ಎನ್ರಾನ್ ಹಗರಣ

Enron Corporation
ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ	Defunct / Asset-less Shell
ಸ್ಥಾಪನೆ	Omaha, Nebraska, 1985
ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯ	Houston, Texas, United States
ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ(ಗಳು)	Kenneth Lay, Founder, former Chairman and CEO; Jeffrey Skilling, former President, CEO and COO; Andrew Fastow, former CFO; Rebecca Mark-Jusbasche, former Vice Chairman, Chairman and CEO of Enron International; Stephen F. Cooper, Interim CEO and CRO; John J. Ray, III, Chairman
ಉದ್ಯಮ	formerly Energy
ಆದಾಯ	$101 billion (in 2000)
ಜಾಲತಾಣ	http://www.enron.com/

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2001ರಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡ ಎನ್ರಾನ್ ಹಗರಣ , ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ನ ಹ್ಯೂಸ್ಟನ್ ಮೂಲದ ಅಮೆರಿಕದ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ ಕಂಪನಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್ ದಿವಾಳಿಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಐದು ಆಡಿಟ್‌ ಮತ್ತು ಅಕೌಂಟೆನ್ಸಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಹೊಂದಿರುವ ಅರ್ಥರ್ ಅಂಡರ್ಸನ್ ಕೆಳಗಿಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಅಮೆರಿಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ದಿವಾಳಿಯ ಪುನಾರಚನೆಯಾಗಿತ್ತು ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ಆಡಿಟ್‌‌ನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವೈಫಲ್ಯವಾಗಿತ್ತು.^[೧] ಕೆನ್ನೆಥ್ ಲೇ ಅವರಿಂದ 1985ರಲ್ಲಿ ಹೌಸ್ಟನ್ ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ನಾರ್ಥ್ ಸೇರಿಸಿ ಎನ್ರಾನ್ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜೆಫ್ರಿ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಗುತ್ತಿಗೆ ಪಡೆದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಪತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ದೋಷಗಳು, ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ಹಣಕಾಸು ವರದಿಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ವಿಫಲವಾದ ಒಪ್ಪಂದ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಬಿಲಿಯನ್ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸಾಲವನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವಂತೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಮುಖ್ಯ ಹಣಕಾಸು ಅಧಿಕಾರಿ ಆಂಡ್ಯ್ರೂ ಫಾಸ್ಟೋ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು ಎನ್ರಾನ್ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಆಡಿಟ್‌ ಕಮಿಟಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಪಾಯವಿರುವ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವಂತೆ ಆಂಡರ್ಸನ್ ಅವರಿಂದ ಬಂದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. 2000 ರ ಮಧ್ಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಷೇರು ಬೆಲೆ US$90 ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿತ್ತು, ನವಂಬರ್ 2001ರ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ 1 ಡಾಲರ್‌ ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇಳಿದ ಕಾರಣ ಶೇರುದಾರರು 11 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಯುಎಸ್ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಸ್ ಆಂಡ್ ಎಕ್ಸಜೆಂಜ್ ಕಮಿಷನ್ (ಎಸ್ಇಸಿ ತನಿಖೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮೂಲ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ಡೈನರ್ಜಿ ನೀಡಿತು. ಮಾತುಕತೆ ವಿಫಲವಾದ ಮೇಲೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2, 2001ರಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ದಿವಾಳಿತನಕ್ಕೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ದಿವಾಳಿತನದ ನಿಯಮಾವಳಿಯ ಅಧ್ಯಾಯ 11ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 64.3$ ಬಿಲಿಯನ್ ಆಸ್ತಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. 2002ರ ವರ್ಲ್ಡ್‌ಕಾಮ್ ದಿವಾಳಿ ಆಗುವವರೆಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ದಿವಾಳಿಯಾಗಿತ್ತು.^[೨] ವಿವಿಧ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರ ಮೇಲೆ ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಎನ್ರಾನ್ ಅಡಿಟರ್ ಆಗಿದ್ದ ಅರ್ಥರ್ ಅಂಡರ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಕೂಡ ಅಮೆರಿಕದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಆದರೆ ಯುಎಸ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ ತೀರ್ಪನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಲಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಥೆಯು ಬಹುತೇಕ ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಕಾರಣ ಮುಚ್ಚಬೇಕಾಯಿತು. (ಅರ್ಥರ್ ಅಂಡರ್ಸನ್ ವಿರುದ್ಧ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನೋಡಿ). ಬಿಲಿಯನ್ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ಶೇರು ದರದಲ್ಲಿ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದರೂ ಕಾನೂನು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಶೇರುದಾರರು ಸಿಮೀತ ಹಣವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದರು. ಈ ಹಗರಣದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಂಪನಿಗಳ ಹಣಕಾಸು ವರದಿಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.^[೩] ಸರ್ಬನೆಸ್-ಆಕ್ಸ್‌ಲೇ ಅಧಿನಿಯಮವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಫೆಡರಲ್ ತನಿಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಖೊಟ್ಟಿ ದಾಖಲೆಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ನಾಶಪಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಿರುಚುವಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಶೇರುದಾರರನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.^[೪] ಈ ಕಾನೂನು ಅಡಿಟಿಂಗ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು.^[೩]

ಎನ್ರಾನ್ ಉನ್ನತಿಗೇರುವಿಕೆ

ಜುಲೈ 2004ರ ಮಗ್‌ಶಾಟ್‌ ನಲ್ಲಿ ಕೆನೆತ್‌ ಲೇ

ಎರಡು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಕಂಪನಿಗಳಾದ ಹ್ಯೂಸ್ಟನ್ ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ನಾರ್ಥ್ ಅನ್ನು ಸೇರ್ಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೆನ್ನೆಥ್ ಲೇ 1985ರಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.^[೫] 1990ರ ಪ್ರಾರಂಭದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ನೀಡಿದರು. ಇದಾದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಮಾರಾಟದ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ಕಾನೂನು ಪಾಸು ಮಾಡಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ನಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳು ಶಕ್ತಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು.^[೬] ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ದರ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ವಿರುದ್ಧ ಅಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ವಿಧಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಎನ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳ ಬಲವಾದ ಲಾಬಿ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಯಿತು.^[೬]^[೭] 1992ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಮುನ್ನ ಗಳಿಕೆಯಾದ 122 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅನಿಲ ವ್ಯಾಪಾರವು ಎನ್ರಾನ್ ನಿವ್ವಳ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆದಾರನಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ನವೆಂಬರ್ 1999ರಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎಂಬ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು ಅಲ್ಲದೇ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತುಕತೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು.^[೮] ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಸಾಧಿಸುವ ಧಾವಂತದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಬದಲಿಸಲು ಹವಣಿಸಿತು. 2001ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಎನ್ರಾನ್, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಿದ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಗ್ಯಾಸ್ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್. ಪಲ್ಪ್ ಮತ್ತು ಪೇಪರ್ ಪ್ಲಾಂಟ್‌ಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೈತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಯಿತು. ಇದೇ ಮಾದರಿಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ವಹಿವಾಟು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.^[೯] ಈ ಎಲ್ಲದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ಶೇರು ಬೆಲೆ 1991ರ ಪ್ರಾರಂಭದ ದಿನಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು 1998ರ ಅಂತ್ಯದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಶೇ.311ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡಿತು. ಸಾಧಾರಣ ಮತ್ತು ಕಳಪೆ 500 ಶೇರು ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ಇದು ಗಮನಾರ್ಹ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 1999ರಲ್ಲಿ ಶೇರು ಬೆಲೆ ಶೇ. 56 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು 2000ರಲ್ಲಿ ಶೇ. 87ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು. ಇದೇ ಅವಧಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಲ್ಲಿ ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಶೇ.20ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಶೇ. 10 ರಷ್ಟು ಇಳಿಕೆ ದಾಖಲಿಸಿತ್ತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2000ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಎನ್ರಾನ್ ಶೇರು 83.13 ಡಾಲರ್‌ ತಲುಪಿತು ಮತ್ತು ಇದರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬಂಡವಾಳವು 60 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌‌ಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇದು ಆರು ಪಟ್ಟು ಬುಕ್ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ ಮತ್ತು 70 ಪಟ್ಟು ಗಳಿಕೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಇದು ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿದ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯದ ಸೂಚಕವಾಯಿತು. ಇದು ಅಲ್ಲದೇ ಅಮೆರಿಕದ ಫಾರ್ಚೂನ್ ಅತ್ಯಂತ ನಂಬಲರ್ಹ ಕಂಪನಿ ಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾದ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿ ಎಂದು ಎನ್ರಾನ್ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು.^[೧೦]

ಅವನತಿಗೆ ಕಾರಣಗಳು

ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಅಪಾರದರ್ಶಕ ಹಣಕಾಸು ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಶೇರುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಕರಿಗೆ ಅದರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿತ್ರಣ ನೀಡಲಿಲ್ಲ.^[೧೧]^[೧೨] ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲಾಗಿ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾದರಿಯು ಲೆಕ್ಕಪತ್ರವನ್ನು ಸಿಮೀತ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಂದಿರಿಸಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಸಿಮೀತ ಲೆಕ್ಕ ಪತ್ರ ವಿಧಾನವು ಆದಾಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಲೇನ್ಸ್ ಶೀಟ್ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಾಡಿಸಿ ತನ್ನ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಪರವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಿತು.^[೧೩] ಮ್ಯಾಕ್ ಲೀನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಕೀಡ್ ರ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ದ ಸ್ಮಾರ್ಟೆಸ್ಟ್ ಗೈಸ್ ಇನ್ ದ ರೂಮ್ ಪುಸ್ತಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಎನ್ರಾನ್ ಹಗರಣ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಹವ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಗಳ ನಿರಂತರತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿ ಕೊನೆಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಬಾರದೆ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡಿತು.^[೧೪] 1997ರ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕುಸಿಯುವವರೆಗೆ, ಎನ್ರಾನ್ ನ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ವರದಿಯಾಗಿರುವ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣದ ಒಳಹರಿವನ್ನು ಗೌಪ್ಯವಾಗಿರಿಸುವುದು ಆಗಿತ್ತು. ಆಸ್ತಿಯ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಸಾಲವನ್ನು ತಿರುಚಲಾಯಿತು.^[೧೫] ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯು ದಿವಾಳಿಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು. ಬಹುತೇಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಲೇ. ಜೆಫರಿ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್, ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಫಾಸ್ಟೊವ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರ ನೇರವಾದ ಇಲ್ಲವೇ ಪರೋಕ್ಷ ಜ್ಞಾನದಿಂದಾಗಿ ಚಿರಕಾಲ ಅವರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಯಿತು. ಕೊನೆಯ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಲೇ ಕಂಪನಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಂದಿಗೂ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯದಿದ್ದರೂ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರ ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದ್ದರು. ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಯಾವಾಗಲೂ ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳತ್ತ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರಿಕರಿಸಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರದ ಹಂತ ತಲುಪುವುದಕ್ಕೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಅಲ್ಲದೇ ಕಂಪನಿಯ ಸಾಲವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಡುವುದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರು. ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು ಬ್ಯಾಲನ್ಸ್ ಶೀಟ್ ನಲ್ಲಿರದ ವಾಹನ, ಸಂಕೀರ್ಣ ವ್ಯವಹಾರಿಕ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಇಂದಿಗೂ ಜನರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಹೆಣಗಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು.^[೧೪]

ಆದಾಯ ಮಾನ್ಯತೆ

ಎನ್ರಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಸಗಟು ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಅಪಾಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಲಾಭ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಇದು ಅಲ್ಲದೇ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗ್ಯಾಸ್ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್, ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿದರು.^[೧೬] ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟ ಮತ್ತು ಖರೀದಿಯ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಆದಾಯವನ್ನಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸಾಮಗ್ರಿ ಮಾರಾಟದ ವೆಚ್ಚ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ಮಾರಾಟಗಾರರು ಪರಿಗಣಿಸಿ ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಏಜೆಂಟ್ ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಆತ ಮಾರಾಟ ಇಲ್ಲವೇ ಖರೀದಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥನಂತೆ ರಿಸ್ಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಸೇವೆ ನೀಡುವವರು ಏಜೆಂಟ್ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಣಗೊಂಡ ಮೇಲೆ ಪೂರ್ಣ ಮೌಲ್ಯದ ವ್ಯವಹಾರವಾಗಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿನ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಆತ ಆದಾಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.^[೧೭] ಗೋಲ್ಡ್‌ಮನ್ ಸಚ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೆರ್ರಿಲ್ ಲಿಂಚ್‌ಗಳಂತಹ ಶೇರು ವಹಿವಾಟು ಕಂಪನಿಗಳು ಆದಾಯವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ (ಅಲ್ಲಿ ಶೇರು ವಹಿವಾಟು ಅಥವಾ ದಳ್ಳಾಳಿ ಶುಲ್ಕ ಮಾತ್ರ ಆದಾಯ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು) ಮಿತವಾದ "ದಲ್ಲಾಳಿ ಮಾದರಿ"ಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಪ್ರತಿ ವಹಿವಾಟಿನ ಪೂರ್ತಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಆದಾಯವನ್ನಾಗಿ ವರದಿ ಮಾಡುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಈ "ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮಾದರಿ" ವಿಧಾನವು ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಅರ್ಥವಿವರಣೆ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ದಲ್ಲಾಳಿ ಮಾದರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ವಿಧಾನ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು.^[೧೮] ಎನ್ರಾನ್‌ನ ವರದಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವು ವಹಿವಾಟಿನ ಆದಾಯವನ್ನು ಏರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇದು ನಂತರಉದ್ದಿಮೆಯ ಆದಾಯದ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯ ಜೊತೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವೆಂಬಂತೆ ಇತರ ಉದ್ದಿಮೆಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯ ವಹಿವಾಟಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಡ್ಯೂಕ್ ಎನರ್ಜಿ, ರೇಲಿಯಂಟ್ ಎನರ್ಜಿ, ಮತ್ತು ಡೈಎನರ್ಜಿಗಳಂತಹ ಇತರ ಶಕ್ತಿಯ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಫಾರ್ಚೂನ್ 500 ರ 50 ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ಉದ್ದಿಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಶೇರು ವಹಿವಾಟಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಆದಾಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳಲು ಎನ್ರಾನ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡವು.^[೧೯] ಎನ್ರಾನ್‌ನ "ಹೆಚ್ಚಾಗಿ-ಏರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ" ಆದಾಯಗಳ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಲವನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ, ಹೊಸಶೋಧಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಉದ್ದಿಮೆಯ ಅದ್ಭುತ ಕಾರ್ಯದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತು. 1996 ರಿಂದ 2000 ದ ನಡುವೆ, ಎನ್ರಾನ್‌ದ ಆದಾಯಗಳು 750% ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ವೃದ್ಧಿಯಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು, 1996 ರಲ್ಲಿ $13.3 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳಿದ್ದ ಆದಾಯವು 2000 ದಲ್ಲಿ $100.8 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳಿಗೆ ವೃದ್ಧಿಯಾಗಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 65% ದಂತೆ ಈ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ವರ್ಧನೆಯು ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 2-3% ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲು ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಯಾವುದೇ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಹಿಂದೆಂದೂ ಕಂಡಿರದಂತಹುದಾಗಿತ್ತು. 2001 ನೇ ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ಒಂಭತ್ತು ತಿಂಗಳುಗಳಿಗೆ, ಎನ್ರಾನ್ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ $138.7 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ದಾಖಲು ಮಾಡಿತು, ಈ ದಾಖಲಾತಿಯು ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ಫಾರ್ಚ್ಯೂನ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ 500 ದಲ್ಲಿ ಆರನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.^[೨೦]

ನ್ಯಾಯಯುತ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ

ಎನ್ರಾನ್‌‌ನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಅನಿಲ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ, ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಇದು ನ್ಯಾಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿತ್ತು: ಪ್ರತಿ ಕಾಲದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಮವು ಅನಿಲವನ್ನು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡುವ ವಾಸ್ತವಿಕ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಗಳಿಸುವ ವಾಸ್ತವಿಕ ಆದಾಯವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯಾವಾಗ ಕುಶಲಗಾರರು ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರೋ, ಅವರು ಶೇರು ವಹಿವಾಟು ಉದ್ಯಮವು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟರು, ಏಕೆಂದರೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವು "...ನಿಜವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯ"ವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.^[೨೧] ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಲೆಕ್ಕವನ್ನು ಮಾಡಲು ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ಆಯವ್ಯಯ-ಅಲ್ಲದ ಉದ್ಯಮವಾಯಿತು.^[೨೨] ನ್ಯಾಯಯುತ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವು, ಒಮ್ಮೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಸಹಿ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ ನಂತರ, ಆದಾಯವು ಬರಲಿರುವ ಹಣದ ಹರಿವಿನ ನಿವ್ವಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೌಲ್ಯ ಎಂಬಂತೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು. ಅನೇಕ ವೇಳೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವೆಚ್ಚಗಳು ನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಲು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದವು.^[೨೩] ಆದಾಯ ಮತ್ತು ನಗದುಗಳನ್ನು ಸರಿಹೊಂದಿಸಲು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೆಚಿನದಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಬಂಡವಾಳದಾರರು ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕವಾಗಿ ತಪ್ಪಾದ ಅಥವಾ ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವ ವರದಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟರು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಬಂದ ಆದಾಯವು ಹಣಕಾಸಿನ ಗಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಆದಾಯಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದ್ದರಿಂದ ಬಂಡವಾಳದಾರರನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ಹೊಸ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆದಾಯಗಳು ಅಂತರ್ಗತಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡಬೇಕು.^[೨೧] ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಒಬ್ಬ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯು "ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಆದಾಯವನ್ನು ವರ್ಧಿಸಿದರೆ, ನಂತರ ನೀವು ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದನು.^[೨೨] ಸಂಭಾವ್ಯತೆಗಳ ಮೋಸಗಳು ಇದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಯು.ಎಸ್. ಷೇರುಪತ್ರ ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯ ಮಂಡಳಿಯು (SEC) ಎನ್ರಾನ್‌ಗೆ ಅದರ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಅನಿಲ ಭವಿಷ್ಯತ್ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ವಹಿವಾಟಿನ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಜನವರಿ 30, 1992 ರಂದು ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು.^[೨೧] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎನ್ರಾನ್ ನಂತರ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಮುನ್ನಂದಾಜನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು.^[೨೪] ಜುಲೈ 2000 ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ, ಎನ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್‌ಬಸ್ಟರ್ ವೀಡಿಯೋ ಕಂಪನಿಗಳು ಆ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯೊಳಗೆ ಯು.ಎಸ್.ನ ವಿವಿಧ ನಗರಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯ-ಮೇಲೆ ಮನೋರಂಜನೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ 20-ವರ್ಷದ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದವು. ಹಲವಾರು ಪೈಲಟ್ ಯೋಜನೆಗಳ ನಂತರ, ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಬದುಕುಳಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬೇಡಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡ, ಎನ್ರಾನ್ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಸುಮಾರು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಊಹಿತ ಆದಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಯಿತು.^[೨೩] ಸಂಪರ್ಕಜಾಲವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದಾಗ, ಬ್ಲಾಕ್‌ಬಸ್ಟರ್ ಕಂಪನಿಯು ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಒಪ್ಪಂದವು ನಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡರೂ ಸಹ ಎನ್ರಾನ್ ಭವಿಷ್ಯದ ಆದಾಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.^[೨೫]

ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳು

ಎನ್ರಾನ್ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿತ್ತು-ನಿಯಮಿತ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಅಥವಾ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು-ಬಂಡವಾಳ ತೊಡಗಿಸಲು ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೨೬] ಈ ಶೆಲ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಬ್ಬ ಹೊಣೆಹೊರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ(ನಡೆಸುಗ) ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಆದರೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಇಕ್ವಿಟಿ ಬಂಡವಾಳದಾರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಸಾಲ ಮಾಡುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಬಂಡವಾಳ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಹಣಕಾಸಿನ ವರದಿ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ, ನಡಾವಳಿಗಳ ಒಂದು ಸರಣಿಯು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕವು ಹೊಣೆಹೊರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಘಟಕ ಹೌದೋ ಅಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, 2001 ರವರೆಗೆ, ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವ ಸಲುವಾಗಿ ನೂರಾರು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು.^[೨೩] ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳು ಕೇವಲ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಭಂಗದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಅಡಾವೆ ಪತ್ರಿಕೆಯು ತನ್ನ ಭಾದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ನಮೂದಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇಕ್ವಿಟಿಯನ್ನು ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನಮೂದಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಇದರ ಆದಾಯಗಳು ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನಮೂದಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.^[೨೬] ಎನ್ರಾನ್ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೆಳಬದಿಯ ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ನಗದಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗದ ಬಂಡವಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವನೀಯ ನಷ್ಟದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ತೊಡಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಶೇರುದಾರರಿಗೆ ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳು ಈ ನಷ್ಟದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಸ್ವಂತ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಜಾಮೀನುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಬಂಡವಾಳದಾರರು ಅರಿತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಎನ್ರಾನ್ ಅನ್ನು ಕೆಳಬದಿಯ ಸಷ್ಟದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಿತು.^[೨೬] ಜೆಇಡಿಐ ಮತ್ತು ಚ್ಯೂಕೋ, ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್, ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್‌ಗಳು ಎನ್ರಾನ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.

