ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯ
ವಿಶ್ವ ಬಂಗಾಳದ ಶಾಂತಿನಿಕೇತನದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಇದಾಗಿದೆ,ಇದನ್ನು ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಠಾಗೋರ್ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಅವರು ಇದನ್ನು ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿಯೆಂದು ಕರೆದರು.ಇದರ ಅರ್ಥ 'ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವದ ಒಕ್ಕೂಟ' ಎಂದಾಗಿದೆ ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಟಾಗೋರ್ 'ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ' ಎಂಬ ಪದದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿಯಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ.ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬರುವವರೆಗೂ ಇದು ಒಂದು ಕಾಲೇಜು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ,೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ, ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ದಿ ನೇಷನ್ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು, ೧೯೧೩ರಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಶಾಲೆಯು ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಂಡಿತು.ಇದು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಯಿತು. ನೊಬೆಲ್-ವಿಜೇತ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಅಮರ್ತ್ಯಸೇನ್, ಖ್ಯಾತ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ ಸತ್ಯಜಿತ್ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಆರ್. ಶಿವಕುಮಾರ್ ಅವರಂತಹ ಕೆಲವೇ ಹೆಸರನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೊಂದಿರುವ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ.[೧]
ಇತಿಹಾಸ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಈ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಮೂಲಗಳು ೧೮೬೩ ರ ಹಿಂದೆಯೇ ಈಸ್ಟ್ ಬಂಗಾಳದ ಸಿಲೈದಾಹದ ಜಮೀನ್ದಾರರಾದ ಮಹರ್ಷಿ ದೇಬೇಂದ್ರನಾಥ್ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರಿಗೆ ರಾಯ್ಪುರ್ನ ಜಮೀನ್ದಾರರಾದ ಬಾಬು ಸಿತಿಕಾಂತಸಿನ್ಹಾ ರಿಂದ ಭೂಭಾಗವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು, ಇದು ನೆರೆಯ ಗ್ರಾಮವಾಗಿದ್ದು, ಬೋಲೆಪುರ್, ಆಶ್ರಮ ಹಾಗು ಇಂದಿನ ಶಾಂತಿನಿಕೇತನ ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಈ ಸ್ಥಳವು ಈಗ ನಗರದ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಚಾಟಿಮ್ ತಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯ ಆಶ್ರಮವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದನ್ನು ನಂತರ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರ್ಯ ವಿದ್ಯಾಲಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಿಂದ ಜನರನ್ನು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬಂದು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೦೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಕಿರಿಯ ಮಗ ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರು ಆಶ್ರಮದ ಆವರಣದೊಳಗೆ -ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಶಾಲೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.೧೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೨೧ ರಂದು, ಟಾಗೋರ್ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ೧೯೧೩ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಗೀತಾಂಜಲಿಯನ್ನು ಪುಸ್ತಕದ ಪ್ರಕಟಣೆಗಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆದರು.ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು ಬ್ರಾಹ್ಮೋ ಕಲಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮೇ ೧೯೫೧ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರು ಹಿರಿಯ ಪುತ್ರ, ರಥೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್, ಹೊಸ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಮೊದಲ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು (ಉಪಕುಲಪತಿ). ಟಾಗೋರ್ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಉಪಚಾರ್ಯರು ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಇವರು ಇಂದಿರಾ ದೇವಿ ಚೌಧುರಾನಿ, ಕವಿಗಳ ಸೋದರ ಮಗಳು.
ಆಡಳಿತ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪರಿದರ್ಶಕ (ಸಂದರ್ಶಕ), ಆಚಾರ್ಯ (ಚಾನ್ಸೆಲರ್) ಮತ್ತು ಉಪಚಾರ್ಯ (ಉಪಕುಲಪತಿ). ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪರಿದರ್ಶಕ ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರೆ, ಆಚಾರ್ಯ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಆಚಾರ್ಯರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ಕರ್ಮ ಸಮಿತಿ ಯಿಂದ ನಡೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಶಾಂತಿನಿಕೇತನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿಕೇತನದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಇಲಾಖೆಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾಗಿ, ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿ, ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಯಾ ಇಲಾಖೆಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಅದರ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕಲೆ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಹೂಡುತ್ತವೆ.
ಲೈಬ್ರರಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಅವರು ಶಾಂತಿನಿಕೇತನದ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಅಶ್ರಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ೧೯೦೧ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಶ್ವ-ಭಾರತಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಚೀನ-ಭವನ, ಸಿಕ್ಷ-ಭವನ, ಪಥ-ಭವನ, ದರ್ಶನ್ ಸಡಾನ್, ಹಿಂದಿ-ಭವನ, ಸಂಗೀತ್-ಭವನ, ಪಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ವಿಭಾಗ, ವಿನ್ಯಾ-ಭವನ, ರವೀಂದ್ರ- ಭಾವನ, ಪಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಾ ಭವನ, ಕಲಾ-ಭವನ ಮತ್ತು ಸಿಕ-ಸತ್ರ-ಭವನ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸುಮಾರು ೩೦ಸೆಮಿನಾರ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ಜೋಡಣೆಯಾಗಿವೆ. ವಿಸ್ವಾ-ಭಾರತಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯವು ಬಹು-ಭಾಷಾ ಮತ್ತು ಬಹು-ಶಿಸ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳು ವರದಿಗಳು, ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು, ಮುಂತಾದ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗ್ರಂಥಾಲಯವು ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಠಾಗೋರ್ ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಬೋಧ ಚಂದ್ರರ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ.
ಅತಿಥಿ ಗೃಹಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಎರಡು ಅತಿಥಿ ಮನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:ಇದಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಟಾಟಾ ಕುಟುಂಬದ ಕುಡಿ, ರತನ್ ಪಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪುರ್ಬಾ ಪಲ್ಲಿಯವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ.
ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಶಾಂತಿನಿಕೇತನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿಕೇತನದ ಅವಳಿ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೊಲ್ಪುರ್, ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಖೇಯಾ, ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಸುರುಲ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಂಟಿಕ್ ಗಳಾಗಿವೆ. ಪಟ್ಟಣಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವ ಕೊಪೈ ನದಿಯಿಂದ ಕೊಂಚ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉತ್ಸವಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ,ಬಸಂತಾ ಉಟ್ಸಾಬ್:ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಡಾಲ್ಜಾತ್ರ ಅಥವಾ ಹೋಲಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದು ಪಾಠ ಭವನದ ಮುಂದೆ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೪ ರಂದು ಕವಿ ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಸ್ವತಃ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಒಂದು ರೂಢಿಯಾದ ಮೆಲಾರ್ ಮಾಥ್ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ದೀಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪಟಾಕಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ದಿನದಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಕ್ರಿಸ್ಟೋ ಉಟ್ಸಾಬ್ ಅನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿತು ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳ ಗೌರವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.