ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು | ಕೊಟ್ಟಾರಿ ಕನಕಯ್ಯ ನಾಯುಡು | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಜನನ | ೩೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೯೫ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಮರಣ | ೧೪ ನವಂಬರ್ ೧೯೬೭ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಶೈಲಿ | ಬಲಗೈ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಬೌಲಿಂಗ್ ಶೈಲಿ | ಬಲಗೈ ನಿಧಾನ-ಮಧ್ಯಮ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಹಿತಿ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ತಂಡ |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಪ್ರಥಮ ಪಂದ್ಯ | ೨೫ ಜೂನ್ ೧೯೩೨, (ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ವಿರುದ್ದ) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ಕೊನೆಯ ಪಂದ್ಯ | ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೩೬, (ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‍ನ ವಿರುದ್ಧ) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ವೃತ್ತಿ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ಕೊಟ್ಟಾರಿ ಕನಕಯ್ಯ ನಾಯುಡು (೩೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೯೫ – ೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೬೭), ಸಿಕೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವರು ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮೊದಲ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. [೧] [೨] ಅವರು ೧೯೫೮ ರವರೆಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೬೩ ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ೬೮ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಮರಳಿದರು. ೧೯೨೩ ರಲ್ಲಿ, ಹೋಳ್ಕರ್‌ನ ದೊರೆ ಅವರನ್ನು ಇಂದೋರ್‌ಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು, ಅವರಿಗೆ ಹೋಳ್ಕರ್‌ನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಲ್ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಆರ್ಥರ್ ಗಿಲ್ಲಿಗನ್ ೧೯೨೬-೨೭ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಎಮ್.ಸಿ.ಸಿ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಬಾಂಬೆ ಜಿಮ್ಖಾನಾದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳ ಪರವಾಗಿ ನಾಯುಡು ೧೧೬ ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ೧೧ ಸಿಕ್ಸರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ೧೫೩ ರನ್ ಬಾರಿಸಿದರು. ಬಾಬ್ ವ್ಯಾಟ್ ಅವರ ಸಿಕ್ಸರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜಿಮ್ಖಾನಾದ ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಆ ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಎಮ್.ಸಿ.ಸಿ ಅವರಿಗೆ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಬ್ಯಾಟ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೧೯೪೧ ರಲ್ಲಿ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ (ಬಾತ್‌ಗೇಟ್ ಲಿವರ್ ಟಾನಿಕ್) ಅನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾಗಿದ್ದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರಿಗೆ ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ (ಆಗ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ) ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವಾದ ಪದ್ಮಭೂಷಣವನ್ನು ನೀಡಿತು [೩] .
ಜನನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನಾಯುಡು ಅವರು ೩೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೯೫ ರಂದು ಬಾರಾ ಬಡಾ ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನ ಶ್ರೀಮಂತ ಕಾಪು (ಜಾತಿ) ನಾಯ್ಡು ರಾವ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಕೊಟ್ಟಾರಿ ನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ನಾಯ್ಡು ಅವರ ಮಗ ಕೊಟ್ಟಾರಿ ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ನಾಯ್ಡುಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ನಾಯುಡು ಅವರ ತಂದೆ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ವಕೀಲರಲ್ಲದೆ, ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರವರ್ತಕ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಸಿಕೆ ನಾಯುಡು ಅವರ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಸಿಎಸ್ ನಾಯುಡು ಕೂಡ ಭಾರತ ಪರ ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡಿದ್ದಾರೆ.
ಕುಟುಂಬ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿಯವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಬ್ಬರನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುವಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಹಿರಿಯ ಮಗ ಕೊಟ್ಟಾರಿ ವೆಕತ್ರಮಣನಾಯುಡು ಅವರು ಏಲೂರಿನ ರಾಜಾ ಪ್ರಭಾಕರ ಮೂರ್ತಿಯವರ ಮಗಳನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ವಕೀಲರೂ ಆಗಿದ್ದ ಕೊಟ್ಟಾರಿ ರಂಗರಾವ್ ನಾಯುಡು ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಬ್ಬ ಮಗನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಕಿರಿಯ ಮಗ, ಕೊಟ್ಟಾರಿ ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ನಾಯುಡು, ನಾಲ್ಕು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಡೌನಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಮತ್ತು ಎಂಎ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ೧೮೯೧ ರಲ್ಲಿ ಮಿಡಲ್ ಟೆಂಪಲ್ ಬಾರ್‌ಗೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ದೈಹಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಾರ್ಸಿಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹರ್ಕ್ಯುಲಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಹೋಳ್ಕರ್ ರಾಜ್ಯದ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕಾಲ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜ ಶಿವಾಜಿ ರಾವ್ ಹೋಳ್ಕರ್ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಹಾರಾಜರು ಕೇವಲ ಇಬ್ಬರ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು- ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ಮೊದಲಿಗರು ಮತ್ತು ನವನಗರದ ಕೆಎಸ್ ರಂಜಿತ್‌ಸಿಂಹಜಿ ಅವರು ಸಸೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗಾಗಿ ಆಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಸಿ. ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ನಾಯ್ಡು ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾಗಿದ್ದರು. [೪]