ಜೆಇಡಿಐ ಮತ್ತು ಚ್ಯೂಕೋ

1993 ರಲ್ಲಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್(CalPERS), ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪಿಂಚಿಣಿ ನಿಧಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜಂಟಿ ಉಧ್ಯಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.ಇದನ್ನು ಜಂಟಿ ಶಕ್ತಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಂಡವಾಳಗಳು (ಜಾಯಿಂಟ್ ಎನರ್ಜಿ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ (ಜೆಇಡಿಐ)) ಎಂದು ಕರೆಯಿತು.^[೨೭] 1997 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ (COO) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರು ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್ (CalPERS) ಅನ್ನು ವಿಶೇಷ ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಅನ್ನು ಸೇರುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಉತ್ಸುಕವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಜೆಇಡಿಐನಲ್ಲಿಯ ತಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬಹುದಿತ್ತು.^[೨೮] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎನ್ರಾನ್ ಜೆಇಡಿಐಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್‌ನ ಶೇರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಸಾಲವನ್ನು ಮಾಡಲು ಇಷ್ಟಪಡಲಿಲ್ಲ. ಪ್ರಧಾನ ಹಣಕಾಸು ಅಧಿಕಾರಿ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಚ್ಯೂಕೋ ಇನ್‌ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್ ಎಲ್.ಪಿ ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಅದು ಎನ್ರಾನ್‌‌ಗೆ ಅದು ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್‌ನ $383 ಮಿಲಿಯನ್ ಶೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಸಾಲ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿತು.^[೨೬] ಫಾಸ್ಟೋವ್‌ರ ಚ್ಯೂಕೋ ಸಂಘಟನೆಯ ಕಾರಣದಿಂದದಾಗಿ ಜೆಇಡಿಐಯ ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಅಡಾವೆ ಪತ್ರಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕ್ಯಾಲ್‌ಪಿಇಆರ್‌ಎಸ್‌ ಮತ್ತು ಎನ್ರಾನ್‌ಗಳ ನಡುವಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು 2001 ರಲ್ಲಿನ ಕುಸಿತದಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು, ಅದು ನಂತರ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಚ್ಯೋಕೋ ಮತ್ತು ಜೆಇಡಿಐ ಎರಡರ ಮೊದಲಿನ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತಗೊಳಿಸಿತು. ಈ ಅನೂರ್ಜಿತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು 1997 ರಿಂದ 2001 ರ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಆದಾಯವನ್ನು $405 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳಿಂದ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಜೊತೆಯಾಗಿ, ಕ್ರೋಢೀಕರಣವು ಕಂಪನಿಯ ಒಟ್ಟು ಋಣಗ್ರಸ್ತತೆ(ಸಾಲದ ಮೊತ್ತ)ಯನ್ನು $628 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.^[೨೯]

ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್

ವೈಟ್‌-ವಿಂಗ್ ಡೋವ್ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌‌ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ಹಣಕಾಸಿನ ಸಾಧನವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕದ ಹೆಸರೂ ಕೂಡ ಆಗಿತ್ತು.^[೩೦] ಡಿಸೆಂಬರ್ 1997 ರಲ್ಲಿ, ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ $579 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತದ ಬಂಡವಾಳ ಮತ್ತು ಬಾಹಿಕ ಬಂಡವಾಳದಾರರಿಂದ $500 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತದ ಬಂಡವಾಳದ ಜೊತೆ, ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್ ಸದಸ್ಯ ಎಲ್.ಪಿ.ಯು ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಎರಡು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಘಟಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಎನ್ರಾನ್ ಜೊತೆಗೆ ಏಕೀಕರಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮದ ಅಡಾವೆ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಶಕ್ತಿ ಸ್ಥಾವರಗಳಲ್ಲಿ ಶೇರುಗಳು, ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಬಂಡವಾಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.^[೩೧] 1999 ಮತ್ತು 2001 ರ ನಡುವೆ ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್ ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ಅದರ ಶೇರುಗಳನ್ನು ಪೂರಕವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು 2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೌಲ್ಯದ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿತು. ವಹಿವಾಟುಗಳು ಎನ್ರಾನ್ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಹಸ್ತಾಂತರವು ನಿಜವಾದ ಕ್ರಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಲ ಎಂಬಂತೆ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು.^[೩೨]

ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್ ಮತ್ತು ರಾಪ್ಟರ್‌ಗಳು

1999 ರ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಎರಡು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಿದನು: ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್ ಕೇಮನ್. ಎಲ್.ಪಿ. (ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್1) ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್2 ಸಹ-ಬಂಡವಾಳ ಎಲ್.ಪಿ. (ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್2), ಇವುಗಳನ್ನು ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸರಕುಗಳ ಮತ್ತು ಶೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹಣಕಾಸಿನ ಲೆಕ್ಕಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳು ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಬಾಹಿಕ ಇಕ್ವಿಟಿ ಬಂಡವಾಳದಾರರಂತೆ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಕಂಪನಿಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಗಳಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಫಾಸ್ಟೋವ್ (ಇವರು ಸಿಎಫ್‌ಒ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದ) ಇವರು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ಮಂಡಳಿಯ ಮುಂದೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗಿತ್ತು.^[೩೩] ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್ 1 ಮತ್ತು 2 ಗಳು ಜೆ.ಪಿ. ಮೊರ್ಗಾನ್ ಚೇಸ್, ಸಿಟಿಗ್ರೂಪ್, ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಸ್ಯೂಸ್ ಫರ್ಸ್ಟ್ ಬೊಸ್ಟನ್, ಮತ್ತು ವಚೋವಿಯಾಗಳಿಂದ ಸಹಯ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ $390 ಮಿಲಿಯನ್ ಬಾಹಿಕ ಇಕ್ವಿಟಿಗಳ ಧನಸಹಾಯದ ಜೊತೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಇಕ್ವಿಟಿಯನ್ನು ವಹಿವಾಟು ಮಾಡುವ ಮೆರ್ರಿಲ್ ಲಿಂಚ್ ಕೂಡ $22 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಮಾಡಿತು.^[೨೯] ಎನ್ರಾನ್ "ರಾಪ್ಟರ್ I-IV", ನಾಲ್ಕು ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳಾದ ಜುರಾಸಿಕ್ ಪಾರ್ಕ್‌ ನಲ್ಲಿನ ವೆಲೋಸಿರಾಪ್ಟರ್‌ಗಳು, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶೇರುಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸ್ವತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ $1.2 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಶೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಹಕ್ಕುಗಳು ಹಾಗೂ ಎನ್ರಾನ್‌ನ $150 ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂದಾಯ ಮಾಡಬೇಕಾದ ನೋಟ್‌ಗಳಿಗೆ" ವರ್ಗಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೩೪]^[೩೫]^[೩೬] ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳು, ಘಟಕಗಳ ಸಾಲ ಸಾಧನ (ಲಿಖಿತಪತ್ರ)ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಈ ಎಲ್ಲವುಗಳನ್ನು ಸಂದಾಯ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟವು. ಈ ಲಿಖಿತಪತ್ರಗಳ ಮುಖಬೆಲೆಯ ಮೊತ್ತವು $1.5 ಬಿಲಿಯನ್ ಆಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳು $2.1 ಬಿಲಿಯನ್‌ನ ಒಂದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಮೊತ್ತಕ್ಕಾಗಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟವು.^[೩೫] ಎನ್ರಾನ್ ರಾಪ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಂಡವಾಳಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಕಂಪನಿಯು ಶೇರುಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀಡುವಿಕೆಯಂತಹ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಅದು ತನ್ನ ಅಡಾವೆ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ (ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಶೀಟ್) ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂದಾಯ ಮಾಡಬೇಕಾದ ನೋಟ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ವತ್ತುಗಳಾಗಿ ನಮೂದಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇದರ ಶೇರುದಾರರ ಇಕ್ವಿಟಿಯನ್ನು ಆ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.^[೩೭] ಈ ನಿರೂಪಣೆಯು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧಕ ಅರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್‌ಸನ್‌ಗೆ ಇದನ್ನು ಅಡಾವೆ ಪತ್ರಿಕೆಯಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕುವುದು ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇದು ನಿವ್ವಳ ಶೇರುದಾರರ ಇಕ್ವಿಟಿಯಲ್ಲಿ $1.2 ಬಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತದ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.^[೩೮] $2.1 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವು. ಶೇರು ಬೆಲೆಗಳು ಅವುಗಳ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪಿದ ಕಾರಣ ಎನ್ರಾನ್ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಐದು ಆರ್ಥಿಕ ತ್ರೈಮಾಸಿಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ, ಶೇರುಗಳ ಬೆಲೆಯು ಇಳಿದಂತೆ ವಿನಿಮಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಬಂಡವಾಳ ಪಟ್ಟಿಗಳ ಮೌಲ್ಯವೂ ಕೂಡ $1.1 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಇಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು (ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳು ಒಪ್ಪಂದಗಳಡಿಯಲ್ಲಿ ಈಗ $1.1 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಸಾಲದ ಹೊರೆಯನ್ನು ಹೊರಲ್ಪಟ್ಟರು). "ನ್ಯಾಯವಾದ ಮೌಲ್ಯ" ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಎನ್ರಾನ್ 2000 ನೇ ವರ್ಷದ ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಮೂಲಕ $500 ಮಿಲಿಯನ್ ಲಾಭಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಯಿತು, ಅದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಶೇರಿನ ಬಂಡವಾಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಇದರ ನಷ್ಟವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಿತು. ಈ ಲಾಭವು 2000 ನೇ ವರ್ಷದ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಗಳಿಕೆಯ ಮೂರನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗ ಎಂಬುದಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು (ಮೊದಲಿಗೆ 2001 ರಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಪುನರ್‌ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು).^[೩೯]

ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಅಧಿಪತ್ಯ (ಆಡಳಿತ)

ಹೀಲೆ ಮತ್ತು ಪಾಲೆಪ್ಯೂ ಇವರು ಹೇಳಿದ್ದೇನೆಂದರೆ, ಒಂದು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು "ಮಾಹಿತಿಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕಗಳ ಸರಿಯಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು, ಮತ್ತು ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳದಾರರ ನಡುವಣ ಅಧಿಪತ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬಾಹಿಕ ಆಡಿಟರ್‌ಗಳಂತಹ ಆಶ್ವಾಸನಾ ಕಸುಬುದಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲದ ಮೂಲಕ ನಡೆಸಲ್ಪಡಬೇಕು; ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಮಿತಿಯ ಆಂತರಿಕ ಆಡಳಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಸಲ್ಪಡಬೇಕು."^[೧೦] ಎನ್ರಾನ್ ಇದು ಗಣನೀಯವಾದ ಮಾಲಿಕತ್ವದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಂದು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧನಾ ಸಮಿತಿಯ ಜೊತೆ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಹೊರಗಣ-ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಮಾದರಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಲಿಖಿತದಲ್ಲಿತ್ತು. ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಮಿತಿಯ 2000 ವರ್ಷದ ಅವಲೋಕನದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ರು ಇದರ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನದ ಸಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು.^[೪೦] ಇದರ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲದ ಜೊತೆಗೂ ಕೂಡ, ಎನ್ರಾನ್ "ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹ ಉದ್ಯಮದ ಮಾದರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತದ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು, ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಇದರ ನಿಜವಾದ ಕಾರ್ಯದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವುದು ಮತ್ತು ಇದರ ಸರಕುಗಳನ್ನು ನಂಬಲಸಾಧ್ಯವಾದಂತಹ ಹಂತಗಳಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದು ವಂಚಿಸುವುದು" ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥವಾಯಿತು.^[೪೧]

ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಪರಿಹಾರ

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯದಕ್ಷತಾ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇದರ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವವಾದ ನೌಕರರನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಪುರಸ್ಕರಿಸಲು ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಒಂದು ಅಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಈ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಲಾಭಾಂಶಗಳನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ-ಕಾಲಾವಧಿ ಗಳಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಗಮನದ ಜೊತೆ ಎಡಬಿಡದೆ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿತು. ನೌಕರರು ಹೆಚ್ಚಿನ-ಗಾತ್ರದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಅವರ ಕಾರ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಅವಲೋಕನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ದರ್ಜೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಹಣದ ಹರಿವಿನ ಅಥವಾ ಲಾಭದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಜೊತೆಯಾಗಿ, ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಉದ್ಯಮದ ಸರಕಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಎಷ್ಟು ಮುಂಚೆ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಷ್ಟು ಮುಂಚೆ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಈ ಪದ್ಧತಿಯು ಒಪ್ಪಂದ-ಮಾಡುಗರಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತದ ಹಣದ ಲಾಭಾಂಶ ಮತ್ತು ಸರಕಿನ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.^[೪೨] ಯು.ಎಸ್. ಉದ್ಯಮಗಳಂತೆ, ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ಸರಕಿನ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ಸರಕಿನ ಆಯ್ಕೆ ನೀಡುವಿಕೆಯ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ನ ನಿರೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದಕ್ಕೆ, ದಾಖಲಿತ ಗಳಿಕೆಯ ಗೋಚರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ಗತಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿರೀಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಗೆ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಿತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2000 ದಂದು, ಎನ್ರಾನ್ ಸರಕಿನ ಆಯ್ಕೆ ಯೋಜನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ 96 ಮಿಲಿಯನ್ ಶೆರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು (ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ 13% ಸಾಮಾನ್ಯ ಶೇರುಗಳು ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿದ್ದವು). ಮೂರು ವರ್ಷದ ಒಳಗಾಗಿ, ಈ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲ್ಪಡಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್‌ದ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ದಾಖಲೆಯು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿತು.^[೪೩] ಎನ್ರಾನ್‌ದ ಜನವರಿ 2001ರ ಸರಕಿನ ಬೆಲೆ $83.13 ಮತ್ತು 2001ರ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ಲಾಭದಾಯಕ ಮಾಲಿಕತ್ವವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ಶೆರಿನ ಮಾಲಿಕತ್ವವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ $659 ಮಿಲಿಯನ್ ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ಗೆ $174 ಮಿಲಿಯನ್ ಇತ್ತು.^[೪೦] ಉದ್ದಿಮೆಯು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಇದರ ಸರಕುಗಳ (ಶೇರುಗಳ) ಬೆಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತ್ತು. ಸರಕಿನ ಟೆಲಿಪ್ರಿಂಟರ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಪ್ರವೇಶಾಂಗಣದಲ್ಲಿ, ಉತ್ಥಾನಕಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮದ ಗಣಕಯಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು.^[೪೪] ಮುಂಗಡಪತ್ರ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ "ನಮ್ಮ ಶೆರಿನ ಬೆಲೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ನೀವು ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಆಶಿಸುತ್ತೀರಿ?" ಎಂದು ಕೇಳುವುದರ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮತ್ತು ಆ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಸಂಭವನೀಯವಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಅದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು.^[೨೪] ಎನ್ರಾನ್‌ನ ನೌಕರರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ವೆಚ್ಚ-ಕೇಂದ್ರೀಕೃತರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ಮೂಲ ಚಿಂತನೆಗೆ ತೆಡೆಯೊಡ್ಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ನಂಬಿದ್ದರು.^[೪೫] ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಪೂರ್ತಿ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಮಿತಿಮೀರಿದ ದುಂದುವೆಚ್ಚವು ಅತಿರೇಕಕ್ಕೆ ಹೋಯಿತು, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕರಲ್ಲಿ ಇದು ಅಳತೆ ಮೀರಿತು. ನೌಕರರು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚದ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅವರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರು.^[೪೬] 1998ರಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚು-ಗಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ 200 ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ನೌಕರರು ವೇತನ, ಲಾಭಾಂಶ ಮತ್ತು ಶೇರಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ $193 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷದ ನಂತರ, ಈ ಅಂಕಿಯು $1.4 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಹೋಗಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೪೭]

ಅಪಾಯ ನಿರ್ವಹಣೆ

ಇದರ ಪತನಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ, ಎನ್ರಾನ್ ಇದು ತನ್ನ ಆಧುನೀಕೃತ ಹಣಕಾಸಿನ ನಷ್ಟ ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.^[೪೮] ಅಪಾಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯು ಎನ್ರಾನ್‌ಗೆ ಕೇವಲ ಇದರ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸನ್ನಿವೇಶದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಇದರ ಉದ್ಯಮದ ಯೋಜನೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ತುಂಬಾ ನಿರ್ಧಾರಕವಾಗಿತ್ತು. ಶಕ್ತಿಯ ಉದ್ದಿಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆಯ ಬದಲಾಗುವಿಕೆಯ ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಸಂಭವನೀಯ ನಷ್ಟದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸ್ಥಿರ ಭಾದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ನಿಯತ ಮಾಡಿತು.^[೪೯] ದಿವಾಳಿತನದ ಕಡೆಗೆ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ತ್ವರಿತ ಗತಿಯ ಅವನತಿಯು ಇದರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳ ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಇದರ ಮಾಲಿಕತ್ವದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಿತ ಘಟಕಗಳ ಜೊತೆ ಇದರ ನಷ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ, ಎನ್ರಾನ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೇ ತಾನೇ ನಷ್ಟದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ತಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿತು.^[೫೦] ಎನ್ರಾನ್‌ದ ಹೆಚ್ಚಿನ-ನಷ್ಟ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಮರೆಮಾಚಲ್ಪಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಂಡಳಿಯು ಎನ್ರಾನ್‌ದ ಈ ಪಪದ್ಧತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ರೀತ್ಯಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್, ಎಲ್‌ಜೆ‌ಎಮ್, ಮತ್ತು ರಾಪ್ಟರ್ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಸ್ವರೂಪಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಂಡಳಿಗೆ ಸ್ಥೂಲಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಮಂಡಳಿಯು ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚುಮರೆಯಿಲ್ಲದೇ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಅನುಮೋದಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಎನ್ರಾನ್‌ದ ವಿಸ್ತೃತ ಆಫ್ ದ-ಬುಕ್ಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಕೇವಲ ಮಂಡಳಿಗೆ ವಿಶದವಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಮಂಡಳಿಯ ಠರಾವುಗಳಿಂದ ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನೂ ಕೂಡ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು.^[೫೧] ಎನ್ರಾನ್ ಒಂದು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಹಣಕಾಸಿನ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಂಡಳಿಗಳು, ಅವುಗಳು ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಲು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.^[೫೨]

