ಮೈಸೂರು ಅಗ್ರಹಾರ
ಅಗ್ರಹಾರ ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮೈಸೂರು ನಗರದ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಮೈಸೂರು ಅರಮನೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಾನವನಗಳು, ಮೈಸೂರು ಸಿಟಿ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳು ಇರುವ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಇದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ವಿಕ್ಟರ್ ರಸ್ತೆ, ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ MG ರಸ್ತೆ, ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಬೆಂಗಳೂರು-ನೀಲಗಿರಿ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಚೆಲುವಾಂಬ ಅಗ್ರಹಾರ ರಸ್ತೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ.[1] ಅಗ್ರಹಾರ ಅಥವಾ ಅಗ್ರಹಾರ ಎಂಬ ಪದವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ರಾಜಮನೆತನದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಆದಾಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೈಸೂರು ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ನೆರೆಹೊರೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಇದು ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಬಹು ಚಿಕ್ಕ ವಸಾಹತುಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.[2]
1821 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಕೃಷ್ಣ ವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮೀವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ವಸಾಹತುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು. ಮೊದಲನೆಯದು 20 ಮನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. [೧] . ಸಂತೆಪೇಟೆಯ ಪ್ರಸನ್ನ ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿರುವ 1821 ರ ಮೂರು ಶಾಸನಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮುಮ್ಮಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್, ದೇವಜಮ್ಮಣ್ಣಿ, ಲಿಂಗಜಮ್ಮಣ್ಣಿ ಮತ್ತು ಚೆಲುವುಜಮ್ಮಣ್ಣಿ ರಾಣಿಯರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಈಗ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರ, ಕೃಷ್ಣ ವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ರಾಮ ವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೀತಾ ವಿಲಾಸ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ಕಠ್ವಾಡಿಪುರ ಅಗ್ರಹಾರ ಕೂಡ ಮಹಾರಾಜರ ಕಾಲದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಕಾಶಿಪತಿ ಅಗ್ರಹಾರ, ರಾಮಾನುಜ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸನ ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು ನಂತರ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. [೨] ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ರಾಜಾರಾಮ್ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸನ ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತಡವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು, ಮೊದಲನೆಯದು 1935 ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು 1938 ರಲ್ಲಿ ಪುರಸಭೆಯ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಉದ್ಘಾಟನೆಗೊಂಡಿತು. [೩] [೪]
ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸಾಹತುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ನಾಗರಿಕರು ಸಹ ಅಗರಹರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸುಬ್ಬರಾಯದಾಸರ ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು 1836 ರಲ್ಲಿ ಸುಬ್ಬರಾಯದಾಸ ಎಂಬ ಮಾಧ್ವ ಸಂತರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಇದು ಪ್ರಸನ್ನ ವೆಂಕಟರಮಣಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯದ ಅರ್ಚಕರಿಗೆ ಒಂಬತ್ತು ಮನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದನ್ನು 1825 ರಲ್ಲಿ ಸಂತರ ಹಿಂದಿನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. [೧]
ಅಗ್ರಹಾರಗಳು ಕೇವಲ ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಮಠಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ ನಿವಾಸಗಳಂತಹ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಮೃಗಾಲಯಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ರಾಜಮನೆತನದ ಕುದುರೆಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದವು. [೧]
ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಹಾರಾಜ ಜಯಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರು 1941 ರಿಂದ 1945 ರವರೆಗೆ ಮೈಸೂರಿನ ದಿವಾನರಾಗಿದ್ದ ಎನ್. ಮಾಧವ ರಾವ್ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ. [೫] ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. [೬]
ಪೂರ್ಣಯ್ಯ ಚೌಲ್ಟ್ರಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಹಾರಾಜರ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾಲೇಜಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಸತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅಗ್ರಹಾರದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯ್ಯ ಅವರು ಚೌಲ್ಟ್ರಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ವಾಣಿ ವಿಲಾಸ ರಸ್ತೆಯ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಸ್ತೆ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. [೬]
ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅಗ್ರಹಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಂಜು ಮಾಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ಅರಮನೆಯ ನಡುವೆ ಇರುವ ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತದ ನೆರೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಮಚಂದ್ರ ಅಗ್ರಹಾರ, ಕಾಶಿಪತಿ ಅಗ್ರಹಾರ, ರಾಮಾನುಜ ಅಗ್ರಹಾರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀನಿವಾಸನ ಅಗ್ರಹಾರ ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತದ ಬಳಿ ಇರುವ ಅಗ್ರಹಾರಗಳು. ವಾಣಿವಿಲಾಸ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ. [೭]
ದೇವಾಲಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಅಗ್ರಹಾರದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ 101 ಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯ, ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ರಾಜರಾಜೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ ಸೇರಿವೆ. [೩]
ಪ್ರಮುಖ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- 101 ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
- ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
- ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಸಂಚಾರ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ
- ಶುಕ್ರ ಅನಿಲ ಸೇವೆ
- ಶ್ರೀ ರಾಜರಾಜೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
- ಪದ್ಮಾ ಥಿಯೇಟರ್ [೮]
ಸಹ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಅಗ್ರಹಾರ ವೃತ್ತ
- ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಬುಲೇವಾರ್ಡ್
- ಚಾಮರಾಜಪುರಂ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ
- ಕುವೆಂಪುನಗರ
- ಬಲ್ಲಾಳ್ ವೃತ್ತ
- ಚಾಮರಾಜಪುರಂ, ಮೈಸೂರು
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ Satya, Gouri (8 August 2021). "He Builds An Agrahara, Makes His House A Temple". Star of Mysore (in English). Archived from the original on 8 August 2021. Retrieved 19 March 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid<ref>tag; name "Star 1" defined multiple times with different content - ↑ Satya, Gouri (16 February 2020). "How Mummadi And His Queens Built Mysore". Star of Mysore (in English). Archived from the original on 17 February 2020. Retrieved 1 March 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ ೩.೦ ೩.೧ Satya, Gouri. "Can You Imagine Building A House For Just Rs. 5,000?". Star of Mysore (in English). Archived from the original on 21 November 2021. Retrieved 1 March 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid<ref>tag; name "Star 3" defined multiple times with different content - ↑ Biradar, Anjana Vasant; Papu, Sapna (2019). "The Agraharas of Mysuru". In Agrawal, Avlokita; Gupta, Rajat (eds.). Revisiting the Role of Architecture for 'Surviving’ Development. 53rd International Conference of the Architectural Science Association (PDF) (in English). Roorkee, India: Architectural Science Association (ANZAScA). pp. 451–460. Retrieved 19 March 2022.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Kadati Reddera Basavaraja (1984). History and Culture of Karnataka: Early Times to Unification. Chalukya Publications. p. 334.
- ↑ ೬.೦ ೬.೧ "Landmarks for Dewans and their services forgotten". Star of Mysore (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2020-11-02. Retrieved 2022-03-01. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ↑ "Two-wheelers damaged as tree branch falls near Agrahara Circle". Star of Mysore (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2020-10-15. Retrieved 2022-03-01.
- ↑ "Kattappa's controversial statement: City theatre stops screening of Tamil movie". Star of Mysore (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2017-04-23. Retrieved 2022-03-01.