ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಸರ್ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಇವರು ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮೯೪ ಜನಿಸಿದರು. ಒಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ. ಇವರು ೧೯ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಅಂಡ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ನನ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕ-ಜನರಲ್ ಆಗಿದ್ದರು,ಮತ್ತು ಅವರು "ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳ ಪಿತಾಮಹ" ಎಂಬ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾದರು.ಹಾಗು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಅನುದಾನಗಳ ಆಯೋಗದ ಮೊದಲ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಸಿಎಸ್ಐಆರ್ ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಜ್ನಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ನಾನಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿವಿಧ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಇದು ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದೆ.ಅವರಿಗೆ ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ.[][][]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಟ್ನಾಗರ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಕಾಯಸ್ಥ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ, ಪರಮೇಶ್ವರಿ ಸಹಾ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಅವರು ಎಂಟು ತಿಂಗಳ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಮರಣಹೊಂದಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಅವರ ತಾಯಿಯ ಅಜ್ಜನ ಜೊತೆ ಕಳೆದರು. ಅವರು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ಗೆ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಆಟಿಕೆಗಳು,ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು, ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ ಟೆಲಿಫೋನ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅವರ ತಾಯಿಯ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಅವರು ಕವಿತೆಯನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಸಿಕಂದ್ರಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸರಸ್ವತಿ ಹಂತದ ಸೊಸೈಟಿಯ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಭಟ್ನಾಗರ್ ನಟನಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದರು. ಅವರು ಕರಮಾಟಿ ಎಂಬ ಉರ್ದು ಏಕ-ನಾಟಕ ನಾಟಕವನ್ನು ಬರೆದರು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ೧೯೨೧ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಾಟಕಕ್ಕಾಗಿ ಸರಸ್ವತಿ ಸ್ಟೇಜ್ ಸೊಸೈಟಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಪದಕವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ೧೯೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಮಧ್ಯಂತರ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಭಟ್ನಾಗರ್ ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು.ನಂತರ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಗೆಸೇರಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಎಸ್ಸಿ ತರಭೇತಿ ಪಡೆದರು, ಮತ್ತು೧೯೧೯ ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಮ್ಎಸ್ಸಿ ತರಭೇತಿ ಪಡೆದರು.[]

ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಟ್ನಾಗರ್ ಗೆ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಡಯಲ್ ಸಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜ್ ಸಂಘದಿಂದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು, ನಂತರ ಅವರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮೂಲಕ ಅಮೇರಿಕಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅವರನ್ನು ಮೊದಲನೆಯ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧದ ಕಾರಣದಿಂದ ದ್ವಂಸಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕೇಂದ್ರ ಇಂಧನ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದಂತೆ ೧೨ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. India Information. "Dr. Shanti Swaroop Bhatnagar". WhereInCity. Archived from the original on 2013-08-06. Retrieved 2013-06-05.
  2. Richards, Norah (1948). Sir Shanti Swaroop Bhatnagar F. R. S.: A Biographical Study of India's Eminent Scientist. ನವ ದೆಹಲಿ, India: New Book Society of India.
  3. studyrays. "Dr.Shanti swarup Bhatnagar's Profile". studyrays.com. Saagam IT Services Pvt. Ltd. Archived from the original on 23 ಆಗಸ್ಟ್ 2013. Retrieved 5 ಜೂನ್ 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  4. iloveindia. "Dr.Shanti Swaroop Bhatnagar". iloveindia.com. Retrieved 2013-06-05.