ಆಯವ್ಯಯದ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ

ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಆಡಿಟರ್‌ ವ್ಯವಹಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆರ್ಥರ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರಸನ್‌, ಅವರ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಸಮಾಲೋಚನಾ ಶುಲ್ಕದ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಲಕ್ಷ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಾದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆಪಾದಿತನಾಗಿದ್ದನು. 2000ರಲ್ಲಿ ಆರ್ಥರ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ $25 ಮಿಲಿಯನ್ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನಾ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಮತ್ತು $27 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಸಮಾಲೋಚನಾ ಶುಲ್ಕವನ್ನು (ಈ ಹಣದಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿನ 27%ನಷ್ಟು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನಾ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಆರ್ಥರ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ನ ಹೌಸ್ಟನ್ ಕಛೇರಿಯ ಸಾರ್ವಜಿಕ ಕಕ್ಷಿದಾರರಿಂದ ಬಂದುದು) ಪಡೆದನು. ಎನ್ರಾನ್‌ ಮಾಡಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಜಟಿಲತೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಪರಿಣತಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಥವಾ ಕೊಟ್ಟ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಧನದಲ್ಲಿನ ಸಂಘರ್ಷಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಆಡಿಟರ್‌ನ ಕ್ರಮಗಳು ಪ್ರಶ್ನೆಗೊಳಗಾದವು.^[೫೩] ಎನ್ರಾನ್‌ ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್‌ ಅಕೌಂಟಿಂಗ್‌ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ಸ್‌ ಬೋರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ (FASB) ಲೆಖ್ಖದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪಡಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದ ಹಲವಾರು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಸರ್ಟಿಫೈಡ್‌ ಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ(CPA) ನೌಕರಿ ನೀಡಿದನು. ಲೆಕ್ಕಿಗರು ಹಣವನ್ನು ಉಳಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವೀಕೃತವಾದ ಲೆಖ್ಖಪರಿಶೋಧನಾ ತತ್ವಗಳು ‌ (GAAP) ಲೆಖ್ಖಾಚಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳಲ್ಲಿನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡುದುದೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಹೊಸ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಹುಡುಕತೊಡಗಿದರು. ಅಕ್ಸೆಪ್ಟೆಡ್ ಅಕೌಂಟಿಂಗ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್‌ನ [GAAP] ಒಬ್ಬ ಎನ್ರಾನ್‌ ಲೆಕ್ಕಿಗನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದಂತೆ, "ನಾವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಹಳ ದಣಿದೆವು. ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಮಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದವು. ಆ ದೌರ್ಬಲ್ಯವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕಾರಣ ನಮ್ಮನ್ನು ಮೊದಲಿನ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಕರೆತರಲಾಯಿತು."^[೫೪] ತಮ್ಮ ಹಣಕಾಸಿನ ಗಂಡಾಂತರಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೆಷ ಉದ್ಧೇಶಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳಿಂದ ಶುಲ್ಕದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದೂಡುವದಕ್ಕೆ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‍ನ ಲೆಖ್ಖಪರಿಶೋಧಕರು ಎನ್ರಾನ್‌ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಅಸ್ಥಿತ್ವವು ಎಂದಿಗೂ ಲಾಭವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸದಿದ್ದರೂ, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ದಾಖಲೆ ವಜಾ ಮಾಡಲು ಲೆಖ್ಖಾಚಾರದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಇದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದ್ದವು, ಈ ಅಸ್ಥಿತ್ವದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಸಂತುಲಿತ ತಃಖ್ತೆಯಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾಯಿತು. ಎನ್ರಾನ್‍ನ ಗಳಿಕೆಯ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳ ಸಭೆಯ ಮೂಲಕ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ಗೆ ಒತ್ತಡವನ್ನುಂಟುಮಾಡಲು ಎನ್ರಾನ್‌ ಆಗಾಗ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ ಅರ್ನ್ಸ್ಟ್ & ಯಂಗ್ ಅಥವಾ ಪ್ರೈಸ್‌ ವಾಟರ್‌ಹೌಸ್‌ ಕೂಪರ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದನು, ಇದರ ಉದ್ದೇಶವು ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ನ ಬದಲಾಗಿ ಹೊಸ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುವ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು.^[೫೫] ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಧನದ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಾಲುದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾದ ಆಂತರಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಅವರಿಗೆ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆ ಮಾಡುವ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ನ ಹೌಸ್ಟನ್‌ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ, ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ನ ಚಿಕಾಗೊ ಪಾಲುದಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಎನ್ರಾನನ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ, ಎಸ್.ಇ.ಸಿ ತನಿಖಾ ಸುದ್ದಿಗಳಿಂದ ಎನ್ರಾನ್‌ ಹಗರಣ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡಾಗ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ ತನ್ನ ಲೆಖ್ಖಪರಿಶೊಧನೆಯಲ್ಲಾದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಕೆಲವಾರು ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಪೂರಕ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಹರಿದುಹಾಕಿದನು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 30,000 ಇ-ಮೇಲ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿನ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿದನು.^[೫೩]^[೫೬]^[೫೭] ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಬಹಿರಂಗವಾದುದು ಸಂಸ್ಥೆಯು ಒಡೆಯಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಪವರ್ಸ್‌ ಕಮಿಟಿಯ ನಿರ್ಧರಿಸುವಿಕೆಯ ಹೇಳಿಕೆಯೆಂದರೆ (2001ರ ಅಕ್ಟೊಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧನೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನೇಮಕಗೊಂಡ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಮಂಡಲಿ): "ನಮಗೆ ದೊರೆತ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ವಿವರಣೆಗಳ ಲೆಖ್ಖಪರಿಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಆಂತರಿಕ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಎನ್ರಾನ್‌ ಮಂಡಲಿಯ ( ಅಥವಾ ಆಡಿಟ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ಕಾಂಪ್ಲಿಯನ್ಸ್‌ ಕಮಿಟಿ) ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುವ ಬಾಧ್ಯತೆಯನ್ನೂ ತೋರಲಿಲ್ಲ".^[೫೮]

ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಸಮಿತಿ

ಸಂಸ್ಥೆಯ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಸಮಿತಿಗಳು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೆಲವಾರು ಭಾರಿ ಸಭೆಯನ್ನೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಕೇವಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಹಿನ್ನಲೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಕಮಿಟಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಿತರನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅವರೆಂದರೆ:^[೫೯]

ಸ್ಟಾನ್‌ಫೊರ್ಡ್‌ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವಯುತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಮತ್ತು ಸ್ಟಾನ್‌ಫೊರ್ಡ್‌ ಬ್ಯುಸನೆಸ್‌ ಸ್ಕೂಲಿನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ರಾಬರ್ಟ್‌ ಜೇಡಿಕ್;
ಜಾನ್‌ ಮೆಂಡೆಲ್‌ಸನ್‌, ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಎಮ್‌ ಡಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಡರ್‌ಸನ್‌ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು;
ಪೌಲೂ ಪಿರೆರ, ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ನ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಆಫ್‌ ರಿಯೊ ಡಿ ಜನೈರೊ ದ ಸಿಇಒ;
ಜಾನ್ ವೇಕ್‌ಹ್ಯಾಮ್, ಜಾನ್‌ ವಾಕೆಹಮ್‌, ಸ್ಟೇಟ್‌ ಫಾರ್‌ ಎನರ್ಜಿನ ಮಾಜಿ ಯು.ಕೆ. ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ;
ರಾನೀ ಚಾನ್‌, ಹಾಂಗ್‌ ಕಾಂಗ್‌ನ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮಿ; ಮತ್ತು
ವೆಂಡೀ ಗ್ರಾಮ್‌, ಯುಎಸ್‌ನ ಕಮಾಡಿಟಿ ಫ್ಯುಚರ್ಸ್‌ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್‌ ಕಮಿಶನ್‌ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಲೆಖ್ಖಪರಿಶೋಧಕ ಸಮಿತಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ಚಿಕ್ಕ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತಿತ್ತು. ಸಮಿತಿಯು ಫೆಬ್ರವರಿ 12, 2001ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಘಂಟೆ 25 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಸಭೆ ಸೇರಿತು. ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಸಮಿತಿಯು, ಕಂಪನಿಯ ವಿಶೇಷ ಉದ್ದೇಶ ಅನನ್ಯತೆಯ ಸಂಬಂಧದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೇಳುವಂತಹ ತಾಂತ್ರಿಕ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಮಿತಿಗೆ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ ಒತ್ತಡದಿಂದಾಗಿ, ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಂಡಲಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥವಾಯಿತು.^[೬೦] ಪರಮನೆಂಟ್‌ ಸಬ್‌ಕಮಿಟಿ ಆನ್‌ ಇನ್‌ವೆಸ್ಟಿಗೇಶನ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಕಮಿಟಿ‌ ಆನ್‌ ಗವರ್ನಮೆಂಟಲ್‌ ಅಫೇರ್ಸ್‌ನ ವರದಿಯು, ಸಂಸ್ಥೆಯ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರದ ಪರಿಪಾಠವನ್ನು ಪರಿವೀಕ್ಷಿಸುವ ಕರ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಮಾಡುವ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಮಂಡಲಿಯ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಆಪಾದಿತರನ್ನಾಗಿಸಿತು. ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಪತನದ ನಂತರ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರ ಸಮಿತಿಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಅನುಮಾನದಿಂದ ನೋಡಲಾಯಿತು.^[೬೧]

ಇತರ ಲೆಖ್ಖಾಚಾರದ ವಿವಾದಗಳು

ಎನ್ರಾನ್‌ ರದ್ದಾದ ಯೋಜನೆಗಳ ಹಣವನ್ನು ಆಸ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆ ಯೋಜನೆಯು ರದ್ದಾದುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ತಾರ್ಕಿಕ ವಿವರಣೆಯ ವ್ಯವಹಾರಿಕ ಪತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು "ದಿ ಸ್ನೊ‍ಬಾಲ್‌" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದನ್ನು $90 ಮಿಲಿಯನ್‌ನ ಸ್ನೊ‍ಬಾಲ್‌ಗಳಿವೆಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಇದು $200 ಸ್ನೊ‍ಬಾಲ್‌ಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಯಿತು.^[೬೨] 1998ರಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್‌ ಎನರ್ಜಿ ಸರ್ವಿಸಸ್‌ನ ಕಛೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಅಷ್ಟು ಹುರುಪಿನಿಂದ ನೌಕರರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಗಿದ್ದರು. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಅದಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡಲು, ಚಾತುರ್ಯದಿಂದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಿಭಾಗಗಳ ನೌಕರರನ್ನು ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಯಿತು (ಅವರಿಗೆ ಕಠಿಣವಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ನಟಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿತ್ತು).^[೬೩] ಈ ಷಡ್ಯಂತ್ರವನ್ನು ಷೇರಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುವಂತೆ, ಎನ್ರಾನ್‌ನ ವಿವಿಧ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಯ ಬಗೆಗೆ ಅನ್ವೇಷಕರನ್ನು ಮೊಸಗೊಳಿಸಲು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಯಿತು.

ಪತನದ ಕಾಲಸೀಮಿತತೆ

"At the beginning of 2001, the Enron Corporation, the world's dominant energy trader, appeared unstoppable. The company's decade-long effort to persuade lawmakers to deregulate electricity markets had succeeded from California to New York. Its ties to the Bush administration assured that its views would be heard in Washington. Its sales, profits and stock were soaring."

A. Berenson and R. A. Oppel, Jr. The New York Times, Oct 28, 2001.^[೬೪]

ಫೆಬ್ರುವರಿ 2001ರಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯ ಖಾತಾ ಅಧಿಕಾರಿ ರಿಕ್ ಕೌಸೆ ಬಜೆಟ್ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದು: "ಲೆಕ್ಕಚಾರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಇದು ನಮಗೆ ಅತಿ ಸುಲಭದ ವರ್ಷವಾಗುತ್ತದೆ. 2001 ನಮ್ಮ ಕಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಇದೆ."^[೬೫] ಮಾರ್ಚ 5 ರಂದು, ಎನ್‌ರಾನ್ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ? ಎಂಬುದು ಬೆಥನಿ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೀನ್‌ರ ಫಾರ್ಚೂನ್ ಲೇಖನವಾಗಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ತನ್ನ ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ 55ಪಟ್ಟು ಅಧಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಮಾಡುವ ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಅಪ್ರತಿಮ ಸ್ಟಾಕ್ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗಿತ್ತು.^[೬೬] ವಿಶ್ಲೇಷಕರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಎನ್‌ರಾನ್‌ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ಗಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಒಬ್ಬ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ಕಂಪನಿಯ 10-K ವರದಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೀನ್‌ರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಕಂಪನಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮೊದಲು ಎಳೆದು ನೋಡಿ ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು, ಇಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ "ವಿಚಿತ್ರ ವಹಿವಾಟುಗಳು", "ಅಸಹಜವಾದ ನಗದು ಹಣದ ಪ್ರವಾಹ" ಹಾಗೂ "ದೊಡ್ಡ ಸಾಲ" ಕಂಡು ಬಂದಿತ್ತು.^[೬೭] ಲೇಖನವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಮುಂಚೆ ಅವಳು ತನ್ನ ಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ ಅವರಿಗೆ ಕರೆದರು, ಆದರೆ ಅವರು ಇವಳನ್ನು ಕಂಪನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿರದ ಕಾರಣ ಇದು "ಅನೈತಿಕ" ಎಂದು ಹೇಳಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದರು.^[೬೮] ಫಾರ್ಚೂನ್‍‌ ನ ವರದಿಗಾರರಿಗೆ ಫಾಸ್ಟಾವ್ ಹೇಳಿದ್ದು ಎನ್‌ರಾನ್ ತನ್ನ ಆದಾಯದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಕಾರಣ ಕಂಪನಿಯ ಬಳಿ ಆಯದ ಸರಕುಗಳಿಗೆ 1,200 ವ್ಯವಹಾರದ ಪುಸ್ತಕಗಳಿದ್ದವು ಹಾಗೂ ಯಾರಿಗೂ ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿನ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಬಾರದೆಂಬ ಉದ್ದೇಶವಿತ್ತು. ನಾವು ಎಲ್ಲಿ ಹಣ ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆಂದು ಯಾರಿಗೂ ಹೇಳುವ ಇಚ್ಛೆ ಇಲ್ಲ."^[೬೬] ಎಪ್ರಿಲ್ 17, 2001ರ ಒಂದು ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಕರೆಯಲ್ಲಿ, ಅಂದಿನ ಚೀಫ್ ಎಕ್ಸಿಕಿವಟಿವ ಆಫಿಸರ್ (CEO) ಆದ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಬಾಯ್ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ರಿಚರ್ಡ್ ಗ್ರಬ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಎಸಗಿದರು,^[೬೯] ರಿಚರ್ಡರು ಒಂದು ದಾಖಲಾದ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಕರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎನ್‌ರಾನ್‌ನ ಅಸಾಧಾರಣ ಲೆಕ್ಕಚಾರದ ರೂಢಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೆಶ್ನೆ ಎತ್ತಿದ್ದರು. ಎನ್‌ರಾನ್ ಆದಾಯದ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಬ್ಯಾಲೆಂನ್ಸ್ ಶೀಟ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡದ ಏಕಮಾತ್ರ ಕಂಪನಿ ಎಂದು ಗ್ರಬ್‌ಮ್ಯಾನ್ ದೂರಿದಾಗ, "ಹೌದು ನಿಮಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಇದು ಪ್ರಶಂಸನೀಯ...." ಎಂದು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಉತ್ತರಿಸಿದರು ^[೭೦] ಗ್ರುಬ್‌ಮನ್ ಸಮಯೋಚಿತ ಜಾಣ್ಮೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಅರಿತೊಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಗು ತೂರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ "ಕೆಟ್ಟದನ್ನ ಏಕೆ ಎಂದು ಕೇಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು" ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದು ಹಲವು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ನಡುವೆ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವಾದ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು.^[೭೧] ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ನ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ನಿರಾಶೆ ಹಾಗೂ ಆಶ್ಚರ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಪತ್ರಕರ್ತರು ಸಂಧಿಸಿದರು, ಕಾರಣ ಈ ಹಿಂದೆ ಅವನು ಎನ್‌ರಾನ್‌ನ ತೆಗಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಶ್ಚಿಂತೆಯಾಗಿ ಅಥವಾ ತಮಾಶೆಯಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದ, ಹಾಗೂ ಇದರಿಂದ ಕಂಪನಿಯ ಪತನ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಎಲ್ಲ ದೋಷಪೂರಿತ ರೂಢಿಗಳು ಬಹಿರಂಗವಾಗತೊಡಗಿತು ಎಂದು ಹಲವರು ನಂಬಲು ಆರಂಭಿಸತೊಡಗಿದರು. 1990ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್‌ರಾನ್‌ನ ಸಂಗ್ರಹ ಪ್ರತಿ ಷೇರಿಗೆ $80–90 ಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುತಿತ್ತು, ಹಾಗೂ ಕೆಲವರು ಕಂಪನಿಯ ಆಯವ್ಯಯಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಚಿಂತಿತರಿದ್ದರು. 2001ರ ಮಧ್ಯ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ, ಎನ್‌ರಾನ್ 50.1 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ನಷ್ಟು ಆದಾಯ ಗಳಿಸಿರುವುದನ್ನು ವರದಿಸಿತು, ಇದು ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷದ ಸುಮಾರು ಮೂರುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ 3ಸೆಂಟ್ಸ್ ಷೇರಿನಷ್ಟು ವಿಶ್ಲೇಷಕರ ಮುನ್ನಂದಾಜನ್ನು ಮುರಿಯಿತು.^[೭೨] ಇದಾದರು ಸಹ, ಎನ್‌ರಾನ್‌ನ ಲಾಭದ ಪಾಲು ಶೇಕಡಾ 2.1 ರಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸರಾಸರಿಯೆ ಇತ್ತು ಹಾಗೂ ಅದೇ 2000ರ ಕೊನೆಯ ಕ್ವಾರ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದರ ಷೇರು ದರ ಶೇಕಡಾ 30ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಕುಂದಿತು.^[೭೨] ಹೇಗಿದ್ದರೂ, ಕಾಳಜಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಎನ್‌ರಾನ್ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಹಲವು ಗಂಭೀರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಣೆಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು ಹೊಸ ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸಂಪರ್ಕತೆಯ ವ್ಯವಹಾರದ ಘಟ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನ ತಂತ್ರದ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಎರಡನೆಯದು ಭಾರತದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಘಟಕ ದಾಭೊಳ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ ಆದ ನಷ್ಟ. 2000-2001ರ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯದ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂದಿಗ್ಧ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಪಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಎನ್ರಾನ್ ಶಕ್ತಿ ಸೇವೆಗಳು ವಹಿಸಿದ ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ಕಂಪನಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಹೇಳನ ಆಯಿತು.

"There are no accounting issues, no trading issues, no reserve issues, no previously unknown problem issues. I think I can honestly say that the company is probably in the strongest and best shape that it has probably ever been in."

Kenneth Lay answering an analyst's question on August 14, 2001.^[೭೩]

ಆಗಸ್ಟ್ 14ರ ದಿನ, ಆರು ತಿಂಗಳಾದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ತಾನು ತನ್ನ CEO ಪದದಿಂದ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವೆನು ಎಂದು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ CEO ಆಗಿ ಪದೋನ್ನತಿ ಪಡೆಯುವ ಮುನ್ನ ಬಹುಕಾಲದವರೆಗೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಹಾಗೂ COO ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು, ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿ ನೀಡಿದರು.^[೭೪] ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗುವ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ಮುಂಚೆ ಎನ್ರಾನ್‌ನ 450,000 ಷೇರುಗಳನ್ನು 33 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾರಿದರು ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದವರು ಟಿಪ್ಪಣಿಸುತ್ತಾರೆ (ಆದರು ಕೂಡ ಅವರು ಹೊರಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಅವರು ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು).^[೭೪] ಅದೇನೆ ಇದ್ದರೂ, ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟ ನಂತರ ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಲೇ ಅವರು "ಮುಂದಿನ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಬರವಸೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರು.^[೭೪] ಲೆ ಅವರು ತಾನೆ ಚೀಫ್ ಎಕ್ಸಿಕಿವಟಿವ್ ಒಫಿಸರ್ ಹುದ್ದೆಗೆ ಪುನಃ ಬರುವೆನು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದರ ಮುಂದಿನ ದಿನ ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ಹೊರಬೀಳಲು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ತತ್ತರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬೆಲೆಗಳು ಎಂದು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.^[೭೫] ಅಂಕಣಕಾರರಾದ ಪಾಲ್ ಕ್ರುಗ್‌ಮನ್ ಅವರು ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್‌ ನಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವಾಗ ಎನ್ರಾನ್, ಶಕ್ತಿಯಂತಹ ವಸ್ತುಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರು.^[೭೫] ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸಂಪಾದಕರ ಒಂದು ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆನೆತ್ ಲೆ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್‌ ಹಾಗೂ ಕಂಪನಿಯ ಹಿಂದಿನ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಕ್ಷ ವಹಿಸಿದ್ದರು:^[೭೬]

The broader goal of [Krugman's] latest attack on Enron appears to be to discredit the free-market system, a system that entrusts people to make choices and enjoy the fruits of their labor, skill, intellect and heart. He would apparently rely on a system of monopolies controlled or sponsored by government to make choices for people. We disagree, finding ourselves less trusting of the integrity and good faith of such institutions and their leaders. The example Mr. Krugman cites of "financialization" run amok (the electricity market in California) is the product of exactly his kind of system, with active government intervention at every step. Indeed, the only winners in the California fiasco were the government-owned utilities of Los Angeles, the Pacific Northwest and British Columbia. The disaster that squandered the wealth of California was born of regulation by the few, not by markets of the many.

ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಶೆರೋನ್ ವ್ಯಾಟ್‌ಕಿನ್ಸ್ ಅವರು ಕಂಪನಿಯ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅನಾಮಧೇಯ ಪತ್ರವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಆ ಪತ್ರದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆಯು "ನಾವು ಲೆಕ್ಕಪತ್ರದ ಅಪಮಾನ ತರುವಂಥ ಕಾರ್ಯದ ಅಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಪಡುತ್ತೇವೋ ಎಂಬ ಅಂಜಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ವಿಪರೀತ ತಳಮಳಗೊಂಡಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.^[೭೭] ವ್ಯಾಟ್‌ಕಿನ್ಸ್, ಅರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್‌ಸನ್ ಪರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ತನ್ನ ಒಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತನನ್ನು ಬೇಟಿಯಾಗಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಆಕೆಯಿಂದ ಕೇಳಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಲೆಖ್ಖಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಜ್ಞಾಪನಪತ್ರವನ್ನು ಕೂಡ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದನು. ಆಗಸ್ಟ್ 22ರಂದು ವ್ಯಾಟ್‌ಕಿನ್ಸ್ ವಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಲೇ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಎನ್ರಾನ್ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಆರು-ಪುಟಗಳ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರು. ಲೇ ಅವರು ಒಂದುವೇಳೆ ಆಕೆಯು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಕಂಪನಿಯ ಹೊರಗಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೊ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವಂತೆ ಅವಳಿಂದ ಭಾಷೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು, ವಿನ್‌ಸನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಕಿನ್ಸ್ ಈ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದರು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವಳು ಕಂಪನಿಯು ವಿವಾದದ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೆರೇಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆಪಾದಿಸಿದ್ದಳು.^[೭೮]^[೭೯] ಲೇ ಅವರು ಇತರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನೂ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವರು ವ್ಯಾಟ್‌ಕಿನ್ಸ್ ಅವರನ್ನು ತೆಗಳಲು ಇಚ್ಚಿಸಿದ್ದರು (ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಕಾನೂನು ಕಂಪನಿಯ ತಪ್ಪುಗ್ರಾಹ್ಯರನ್ನು ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡದಿರದ ಕಾರಣ) ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ಈ ಮೊಕದ್ದಮೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರು.^[೮೦] ಅಕ್ಟೋಬರ್ 15ರಂದು ವಿನ್‌ಸನ್ ಅಂಡ್ ಎಲ್ಕಿನ್ಸ್ ಅವರು, ಆಂದರ್‌ಸನ್ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಂತೆ ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪನ್ನು ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು.^[೮೧]

ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಅಧಃಪತನ

Something is rotten with the state of Enron.

The New York Times, Sept 9, 2001.^[೮೨]

2001 ರ ಆಗಸ್ಟ್ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೂ ಆತನ ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಬೀಳುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು, ಲೇ ಅವರಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಎನ್ರಾನ್ ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ ಸೇವೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಹಾಗೂ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾದ ಗ್ರೆಗ್ ವಾಲ್ಲೇ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್ ಫ್ರಿವರ್ಟ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂದರು. ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾದ ಧೈರ್ಯ ನೀಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಕೆಲವು ವೀಕ್ಷಕರು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಕೇವಲ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟವಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ (ತಿಳಿಯಲಾಗದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹೌದು)^[೮೨] ಎಂಬುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಕಂಪನಿಯು ಇರುವ ಆರ್ಥಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾಗಿದ್ದೂ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.^[೮೩] ಓರ್ವ ವಿಚ್ಛೇದಕ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ವಿಚ್ಛೇದಕರಿಗೆ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಹಣ ಗಳಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನೇ ತಿಳಿಯುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು.^[೮೩] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರ ಅತ್ಯಂತ ಜಟಿಲವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಲೇ ಕೂಡ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು. ಆದರೆ, ವಿಚ್ಛೇದಕರ ಕುತೂಹಲ ತೃಪ್ತಿಯಾಗುವಂತೆ ‘ಅವರು ಬಯಸುವ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರವು ಜಟಿಲವಾಗಲು ಕಾರಣ ತೆರಿಗೆಯ ಕೌಶಲ್ಯ ಹಾಗೂ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದವರ ಮೋಸ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಕೂಡ ಅವರು ವಿವರಿಸಿದರು.^[೮೩] ಲೇಯ್ ಅವರ ಶ್ರಮ ಕೇವಲ ಪರಿಮಿತ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದ ಮಾತ್ರ ಎಂಬಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 9 ರಂದು ಓರ್ವ ಪ್ರಧಾನ ಹಣದ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ‘ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಒಂದು ಮೋಡದ ಅಡಿ ಗಳಿಕೆ ಹೊಂದುತ್ತಿದೆ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ.^[೮೨] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಲೆಖ್ಖಪತ್ರದ ಪುಸ್ತಕದ ಅಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಜೊತೆ ಕೂಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರ ಅಗಲುವಿಕೆಯು ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿಮರ್ಶನಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆ ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಕಂಪನಿಯು ಸಂಬಂಧಿತ ಗುಂಪಿನ ಜೊತೆ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಪುನಃ ಪುನಃ ನಡೆಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಳಿದವರ ಮೇಲೂ ಹಾಕಬಹುದು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಆಯವ್ಯಯದ ಮೇಲೆಯೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಕೆಲವರು ಭಯಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಈ ತಂತ್ರದ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ತೊಂದರೆ ನೀಡುವ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಗುಂಪಿನ ಮಗ್ಗಲಿನ ಭಾಗವು ಸಿಎಫ್ಓ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರ ಹಿಡಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿತ್ತು.^[೮೨] 2001 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11 ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ ಮಾಧ್ಯಮದ ಗಮನವು ಕಂಪನಿ ಹಾಗೂ ಅದರ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ಬೇರೆಡೆ ಹರಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳಿಗೂ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದ ನಂತರ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಕಡಿಮೆ ಲಾಭದ ಅನುಕೂಲಕರ ಆಸ್ತಿಗಳಾದ ಗ್ಯಾಸ್ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಕಡಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಕುರಿತು ತನ್ನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಮತ್ತೊಂದು ಓರೆಜಾನ್ ಉಪಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಪೋರ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಜನರಲ್ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್, ನಾರ್ಥ್ ವೆಸ್ಟ್ ನಾಚುರಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ 1.9 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಳು ನಗದು ಹಾಗೂ ಬಂಡವಾಳದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಡಾಭೋಲ್ ನಕ್ಷೆಯ ಶೇ. 65 ರಷ್ಟು ಪಣವನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು ಇದರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.^[೮೪]

ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ಪುನರ್ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಎಸ್ಇಸಿ ತನಿಖೆ

ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 16 ರಂದು ತನ್ನ ಕಂಪನಿಯ 1997 ರಿಂದ 2000 ನೇ ಇಸ್ವಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಲೆಖ್ಖದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಪುನರ್ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ಈ ಕಾಲಾವಧಿಯ ಪುನರ್ ಹೇಳಿಕೆಯು 613 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ತೋರಿಸಿತು (ಅಥವಾ ಶೇ. 23 ರಷ್ಟು ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವದ ವರದಿ ಮತ್ತು ಶೇ. 5.5 ರಷ್ಟು ದಂಡನೀತಿಯ ವರದಿ) ಮತ್ತು 2000 ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ದಂಡನೀತಿಯನ್ನು 1.2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿತು.^[೨೬] ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಏನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಗಳಿಕೆಯ ಕುರಿತು ಅಪನಂಬಿಕೆ ಇದ್ದ ಬ್ರಾಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಘಟಕವನ್ನು ಮಾರುವುದಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಪುವರ್ ನಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಕಾರ ‘ಬ್ರಾಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಕಾರ್ಯವು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ತಿಳಿದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ.^[೮೫] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿಯ ತಂಡವು ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಯ ನಷ್ಟದ ಜೊತೆಗೆ ಕಂಪನಿಯ ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾದ ಬ್ರಾಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಘಟಕವನ್ನು 180 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪುನರ್ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದೇ ಕಾರಣ ಎದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು. ಲೇ ಅವರು ‘ನಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದ ಕೂಲಂಕುಶ ಅವಲೋಕನದ ನಂತರ ನಾವು ಈ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮೇಲೆ ಮೋಡಗಟ್ಟಿದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ತಿರುಳು ಶಕ್ತಿಯ ವ್ಯವಹಾರದ ಸಂಭವನೀಯ ಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.^[೮೫] ಕೆಲವು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಾರರು ನರಗುಂದಿದರು. ಈ ಮೊದಲು ಕಂಪನಿಯ ಬಲವಾದ ಬೆಂಬಲಗಾರರಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ಎಂದು ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಗೋಲ್ಡ್ ಮನ್ ಸಾಚಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಓರ್ವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಾರ ಡೇವಿಡ್ ಫ್ಲೀಶರ್ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿಗೆ, ‘ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ದೃಢಪಡಿಸಬೇಕು. ಈ ಗಳಿಕೆಯು ನಿಜವಾದದ್ದು, ಕಂಪನಿಯು ನೈಜತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲದು ಎಂದು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು ಎಂದರು.^[೮೫]^[೮೬] ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರು ತಾವು 30 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಎಲ್ ಜಿಎಂ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಪರಿಹಾರದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಗಳಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 22 ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಅಂದು ಎಸ್ಇಸಿ ಅವರ ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಅನೇಕ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾದ ಒಳಗಿನವರಿಂದಲೇ ನೋಡಲ್ಪಟ್ಟ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾರದರ್ಶಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ತನಿಖೆಗೊಳಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಶೇರು ಬೆಲೆಯು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ 5.40 ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ಕುಸಿದು 20.65 ಡಾಲರ್‌ ಗೆ ಬಂದಿತು.^[೮೭] ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಆರೋಪ ಹಾಗೂ ಶಾಂತ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ವಿವರಿಸಿದ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಕಟಣೆ ಹೇಳಿಕೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿತು, “ವೆಚ್ಚವಿಲ್ಲದ ಕೊರಳಿನ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಶೇರುಗಳು ನೆಲೆಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು”, “ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಪರಿಮಿತಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮುಂದಿನ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಸಂಭವನೀಯ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ವರ್ಜಿಸಿದ ಅವಕಲನಾಂಕದ ಸಾಧನಗಳು” ಮತ್ತು ಸೇವೆ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು “ಕೆಲವು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪೊದೆಗೊಳಿಸಲು” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು. ಇಂತಹ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪದಬಂಧಗಳು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಹೇಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಿತು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಕಾರರು ಅರಿಯದಂತೆ ಮಾಡಿತು.^[೮೭] ಎಸ್ಇಸಿ ತನಿಖೆ ಕುರಿತು ಕಂಪನಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ಲೇ ಮಾತನಾಡಿ, “ನಾವು ಎಸ್ಇಸಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರ ನೀಡುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಈ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಡಲು ಮುಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಅವಕಾಶಕ್ಕಾಗಿ ನೋಡುತ್ತೇವೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.^[೮೭]

ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿ ಕಾಳಜಿಗಳು

ಎನ್ರಾನ್ ನ ಲಿಕ್ವಿಡಿಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಲೇ ಅವರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23 ರಂದು ಸಮಾವೇಶ ಸಭೆ ಕರೆದರು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಕಂಪನಿಯ ಹಣದ ಮೂಲಗಳು ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ಯಾವುದೇ ಆರೋಪ ಬರುವ ಸುಳಿವು ಕಂಡುಬರುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಧೈರ್ಯ ನೀಡಿದರು. ಎರಡನೇಯದಾಗಿ ಲೇ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸಿಎಫ್ಓ ಗೆ ಅವರ ಬೆಂಬಲದ ಮೇಲೆ ಭಾರ ಹಾಕುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅನೀತಿಯಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು.^[೮೬] ಮತ್ತೆ ಅಪನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿದ ಗೋಲ್ಡ್ ಮನ್ ನಲ್ಲಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಾರ ಡೇವಿಡ್ ಫ್ಲೇಚರ್ ಅವರು ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಹಾಗೂ ಲೇ ಅವರಿಗೆ “ನೀವು ಏನನ್ನೋ ಮುಚ್ಚಿಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಫ್ಲೆಚರ್ ಅವರು ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಲಕ್ಷಿಸದೆ ಬಂಡವಾಳಕ್ಕೆ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ತಾವು ಲೆಖ್ಖ ಇಡುವವರು ಹಾಗೂ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕರು ಕುಯುಕ್ತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದರು.^[೮೬] ಅಲ್ಲದೆ ಲೇ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಎಲ್ಲ ಆರ್ಥಿಕ ಹಾಗೂ ಲೆಖ್ಖದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವೂ ಕೂಡ ಅವರ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಆರ್ಥರ್ ಎಂಡರ್ಸನ್ ಅವರ ಮೂಲಕವೇ ಪರಿಶೋಧನೆಗೊಳಪಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಮಾಲೋಚನೆಗಾರರಿಗೆ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿ ಧೈರ್ಯ ನೀಡಿದರು. ಅನೇಕ ಪ್ರಶ್ನಾಕಾರರು ಪರಿಣಾಮದ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ ನಂತರ ಲೇ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿಯು ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ವಿಶೇಷ ಎಂಟಿಟಿ ಜೊತೆ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಬಂಧದ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರವಾದ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.^[೮೬] ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 25 ರಂದು ಹಿಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಧೈರ್ಯಕೊಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ಲೇ ಅವರು ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು, ಅಲ್ಲದೆ, “ಆರ್ಥಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಜೊತೆಗೆ ನಡೆದ ನನ್ನ ನಿರಂತರ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಪುನರ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಆಂಡಿ ಅವರನ್ನು ಸಿಎಫ್ಓ ಆಗಿ ನೇಮಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ” ಎಂದರು.^[೮೮] ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಗೂ ಫಾಸ್ಟೋ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಅಗಲಿದರೂ ಕೂಡ ಕೆಲವು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಕಾರರು ಕಂಪನಿಯ ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಗಳು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಷ್ಟದಾಯಕವಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.^[೮೮] ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಒಂದೇ ವಾರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು 16.41 ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು.^[೮೮] ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27 ರಂದು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಹಣ ಪೂರೈಕೆಯ ಕುರಿತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಲ್ಲಿದ್ದ ಭಯವನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ತನ್ನ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪತ್ರವನ್ನು ಸುಮಾರು 3.3 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಮೌಲ್ಯದಲ್ಲಿ ವಾಪಸ್ ಖರೀದಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ಲಾಭ ಮಿತಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸಾಲ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ವಾಪಸ್ ಖರೀದಿದಾಗಿ ಹಣ ನೀಡಿತು. ಯಾವಾಗ ಕಂಪನಿಯ ಋಣಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯು ಈಗಲೂ ಹೂಡಿಕೆಯ ವರ್ಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ ಅದರ ಬಾಂಡ್‌ಗಳು ದಸ್ತಾವೇಜು ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕೆಳಗೆ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದರಿಂದ ಭವಿಷ್ಯದ ಮಾರಾಟ ತೊಂದರೆದಾಯಕವಾಗಿತ್ತು.^[೮೯] ತಿಂಗಳು ಕಳೆಯಲು ಬಂದಂತೆ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪಡೆದ ಲೆಖ್ಖದ ನಿಯಮಗಳ ಕೈ ಚಳಕದ ಕುರಿತು ಗಂಭೀರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತವುಗಳು ಕೆಲವು ಪರಿಶೀಲನೆಗಾರರಿಂದ ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಆದರೂ, ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ನೀಡಿದ ಅಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೆಲವು ಅಧಿಕೃತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಅಸಾಧ್ಯವಾದವು.^[೯೦] ಎನ್ರಾನ್ ಹೊಸ ಧೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಬಂಡವಾಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಭಯಪಟ್ಟರು, 1998 ರಲ್ಲಿನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಅಪಜಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಹಲವು ಮೋಸಗಳು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಎನ್ರಾನ್ ನ ಪ್ರಚಂಡತೆಯ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಮುಚ್ಚುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು.^[೬೪] ಎನ್ರಾನ್ ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು ಬಾಯಿ ಬಿಗಿಹಿಡಿದರು. ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಲಿಖಿತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಒಪ್ಪತೊಡಗಿದರು.^[೬೪]

ಲಾಭ ಗಳಿಕೆಯ ದರದ ಇಳಿಮುಖ

ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2001ರ ಅಂತ್ಯದ ಸಮದ ಕೇಂದ್ರದ ಕಡಿಮೆ ಕಾಲಾವಧಿಯ ಅಪಾಯವು ಎನ್ರಾನ್ ನ ಲಾಭ ಗಳಿಕೆಯ ದರವಾಗಿತ್ತು. ಈ ವರದಿಯು ಮೂರು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಾಲ-ಬೆಲೆ ಹೇಳುವ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಮತ್ತು ಫಿಚ್ ಇವು ಎನ್ರಾನ್ ನ ಹಿಂಬಡ್ತಿಯ ಕುರಿತು ಪರಾಮರ್ಶೆ ಮಂಡಿಸಿದಾಗ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೬೪] ಇಂತಹ ಹಿಂಬಡ್ತಿ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಗೆ ಬಂಡವಾಳದ ಹತ್ತಾರು ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೇ ಖಾತರಿಗೊಳಪಟ್ಟ ಶೇರುಗಳನ್ನು ಹರಿಬಿಡುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಬಂಡವಾಳದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಮುಂದೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ಜೊತೆಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಹೊಂದಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಕಂಪನಿಗಳ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳು ಪರಾಮರ್ಶೆಗೊಳಪಡಲು ಆರಂಭವಾದವು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಧೀರ್ಘ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಬೆಲೆ ಹೂಡಿಕೆಯ ದರ್ಜೆಗಿಂತಲೂ ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದು ಭವಿಷ್ಯದ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಅಡೆತಡೆ ಒಡ್ಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇತ್ತು.^[೬೪] ವಿಮರ್ಶಕರು ಹಾಗೂ ಪರಿಶೀಲಕರು ಆರ್ಥಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯು ಅತ್ಯಂತ ನಿಗೂಢವಾಗಿರುವಂತಹಹ ಕಂಪನಿಯಾದ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಸಮರ್ಪಕ ಕಂದಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಅಸಾಧ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ನಿರಂತಹ ದೂರು ನೀಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಎನ್ರಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಗೂ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಕೂಡ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವರ್ಷಗಳ ನಿಗೂಢ ವ್ಯವಹಾರದ ಕುರಿತು ವಿವರಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಭಯಪಡತೊಡಗಿದರು. ನೀವು ನನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ದಾರಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೀರಿ ಎಂದು ಲೇ ಅವರು 2001 ರ ಅಗಸ್ಟ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ, ವಿಶ್ಲೇಷಕರಲ್ಲಿ ವಿಷಾದ ಮೂಡಿಸಿದ್ದ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿ ವ್ಯವಹಾರ ಕುರಿತ ವಿವರವಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರ ನೀಡಿದರು.^[೬೪] ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29 ರಂದು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಅಲ್ಪ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಎನ್ರಾನ್ ಮುಂದಿನ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳಿಂದ 1 ರಿಂದ 2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿ ಹರಡಿತು.^[೯೧] ಮರುದಿನವೇ ಭಯಪಟ್ಟಂತೆ ಮೂಡಿ ಅವರ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಕಡಿಮೆ ಸಾಲದ ಬೆಲೆ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ಖಾತರಿಯಿಲ್ಲದ ಧೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಸಾಲದ ಋಣಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯು ಬಿಎಎ1 ರಿಂದ ಎರಡು ಮಟ್ಟಗಳ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲದ ಚಿಕ್ಕ ಅವಸ್ಥೆಗಳು ಬಿಎಎ2 ಗೆ ಬೆಲೆ ಪಡೆದವು. ಉತ್ತರ ಸ್ಥಿತಿಯವರು ಹಾಗೂ ಬಡವರು ಕೂಡ ಮೂಡಿ ಅವರ ಬೆಲೆಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಬಿಬಿಬಿ+ ಗೆ ಬೆಲೆ ಇಳಿಸಿದರು. ಮೂಡಿ ಅವರು ಕೂಡ ಇದು ಎನ್ರಾನ್ ನ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪತ್ರದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆದರ್ಜೆಗಿಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು, ಇದು ಕಂಪನಿಯು ಮುಂದಿನ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಹುಡುಕುವಿಕೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ದೃವೀಕರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು.^[೯೨] ಎನ್ರಾನ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಕುರಿತು ತೀವ್ರಗೊಂಡ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಂದ ಎಸ್ಇಸಿ ವಿದ್ಯುಕ್ತ ತನಿಖೆ ನಡೆಸುವ ಪ್ರಕಟಣೆಯೊಂದಿಗೆ ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಎನ್ರಾನ್ ಮಂಡಳಿ ಕೂಡ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಕಾನೂನು ಶಾಲೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ವಿಲಿಯಂ ಸಿ. ಪೊವರ್ಸ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಮಿತಿ ನೇಮಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.^[೯೩] ಮರುದಿನ ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ಸಂಪಾದಕೀಯವು ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಆಕ್ರಣಕಾರಿ ತನಿಖೆಗೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿತು.^[೯೪] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಎದುರಾಳಿ ಡೈನೆಜಿ ಗೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 1 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣಕ್ಕೆ ಸುಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸಲು ಸಶಕ್ತವಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿತು ಆದರೆ, ಈ ಸುದ್ದಿಯು ನಾರ್ದರ್ನ್ ನಾಚುರಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಹಾಗೂ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿನ ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವಕ್ಕೆ ಸುಭದ್ರತೆ ನೀಡುವ ಕುರಿತು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಡಲಿಲ್ಲ.^[೯೫]