ನಾಯ್ಡು ಅವರು ತಮ್ಮ ಎರಡು ಮದುವೆಗಳಿಂದ ಒಂಬತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಏಳು ಹುಡುಗಿಯರು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಗಂಡುಮಕ್ಕಳು, ಸಿ ನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ನಾಯುಡು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಅಥ್ಲೀಟ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪೊಲೀಸ್ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಕಾಶ್ ನಾಯುಡು . [೪] ಅವರ ಮಗಳು ಚಂದ್ರನಾಯುಡು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವೀಕ್ಷಕ ವಿವರಣೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. [೫]
ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನಾಯುಡು ಏಳನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯದ ಭರವಸೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೧೬ ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ತ್ರಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಗೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು. ಯುರೋಪಿಯನ್ನರ ವಿರುದ್ಧ ಹಿಂದೂಗಳ ಪರವಾಗಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂಡವು ೭೯ ಕ್ಕೆ ೭ ತತ್ತರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ನಂ.೯ ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಬಂದರು. ಅವರು ೧೯೫೬-೫೭ರಲ್ಲಿ ರಣಜಿ ಟ್ರೋಫಿಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ತಮ್ಮ ೬೨ನೇ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ೫೨ ರನ್ ಗಳಿಸಿದರು. ಹಿಂದಿನ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಜಸ್ಥಾನ ವಿರುದ್ಧ ೮೪ ರನ್ ಗಳಿಸಿದ್ದರು, ವಿನೂ ಮಂಕಡ್ ಅವರನ್ನು ಎರಡು ಸಿಕ್ಸರ್ಗಳಿಗೆ ಹೊಡೆದರು. ೮೪ ರನ್‌ಗಳ ಆ ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್ ನಾಯುಡು ಅವರನ್ನು ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಹಿರಿಯ ಆಟಗಾರ ಎಂಬ ದಾಖಲೆ ಮುರಿದರು. ೧೯೬೩–೬೪ರಲ್ಲಿ ಚಾರಿಟಿ ಪಂದ್ಯವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಲ್ಕನೇ ಗವರ್ನರ್ ಪರ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಲ್ಕನೇ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಆಡಿದಾಗ ಅವರ ಅಂತಿಮ ಪ್ರವಾಸವಾಗಿತ್ತು. [೬]
ಸಾವು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ನಾಯುಡು ಅವರು ೧೯೬೭ ರಲ್ಲಿ ಇಂದೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ೭೨ [೭] ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ "CK Nayudu". ESPN Cricinfo. Retrieved 10 May 2020.
- ↑ "C.K Nayudu — The First India Captain". Sporteology.com. Archived from the original on 25 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2018. Retrieved 16 August 2014.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ Nayudu, Prakash. CK. Nayudu Cricketer-Skipper-Patriarch. Indore: Print Vision. p. 4.
- ↑ PTI. "Commentator Chandra Nayudu, daughter of CK Nayudu, passes way". Sportstar (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-12-05.
- ↑ Williamson, Martin (2 August 2007). "Ripe old age". ESPNcricinfo. ESPN.
- ↑ "Obituaries in 1967". Wisden Cricketers' Almanack. 1968. Retrieved 2019-10-06.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಎಸ್ಕಾರಿ, ಸಿಕೆ ನಾಯುಡು: ಎ ಕ್ರಿಕೆಟರ್ ಆಫ್ ಚಾರ್ಮ್, ಕಲ್ಕತ್ತಾ: ಇಲ್ಲಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ನ್ಯೂಸ್, 1945.
- AFS ತಲ್ಯಾರ್ಖಾನ್, 'CK ನಾಯುಡು ಆಸ್ ವಿ ನೋ ಹಿಮ್', ಆನ್ ವಿತ್ ದಿ ಗೇಮ್, ಬಾಂಬೆ: ಹಿಂದ್ ಕಿತಾಬ್ಸ್, 1945.
- ಗೆರಾಲ್ಡ್ ಹೊವಾಟ್, ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ಸ್ ಗಳೋರ್-ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಅಧಿಕೃತ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯ, 1932 ರಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಡ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ದಿ ಕ್ರಿಕೆಟರ್, ಜುಲೈ 2002
- ವಸಂತ್ ರೈಜಿ, CK ನಾಯುಡು: ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನ ಶಾಹೆನ್‌ಶಾ, ಮುಂಬೈ: ಮರೈನ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್, 1989.
- ಮಿಹಿರ್ ಬೋಸ್, ಎ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್, ಲಂಡನ್: ಆಂಡ್ರೆ ಡಾಯ್ಚ್, 1990.
- ಎಲ್.ಎನ್.ಮಾಥೂರ್, ಸಿ.ಕೆ.ನಾಯುಡು – ಲೆಜೆಂಡ್ ಇನ್ ಹಿಸ್ ಲೈಫ್ ಟೈಮ್, ಉದಯಪುರ: ಶಿವ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್, 1996.
- ರಾಮಚಂದ್ರ ಗುಹಾ, 'ದಿ ಫಸ್ಟ್ ಗ್ರೇಟ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಕ್ರಿಕೆಟರ್: CK ನಾಯುಡು', ಆನ್ ಆಂಥ್ರೊಪಾಲಜಿಸ್ಟ್ ಅಮಾಂಗ್ ದಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ಸ್ಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಅದರ್ ಎಸ್ಸೇಸ್, ದೆಹಲಿ: ಪರ್ಮನೆಂಟ್ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್, 2001.
- ಸೌವಿಕ್ ನಹಾ, 'ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟಿಂಗ್ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೋ ನಿರ್ಮಾಣ: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ದೇಹ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸಿಕೆ ನಾಯುಡು ವಿದ್ಯಮಾನ', ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ದಿ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಸಂಪುಟ 29, ಸಂ. 4, 2012, ದೂ doi
- ಆದಿತ್ಯ ಭೂಷಣ್, ಎ ಕರ್ನಲ್ ಡೆಸ್ಟಿನ್ಡ್ ಟು ಲೀಡ್, ಮುಂಬೈ, ಸ್ಟೋರಿ ಮಿರರ್, 2017
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
Media related to C. K. Nayudu at Wikimedia Commons- C. K. Nayudu at ESPNcricinfo
