ಕುಬ್ಜಾ

ಕುಬ್ಜಾ
ತ್ರಿವಕ್ರ (ಕುಬ್ಜಾ) ಎಂಬ ಗೂನುಬೆಕ್ಕಿನ ಮಹಿಳೆಯಿಂದ ಕೃಷ್ಣನು ಕಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ
ದೇವನಾಗರಿ	कुब्जा
ಸಂಲಗ್ನತೆ	ತ್ರಿವಕ್ರ
ನೆಲೆ	ಗೋಲೋಕ
ಸಂಗಾತಿ	ಕೃಷ್ಣ (ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ)
ಗ್ರಂಥಗಳು	ಬ್ರಹ್ಮವಿವರ್ತ ಪುರಾಣ, ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ, ಸುರ್ ಸಾಗರ್

ಕುಬ್ಜಾ ಮಥುರಾದ ಪೌರಾಣಿಕ ಗೂನುಬೆನ್ನಿನ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದು, ಹಿಂದೂ ದೇವರಾದ ಕೃಷ್ಣನು ಅವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ ಸುಂದರವಾಗಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ, ಬ್ರಹ್ಮವೈವರ್ತ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಸೂರದಾಸರ ಸುರ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು, ತನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಸುದಾಮನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದ ನಂತರ, ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಣ್ಣ ಬಲರಾಮನು ಮಥುರಾದ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದು ರಾಜ ಕಂಸನ ಯುವ ಗೂನುಬೆನ್ನಿನ ಸೇವಕಿ ಕುಬ್ಜಾಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವಳು ಸುಂದರವಾದ ಮುಖವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಲೇಪನಗಳ ತಟ್ಟೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದಳು. ಕೃಷ್ಣ ಅವಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೊಗಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಲೇಪನವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಮೂರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಗಿದ ತ್ರಿವಕ್ರ ಎಂದು ಪರಿಚಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.

ಕೃಷ್ಣನ ಮೋಡಿಯಿಂದ ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧಳಾದ ಅವಳು ರಾಜನಿಗೆ ತಾನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಲೇಪನವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಸಂತಸಗೊಂಡ ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಕಾಲ್ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಅವಳ ಪಾದಗಳ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಗಲ್ಲದ ಕೆಳಗೆ ತನ್ನ ಎರಡೂ ಕೈಗಳಿಂದ ಬೆರಳನ್ನು ಇರಿಸಿ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಅವಳ ದೇಹವನ್ನು ನೇರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕುಬ್ಜಾ ತನ್ನ ರಕ್ಷಕನ ಬಯಕೆಯಿಂದ ಜಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಳು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲಿನ ಉಡುಪನ್ನು ಎಳೆದು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೃಷ್ಣನು ನಯವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಭೇಟಿಯ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ ನಂತರ ಅವಳ ಬಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.

ಸೂರದಾಸ್ ಅವರ ಕವನವು ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುವ ಉಲ್ಲೇಖದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಆ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಮನವು ದೇವರ ಉಳಿಸುವ ಕೃಪೆಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಭೇದಭಾವ ಮಾಡದ ಮತ್ತು ಕೆಳವರ್ಗದ ಸೇವಕಿಗೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ಕಂಸನನ್ನು ವಧಿಸಿದ ನಂತರ, ಕೃಷ್ಣನು ವಾಗ್ದಾನದಂತೆ ಉದ್ಧವನೊಡನೆ ಕುಬ್ಜಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಕುಬ್ಜ ತನ್ನ ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ಕುಬ್ಜಳು ಕೃಷ್ಣನಿಗಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಕೃಷ್ಣನು ಒಳಗಿನ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕುಬ್ಜಳ ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಆರಾಮವಾಗಿ ವಿಶ್ರಮಿಸಿದನು. ಅವನನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ ಕುಬ್ಜನ ಆಸೆ ಈಡೇರುತ್ತದೆ. ಅವಳು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಇರಲು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ವಿನಂತಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ ಕೃಷ್ಣನು ಉದ್ಧವನ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಹೊರಟುಹೋದನು. ಅವನು ತನ್ನ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪೂರೈಸುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ.

ಸೂರದಾಸರು ಕುಬ್ಜ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣರ ಎರಡನೇ ಭೇಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿವರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕುಬ್ಜಳ ಭಾಗ್ಯವು ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಅವಳ ಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅವನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕಂಸನನ್ನು ಕೊಂದ ನಂತರ, ಕೃಷ್ಣನು ಅವಳ ಆಸೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಕುಬ್ಜಳ ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

ಬ್ರಹ್ಮ ವೈವರ್ತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಕುಬ್ಜವು ಶೂರ್ಪನಖಾ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸಿಯ ಪುನರ್ಜನ್ಮವಾಗಿದ್ದು, ರಾಮ, ಕೃಷ್ಣನ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದೆ. ಶೂರ್ಪನಕೆಯ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಅವಳ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಕುಬ್ಜನಾಗಿ, ರಾಮನೊಂದಿಗೆ ಐಕ್ಯವಾಗಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆಯು ಈಡೇರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವಳು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು (ರಾಮನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ) ಪತಿಯಾಗಿ (ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ) ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಗದ ನಂತರ ಅವಳು ಗೋಲೋಕವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಮುಖಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಗೋಪಾಲಕಿಯಾದಳು.

ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣದಂತಹ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕೃತಿಗಳು ಕುಬ್ಜಳ ಮನೆಗೆ ಕೃಷ್ಣನ ಭೇಟಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ

ಕುಬ್ಜಾಳ ಕಥೆಯು ೨೦೧೯ ರ ಬಾಲ ಚಿತ್ರದ ಪ್ರಾರಂಭ ಮತ್ತು ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ನಾಟಕದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ವರ್ಣಭೇದ ನೀತಿಯ ಒಂದು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.