ಡೈನೆಜಿಯಿಂದ ಖರೀದಿಯ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ

ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಕೆಲಸದಂತೆ ತನ್ನ ವ್ಯವಹಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿವರಣೆ ನೀಡಲು ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳಿದವು.^[೯೬] ಎನ್ರಾನ್ ನ ಬಂಡವಾಳ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ 7 ಡಾಲರ್‌ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದ್ದರಿಂದ ಕಂಪನಿಯು ಖರೀದಿದಾರರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ವಿಷಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ದೊಡ್ಡದಾದ ತಿರಸ್ಕಾರದ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಮ್ ನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ನಂತರ ಎನ್ರಾನ್ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿಯು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಹೌಸ್ಟನ್ ನಲ್ಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಶಕ್ತಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾದ ಡೈನೆಜಿ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಿತು. ನವೆಂಬರ್ 7 ರಂದು ತಡರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಾದ 8 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಬಂಡವಾಳಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿತು.^[೯೭] ಡೈನೆಜಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಮಾಲಿಕತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದ ಚೆವ್ರಾನ್ ಟೆಕ್ಸಾಕೊ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ಗೆ 2.5 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣ ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು, 1 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಮಂಗಡವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಉಳಿದವನ್ನು ವ್ಯವಹಾರ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಒಪ್ಪಿದರು. ಡೈನೆಜಿ ಕೂಡ ಸುಮಾರು 13 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ಸಮೀಪದ ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವದ ಹಣದ ಅಗತ್ಯ ಪಡೆದಿತ್ತು ಅಲ್ಲದೆ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗಿನ ಇತರ ಯಾವುದೇ ಸಾಲದ ಮೂಲವನ್ನು ಎನ್ರಾನ್ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ^[೯೭] ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಿದರು, ಹಾಗಾಗಿ ಬಹುಷಹ ಸುಮಾರು ಮ್ಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ನಷ್ಟು ಸಾಲ ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿತ್ತು.^[೯೮] ಡೈನೆಜಿ ಹಾಗೂ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಅವರ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 8, 2001 ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದವು. ಟೀಕಾಕಾರರು ಡೈನೆಜಿ ಕಂಪನಿಯ ನೇರ ಮಾತುಗಾರಿಕೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸಿಇಓ ಚಾರ್ಲಸ್ ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಡೈನೆಜಿ ಹಾಗೂ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಗಳ ವಿಭಿನ್ನ ಕಾರ್ಪೋರೆಟ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು.^[೭] ಎನ್ರಾನ್ ನ ತೊಂದರೆಯು ಕಂಪನಿಯ ನಿಷ್ಕಪಟ ಲೆಖ್ಖದ ಪರಿಣಾಮ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಅಚ್ಚರಿಗೊಳಗಾದರು.^[೯೯] ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಲಾದ ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೂ ಅಧಿಕವಿರುವ ಏಕ-ಅವದಿಯ ದರಗಳು ನೈಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ 200ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಮೊತ್ತವು ಕೇವಲ ಅವ್ಯಕ್ತ ಲೆಖ್ಖಾಧಿಕಾರದ ತಪ್ಪುಗಳ ಸರಿಪಡಿಸುವಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.^[೧೦೦] ಕೆಲವರು ಇತರ ತಪ್ಪುಗಳು ಹಾಗೂ ಪುನರ್ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಬಹುದೆಂದು ಹೆದರಿದರು. ನವೆಂಬರ್ 9 ರಂದು 1997-2000 ನೇ ವರ್ಷದ 591 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿತದೊಂದಿಗೆ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಗಳಿಕೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಘೋಷಣೆಯಾಯಿತು. ಆರೋಪಗಳು ಎರಡು ವಿಶೇಷ (ಜೆಇಡಿಐ ಮತ್ತು ಚೆವ್ಕೊ) ಉದ್ದೇಶದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬರಲು ಆರಂಭಿಸಿದವು. 1997 ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಲಾಭದ ವಾಸ್ತವಿಕ ಇಳಿಕೆಯಿಂದ ಪ್ರತಿ ಇತರ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಕಡಿತದೊಂದಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಪರಿಣಾಮವು ಸಿಕ್ಕಿತು. ಈ ಪ್ರಕಟಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿದ ಡೈನೆಜಿ ಕಂಪನಿಯು ತಾನು ಇನ್ನೂ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿ ಖರೀದಿಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಿರುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.^[೧೦೦] ಎರಡೂ ಕಂಪನಿಗಳೂ ಕೂಡ ಯಾವುದೇ ಹತೋಟಿ ಕ್ರಯ ವ್ಯವಹಾರದ ಮೂಡಿ ಮತ್ತು ಎಸ್. & ಪಿ. ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಾಪಾರದ ಕಚೇರಿಯ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಡೈನರ್ಜಿ ಮತ್ತು ಎನ್ರಾನ್ ನಡುವಿನ ಲಾಭದ ದರವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ, ಕಂಪನಿಯ ಆಸ್ತಿಮಾರಾಟದ ಸಾಧ್ಯತೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬಹುದಾದ ನಂಬಿಕೆವಿರೋಧಿ ನಿಯಂತ್ರಿತಳ ಅಡಚಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೆಲವು ವಿಚಾರಗಳು ಎದ್ದವು, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವು ವೀಕ್ಷಕರು ಎನ್ರಾನ್ ಮತ್ತು ಡೈನರ್ಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮೂಲಾಗ್ರವಾದ ಕಾರ್ಪೊರೆಟ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.^[೯೮] ಎರಡೂ ಕಂಪನಿಗಳು ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮುನ್ನುಗಿದವು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪರಿಶೀಲಕರು ಇದರಿಂದ ವಿಶ್ವಾಸ ಹೊಂದಿದರು; ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಅವರು ಶಕ್ತಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಹಾಜರಾತಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಹೊಂದಿದ ದೃಷ್ಟಿಗಾಗಿ ಶ್ಲಾಘನೆಗೊಳಪಟ್ಟರು.^[೧೦೧] ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾಟ್ಸನ್ ಅವರು, "ನಾವು (ಎನ್ರಾನ್) ನಮ್ಮನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಭಲವಾದ ಕಂಪನಿ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಏನೇ ಆದರೂ ಎದುರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.^[೧೦೧] ಓರ್ವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಕಾರ ಈ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು, “ಒಂದು ಹೊಡೆತ,(...) ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಒಂದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವ್ಯವಹಾರವಾಗಿದೆ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕೌಶಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೂ ಉತ್ಯುತ್ತಮ ವ್ಯವಹಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ” ಎಂದರು.^[೧೦೨] ಏನೇ ಆದರೂ, ಸಾಲದ ಪರಿಣಾಮ ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮಾರಾಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸಮಯವು ಸಾರ್ವಜನಿಕವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಮಯದಲ್ಲಿ, ಮೂಡಿ ಹಾಗೂ ಎಸ್ ಅಂಡ್ ಪಿ ಇಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಕೊಯ್ತಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದರು. ಕಂಪನಿಯ ಬೆಲೆಯು ಬಂಡವಾಳ ದರ್ಜೆಗಿಂತಲೂ ಕೆಳಗೆ ಬೀಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಬಂಡವಾಳ ರೇಖೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮತ್ತು ಕುಂಟಿತಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದರ ವ್ಯಾಪಾರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಬಹುದು.^[೧೦೧] ಒಂದು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಮತ್ತು ಪಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ಎಸ್ ಮತ್ತು ಪಿ ತನ್ನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿ "ಕಡಿಮೆ ಬಿಬಿ ಅಥವಾ ಜಂಕ್ ನ ಅತಿ ಎಚ್ಚರದ ಅಂತ್ಯವೂ ಅಲ್ಲದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಿ ಬೆಲೆಗೆ" ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂದರು.^[೧೦೩] ಮುಂದಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಟ್ಟ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗೆ ಹೆದರಿ ಎನ್ರಾನ್ ಜೊತೆಗಿನ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಮಿತಿಗೊಳಪಡಿಸಿದರು ಅಥವಾ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಟ್ಟರು. ಆದರೆ, ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಅವರು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ "ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪೂ ಇಲ್ಲ" ಎಂಬುದನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿ ಧೈರ್ಯ ಹೇಳಿದರು.^[೧೦೨] ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ನೂರಾರು ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಲೇ ಹಾಗೂ ಇತರ ದೊಡ್ಡ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿಯೇ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಕೂಡ ಲಾಭದಾಯಕ ಹಂತಗಳು (ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಂಡವಾಳದ ಆಯ್ಕೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ನಿವಾರಿಸಬಲ್ಲವು ಎಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.^[೧೦೨] 60 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಸಂಬಳವನ್ನು ಹಕ್ಕುದಾರಿಕೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ಶುಲ್ಕವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಪಡೆಯುವ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತ ಪ್ರಕಟಣೆಯು ಲೇ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ, ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಚೂರು, ಚೂರಾಯಿತು,^[೧೦೪] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಅನೇಕ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ತಮ್ಮ ನಿವೃತ್ತಿ ಹಣವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಅದು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬಂಡವಾಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇದ್ದದ್ದು ತಿಳಿದುಬಂದಿತು, ಆದರೆ ಕಂಪನಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶೇ. 90 ರಷ್ಟು ಇಳಿದು ಹೋಗಿತ್ತು. ಎನ್ರಾನ್ ಮಾಲಿಕತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿ, “ನಾಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದಂಪತಿಗಳು ಇಬ್ಬರೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವರು 800,000 ಡಾಲರ್‌ ನಿಂದ 900,000 ಡಾಲರ್‌ ವರೆಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಉಳಿತಾಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿದೆ” ಎಂದರು.^[೧೦೫] ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ವಾಟ್ಸನ್ ಧೈರ್ಯ ನೀಡಿ, ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ನಿಜವಾದ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ತಮಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. “ಯಾವುದೇ ಪಾದರಕ್ಷೆಯೂ ಬಿಡಲು ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ನಮಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಅಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಾದರಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ ಉತ್ತಮ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು.^[೧೦೩] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಶಕ್ತಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಭಾಗವೊಂದರ ಮೌಲ್ಯವೇ ಡೈನೆಜಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಂಪನಿಗೆ ಸಂದಾಯ ಮಾಡುವ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು.^[೧೦೬] ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು 8 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಮೌಲ್ಯದ ಒಳಕೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮಾರುವ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ದೃಢತೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.^[೯೨] ನವೆಂಬರ್ 19 ರಂದು ಎನ್ರಾನ್ ತನ್ನ ವ್ಯವಹಾರದ ಕಷ್ಟಕರ ಅವಸ್ಥೆಯ ಕುರಿತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮುಂದಿನ ಸಾಕ್ಷಿ ಸಮೇತ ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡಿತು. ಕಂಪನಿಯು 2002 ರ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ 9 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಋಣಭಾರದ ವಾಪಸಾತಿಯ ಸಾಲವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿತು. ಕೆಲವು ಸಾಲಗಳು ಕಂಪನಿಯು ಹೊಂದಿದ್ದ ಹಣಕ್ಕಿಂತ "ವಿಪುಲವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದವು".^[೧೦೭] ಅಲ್ಲದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾರಾಟ ಹಾಗೂ ಸಾಲ ವಾಪಸಾತಿಗಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಗೆಲುವಿನ ಅಳತೆಯು ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬ ನಂಬುಗೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು “ಈ ವಿಷಯಗಳ ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾದ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿನ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು” ಎಂದು ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡಿತು.^[೧೦೭] ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ನವೆಂಬರ್ 21 ರಂದು ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಡೈನೆಜಿಯು ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದರ ಕುರಿತು ಗಂಭೀರ ಅನುಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಮುಂದೆ, ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು 10-ಕ್ಯೂ ಫೈಲಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿ, ಈಚೆಗೆ ತಾನು ಸಾಲ ಮಾಡಿ ಆರ್ಥಿಕ ಪತ್ರವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲ ಹಣವೂ ಕೂಡ 50 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಖರ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡೈನೆಜಿಯು ತನಗೆ ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಹಣದ ಉಪಯೋಗದ ದರ ಕುರಿತು ತಿಳಿಯದಿರುವ ಕುರಿತು ವರದಿ ನೀಡಿದಾಗ ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಕೂಡ ಮಾತನಾಡಲು ಹಿಂಜರಿದರು.^[೧೦೮] ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಡೈನಜಿಯು ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಪರಿಸ್ತಿತಿಯಲ್ಲಿ ವಸ್ತುವಿನ ಬದಲಾವಣೆ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಿಕವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು; ನವೆಂಬರ್ 22 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಡೈನಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡ ಮೂಲಗಳು ಅಪವಾದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು.^[೧೦೯] ಸಿಇಸಿಯು ಆಂಡರ್ಸನ್ ವಿರುದ್ಧ ನಾಗರಿಕ ಅಪರಾಧದ ದೂರನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.^[೧೧೦] ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಎನ್ರಾನ್ ಹಾಗೂ ಡೈನೆಜಿಗಳು ಈಗ ಅವರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಾಗಿ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದವು.^[೧೧೧] ಈಗ ಡೈನೆಜಿಯು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಮೊದಲಿನ 8 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಬದಲು 4 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗೆ ಖರೀದಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿತು. ಪರಿಶೀಲನೆಗಾರರು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಾಭದಾಯಕ ಕಷ್ಟಕರ ಎಂಬುದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು. ವರದಿಯು ಎನ್ರಾನ್ ನ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ತೊಂದರೆಯ ತೋರ್ಪಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ರಿವುದನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿತು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಅವರ ಹೊಸ ವರದಿಯು ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟನ್ನು ವಿಭ್ರಾಂತಗೊಳಿಸಿತು.^[೧೧೧]

ದಿವಾಳಿತನ

Line chart showing the gradual fall (illustrated by a red line) from a high point of $90 to evenutally less than a dollar. — ಎನ್ರಾನ್‌ನ ಷೇರು ಬೆಲೆ( ಹಳೆಯ ಎನ್.ವೈ.ಎಸ್.ಇ ಟಿಕ್ಕರ್‌ನ ಚಿನ್ಹೆ:ENE)ಆಗಸ್ಟ್‌ 23, 2000 ($90)ರಿಂದ ಜನವರಿ 11, 2002 ($0.12). ಷೇರು ಬೆಲೆ ಕುಸಿದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಷೇರುದಾರರು ಕಡಿಮೆಯೆಂದರೂ $11 ಬಿಲಿಯನ್‌ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.^[೨]

2001 ರ ನವೆಂಬರ್ 28 ರಂದು ಎನ್ರಾನ್ ನ ಎರಡು ಕೆಟ್ಟದಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ನಿಜವಾಗಿ ಹೊರಬಂದವು.  ಡೈನೆಜಿ ಇಂಕ್ ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಕರಾರುಪತ್ರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ಲಾಭದ ದರ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದಾದ ಹಂತಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಿತು.  ವ್ಯಾಟ್ಸನ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, “ಕೊನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ನೀನು ಅದನ್ನು (ಎನ್ರಾನ್) ನನಗೆ ಗೊಡಲಿಲ್ಲ” ಎಂದರು.^[೧೧೨]  ಅಧಿಕ ಸಾಲವನ್ನು ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿ ತೀರಿಸಬೇಕಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಲು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಣ ಹೊಂದಿತ್ತು ಇದು ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಸ್ಪೋಟವಾಗಿತ್ತು.  ಅದರ ಬಂಡವಾಳದ ಬೆಲೆಯು ದಿನದ ಕೊನೆಯ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ 0.61 ಡಾಲರ್‌ ಗೆ ಇಳಿಯಿತು.  ಓರ್ವ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಪರಿಶೀಲಕ “ಎನ್ರಾನ್ ಈಗ ನಿಜವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿರುಗಾಳಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಕೈಯಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಬರೆದರು.^[೧೧೩]

ಸಂಪೂರ್ಣ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಪರಿಣತಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದವು, ಎನ್ರಾನ್ ಗೆ ಸಾಲ ನೀಡಿದವರು ಹಾಗೂ ಇತರ ಶಕ್ತಿ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥ ಕಂಪನಿಗಳು ಅನೇಕ ಶೇಕಡಾ ಪ್ರಮಾಣದಷ್ಟು ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದವು. ಕೆಲವು ಪರಿಶೀಲಕರು ಎನ್ರಾನ್ ನ ವೈಫಲ್ಯ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11 ನ ಉತ್ತರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ತೊಂದರೆಯಂತೆ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಬಂದ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು.^[೧೧೪] ಈಗ ಬಂದ ಪ್ರಶ್ನೆಯೆಂದರೆ ಎನ್ರಾನ್ ನ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರ ಮೇಲೆ ಬೀರಬಹುದಾದ ಪರಿಣಾಮ ಏನಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದಾಗಿತ್ತು. ಮೊದಲಿನ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು 18.7 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಅನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಓರ್ವ ಸಲಹೆಗಾರ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿ, “ನಮಗೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಲಾಭದಿಂದ ಯಾರು ಹೊರಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದೇ ನಮಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾನು ನನ್ನ ಕಕ್ಷಿದಾರರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಗಳಿಗೆಗಾಗಿ ತಯಾರಾಗುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದೇನೆ” ಎಂದರು. ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ವಸೂಲಾಗದ ಹಾಗೂ ಖಾತರಿಗೊಳಪಟ್ಟ ಸಾಲದ ಅಂದಾಜು 23 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ನಷ್ಟು ಹಣದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊತ್ತಿತು. ಸಿಟಿಗ್ರುಪ್ ಹಾಗೂಜೆಪಿ ಮೊರ್ಗಾನ್ ಚೇಸ್‌ ಕಂಪನಿಗಳು ಎನ್ರಾನ್ ವೈಫಲ್ಯದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಎನ್ರಾನ್ ನ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕವು ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಖಾತರಿಯಾಗಿ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ಖಾತರಿ ಇಲ್ಲದ ಸಾಲ ನೀಡಿದವರು ಹಾಗೂ ಕಟ್ಟೆಕಡೆಗೆ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ದಿವಾಳಿತನ ಅನುಭವಿಸುವ ಅನುಮಾನ ಬಂದಿತು.^[೧೧೫] ಎನ್ರಾನ್ ಯುರೋಪ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ 2001 ರ ನವೆಂಬರ್ 30 ರಂದು ದಿವಾಳಿತನದ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಈ ಕಾರಣದಿಂದ 2 ದಿನಗಳ ನಂತರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2 ರಂದು ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಪರಿಚ್ಛೇದ 11 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಅಮೆರಿಕಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂದ ದೊಡ್ಡದಾದ ದಿವಾಳಿತನವಾಗಿತ್ತು (ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ದಿವಾಳಿಯಾಗಿದ್ದ ವರ್ಡ್ ಕಾಮ್ ನ ದಿವಾಳಿತನವನ್ನು ಇದು ಮೀರಿಸಿತು), ಮತ್ತು ಇದರ 4 ಸಾವಿರ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ಬೆಲೆ ತೆತ್ತರು.^[೨]^[೧೧೬] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ದಿವಾಳಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ದಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಿಗೆ ತಮಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊರಡುವಂತೆ ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಖಾಲಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೧೭] 15 ಸಾವಿರದಷ್ಟು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ತಮ್ಮ ಶೇ. 62 ರಷ್ಟು ಉಳಿತಾಯ ಹಣವನ್ನು ಎನ್ರಾನ್ ನಲ್ಲಿ 2001 ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು 83.13 ಡಾಲರ್‌ ಗೆ ಮೌಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಖರೀದಿಸಿದ್ದರು, 2001 ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಲ್ಲಿ ದಿವಾಳಿತನ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಬಂಡವಾಳದ ಮೌಲ್ಯವು ಒಂದು ಡಾಲರ್‌ ಗಿಂತಲೂ ಕೆಳಗೆ ಬಿತ್ತು.^[೧೧೮]

In its accounting work for Enron, Andersen had been sloppy and weak. But that's how Enron had always wanted it. In truth, even as they angrily pointed fingers, the two deserved each other.

