ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆ, ಕಾರ್ಕಳ
ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆ, ಕಾರ್ಕಳ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಕಳದಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಬಾಹುಬಲಿ ಪ್ರತಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು, ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ
| ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ (ಬಾಹುಬಲಿ) | |
|---|---|
ಗುಮ್ಮಟ ದೇವರ ಬೆಟ್ಟ | |
 ಬಾಹುಬಲಿಯ 42 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಏಕಶಿಲಾ ಪ್ರತಿಮೆ. | |
| ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ | |
| ಧರ್ಮ | ಜೈನಧರ್ಮ |
| ಅಧಿ ನಾಯಕ/ದೇವರು | ಬಾಹುಬಲಿ |
| Festivals | ೧೨ ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ |
| Governing body | ಕಾರ್ಕಳ ಜೈನಮಠ |
| ಸ್ಥಳ | |
| ಸ್ಥಳ | ಕಾರ್ಕಳ, ಕರ್ನಾಟಕ |
  Shown within India  ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆ, ಕಾರ್ಕಳ (Karnataka) | |
| Geographic coordinates | 13°12′13.6″N 75°00′20″E / 13.203778°N 75.00556°E |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ | |
| ವೀರ ಪಾಂಡ್ಯ ಭೈರರಸ ಒಡೆಯರ್ | |
| ಸ್ಥಾಪನೆ | 1432 ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುಗ |
| Temple(s) | 18 |
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕಾರ್ಕಳದಲ್ಲಿರುವ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಕಳ ಜೈನಮಠದ ಭಟ್ಟಾರಕರಾದ ಲಲಿತಕೀರ್ತಿಯವರ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಸಂತಾರ ರಾಜವಂಶದ ವೀರ ಪಾಂಡ್ಯ ಭೈರರಸ ಒಡೆಯರ್ ಅವರು 1432 ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.[೧][೨][೩][೪] [೫]983 ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆಯಿಂದ ಪ್ರತಿಮೆಯು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿದೆ.[೬]
ಕಾರ್ಕಳ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಚರಿತ್ರೆ, 1686 ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಚದುರ ಚಂದ್ರಮ ರಚಿಸಿದ ಕಾರ್ಕಳದ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಕಾವ್ಯವಾಗಿದೆ.[೭]
ಪ್ರತಿಮೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗ್ರಾನೈಟ್‌ನ ಒಂದೇ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾದ ಭಗವಾನ್ ಬಾಹುಬಲಿಯ ವಿಗ್ರಹವು 42 feet (13 m) [೮] ಇದೆ. ಎತ್ತರ, [೯] 10.33 feet (3.15 m) ಅಗಲ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೦] [೪] [೧೧] ವಿಗ್ರಹವನ್ನು 5 feet (1.5 m) ಪೀಠ ಮತ್ತು ಆವೃತವಾದ ಪ್ರಾಕಾರದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಪ್ರವೇಶ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಕೆಲವು ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗೂಡಿನೊಳಗೆ ಯಕ್ಷನ ಚಿತ್ರವಿರುವ ಮಾನಸ್ತಂಭವಿದೆ . ಗುಂಗುರು ಕೂದಲಿನ ಉಂಗುರಗಳು, ದೊಡ್ಡ ಕಿವಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗೈಗಳು ಮೊಣಕಾಲುಗಳವರೆಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಾಯೋತ್ಸರ್ಗ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೫] ವಿಗ್ರಹವು 80 ಟನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ತೂಗುತ್ತದೆ. [೧೨] [೧೩] ಇದು 300 feet (91 m) ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ. [೧೪]
ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ, ಧರ್ಮಸ್ಥಳ, ವೇಣೂರು, ಗೊಮ್ಮಟಗಿರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ಪ್ರತಿಮೆ ಜೊತೆಗೆ ಕಾರ್ಕಳದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಐದು ಏಕಶಿಲಾ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿವೆ. [೧೧] ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ, ಕಾರ್ಕಳ ಮತ್ತು ವೇಣೂರಿನ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಏಕಶಿಲೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಪ್ರಪಂಚದ ಅದ್ಭುತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೮]
ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವನ್ನು 12 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ 1,008 ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ( ಕಲಶಗಳು ) ಹೊತ್ತ ಭಕ್ತರು ಭಾಗವಹಿಸುವವರ ಮೇಲೆ ಪವಿತ್ರ ನೀರನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಹಾಲು, ಕಬ್ಬಿನ ರಸ ಮತ್ತು ಕುಂಕುಮದ ಪೇಸ್ಟ್‌ಗಳಂತಹ ಪ್ರಸಾದಗಳಿಂದ ಅಭಿಷೇಕಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಗಂಧ, ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಸಿಂಧೂರದ ಪುಡಿಗಳಿಂದ ಸಿಂಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ 2002 ರಲ್ಲಿ ಡಿ ಬಿ ಚಂದ್ರೇಗೌಡ ಮತ್ತು ವಿ ಎಸ್ ರಮಾದೇವಿ, 2015 ರಲ್ಲಿ ವಜುಭಾಯಿ ವಾಲಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. [೧೫] [೧೬]
ಇತರ ದೇವಾಲಯಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ನೆರೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚತುರ್ಮುಖ ಬಸದಿ, ಕಾರ್ಕಳ, ಮತ್ತು ಕೆರೆ ಬಸದಿ, ಆನೆಕೆರೆ ಸೇರಿದಂತೆ 18 ಜೈನ ಬಸದಿಗಳಿವೆ. ಮೂಡಬಿದ್ರಿ ಕಾರ್ಕಳ ಸಮೀಪದ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಜೈನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.
ಸಹ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಕುಂಭೋಜ್
- ಅಹಿಂಸಾ ಪ್ರತಿಮೆ
- ನವಗ್ರಹ ಜೈನ ದೇವಾಲಯ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Zimmer 1953, p. 213.
- ↑ Dundas 2002, p. 129.
- ↑ Rice 1982, p. 19.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ Singh & Mishra 2007, p. 114.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ ASI.
- ↑ Abram & Edwards 2004, p. 252.
- ↑ Reddy 2022, p. 231.
- ↑ ೮.೦ ೮.೧ Sangave 1981, p. 90.
- ↑ Jain 2021, p. 38.
- ↑ Dalal 2014, p. 246.
- ↑ ೧೧.೦ ೧೧.೧ Chugh 2016, p. 378.
- ↑ Balfour 1885, p. 146.
- ↑ Pinto 2015.
- ↑ Sangave 1981, p. 89.
- ↑ Prabhu 2015.
- ↑ TNN 2002.