge. ISBN 978-1134691159.
  • Dalmia, Vasudha; Stietencron, Heinrich von (2009). The Oxford India Hinduism Reader. Oxford University Press. ISBN 9780198062462.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ↑ Ramchandra Narayan Dandekar (1972). Sanskrit and Maharashtra: A Symposium. University of Poona. p. 44. Among the authors who wrote on the other schools of Vedānta à mention must first of all be made of Jayatirtha (1365–1388 A. D.). His original name was Dhondo Raghunath Deshpande, and he belonged to Mangalwedha near Pandharpur.
  2. ↑ Ramesh Chandra Majumdar (1966). The History and Culture of the Indian People: The struggle for empire. Bharatiya Vidya Bhavan. p. 442. Jayatirtha, whose original name was Dhondo Raghunātha , was a native of Mangalvedhā near Pandharpur.
  3. ↑ William J. Jackson (26 July 2007). Vijaynagar Visions: Religious Experience and Cultural Creativity in a South Indian Empire. Oxford University Press. p. 145. ISBN 978-0-19-568320-2. Jaya Tirtha was first named 'Dhondo', and he was the son of Raghunatha, who was a survivor of Bukka's war with the Bahmani Sultanate. Tradition says Raghunatha was from Mangalavede village near Pandharpur. An ancestral house still exists there, and the Deshpandes of Mangalavede claim to be descendents of his family.
  4. ↑ Chang 1991.
  5. ↑ Sharma 1986.
  6. ↑ Leaman 2006.
  7. ↑ ೭.೦ ೭.೧ Dasgupta 1991.
  8. ↑ ೮.೦ ೮.೧ ೮.೨ ೮.೩ ೮.೪ ೮.೫ ೮.೬ ೮.೭ Sharma 2000.
  9. ↑ ೯.೦ ೯.೧ Dalal 2010.
  10. ↑ Dalmia & Stietencron 2009.
  11. ↑ Vivek Ranjan Bhattacharya (1982). Famous Indian Sages, Their Immortal Messages, Volume 1. Sagar Publications. p. 349. Jayatirtha is the incarnation of Indra as Arjuna. They cannot have given us anything except the correct interpretation of the Gita. Jayatirtha is a great interpreter and his exposition is unique, his style is profound.
  12. ↑ Pereira 1976.
  13. ↑ "Special pujas mark Jayatirtha's aradhana mahotsava at Malkhed". The Hindu. 25 July 2016.
  14. ↑ Maharashtra State Gazetteers, Volume 21. Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Maharashtra State. 1960. p. 871. He took sanyas and came to be known as Jayatirtha. He wrote a number of commentaries on Madhvacharya and came to be known as Tikacharya. He took samadhi at Malkhed.
  15. ↑ Roshen Dalal (18 April 2014). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin UK. p. 597. ISBN 9788184752779. Jayatirtha is credited with twenty-two works, the most important being Nyaya-sudha, a commentary on Madhva's commentary on the Brahma Sutra, known as Anuvyakhyana. His samadhi is located at Malkhed.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಜಯತೀರ್ಥ&oldid=1159460" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