Bethany McLean and Peter Elkind in The Smartest Guys in the Room.^[೧೧೯]

2002 ರ ಜನವರಿ 17 ರಂದು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಲೆಖ್ಖದ ಸಲಹೆ ಹಾಗೂ ದಾಖಲೆಪತ್ರಗಳ ನಾಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತನ್ನ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧಕ ಆರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್ಸನ್ ವಿರುದ್ಧ ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿದ ಆಂಡರ್ಸನ್, ಎನ್ರಾನ್ ದಿವಾಳಿಗೆ ಬಂದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಗಲೇ ಕಂಪನಿಯ ಜೊತೆ ವಿಷಮ ವಿಷಯ ಪಾಶದಲ್ಲಿದ್ದರು ಎಂದರು.^[೧೨೦]

ಪ್ರಯೋಗ

ಎನ್ರಾನ್

ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಲೀ ಇಬ್ಬರೂ ಅಪರಾಧಿಗಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಇಬ್ಬರ ವಿರುದ್ಧವೂ ದೂರು ದಾಖಲಾಸಲಾಯಿತು. ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ 98 ರೀತಿಯ ದೂರುಗಳು ದಾಖಲಾದವು, ಹಣ ತೊಳೆಯುವುದು, ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಿರುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಅಪರಾಧಗಳು ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.^[೧೨೧] ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ 2 ದೂರುಗಳಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಅಲ್ಲದೇ ಲೇ, ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಾಸಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬಾಯಿ ಮಾತಿನ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲದಂತೆ 10 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲದ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು.^[೧೨೨] ಲೀ ಅವರ ಮೇಲೆ 6 ದುಷ್ಕರ್ಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ತಪ್ಪು ಸಾಬೀತಾಯಿತು, ಆದರೆ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯವಾದಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಒಂದು ತೆರಿಗೆ ದೂರು ಕುರಿತಂತೆ ತಪ್ಪು ನಡುವಳಿಕೆಯ ಆರೋಪ ಮಾತ್ರ ಹೊತ್ತರು. ಲೀ ಅವರು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ತೆರಿಗೆ ಮುಚ್ಚಿಡಲು ತಮ್ಮ ಪತಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ 1 ವರ್ಷ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು.^[೧೨೩] ಲೇ ಮತ್ತು ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ದೂರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ 2006 ರ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೊಳಪಟ್ಟರು. 53 ಎಣಿಕೆ, 65 ಪುಟಗಳ ಆರೋಪ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪರಾಧ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಪರಾಧ ಸೇರಿದಂತೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹಾಗೂ ಲೆಖ್ಖ ತಪಾಸಣಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತಪ್ಪು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿರುವುದು, ರಕ್ಷಣೆಯ ಅಪರಾಧ, ತಂತಿ ಅಪರಾಧ, ಕಪ್ಪು ಹಣವನ್ನು ತೊಳೆಯುವುದು, ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಿರುವುದು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆರೋಪ ಪಟ್ಟಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ಎನ್ರಾನ್ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಲೂ ಇದ್ದ ಋಣಾತ್ಮಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಕಾರಣ ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿಚಾರಣೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳು ವಾದಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಸಿಮ್ ಲೇಕ್ ಅವರು ಈ ಮೊದಲೇ ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳು ಕೋರಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಹಾಸ್ಟನ್ ನಿಂದ ಹೊರಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂಬ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದರು. 2006 ರ ಮೇ 25 ರಂದು ಜ್ಯೂರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಲೇ ಹಾಗೂ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರ ವಿಚಾರಣೆಯ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು. ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರು 28 ರಲ್ಲಿ 19 ರಕ್ಷಣಾ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ತಂತಿ ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಉಳಿದ 9 ರಕ್ಷಣಾ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಪರಾಧಿ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರಿಗೆ 24 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಶಿಕ್ಷೆ ಹಾಗೂ 4 ತಿಂಗಳು ಜೈಲುವಾಸದ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೨೪] ಲೇ ಅವರು 11 ಅಪರಾಧ ದೂರುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅಪರಾಧಿ ಅಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಇದ್ದವರಿಂದ ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರು ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಕಂಪನಿಯ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ದೂರಿದರು.^[೧೨೫] ಲೇ ಅವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ಎಲ್ಲ 5 ಭದ್ರತಾ ಅಪರಾಧ ಹಾಗೂ ತಂತಿ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಹಾಗೂ ಸಂಪೂರ್ಣ 45 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ವಾಸದ ಶಿಕ್ಷೆ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು.^[೧೨೬] ಏನೇ ಆದರೂ ಲೇ ಅವರು 2006 ರ ಜುಲೈ 5 ರಂದು ತಪ್ಪುಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಮೊದಲೇ ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಅವರ ಸಾವಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಸ್ಇಸಿಯು 90 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದಂಡಕ್ಕಾಗಿ ವಿಚಾರಿಸುತ್ತಲಿತ್ತು. ಪ್ರಕರಣವು ಲೇ ಅವರ ಪತ್ನಿ ಲಿಂಡಾ ಸುತ್ತ ತಿರುಗಿದರೂ ಲಿಂಡಾ ಗಟ್ಟಿಗಳಾಗಿದ್ದಳು. ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ನಾಶವಾಗುವ ವಿಷಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ತಿಳಿಯುವ 10 ರಿಂದ 30 ನಿಮಿಷಗಳಿಗೆ ಮೊದಲು 500,000 ಶೇರುಗಳನ್ನು 2001 ರ ನವೆಂಬರ್ 28 ರಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದಳು.^[೧೨೭] ಲಿಂಡಾ ಅವರು ಎನ್ರಾನ್ ಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಯಾವುದೇ ಘಟನೆ ಕುರಿತೂ ದೂರಲ್ಪಡಲಿಲ್ಲ.^[೧೨೮] ಆದಾಗ್ಯೂ ಮೈಕೆಲ್ ಕೊಪ್ಪರ್ ಅವರು 7 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾಲ ಎನ್ರಾನ್ ಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು, ಲೇ ಅವರಿಗೆ ಕೊಪ್ಪರ್ ಕುರಿತು ಕಂಪನಿ ದಿವಾಳಿಯಾದ ನಂತರವೂ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೊಪರ್ ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹೆಸರೇ ಬರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸಫಲರಾಗಿದ್ದರು, ಅದು ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.^[೧೨೯] ಕೊಪರ್ ಅವರು ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು.^[೧೩೦] ಮುಖ್ಯ ಲೆಖ್ಖಾಧಿಕಾರಿ ರಿಕ್ ಕಾಸೇ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎನ್ರಾನ್ ನ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಯನ್ನು ನಿಗೂಢವಾಗಿರಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ 6 ದುಷ್ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು.^[೧೩೧] ಅವರು ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಂತರ ಅವರು ಅಪರಾಧಿಯಾಗಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು 7 ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು.^[೧೩೨] 16 ಜನರು ಕಂಪನಿಯು ನಡೆಸಿದ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಹಾಗೂ ನಾಲ್ಕು ಮಾಜಿ ಮೆರ್ರಿಲ್ ಲಿಂಚ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಐವರು ವಿಚಾರಣೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಎನ್ರಾನ್ ನ 8 ಮಾಜಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಹೇಳಿದರು, ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಾಜಿ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಲೇ ಹಾಗೂ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಿದರು.^[೧೧೬] ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಆರೋಪಿ ಎನ್ರಾನ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಶನ್‌ನ ತೀವ್ರ ವೇಗದ ಅಂತರಜಾಲ ಘಟಕದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ‍ಕೆನೆತ್ ರೈಸ್ ಅವರು ಲೇ ಹಾಗೂ ಸ್ಕಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಬ್ಬರ ವಿರುದ್ಧ ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಿದರು. 2007 ರ ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ಕೆನೆತ್ ರೈಸ್ ಅವರಿಗೆ 27 ತಿಂಗಳುಗಳ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೩೩]

ಆರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್ಸನ್

ಸಾವಿರಾರು ದಾಖಲೆ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಹರಿದು ನಾಶ ಮಾಡಿದಕ್ಕೆ, ಈ ಮೇಲ್ ಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿ ಹಾಕಿದ್ದಕ್ಕೆ, ಎನ್ರಾನ್ ನ ಲೆಖ್ಖ ಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕಂಪನಿಯ ಕಡತಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿ ನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಆರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್ಸನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ದೂರು ದಾಖಲಿಸಿ ದೋಷಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೩೪] ಜ್ಯುರಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆಂಡರ್ಸನ್ ವಿರುದ್ಧ ಸರಿಯಾಗಿ ದೂರನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸದ ಕಾರಣ ನಂತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಶಿಕ್ಷೆಯು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೧೩೫] ಅಲಕ್ಷ್ಯವು ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾದಾಗ ಆಂಡರ್ಸನ್ ಅವರು ಆಗಲೇ ಅವರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲದೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮಾಡದಂತೆ ನಿಷೇಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಆದರೂ ಆರ್ಥರ್ ಆಂಡರ್ಸನ್ ಅವರ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ದೂರಿನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು, ಸಂಸ್ಥೆಯು ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು 85 ಸಾವಿರ ಜನ ಕೆಲಸ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.^[೧೩೬]^[೧೩೭]

ನಾಟ್ ವೆಸ್ಟ್ ಥ್ರೀ

ಗಿಲ್ಸ್ ಡರ್ಬಿ, ಡೇವಿಡ್ ಬರ್ಮಿಂಗ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾರಿ ಮುಲ್ ಗ್ರೀವ್ ಅವರು ಗ್ರೀನ್ ವಿಚ್ ನಾಟ್ ವೆಸ್ಟ್ ಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಜೊತೆಗೆ ಮೂವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಜೆಗಳು ಅವರು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದ ಸ್ವಾಪ್ ಸಬ್ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರು ಎಸ್ಇಸಿಯಿಂದ ತನಿಖೆಗೊಳಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಮೂವರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸೇವಾ ಸಮೀತಿಯನ್ನು (ಎಫ್ಎಸ್ಎ) 2001 ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಅವರ ಜೊತೆ ತಮ್ಮ ವಹಿವಾಟಿನ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಿದರು.^[೧೩೮] 2002 ರ ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ 7 ತಂತಿ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಅಮೆರಿಕಾ ಅವರ ದಸ್ತಗಿರಿಗಾಗಿ ಹುಕುಂ ಹೊರಡಿಸಿತು, ಆಗ ಅವರನ್ನು ದೇಶಭ್ರಷ್ಟರನ್ನಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಜುಲೈ 12 ರಂದು ಅಮೇರಿಕಾಕ್ಕೆ ಗಡೀಪಾರಾಗಲಿದ್ದ ಓರ್ವ ಸಂಭವನೀಯ ಎನ್ರಾನ್ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ನೇಲ್ ಕೌಲ್ ಬೆಕ್ ಅವರು ಉತ್ತರದ ದಕ್ಷಿಣ ಲಂಡನ್ ನ ಒಂದು ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿ ಹೆಣವಾಗಿ ಪತ್ತೆಯಾದರು.^[೧೩೯] ಫಾಸ್ಟೋವ್ ಜೊತೆ ಕೌಲ್ ಬೆಕ್ ಹಾಗೂ ಇತರರು ದುಷ್ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಅಮೆರಿಕಾ ಆಪಾದಿಸಿತು.^[೧೪೦] 2007 ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಾದದಲ್ಲಿ ಮೂವರೂ ಕೂಡ ಒಂದು ತಂತಿ ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಉಳಿದ 6 ಆರೋಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತರಾದರು.^[೧೪೧] ಡರ್ಬಿ, ಬರ್ಮಿಂಗ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಮತ್ತು ಮುಲ್ ಗ್ಯ್ರೂ ಅವರು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ 37 ತಿಂಗಳುಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.^[೧೪೨]

ಪರಿಣಾಮಗಳು

ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಹಾಗೂ ಶೇರುದಾರರು

ಎನ್ರಾನ್ ನ ಶೇರುದಾರರು 74 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು 4 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಂಪನಿ ದಿವಾಳಿಯಾದ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು (40 ರಿಂದ 45 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಆರೋಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು).^[೧೪೪] ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ಸರಿಸುಮಾರು 67 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಇದು ಎನ್ರಾನ್‌ನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡುವಾಗ ಇದ್ದ ಯಾವುದೇ ನೆರವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ, ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಶೇರುದಾರರಿಗೆ ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸಲು ನೆರವಾಯಿತು.^[೧೪೫] ತನ್ನ ಸಾಲಗಾರರಿಗೆ ಹಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಕಲೆ, ಛಾಯಾಛಿತ್ರಗಳು, ಚಿನ್ಹೆ ಸಹಿಗಳು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹರಾಜು ಹಾಕಿತು.^[೧೪೬]^[೧೪೭]^[೧೪೮] 20 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ರಾನ್ ಮಾಜಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ತಮ್ಮ ನಿವೃತ್ತಿ ವೇತನದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ 2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ ಹಣಕ್ಕೆ 2004 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ 85 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಗಳ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಿದಂತೆ ಪ್ರತಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯೂ 3,100 ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆದರು.^[೧೪೯] ಮರು ವರ್ಷ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಇತ್ಯರ್ಥವಾದಂತೆ ವಿವಿಧ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳಿಂದ 4.2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆದರು.^[೧೪೪] 2008 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಶೇರುದಾರರ ಪರವಾಗಿ 40 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಮೊತ್ತದ ಮೊಕದ್ದಮೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 7.2 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಹಣ ಪಡೆದರು. ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಣವು ವಾದಿಗಳಾದ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹಾಗೂ 1.5 ಮಿಲಿಯನ್ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಾಗೂ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ಹಂಚಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿವಿಯ ಕಾನೂನು ವಿಭಾಗದ ಕೌಲಿನ್ ಸ್ಟೋಆ ಗೆಲ್ಲರ್ ರುಡ್ ಮನ್ ಹಾಗೂ ರಾಬಿನ್ಸ್‌ ಅವರು ಅಮೆರಿಕಾದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಭದ್ರತಾ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಶುಲ್ಕವಾಗಿ 688 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.^[೧೫೦] ಹಣವನ್ನು ಹಂಚುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆ ಹೊರಡಿಸಿದ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿವಿಯು, “ನಾವು ಈ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ತೃಪ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಇದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಲು ಅತ್ಯಂತ ಧೀರ್ಘವಾದ, ಸವಾಲಾಗಿದ್ದ ಶ್ರಮ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ, ಎನ್ರಾನ್ ನ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಮಾತ್ರ ಅಭೂತಪೂರ್ವವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿತು.^[೧೫೧]

ಸರ್ಬೇನ್ಸ್-ಓಕ್ಸ್ಲೇ ಕಾಯಿದೆ

In the Titanic, the captain went down with the ship. And Enron looks to me like the captain first gave himself and his friends a bonus, then lowered himself and the top folks down the lifeboat and then hollered up and said, 'By the way, everything is going to be just fine.'

U.S. Senator Byron Dorgan.^[೧೫೨]

2001 ಡಿಸೆಂಬರ್ ಹಾಗೂ 2002 ಎಪ್ರಿಲ್ ಮಧ್ಯೆ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಹೌಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸೆನೆಟ್ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ಸೇವೆಯ ಕುರಿತ ಹೌಸ್ ಸಮತಿಯು ಎನ್ರಾನ್ ಕಂಪನಿಯ ನಾಶ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಲೆಖ್ಖ ಹಾಗೂ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಭದ್ರತೆ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ವಿವಾದಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿತು. ಈ ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಆಪಾದನೆಗಳು ಎನ್ರಾನ್ ವಾಗ್ವಾದದಲ್ಲಿ 2002 ರ ಜುಲೈ 30 ರಂದು ಸರ್ಬೇನ್ಸ್-ಓಕ್ಸ್ಲೇ ಕಾನೂನು ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.^[೧೫೩] ಈ ಕಾನೂನು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ “ಎನ್ರಾನ್ ನ ಒಂದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿತ್ತು: ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಆಡಳಿತದ ವೈಫಲ್ಯವು ಕಾನೂನಿನ ಮುಖಂಡತ್ವ ಉಪಬಂಧಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಬಿಂದುವಿನಿಂದ ಬಿಂದುವಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ" ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿತು.^[೧೫೪] ಸರ್ಬೇನ್ಸ್-ಓಕ್ಸ್ಲೇ ಕಾನೂನು ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ವರದಿ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಂಪನಿ ಲೆಖ್ಖದ ಅಜಾಗರೂಕತೆಯ ಮಂಡಳಿ’ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ; ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಲೆಖ್ಖಪತ್ರದ ಮಳಿಗೆಗಳು ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಯಾವುದೇ ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲದ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ನೀಡುವುದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಭಂದನೆ; ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಉಪಬಂಧನೆಗಳು, ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಬ್ಧವಾಗಿರುವುದು, ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಸ್ತೃತ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಹಿರಂಗ ವರದಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಘಟಿತ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಂಬಂಧ.^[೧೫೩] ಫೆಬ್ರವರೀ ೧೩, 2002 ರಂದು ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ತಪ್ಪು ಕಾರ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ಲೆಖ್ಖಪತ್ರದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಉದಾಹರಣೆಯ ಕಾರಣ ಎಸ್ಇಸಿಯು ಬಂಡವಾಳ ವಿನಿಮಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು. ಜೂನ್ 2002 ರಂದು ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಬಂಡವಾಳ ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರವು ಹೊಸ ಆಡಳಿತ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಇದು 2003 ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಸಿಇಸಿಯಿಂದ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪಡೆಯಿತು.^[೧೫೩]

ಎಲ್ಲ ಮಳಿಗೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.
ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಪಾಲಿಸಬೇಕು.
ಪರಿಹಾರ ಸಮಿತಿ, ನಾಮಕರಣ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆ ಸಮಿತಿಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು.
ಲೆಖ್ಖ ಪರಿಶೀಲನೆ ಸಮಿತಿಯ ಎಲ್ಲ ಸದಸ್ಯರು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಾಕ್ಷರರಾಗಿರಬೇಕು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಸಮಿತಿಯ ಕನಿಷ್ಠ ಓರ್ವ ಸದಸ್ಯನಾದರೂ ಲೆಖ್ಖಪತ್ರ ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಆರ್ಥಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ತಜ್ಞನಾಗಿರಬೇಕು.
ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಅದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಳಿಯು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಮಿತಿ ಇಲ್ಲದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು.

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

↑ ಬ್ರಾಟನ್‌, ವಿಲಿಯಮ್‌ ಡಬ್ಲ್ಯು. " ಎನ್ರಾನ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ಧಿ ಡಾರ್ಕ್‌ ಸೈಡ್‌ ಆಫ್‌ ಶೇರ್‌ಹೊಲ್ಡರ್‌ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ" ( Tulane ಲಾ ರಿವ್ಯೂ, ನ್ಯೂ Orleans, ಮೇ 2002) ಪು.61
↑ ^೨.೦ ^೨.೧ ^೨.೨ Benston, George J. (November 6, 2003). "The Quality of Corporate Financial Statements and Their Auditors before and after Enron" (PDF). Policy Analysis. Washington D.C.: Cato Institute (497): 12. Retrieved 2009-09-28.
↑ ^೩.೦ ^೩.೧ Ayala, Astrid (March 2006). "A Market Proposal for Auditing the Financial Statements of Public Companies" (PDF). Journal of Management of Value. Universidad Francisco Marroquín: 1. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Cohen, Daniel A. (February 2005). "Trends in Earnings Management and Informativeness of Earnings Announcements in the Pre- and Post-Sarbanes Oxley Periods". Evanston, Illinois: Kellogg School of Management: 5. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 3. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೬.೦ ^೬.೧ Gerth, Jeff (2001-11-10). "Regulators struggle with a marketplace created by Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೭.೦ ^೭.೧ Banerjee, Neela (2001-11-09). "Surest steps, not the swiftest, are propelling Dynegy past Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 7. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 5. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೧೦.೦ ^೧೦.೧ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 1. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 6. Retrieved 2009-08-24.
↑ Mack, Toni (2002-10-14). "The Other Enron Story". Forbes. Archived from the original on 2012-01-18. Retrieved 2009-08-09.
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 9. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೧೪.೦ ^೧೪.೧ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 132–133. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ಜೇಮ್ಸ್ ಎನ್‌. ಬೊದುರ್ತ, ಜೂ.:"ಅನ್‌ಫೈರ್‌ ವ್ಯಾಲ್ಯೂಸ್‌" - ಎನ್ರಾನ್ಸ್‌ ಶೆಲ್‌ ಗೇಮ್‌ (ದ ಮ್ಯಾಕ್‌ಡುನ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಆಫ್‌ ಬ್ಯುಸನೆಸ್‌, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ ಡಿಸಿ, ಮಾರ್ಚ್‌ 2003) ಪು.2 [೧] Archived 2012-09-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
↑ Foss, Michelle Michot (September 2003). "Enron and the Energy Market Revolution" (PDF). University of Houston Law Center: 1. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-11-12. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
↑ Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. pp. 101–103. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ಧರನ್‌, ಬಾಲಾ ಜಿ. ಮತ್ತು ಬಫ್‌ಕಿನ್ಸ್, ವಿಲಿಯಮ್ ಆರ್‌.,ರೆಡ್‌ ಫ್ಲಾಗ್ಸ್‌ ಇನ್‌ ಎನ್ರಾನ್ಸ್‌ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್‌ ಆಫ್ ರೆವೆನ್ಯೂಸ್‌ ಆ‍ಯ್‌‍೦ಡ್‌ ಕೀ ಫೈನಾನ್ಷಿಯಲ್ ಮೆಸರ್ಸ್ ‌, (ಎನ್ರಾನ್‌: ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ ಫಿಯಾಸ್ಕೂಸ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ದೇರ್‌ ಇಂಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್‌, ಫೌಂಡೇಶನ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌,ISBN 1-58778-578-1, 2004, ಪು.101-103 [೨]
↑ Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. p. 105. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. pp. 97–100. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)[೩]
↑ ^೨೧.೦ ^೨೧.೧ ^೨೧.೨ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 39–42. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೨೨.೦ ^೨೨.೧ Mack, Toni (1993-05-24). "Hidden Risks" (Registration required). Forbes. Retrieved 2009-08-09.
↑ ^೨೩.೦ ^೨೩.೧ ^೨೩.೨ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 10. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೨೪.೦ ^೨೪.೧ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 127. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Hays, Kristen (2005-04-17). "Next Enron trial focuses on broadband unit". USA Today. Retrieved 2009-08-07.
↑ ^೨೬.೦ ^೨೬.೧ ^೨೬.೨ ^೨೬.೩ ^೨೬.೪ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 11. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 67. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 30. Retrieved 2009-08-24.
↑ ^೨೯.೦ ^೨೯.೧ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 31. Retrieved 2009-08-24.
↑ ಮ್ಯಾಕ್‌ಕುಲ್ಲೊಹ್‌, ರಾಬರ್ಟ್‌: ಅಂಡರ್‌ಸ್ಟಾಂಡಿಂಗ್‌ ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್ ‌, ಮ್ಯಾಕ್‌ಕುಲ್ಲೊಹ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌, ಪೊರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌, ಒರೆಗಾನ್‌, ಜನವರಿ 2002, ಪು.1 [೪]
↑ Cornford, Andrew (June 2004). "Internationally Agreed Principles For Corporate Governance And The Enron Case" (PDF). G-24 Discussion Paper Series No. 30. New York: United Nations Conference on Trade and Development: 18. Retrieved 2009-08-04.
↑ Lambert, Jeremiah D. (September 2006). Energy Companies and Market Reform. Tulsa: PennWell Corporation. p. 35. ISBN 1-593-70060-1.
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 193 and 197. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Levine, Greg (2006-03-07). "Fastow Tells Of Loss-Hiding Enron 'Raptors'". Forbes. Retrieved 2009-09-19.
↑ ^೩೫.೦ ^೩೫.೧ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 33. Retrieved 2009-08-24.
↑ Hiltzik, Michael A. (2002-01-31). "Enron's Web of Complex Hedges, Bets; Finances: Massive trading of derivatives may have clouded the firm's books, experts say". Los Angeles Times. Archived from the original (Fee required) on 2012-01-06. Retrieved 2009-08-24.
↑ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 38. Retrieved 2009-08-24.
↑ Flood, Mary (2006-02-14). "Spotlight falls on Enron's crash point". Houston Chronicle. Retrieved 2009-08-24.
↑ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 39. Retrieved 2009-08-24.
↑ ^೪೦.೦ ^೪೦.೧ Gillan, Stuart (November 2002). "Financial Engineering, Corporate Governance, and the Collapse of Enron". Alfred Lerner College of Business and Economics, The University of Delaware: 21. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 4. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. p. 112. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 13. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 187. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 119. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 401. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 241. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Kim, W. Chan (1999-10-11). "New dynamics of strategy in the knowledge economy". Financial Times. Archived from the original on 2009-09-25. Retrieved 2009-08-05. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1171. Retrieved 2009-08-05.
↑ Gillan, Stuart (November 2002). "Financial Engineering, Corporate Governance, and the Collapse of Enron". Alfred Lerner College of Business and Economics, The University of Delaware: 17. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1170. Retrieved 2009-08-05.
↑ Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1175. Retrieved 2009-08-05.
↑ ^೫೩.೦ ^೫೩.೧ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 15. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 142. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 148. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 1:32:33. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 383. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Cornford, Andrew (June 2004). "Internationally Agreed Principles For Corporate Governance And The Enron Case" (PDF). G-24 Discussion Paper Series No. 30. New York: United Nations Conference on Trade and Development: 30. Retrieved 2009-08-04.
↑ Lublin, Joann S. (2002-02-01). "Enron Audit Panel Is Scrutinized For Its Cozy Ties With the Firm". The Wall Street Journal. Archived from the original on 2012-12-14. Retrieved 2009-08-09.
↑ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 14. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Deakin, Simon (September 2003). "Learning from Enron" (PDF). ESRC Centre for Business Research. University of Cambridge (Working Paper No 274): 9. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 77. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 179–180. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೬೪.೦ ^೬೪.೧ ^೬೪.೨ ^೬೪.೩ ^೬೪.೪ ^೬೪.೫ Berenson, Alex (2001-10-28). "Once-Mighty Enron Strains Under Scrutiny". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 299. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೬೬.೦ ^೬೬.೧ McLean, Bethany (2001-03-05). "Is Enron Overpriced?". Fortune. CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-06.
↑ Kurtz, Howard (2002-01-18). "The Enron Story That Waited To Be Told". The Washington Post. Retrieved 2009-08-06.
↑ Barringer, Felciity (2002-01-28). "10 Months Ago, Questions on Enron Came and Went With Little Notice". ದ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್. Retrieved 2009-08-06.
↑ Pasha, Shaheen (2006-04-10). "Skilling comes out swinging". CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-04.
↑ Tolson, Mike (2004-06-20). "Jeff Skilling's spectacular career". Houston Chronicle. Retrieved 2009-09-19. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Niles, Sam (2009-07-10). "In Pictures: 10 All-Time Great CEO Outbursts: Jeffrey Skilling". Forbes. Retrieved 2009-09-19.
↑ ^೭೨.೦ ^೭೨.೧ Norris, Floyd (2001-07-13). "Enron Net Rose 40% in Quarter". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 347. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^೭೪.೦ ^೭೪.೧ ^೭೪.೨ Oppel, Richard A., Jr. (2001-08-15). "Enron's Chief Executive Quits After Only 6 Months in Job". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ ^೭೫.೦ ^೭೫.೧ Krugman, Paul (2001-08-17). "Enron Goes Overboard". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Lay, Ken (2001-08-22). "Defending Free Markets". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Foley, Stephen (2006-03-16). "Enron whistleblower tells court of Lay lies". The Independent. Archived from the original on 2012-11-04. Retrieved 2009-08-09.
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 357. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Zellner, Wendy (2002-01-28). "A Hero—and a Smoking-Gun Letter". BusinessWeek. Retrieved 2009-08-09. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 358. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Duffy, Michael (2002-01-19). "By the Sign of the Crooked E". Time. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.
↑ ^೮೨.೦ ^೮೨.೧ ^೮೨.೨ ^೮೨.೩ Berenson, Alex (2001-09-09). "A self-inflicted wound aggravates angst over Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^೮೩.೦ ^೮೩.೧ ^೮೩.೨ Oppel, Richard A., Jr. (2001-08-29). "Two are promoted as Enron seeks executive stability". The New York Times. Retrieved 2010-03-02.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Sorkin, Andrew Ross (2001-10-06). "Enron Reaches a Deal to Sell Oregon Utility for $1.9 Billion". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^೮೫.೦ ^೮೫.೧ ^೮೫.೨ Gilpin, Kenneth N. (2001-10-17). "Enron Reports $1 Billion In Charges And a Loss". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^೮೬.೦ ^೮೬.೧ ^೮೬.೨ ^೮೬.೩ Norris, Floyd (2001-10-24). "Enron Tries To Dismiss Finance Doubts". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^೮೭.೦ ^೮೭.೧ ^೮೭.೨ Norris, Floyd (2001-10-23). "Where Did The Value Go At Enron?". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^೮೮.೦ ^೮೮.೧ ^೮೮.೨ Norris, Floyd (2001-10-25). "Enron Ousts Finance Chief As S.E.C. Looks at Dealings". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Norris, Floyd (2001-10-27). "Enron Taps All Its Credit Lines To Buy Back $3.3 Billion of Debt". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Norris, Floyd (2001-10-28). "Plumbing Mystery Of Deals By Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-10-29). "Enron Seeks Additional Financing". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ ^೯೨.೦ ^೯೨.೧ "Enron Credit Rating Is Cut, And Its Share Price Suffers". The New York Times. 2001-10-30. Retrieved 2009-08-04.
↑ Berenson, Alex (2001-11-01). "S.E.C. Opens Investigation Into Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ "The Rise and Fall of Enron". The New York Times. 2001-11-01. Retrieved 2009-08-04.
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-02). "Enron's Shares Fall and Debt Rating Is Cut". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-07). "Enron Looks for Investors, But Finds Them Skittish". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ ^೯೭.೦ ^೯೭.೧ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-08). "Dynegy Is Said to Be Near to Acquiring Enron for $8 Billion". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ ^೯೮.೦ ^೯೮.೧ Berenson, Alex (2001-11-10). "Rival to Buy Enron, Top Energy Trader, After Financial Fall". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Norris, Floyd (2001-11-09). "Does Enron Trust Its New Numbers? It Doesn't Act Like It". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^{೧೦೦.೦} ^{೧೦೦.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-09). "Enron Admits to Overstating Profits by About $600 Million". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ ^{೧೦೧.೦} ^{೧೦೧.೧} ^{೧೦೧.೨} ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named RushGambleNYT
↑ ^{೧೦೨.೦} ^{೧೦೨.೧} ^{೧೦೨.೨} Berenson, Alex (2001-11-13). "Suitor for Enron Receives Approval From Wall St". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^{೧೦೩.೦} ^{೧೦೩.೧} Norris, Floyd (2001-11-13). "Gas Pipeline Is Prominent as Dynegy Seeks Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-14). "Enron Chief Will Give Up Severance". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-22). "Employees' Retirement Plan Is a Victim as Enron Tumbles". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Norris, Floyd (2001-11-16). "Did Ken Lay Understand What Was Happening at Enron?". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^{೧೦೭.೦} ^{೧೦೭.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-20). "In New Filing, Enron Reports Debt Squeeze". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-21). "Enron's Growing Financial Crisis Raises Doubts About Merger Deal". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ Sorkin, Andrew Ross (2001-11-22). "Circling the Wagons Around Enron; Risks Too Great To Let Trader Just Die". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Norris, Floyd (2001-11-23). "From Sunbeam to Enron, Andersen's Reputation Suffers". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^{೧೧೧.೦} ^{೧೧೧.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-28). "Trying to Restore Confidence in Enron to Salvage a Merger". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 403. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ "An Implosion on Wall Street". The New York Times. 2001-11-29. Retrieved 2009-08-04.
↑ "Investors Pull Back as Enron Drags Down Key Indexes". The New York Times. Reuters. 2001-11-29. Retrieved 2009-08-04.
↑ Glater, Jonathan D. (2001-11-29). "A Bankruptcy Filing Might Be the Best Remaining Choice". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ ^{೧೧೬.೦} ^{೧೧೬.೧} Pasha, Shaheen (2006-05-25). "Lay and Skilling's day of reckoning: Enron ex-CEO and founder convicted on fraud and conspiracy charges; sentencing slated for September". CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 1:38:02. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)
↑ Ayala, Astrid (March 2006). "A Market Proposal for Auditing the Financial Statements of Public Companies" (PDF). Journal of Management of Value. Universidad Francisco Marroquín: 50. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 393. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Hebert, H. Josef (2002-01-18). "As probe expands, Enron fires Arthur Andersen". Morning Star. Google News. Retrieved 2009-08-09.
↑ "Key Witnesses in the Enron Trial". The Wall Street Journal. Associated Press. Retrieved 2009-08-09.
↑ Said, Carolyn (2004-07-09). "Ex-Enron chief Ken Lay enters not guilty plea". San Francisco Chronicle. Retrieved 2009-08-09.
↑ Hays, Kristen (2004-05-06). "Fastow's wife pleads guilty in Enron case". USA Today. Retrieved 2009-08-09.
↑ Johnson, Carrie (2006-10-24). "Skilling Gets 24 Years for Fraud at Enron". Washington Post. Retrieved 2009-08-09.
↑ Leung, Rebecca (2005-03-14). "Enron's Ken Lay: I Was Fooled". 60 Minutes. CBS News. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.
↑ Hays, Kristen (2006-05-26). "Lay, Skilling Convicted in Enron Collapse". The Washington Post. Retrieved 2009-08-04.
↑ Eichenwald, Kurt (2004-11-17). "Enron Inquiry Turns to Sales By Lay's Wife". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.
↑ Johnson, Carrie (2006-06-10). "A Woman Of Conviction". The Washington Post. Retrieved 2009-08-07.
↑ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 153. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ "Ex-Enron executive pleads guilty". guardian.co.uk. 2002-08-21. Retrieved 2009-08-09.
↑ Ackman, Dan (2004-01-23). "Causey May Put GAAP On Trial". Forbes. Retrieved 2009-08-09.
↑ McCoy, Kevin (2005-12-28). "Former Enron executive pleads guilty". USA Today. Retrieved 2009-08-09.
↑ Porretto, John (2007-06-18). "Ex-Enron broadband head sentenced". USA Today. Retrieved 2009-08-04.
↑ Thomas, Cathy Booth (2002-06-18). "Called to Account". Time. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.
↑ "Supreme Court Overturns Arthur Andersen Conviction". Fox News. Associated Press. 2005-05-31. Retrieved 2009-08-09.
↑ Rosenwald, Michael S. (2007-11-10). "Extreme (Executive) Makeover". The Washington Post. Retrieved 2009-08-09.
↑ Alexander, Delroy (2002-11-01). "The Fall of Andersen". Hartford Courant. Archived from the original on 2009-05-11. Retrieved 2009-08-09. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Hays, Kristen (2007-11-27). "Source: British bankers to plead guilty in Enron case". Houston Chronicle. Retrieved 2009-08-09.
↑ "Enron witness found dead in park". BBC News. 2006-07-12. Retrieved 2009-08-04.
↑ "Q&A: The NatWest Three". BBC News. 2007-11-29. Retrieved 2009-08-04.
↑ Clark, Andrew (2007-11-28). "NatWest Three plead guilty to wire fraud". guardian.co.uk. Retrieved 2009-08-09.
↑ Murphy, Kate (2008-02-22). "'NatWest 3' sentenced to 37 months each". The New York Times. Retrieved 2009-08-09.
↑ [356]
↑ ^{೧೪೪.೦} ^{೧೪೪.೧} Axtman, Kris (2005-06-20). "How Enron awards do, or don't, trickle down". The Christian Science Monitor. Retrieved 2009-08-09.
↑ "Enron's Plan Would Repay A Fraction of Dollars Owed". The New York Times. 2003-07-12. Retrieved 2009-08-10.
↑ Vogel, Carol (2003-04-16). "Enron's Art to Be Auctioned Off". The New York Times. Retrieved 2009-08-10.
↑ "Enron's 'tilted-E' sign goes for $44,000 at auction". USA Today. Associated Press. 2002-09-25. Retrieved 2009-08-10.
↑ "Enron gets go ahead to sell pipes". BBC News. 2004-09-10. Retrieved 2009-08-10.
↑ Doran, James (2004-05-14). "Enron staff win $85m". The Times. London. Archived from the original on 2011-06-12. Retrieved 2009-08-10.
↑ DeBare, Ilana (2008-09-10). "Billions to be shared by Enron shareholders". San Francisco Chronicle. Retrieved 2009-08-10.
↑ Davis, Trey (2008-12-18). "UC begins distributing Enron settlement money". University of California. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-10.
↑ Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 6:06. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)
↑ ^{೧೫೩.೦} ^{೧೫೩.೧} ^{೧೫೩.೨} Chhaochharia, Vidhi (March 2007). "Corporate Governance and Firm Value: the Impact of the 2002 Governance Rules" (PDF). Johnson School Research Paper Series No. 23-06. Johnson School of Management: 7–9. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Deakin, Simon (September 2003). "Learning from Enron" (PDF). ESRC Centre for Business Research. University of Cambridge (Working Paper No 274): 1. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

ಪರಾಮರ್ಶನಗಳು

McLean, Bethany (2003). The Smartest Guys in the Room. New York: Portfolio Trade. ISBN 1-59184-008-2. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
Dharan, Bala G. (2004). Enron: Corporate Fiascos and Their Implications (PDF). Foundation Press. ISBN 1-58778-578-1. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ

Bryce, Robert (December 17, 2008). Pipe Dreams: Greed, Ego, and the Death of Enron. PublicAffairs. ISBN 1-586-48201-7.
Collins, Denis (May 24, 2006). Behaving Badly: Ethical Lessons from Enron. Dog Ear Publishing, LLC. ISBN 1-598-58160-0.
Cruver, Brian (September 1, 2003). Anatomy of Greed: Telling the Unshredded Truth from Inside Enron. Basic Books. ISBN 0-786-71205-8.
Eichenwald, Kurt (December 27, 2005). Conspiracy of Fools: A True Story. Broadway Books. ISBN 0-767-91179-2.
Fox, Loren (December 22, 2003). Enron: The Rise and Fall. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-47888-1.
Fusaro, Peter C. (June 21, 2002). What Went Wrong at Enron: Everyone's Guide to the Largest Bankruptcy in U.S. History. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-26574-8. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
Salter, Malcolm S. (June 30, 2008). Innovation Corrupted: The Origins and Legacy of Enron's Collapse. Harvard University Press. ISBN 0-674-02825-2.
Swartz, Mary (March 9, 2004). Power Failure: The Inside Story of the Collapse of Enron. Broadway Business. ISBN 0-767-91368-X. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)
Toffler, Barbara Ley (April 13, 2004). Final Accounting: Ambition, Greed and the Fall of Arthur Andersen. Broadway Business. ISBN 0-767-91383-3. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

‍ಎನ್ರಾನ್‌ ಕ್ರೆಡಿಟರ್ಸ್‌ ರಿಕವರಿ ಗ್ರೂಪ್‌
2000 10-K Archived 2012-03-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ಮತ್ತು 2001 10-K Archived 2012-03-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

[1] ಬ್ರಾಟನ್‌, ವಿಲಿಯಮ್‌ ಡಬ್ಲ್ಯು. " ಎನ್ರಾನ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ಧಿ ಡಾರ್ಕ್‌ ಸೈಡ್‌ ಆಫ್‌ ಶೇರ್‌ಹೊಲ್ಡರ್‌ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ" ( Tulane ಲಾ ರಿವ್ಯೂ, ನ್ಯೂ Orleans, ಮೇ 2002) ಪು.61

[BenstonQuality-2] ೨.೦ ^೨.೧ ^೨.೨ Benston, George J. (November 6, 2003). "The Quality of Corporate Financial Statements and Their Auditors before and after Enron" (PDF). Policy Analysis. Washington D.C.: Cato Institute (497): 12. Retrieved 2009-09-28.

[Ayala1-3] ೩.೦ ^೩.೧ Ayala, Astrid (March 2006). "A Market Proposal for Auditing the Financial Statements of Public Companies" (PDF). Journal of Management of Value. Universidad Francisco Marroquín: 1. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[CohenTrends-4] Cohen, Daniel A. (February 2005). "Trends in Earnings Management and Informativeness of Earnings Announcements in the Pre- and Post-Sarbanes Oxley Periods". Evanston, Illinois: Kellogg School of Management: 5. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Healy3-5] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 3. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[StruggleNYT-6] ೬.೦ ^೬.೧ Gerth, Jeff (2001-11-10). "Regulators struggle with a marketplace created by Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[SurestStepsNYT-7] ೭.೦ ^೭.೧ Banerjee, Neela (2001-11-09). "Surest steps, not the swiftest, are propelling Dynegy past Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[Healy7-8] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 7. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Healy5-9] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 5. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Healy1-10] ೧೦.೦ ^೧೦.೧ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 1. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DarkSide6-11] Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 6. Retrieved 2009-08-24.

[MackOther-12] Mack, Toni (2002-10-14). "The Other Enron Story". Forbes. Archived from the original on 2012-01-18. Retrieved 2009-08-09.

[Healy9-13] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 9. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean1323-14] ೧೪.೦ ^೧೪.೧ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 132–133. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[15] ಜೇಮ್ಸ್ ಎನ್‌. ಬೊದುರ್ತ, ಜೂ.:"ಅನ್‌ಫೈರ್‌ ವ್ಯಾಲ್ಯೂಸ್‌" - ಎನ್ರಾನ್ಸ್‌ ಶೆಲ್‌ ಗೇಮ್‌ (ದ ಮ್ಯಾಕ್‌ಡುನ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಆಫ್‌ ಬ್ಯುಸನೆಸ್‌, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ ಡಿಸಿ, ಮಾರ್ಚ್‌ 2003) ಪು.2 [೧] Archived 2012-09-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

[FossRevol-16] Foss, Michelle Michot (September 2003). "Enron and the Energy Market Revolution" (PDF). University of Houston Law Center: 1. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-11-12. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)

[DharanRedFlag1013-17] Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. pp. 101–103. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[18] ಧರನ್‌, ಬಾಲಾ ಜಿ. ಮತ್ತು ಬಫ್‌ಕಿನ್ಸ್, ವಿಲಿಯಮ್ ಆರ್‌.,ರೆಡ್‌ ಫ್ಲಾಗ್ಸ್‌ ಇನ್‌ ಎನ್ರಾನ್ಸ್‌ ರಿಪೊರ್ಟಿಂಗ್‌ ಆಫ್ ರೆವೆನ್ಯೂಸ್‌ ಆ‍ಯ್‌‍೦ಡ್‌ ಕೀ ಫೈನಾನ್ಷಿಯಲ್ ಮೆಸರ್ಸ್ ‌, (ಎನ್ರಾನ್‌: ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ ಫಿಯಾಸ್ಕೂಸ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ದೇರ್‌ ಇಂಪ್ಲಿಕೇಶನ್ಸ್‌, ಫೌಂಡೇಶನ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌,ISBN 1-58778-578-1, 2004, ಪು.101-103 [೨]

[DharanRedFlag105-19] Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. p. 105. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DharanRedFlag97100-20] Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. pp. 97–100. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)[೩]

[McLean3942-21] ೨೧.೦ ^೨೧.೧ ^೨೧.೨ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 39–42. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[MackHiddenR-22] ೨೨.೦ ^೨೨.೧ Mack, Toni (1993-05-24). "Hidden Risks" (Registration required). Forbes. Retrieved 2009-08-09.

[Healy10-23] ೨೩.೦ ^೨೩.೧ ^೨೩.೨ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 10. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean127-24] ೨೪.೦ ^೨೪.೧ McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 127. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[BlockbusterUSA-25] Hays, Kristen (2005-04-17). "Next Enron trial focuses on broadband unit". USA Today. Retrieved 2009-08-07.

[Healy11-26] ೨೬.೦ ^೨೬.೧ ^೨೬.೨ ^೨೬.೩ ^೨೬.೪ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 11. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean67-27] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 67. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DarkSide30-28] Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 30. Retrieved 2009-08-24.

[DarkSide31-29] ೨೯.೦ ^೨೯.೧ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 31. Retrieved 2009-08-24.

[30] ಮ್ಯಾಕ್‌ಕುಲ್ಲೊಹ್‌, ರಾಬರ್ಟ್‌: ಅಂಡರ್‌ಸ್ಟಾಂಡಿಂಗ್‌ ವೈಟ್‌ವಿಂಗ್ ‌, ಮ್ಯಾಕ್‌ಕುಲ್ಲೊಹ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌, ಪೊರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌, ಒರೆಗಾನ್‌, ಜನವರಿ 2002, ಪು.1 [೪]

[Cornford18-31] Cornford, Andrew (June 2004). "Internationally Agreed Principles For Corporate Governance And The Enron Case" (PDF). G-24 Discussion Paper Series No. 30. New York: United Nations Conference on Trade and Development: 18. Retrieved 2009-08-04.

[Lambert35-32] Lambert, Jeremiah D. (September 2006). Energy Companies and Market Reform. Tulsa: PennWell Corporation. p. 35. ISBN 1-593-70060-1.

[McLean1937-33] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 193 and 197. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Velociraptors-34] Levine, Greg (2006-03-07). "Fastow Tells Of Loss-Hiding Enron 'Raptors'". Forbes. Retrieved 2009-09-19.

[DarkSide33-35] ೩೫.೦ ^೩೫.೧ Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 33. Retrieved 2009-08-24.

[CloudedBooks-36] Hiltzik, Michael A. (2002-01-31). "Enron's Web of Complex Hedges, Bets; Finances: Massive trading of derivatives may have clouded the firm's books, experts say". Los Angeles Times. Archived from the original (Fee required) on 2012-01-06. Retrieved 2009-08-24.

[DarkSide38-37] Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 38. Retrieved 2009-08-24.

[1BillionSE-38] Flood, Mary (2006-02-14). "Spotlight falls on Enron's crash point". Houston Chronicle. Retrieved 2009-08-24.

[DarkSide39-39] Bratton, William W. (May 2002). "Enron and the Dark Side of Shareholder Value". Tulane Law Review: 39. Retrieved 2009-08-24.

[Gillan21-40] ೪೦.೦ ^೪೦.೧ Gillan, Stuart (November 2002). "Financial Engineering, Corporate Governance, and the Collapse of Enron". Alfred Lerner College of Business and Economics, The University of Delaware: 21. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Healy4-41] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 4. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DharanRedFlag112-42] Dharan, Bala G. Enron: Corporate Fiascos and Their Implications. p. 112. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Healy13-43] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 13. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean187-44] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 187. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean119-45] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 119. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean401-46] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 401. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean241-47] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 241. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DynamicFT-48] Kim, W. Chan (1999-10-11). "New dynamics of strategy in the knowledge economy". Financial Times. Archived from the original on 2009-09-25. Retrieved 2009-08-05. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Rosen1171-49] Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1171. Retrieved 2009-08-05.

[Gillan17-50] Gillan, Stuart (November 2002). "Financial Engineering, Corporate Governance, and the Collapse of Enron". Alfred Lerner College of Business and Economics, The University of Delaware: 17. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Rosen1170-51] Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1170. Retrieved 2009-08-05.

[Rosen1175-52] Rosen, Robert (2003). "Risk Management and Corporate Governance: The Case of Enron". Connecticut Law Review. 35 (1157): 1175. Retrieved 2009-08-05.

[Healy15-53] ೫೩.೦ ^೫೩.೧ Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 15. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean142-54] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 142. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean148-55] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 148. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[DVD132-56] Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 1:32:33. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)

[McLean383-57] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 383. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Cornford30-58] Cornford, Andrew (June 2004). "Internationally Agreed Principles For Corporate Governance And The Enron Case" (PDF). G-24 Discussion Paper Series No. 30. New York: United Nations Conference on Trade and Development: 30. Retrieved 2009-08-04.

[AuditComitMembers-59] Lublin, Joann S. (2002-02-01). "Enron Audit Panel Is Scrutinized For Its Cozy Ties With the Firm". The Wall Street Journal. Archived from the original on 2012-12-14. Retrieved 2009-08-09.

[Healy14-60] Healy, Paul M. (Spring 2003). "The Fall of Enron" (PDF). Journal of Economic Perspectives. 17 (2): 14. Retrieved 2009-08-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Deakin9-61] Deakin, Simon (September 2003). "Learning from Enron" (PDF). ESRC Centre for Business Research. University of Cambridge (Working Paper No 274): 9. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean77-62] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 77. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean1798-63] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. pp. 179–180. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[MightyStrainsNYT-64] ೬೪.೦ ^೬೪.೧ ^೬೪.೨ ^೬೪.೩ ^೬೪.೪ ^೬೪.೫ Berenson, Alex (2001-10-28). "Once-Mighty Enron Strains Under Scrutiny". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean299-65] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 299. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[EnronOverpriced-66] ೬೬.೦ ^೬೬.೧ McLean, Bethany (2001-03-05). "Is Enron Overpriced?". Fortune. CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-06.

[WaitedToldWP-67] Kurtz, Howard (2002-01-18). "The Enron Story That Waited To Be Told". The Washington Post. Retrieved 2009-08-06.

[QuestionsNoticeNYT-68] Barringer, Felciity (2002-01-28). "10 Months Ago, Questions on Enron Came and Went With Little Notice". ದ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್. Retrieved 2009-08-06.

[million-69] Pasha, Shaheen (2006-04-10). "Skilling comes out swinging". CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-04.

[WellThankYou-70] Tolson, Mike (2004-06-20). "Jeff Skilling's spectacular career". Houston Chronicle. Retrieved 2009-09-19. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[EmpAskWhy-71] Niles, Sam (2009-07-10). "In Pictures: 10 All-Time Great CEO Outbursts: Jeffrey Skilling". Forbes. Retrieved 2009-09-19.

[40QuarterNYT-72] ೭೨.೦ ^೭೨.೧ Norris, Floyd (2001-07-13). "Enron Net Rose 40% in Quarter". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[McLean347-73] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 347. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[6MonthsNYT-74] ೭೪.೦ ^೭೪.೧ ^೭೪.೨ Oppel, Richard A., Jr. (2001-08-15). "Enron's Chief Executive Quits After Only 6 Months in Job". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[OverboardNYT-75] ೭೫.೦ ^೭೫.೧ Krugman, Paul (2001-08-17). "Enron Goes Overboard". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[DefendingNYT-76] Lay, Ken (2001-08-22). "Defending Free Markets". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[LayLies-77] Foley, Stephen (2006-03-16). "Enron whistleblower tells court of Lay lies". The Independent. Archived from the original on 2012-11-04. Retrieved 2009-08-09.

[McLean357-78] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 357. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[SmokingGun-79] Zellner, Wendy (2002-01-28). "A Hero—and a Smoking-Gun Letter". BusinessWeek. Retrieved 2009-08-09. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean358-80] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 358. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[CrookedE-81] Duffy, Michael (2002-01-19). "By the Sign of the Crooked E". Time. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.

[SelfWoundNYT-82] ೮೨.೦ ^೮೨.೧ ^೮೨.೨ ^೮೨.೩ Berenson, Alex (2001-09-09). "A self-inflicted wound aggravates angst over Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[TwoPromotedNYT-83] ೮೩.೦ ^೮೩.೧ ^೮೩.೨ Oppel, Richard A., Jr. (2001-08-29). "Two are promoted as Enron seeks executive stability". The New York Times. Retrieved 2010-03-02.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[OregonBillionNYT-84] Sorkin, Andrew Ross (2001-10-06). "Enron Reaches a Deal to Sell Oregon Utility for $1.9 Billion". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[OneBillionLossNYT-85] ೮೫.೦ ^೮೫.೧ ^೮೫.೨ Gilpin, Kenneth N. (2001-10-17). "Enron Reports $1 Billion In Charges And a Loss". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[DoubtsNYT-86] ೮೬.೦ ^೮೬.೧ ^೮೬.೨ ^೮೬.೩ Norris, Floyd (2001-10-24). "Enron Tries To Dismiss Finance Doubts". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[WhereValueNYT-87] ೮೭.೦ ^೮೭.೧ ^೮೭.೨ Norris, Floyd (2001-10-23). "Where Did The Value Go At Enron?". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[OustsCFONYT-88] ೮೮.೦ ^೮೮.೧ ^೮೮.೨ Norris, Floyd (2001-10-25). "Enron Ousts Finance Chief As S.E.C. Looks at Dealings". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[TapsCreditNYT-89] Norris, Floyd (2001-10-27). "Enron Taps All Its Credit Lines To Buy Back $3.3 Billion of Debt". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[PlumbingNYT-90] Norris, Floyd (2001-10-28). "Plumbing Mystery Of Deals By Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[SeekAddNYT-91] Oppel, Richard A., Jr. (2001-10-29). "Enron Seeks Additional Financing". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[CutSuffersNYT-92] ೯೨.೦ ^೯೨.೧ "Enron Credit Rating Is Cut, And Its Share Price Suffers". The New York Times. 2001-10-30. Retrieved 2009-08-04.

[SECOpenNYT-93] Berenson, Alex (2001-11-01). "S.E.C. Opens Investigation Into Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[RiseFallNYT-94] "The Rise and Fall of Enron". The New York Times. 2001-11-01. Retrieved 2009-08-04.

[DebtCutNYT-95] Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-02). "Enron's Shares Fall and Debt Rating Is Cut". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[SkittishNYT-96] Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-07). "Enron Looks for Investors, But Finds Them Skittish". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[DynegyNearNYT-97] ೯೭.೦ ^೯೭.೧ Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-08). "Dynegy Is Said to Be Near to Acquiring Enron for $8 Billion". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[RivalBuyNYT-98] ೯೮.೦ ^೯೮.೧ Berenson, Alex (2001-11-10). "Rival to Buy Enron, Top Energy Trader, After Financial Fall". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[ActLikeItNYT-99] Norris, Floyd (2001-11-09). "Does Enron Trust Its New Numbers? It Doesn't Act Like It". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[OverProfitsNYT-100] {೧೦೦.೦} ^{೧೦೦.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-09). "Enron Admits to Overstating Profits by About $600 Million". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[RushGambleNYT-101] {೧೦೧.೦} ^{೧೦೧.೧} ^{೧೦೧.೨} ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named RushGambleNYT

[SuitorNYT-102] {೧೦೨.೦} ^{೧೦೨.೧} ^{೧೦೨.೨} Berenson, Alex (2001-11-13). "Suitor for Enron Receives Approval From Wall St". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[GasPipeNYT-103] {೧೦೩.೦} ^{೧೦೩.೧} Norris, Floyd (2001-11-13). "Gas Pipeline Is Prominent as Dynegy Seeks Enron". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[SeveranceNYT-104] Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-14). "Enron Chief Will Give Up Severance". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[PlanTumblesNYT-105] Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-22). "Employees' Retirement Plan Is a Victim as Enron Tumbles". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[UnderstandNYT-106] Norris, Floyd (2001-11-16). "Did Ken Lay Understand What Was Happening at Enron?". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[SqueezeNYT-107] {೧೦೭.೦} ^{೧೦೭.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-20). "In New Filing, Enron Reports Debt Squeeze". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[RaisesDoubtNYT-108] Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-21). "Enron's Growing Financial Crisis Raises Doubts About Merger Deal". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[CirclingNYT-109] Sorkin, Andrew Ross (2001-11-22). "Circling the Wagons Around Enron; Risks Too Great To Let Trader Just Die". The New York Times. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[SunbeamSufferNYT-110] Norris, Floyd (2001-11-23). "From Sunbeam to Enron, Andersen's Reputation Suffers". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[ConfidenceNYT-111] {೧೧೧.೦} ^{೧೧೧.೧} Oppel, Richard A., Jr. (2001-11-28). "Trying to Restore Confidence in Enron to Salvage a Merger". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[McLean403-112] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 403. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[ImplosionNYT-113] "An Implosion on Wall Street". The New York Times. 2001-11-29. Retrieved 2009-08-04.

[PullBackNYT-114] "Investors Pull Back as Enron Drags Down Key Indexes". The New York Times. Reuters. 2001-11-29. Retrieved 2009-08-04.

[MightBeNYT-115] Glater, Jonathan D. (2001-11-29). "A Bankruptcy Filing Might Be the Best Remaining Choice". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[DayReckonCNN-116] {೧೧೬.೦} ^{೧೧೬.೧} Pasha, Shaheen (2006-05-25). "Lay and Skilling's day of reckoning: Enron ex-CEO and founder convicted on fraud and conspiracy charges; sentencing slated for September". CNNMoney.com. Retrieved 2009-08-04. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[DVD138-117] Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 1:38:02. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)

[Ayala50-118] Ayala, Astrid (March 2006). "A Market Proposal for Auditing the Financial Statements of Public Companies" (PDF). Journal of Management of Value. Universidad Francisco Marroquín: 50. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[McLean393-119] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 393. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[FiresAA-120] Hebert, H. Josef (2002-01-18). "As probe expands, Enron fires Arthur Andersen". Morning Star. Google News. Retrieved 2009-08-09.

[Fastow98-121] "Key Witnesses in the Enron Trial". The Wall Street Journal. Associated Press. Retrieved 2009-08-09.

[FastowTestify-122] Said, Carolyn (2004-07-09). "Ex-Enron chief Ken Lay enters not guilty plea". San Francisco Chronicle. Retrieved 2009-08-09.

[LeaYear-123] Hays, Kristen (2004-05-06). "Fastow's wife pleads guilty in Enron case". USA Today. Retrieved 2009-08-09.

[Skilling24Years-124] Johnson, Carrie (2006-10-24). "Skilling Gets 24 Years for Fraud at Enron". Washington Post. Retrieved 2009-08-09.

[Lay60Minutes-125] Leung, Rebecca (2005-03-14). "Enron's Ken Lay: I Was Fooled". 60 Minutes. CBS News. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.

[Lay45Years-126] Hays, Kristen (2006-05-26). "Lay, Skilling Convicted in Enron Collapse". The Washington Post. Retrieved 2009-08-04.

[EnronInquiryNYT-127] Eichenwald, Kurt (2004-11-17). "Enron Inquiry Turns to Sales By Lay's Wife". The New York Times. Retrieved 2009-08-04.

[LindaConviction-128] Johnson, Carrie (2006-06-10). "A Woman Of Conviction". The Washington Post. Retrieved 2009-08-07.

[McLean153-129] McLean, Bethany. The Smartest Guys in the Room. p. 153. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[KopperGuilty-130] "Ex-Enron executive pleads guilty". guardian.co.uk. 2002-08-21. Retrieved 2009-08-09.

[Causey6Charges-131] Ackman, Dan (2004-01-23). "Causey May Put GAAP On Trial". Forbes. Retrieved 2009-08-09.

[Causey7Years-132] McCoy, Kevin (2005-12-28). "Former Enron executive pleads guilty". USA Today. Retrieved 2009-08-09.

[BroadSentence-133] Porretto, John (2007-06-18). "Ex-Enron broadband head sentenced". USA Today. Retrieved 2009-08-04.

[AndersenGuilty-134] Thomas, Cathy Booth (2002-06-18). "Called to Account". Time. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-09.

[AndersenOverturn-135] "Supreme Court Overturns Arthur Andersen Conviction". Fox News. Associated Press. 2005-05-31. Retrieved 2009-08-09.

[WP85000Jobs-136] Rosenwald, Michael S. (2007-11-10). "Extreme (Executive) Makeover". The Washington Post. Retrieved 2009-08-09.

[FallAndersen-137] Alexander, Delroy (2002-11-01). "The Fall of Andersen". Hartford Courant. Archived from the original on 2009-05-11. Retrieved 2009-08-09. {{cite news}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[FSAMet-138] Hays, Kristen (2007-11-27). "Source: British bankers to plead guilty in Enron case". Houston Chronicle. Retrieved 2009-08-09.

[CoulbeckDead-139] "Enron witness found dead in park". BBC News. 2006-07-12. Retrieved 2009-08-04.

[CoulbeckQA-140] "Q&A: The NatWest Three". BBC News. 2007-11-29. Retrieved 2009-08-04.

[Trio7Fraud-141] Clark, Andrew (2007-11-28). "NatWest Three plead guilty to wire fraud". guardian.co.uk. Retrieved 2009-08-09.

[NatWest3NYT-142] Murphy, Kate (2008-02-22). "'NatWest 3' sentenced to 37 months each". The New York Times. Retrieved 2009-08-09.

[143] [356]

[74BEnron-144] {೧೪೪.೦} ^{೧೪೪.೧} Axtman, Kris (2005-06-20). "How Enron awards do, or don't, trickle down". The Christian Science Monitor. Retrieved 2009-08-09.

[67BillionNYT-145] "Enron's Plan Would Repay A Fraction of Dollars Owed". The New York Times. 2003-07-12. Retrieved 2009-08-10.

[ArtNYT-146] Vogel, Carol (2003-04-16). "Enron's Art to Be Auctioned Off". The New York Times. Retrieved 2009-08-10.

[TiltedE-147] "Enron's 'tilted-E' sign goes for $44,000 at auction". USA Today. Associated Press. 2002-09-25. Retrieved 2009-08-10.

[SellPipes-148] "Enron gets go ahead to sell pipes". BBC News. 2004-09-10. Retrieved 2009-08-10.

[May04Settlement-149] Doran, James (2004-05-14). "Enron staff win $85m". The Times. London. Archived from the original on 2011-06-12. Retrieved 2009-08-10.

[72BillionSet-150] DeBare, Ilana (2008-09-10). "Billions to be shared by Enron shareholders". San Francisco Chronicle. Retrieved 2009-08-10.

[Distribution-151] Davis, Trey (2008-12-18). "UC begins distributing Enron settlement money". University of California. Archived from the original on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-10.

[DVD606-152] Enron: The Smartest Guys in the Room (DVD). Magnolia Pictures. January 17, 2006. Event occurs at 6:06. {{cite AV media}}: Check date values in: |date= (help)

[Chhaochharia79-153] {೧೫೩.೦} ^{೧೫೩.೧} ^{೧೫೩.೨} Chhaochharia, Vidhi (March 2007). "Corporate Governance and Firm Value: the Impact of the 2002 Governance Rules" (PDF). Johnson School Research Paper Series No. 23-06. Johnson School of Management: 7–9. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[Deakin1-154] Deakin, Simon (September 2003). "Learning from Enron" (PDF). ESRC Centre for Business Research. University of Cambridge (Working Paper No 274): 1. Archived from the original (PDF) on 2010-10-18. Retrieved 2009-08-05. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (help)

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]

[೨೯]

[೩೦]

[೩೧]

[೩೨]

[೩೩]

[೩೪]

[೩೫]

[೩೬]

[೩೭]

[೩೮]

[೩೯]

[೪೦]

[೪೧]

[೪೨]

[೪೩]

[೪೪]

[೪೫]

[೪೬]

[೪೭]

[೪೮]

[೪೯]

[೫೦]

[೫೧]

[೫೨]

[೫೩]

[೫೪]

[೫೫]

[೫೬]

[೫೭]

[೫೮]

[೫೯]

[೬೦]

[೬೧]

[೬೨]

[೬೩]

[೬೪]

[೬೫]

[೬೬]

[೬೭]

[೬೮]

[೬೯]

[೭೦]

[೭೧]

[೭೨]

[೭೩]

[೭೪]

[೭೫]

[೭೬]

[೭೭]

[೭೮]

[೭೯]

[೮೦]

[೮೧]

[೮೨]

[೮೩]

[೮೪]

[೮೫]

[೮೬]

[೮೭]

[೮೮]

[೮೯]

[೯೦]

[೯೧]

[೯೨]

[೯೩]

[೯೪]

[೯೫]

[೯೬]

[೯೭]

[೯೮]

[೯೯]

[೧೦೦]